Przejdź do zawartości

Bój pod Żabinką (VIII 1920)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bój pod Żabinką
Wojna polsko-bolszewicka
Czas

26 sierpnia 1920

Miejsce

pod Żabinką

Terytorium

II Rzeczpospolita

Przyczyna

Bitwa Warszawska

Wynik

zwycięstwo Polaków

Strony konfliktu
 Polska  Rosyjska FSRR
Dowódcy
Zdzisław Maćkowski N.Z. Mikita-Kolada
Siły
3 DP Leg.
7 pp Leg.
57 Dywizja Strzelców
brak współrzędnych

Bój pod Żabinkąwalki 7 pułku piechoty Legionów z 3 Dywizji Piechoty z oddziałami sowieckiej 57 Dywizji Strzelców w czasie Bitwy Warszawskiej w okresie wojny polsko-bolszewickiej.

Geneza

[edytuj | edytuj kod]

Realizując w drugiej połowie sierpnia 1920 operację warszawską, wojska polskie powstrzymały armie Frontu Zachodniego Michaiła Tuchaczewskiego[1]. 1 Armia gen. Franciszka Latinika zatrzymała sowieckie natarcie na przedmościu warszawskim[2][3], 5 Armia gen. Władysława Sikorskiego podjęła działania ofensywne nad Wkrą[4], a ostateczny cios sowieckim armiom zadał marszałek Józef Piłsudski, wyprowadzając uderzenie znad Wieprza[5]. Zmieniło to radykalnie losy wojny. Od tego momentu Wojsko Polskie było w permanentnej ofensywie[6].

Walczące wojska

[edytuj | edytuj kod]
Jednostka Dowódca Podporządkowanie
Wojsko Polskie
3 Dywizja Piechoty Legionów gen. Leon Berbecki 2 Armia
7 pułk piechoty Legionów ppłk Zdzisław Maćkowski 3 DP Leg.
⇒ I/7 pułku piechoty Legionów por. Stanisław Janczyni gr. płk. Maćkowskiego
⇒ II/7 pułku piechoty Legionów kpt. Jan Niemiec-Moroński
⇒ 4 kompania ckm por. Kazimierz Kominkowski
⇒ pluton artylerii 6 dak
Armia Czerwona
57 Dywizja Strzelców N.Z. Mikita-Kolada 12 Armia

Walki pod Żabinką

[edytuj | edytuj kod]
Zdzisław Maćkowski, Wypad 7 p. p. Legjonów na Żabinkę...[7]

Po klęsce nad Wisłą dowództwo sowieckie pospiesznie uzupełniało i reorganizowało ocalałe z pogromu jednostki. W Żabince koncentrowała się sowiecka 57 Dywizja Strzelców. Jej dowództwo planowało uderzenie na Brześć[8]. 24 sierpnia dowódca 7 pułku piechoty Legionów otrzymał zadanie zorganizowania wypadu na Żabinkę i rozbicia zgrupowanych tam sowieckich jednostek. W skład oddziału wypadowego wszedł I batalion 7 pp por. Stanisława Janczyniego, II/7 pp Leg. kpt. Jana Niemca-Morońskiego, pułkowa 4 kompania ciężkich karabinów maszynowych i pluton artylerii. W sumie oddział liczył około 1400 żołnierzy, dwa działa, 22 ckm-y[9].

Przed świtem 25 sierpnia oddział opuścił Brześć i niezauważony przez nieprzyjaciela przekroczył linię sowieckich ubezpieczeń. Maszerując lasem w kierunku Czerniawczyce - Demianicze, unikając spotkania z Sowietami, żołnierze dotarli wieczorem do Chmielowa. Tu zarządzono odpoczynek i wysłano patrole rozpoznawcze ku stacji Żabinka. Zwiadowcy przyprowadzili jeńców – zwiadowców artyleryjskich, których zeznania stwierdziły obecność brygady kawalerii w sile około 400 „szabel” z karabinami maszynowymi w Siedliszczach, Wietochnie i Iwachnowiczach, zaś na stacji Żabinka – dowództwa 57 Dywizji Strzelców ze świeżo przybyłymi transportami piechoty[10]. Po wnikliwej ocenie sytuacji ppłk Zdzisław Maćkowski zdecydował uderzyć II batalionem frontalnie na stację, a I batalionem obejść Żabinkę od północy i zaatakować nieprzyjaciela z północnego wschodu[11]. Nocą z 25 na 26 sierpnia Polacy bez strzału zlikwidowali placówki sowieckie i wdarli się do miasta. Dobrze skoordynowane natarcie obu batalionów nie pozwoliło zaskoczonym czerwonoarmistom na zorganizowanie obrony. Zdobywano dom po domu obrzucając je granatami. 2 kompania ckm rozpoczęła morderczy ogień ze wszystkich karabinów maszynowych do pociągu napełnionego wojskiem sowieckim.

Po wykonaniu zadania grupa ppłk. Maćkowskiego, nie niepokojona przez nieprzyjaciela, wróciła przez Iwachnowicze do Brześcia, rozbijając w drodze powrotnej słabe oddziały sowieckiej kawalerii[12].

Komunikat prasowy Sztabu Generalnego z 27 sierpnia 1920 donosił[13][14]:

Uprzedzając planowany przez nieprzyjaciela na 26 b. m. — atak na Brześć, oddziały 3-ej dywizji legjonów dnia 25 b. m. przeszły do energicznych działań zaczepnych. Główna kolumna nieprzyjacielska, zaskoczona na stacji kolejowej Żabinka podczas wyładowywania z pociągów, przez ogień na bliski dystans została zdziesiątkowana. Wzięto przeszło 650 jeńców, w tem 90 oficerów linjowych i 2 oficerów sztabu generalnego, 12 karabinów maszynowych i 4 samochody ciężarowe. Dowódca 57-ej dywizji sowieckiej i szef sztabu polegli.

Bilans walk

[edytuj | edytuj kod]

Polacy odnieśli zdecydowane zwycięstwo, a stacjonujące w Żabince oddziały sowieckie zostały doszczętnie rozbite. 57 Dywizja Strzelców straciła znaczną liczbę poległych i rannych. Polacy wzięli 650 jeńców, zdobyli cztery samochody, dwanaście ckm-ów i dużą ilość sprzętu wojskowego. Zginęli: dowódca 57 Dywizji Strzelców i szef sztabu dywizji. Straty polskie były minimalne - jeden zabity, jeden ranny[11][14].

W Łąkach, po przeprowadzonym wypadzie, dowódca 3 Dywizji Legionów, generał podporucznik Leon Berbecki udekorował Orderem Virtuti Militari szesnastu żołnierzy 7 pp Leg., którzy wyróżnili się męstwem, a wśród nich sierżanta sztabowego Bolesława Marca[14].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]