Przejdź do zawartości

Bitwa pod Moryniem

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bitwa pod Moryniem
Wojna polsko-bolszewicka
Ilustracja
Czas

16 lipca 1920

Miejsce

pod Moryniem[a]

Terytorium

Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich

Przyczyna

ofensywa Frontu Zachodniego

Wynik

zwycięstwo Sowietów

Strony konfliktu
 Polska  Rosyjska FSRR
Dowódcy
Kazimierz Rybicki Iwan Smolin
Siły
1 DL-B
Nowogródzki ps
21 Dywizja Strzelców
brak współrzędnych
Adam Przybylski
Wojna Polska 1918―1921[2]

Bitwa pod Moryniem – walki polskiego Nowogródzkiego pułku strzelców z oddziałami sowieckiej 21 Dywizji Strzelców Iwana Smolina w czasie lipcowej ofensywy Frontu Zachodniego Michaiła Tuchaczewskiego w okresie wojny polsko-bolszewickiej.

Położenie wojsk przed bitwą

[edytuj | edytuj kod]

W pierwszej dekadzie lipca przełamany został front polski nad Autą, a wojska Frontu Północno-Wschodniego gen. Stanisława Szeptyckiego cofały się pod naporem ofensywy Michaiła Tuchaczewskiego[3]. Naczelne Dowództwo nakazało powstrzymanie wojsk sowieckiego Frontu Zachodniego na linii dawnych okopów niemieckich z okresu I wojny światowej[4]. Sytuacja operacyjna, a szczególnie upadek Wilna i obejście pozycji polskich od północy, wymusiła jednak dalszy odwrót[5]. 1 Armia gen. Gustawa Zygadłowicza cofała się nad Niemen, 4 Armia nad Szczarę, a Grupa Poleska na Kanał Ogińskiego i Pińsk[6][7].

Działania wojsk

[edytuj | edytuj kod]

Dzień 14 lipca rozstrzygnął los polskiej obrony na pozycji okopów poniemieckich. Wobec sytuacji jaka wytworzyła się na lewem skrzydle 1 Armii, jej dowództwo nakazało odwrót na nową linię obrony mającą na celu osłonę Lidy[8].

 Osobny artykuł: Bitwa pod Lidą (VII 1920).

14 lipca 1 Dywizja Litewsko-Białoruska gen. Jana Rządkowskiego otrzymała rozkaz opuszczenia linii okopów niemieckich z czasów I wojny światowej, a o świcie 16 lipca obsadziła odcinek frontu na północ od Niemna, od Honczar po Kierwy[1]. Nowogródzki pułk strzelców obsadził odcinek Zbójsk – Pawłowicze – Honczary[9][10]. Nacierające z dużym impetem sowieckie 21. i 56 Dywizja Strzelców po kilkugodzinnej walce przełamały jej obronę w rejonie Kierwy – Dunaj. Dywizja cofała się dalej z zamiarem obrony na linii Gawii. Do 18.00 oddziały dywizji przechodziły przez most na południowy brzeg Niemna.

Na skutek nieporozumienia saperzy przedwcześnie wysadzili most na Niemnie pod Moryniem i tym samym odcięli jedyną drogę odwrotu nowogródzkiemu pułkowi strzelców[11][12]. Pułk, wzmocniony 9 baterią 1 pułku artylerii Litewsko-Białoruskiej por. Kitkiewicza, odcięty od sił głównych macierzystej dywizji, zajął stanowiska na północ od Morynia i zatrzymał ścigające go oddziały 21 Dywizji Strzelców[13]. Jednak przewaga liczebna nieprzyjaciela była znaczna, a na posiłki dowódca Nowogródzkiego ps mjr. Kazimierz Rybicki liczyć nie mógł. Zdecydował się więc na uderzenie II batalionem, a pod osłoną zapadającego zmroku ściągnął swoje pododdziały ze stanowisk obronnych i nocą z 16 na 17 lipca przeprowadził je w bezwzględnej ciszy brzegiem Niemna, tuż obok sowieckich pozycji[13]. O świcie przez bród przeprawiono się przez Niemen. Następnego dnia pułk dołączył do pozostałych oddziałów dywizji. Wyczyn ten był szeroko komentowany w całej 1 Dywizji Litewsko-Białoruskiej i dodatnio wpłynął na nastroje polskich żołnierzy[1].

  1. Obecnie Moryna (biał. Мо́рына) w rejonie iwiejskim na Białorusi, nad Niemnem, na wschód od Lidy[1].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]