Przejdź do zawartości

Bitwa pod Itolem

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bitwa pod Itolem
Wojna polsko-bolszewicka
Czas

24 stycznia 1920

Miejsce

pod Itolem (okolice miejscowości Skaczok)

Terytorium

Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich

Wynik

wygrana Polaków

Strony konfliktu
 Polska  Rosyjska FSRR
Dowódcy
Gustaw Paszkiewicz
Siły
14 Dywizja Piechoty
55 pułk piechoty
8 Dywizja Strzelców
brak współrzędnych
Adam Przybylski,
Wojna Polska 1918–1921[1]

Bitwa pod Itolemwalki oddziałów polskiej 14 Wielkopolskiej Dywizji Piechoty gen. Daniela Konarzewskiego z sowiecką 8 Dywizją Strzelców toczone w okresie wojny polsko-bolszewickiej.

Geneza

[edytuj | edytuj kod]

Latem 1919 Wojsko Polskie realizowało szeroko zakrojoną operację zaczepną, której celem było opanowanie Mińska, Borysowa, Bobrujska i oparcie frontu o linię rzek Dźwiny i Berezyny[2][3][4][5].

 Osobny artykuł: bitwa o Mińsk.

Po zajęciu Mińska zaistniała możliwość kontynuowania przez wojska Frontu Litewsko-Białoruskiego gen. Stanisława Szeptyckiego działań zaczepnych, aż do linii rzeki Berezyny. W czasie walk o Bobrujsk, kombinowana Grupa Wielkopolska wyparła z miasta oddziały 8 Dywizji Strzelców i opanowała przyczółek na wschodnim brzegu Berezyny[6][7].

 Osobny artykuł: Bitwa pod Bobrujskiem (1919).

Front w tym obszarze ustabilizował się na okres kilku miesięcy, a przyczółek stał się doskonałą bazą dla wypadów organizowanych na tyły wojsk sowieckich. Wypady na pozycje polskie organizowali też Sowieci[6].

Walczące wojska

[edytuj | edytuj kod]
Jednostka Dowódca Podporządkowanie
Wojsko Polskie
14 Dywizja Piechoty gen. Daniel Konarzewski
55 pułk piechoty ppłk Gustaw Paszkiewicz 14 Dywizja Piechoty
→ I/55 pułku piechoty
→ II/55 pułku piechoty
→ III/55 pułku piechoty
15 pułk ułanów ppłk Władysław Anders
→ 3/15 pułku ułanów
→ pluton artylerii konnej
⇒ bateria górska
Armia Czerwona
8 Dywizja Strzelców Władimir Smirnow[8] 16 Armia
→ 23 Brygada Strzelców 8 Dywizja Strzelców
— 69 pułk strzelców

Walki pod Itolem

[edytuj | edytuj kod]

Po zdobyciu Bobrujska i utworzeniu obszernego przedmościa na wschodnim brzegu Berezyny, oddziały polskie dokonały z jego rejonu szeregu wypadów na tyły przeciwnika. Jednym z większych był wypad na Itol, przeprowadzony przez 55 Poznański pułk piechoty[9]. W skład oddziału wypadowego weszły: I batalion 55 pułku piechoty, cztery kompanie z II i II batalionu 55 pp, pluton dział górskich i 3 szwadron 15 pułku ułanów, z plutonem artylerii konnej[10][11].

Nocą z 23 na 24 stycznia oddział wypadowy przekroczył rubież styczności wojsk, wyparł Sowietów z Kostrzycy i Rudni, a koło Kapłanówek zdobył sowiecki samochód pancerny, 3 karabiny maszynowe i 1 samochód ciężarowy[9]. Pod Starosielem polski I batalion, wspierany przez pluton artylerii konnej, odrzucił sowiecki oddział rajdowy na furmankach – batalion 69 pułku strzelców[12][13][14].

Po zreorganizowaniu sił, I i II batalion nacierał dalej przez Choczewicze. Po przekroczeniu szosy mohylowskiej, III batalion zajął Itol i ruszył na Berezówkę. Tam wzięto do niewoli dowódcę i sztab brygady z 8 Dywizji Strzelców. W Berezówce III batalion zdobył jeszcze jedno działo z jaszczami i pociskami[10]. Działania na Itol ubezpieczał od północy batalion 58 pułku piechoty, uderzając ze Świsłoczy na Niestatę, a od południa pododdziały 57 pułku piechoty, realizując wypad nad Ołę[12].

Bilans walk

[edytuj | edytuj kod]

Wypad na Itol i inne wypady organizowane w owym czasie spowodowały, że Sowieci utracił wszelką inicjatywę. Na odcinku wielkopolskiej dywizji panował zatem spokój, przerywany tylko poszczególnymi akcjami ofensywnymi, które przewagę dywizji nadal utrzymywały. W czasie działań na Itol największe straty zadał ciężki mróz. Odnotowano około 180 odmrożeń[12].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]