Przejdź do zawartości

Bitwa pod Karandaszami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bitwa pod Karandaszami
Wojna polsko-bolszewicka
Ilustracja
Czas

28 maja 1920

Miejsce

pod Karandaszami

Terytorium

Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich

Przyczyna

ofensywa Frontu Zachodniego
kontrofensywa wojsk polskich

Strony konfliktu
 Polska  Rosyjska FSRR
Siły
29 pułk piechoty
7 pułk ułanów
164 Brygada Strzelców
Straty
50 poległych i rannych
brak współrzędnych

Bitwa pod Karandaszami – część wielkiej bitwy nad Berezyną. Walki pododdziałów polskiego 29 pułku piechoty i 7 pułku ułanów z sowiecką 164 Brygadą Strzelców w czasie majowej ofensywy wojsk Michaiła Tuchaczewskiego w okresie wojny polsko-bolszewickiej.

Sytuacja ogólna

[edytuj | edytuj kod]

14 maja 1920 wojska Frontu Zachodniego Michaiła Tuchaczewskiego przeszły do ofensywy[1].

15 Armia Korka i Grupa Północna Siergiejewa uderzyły na pozycje oddziałów 8 Dywizji Piechoty i 1 Dywizji Litewsko-Białoruskiej w ogólnym kierunku na Głębokie. 16 Armia Sołłohuba wykonała uderzenie pomocnicze w kierunku Mińska[2]. W rejonie Lepla i Uszacza oddziały 1 Dywizji L-B i 13 pułku piechoty z 8 Dywizji Piechoty nie wytrzymały uderzenia 4., 11., 56. i 5. Dywizji Strzelców i rozpoczęły odwrót[3]. Następnego dnia bez powodzenia kontratakowała odwodowa 3 Dywizja Piechoty Legionów. Stanowisk wzdłuż linii jezior DzwonyPysznoOsieczyszcze nie udało się utrzymać[4]. Na styku 8 DP i 1 DLB wytworzyła się luka otwierająca przeciwnikowi kierunek na Mołodeczno[5].

Wobec tego zagrożenia 1 Armia otrzymała z Odwodu Naczelnego Wodza, zgrupowaną w rejonie Mołodeczna, 17 Wielkopolską Dywizje Piechoty[6]. W dniach od 16 do 18 maja oddziały polskie broniły się nad górną Berezyną i odpierały bolszewickie ataki. Jednak 5 Dywizji Strzelców udało się sforsować rzekę pod Mościszczem, odrzucić broniącą się tam II Brygadę Litewsko-Białoruską i opanować Lipsk. W tym czasie 15 Armia Korka wykonywała główne uderzenie wzdłuż linii kolejowej na Mołodeczno. Jej zasadnicze zgrupowanie osłaniała od południa 53 Dywizja Strzelców, a od północy Grupa Północna[7].

21 maja 1 Armia została wzmocniona ściągniętą z rejonu Wilna 10 Dywizją Piechoty. Dywizja ta obsadziła linie obronną między Szarkowszczyzną a Kozianami. Umożliwiło to wycofującym się 8 DP i 1 DLB oderwanie się od przeciwnika i zreorganizowanie oddziałów[7]. 23 maja rozpoczął się ogólny odwrót wojsk polskich na linię DryssaPrzedbrodzieDuniłowiczeBudsław – rzeka Serwecz – Milcza – rzeka Omniszewka[8]. Tutaj jednak także nie zdołano zorganizować trwałej obrony[9].

Naczelne Dowództwo Wojska Polskiego postanowiło zażegnać niebezpieczeństwo nad Berezyną w sposób zaczepny. Bezpośrednie dowodzenie przejął Naczelny Wódz[2]. W rejonie Święcian koncentrowała się nowo sformowana Armia Rezerwowa gen. Kazimierza Sosnkowskiego[a].

Sytuacja szczegółowa

[edytuj | edytuj kod]

1 Brygada Jazdy w składzie 7., 11 pułk ułanów, dywizjon 18 pułku ułanów i 1 dywizjon artylerii konnej otrzymała zadanie zamknięcia przesmyku między Dźwiną a jeziorem Jelnia pod Dryhuczami. Rozpoznanie ustaliło, że przeciwnik koncentracji pododdziały 164 Brygady Strzelców w rejonie KarandaszeKruki StareKowalewszczyzna i przygotowuje się do uderzenia na Miory. Dowódca 1 Brygady Jazdy płk Belina-Prażmowski, postanowił uprzedzić natarcie nieprzyjaciela, zorganizować wypad i rozbić zgrupowanie uderzeniowe 164 Brygady[10].

Działania grupy wypadowej

[edytuj | edytuj kod]

28 maja grupa wypadowa w składzie 7 pułk ułanów z 1 baterią 1 dak oraz III/29 pułku piechoty wyruszyła do działania. Batalion wyruszył z Bosin dwiema kolumnami: dwie kompanie skierowały się na Karandasze, a jedna kompania na Kruki Stare[11]. Stacjonujący w Swierdłach 7 pułk ułanów pomaszerował na Królewszczyznę – Karandasze[10]. Batalion 29 pułku piechoty po ciężkich walkach opanował Karandasze. Zdobyto także Kruki Stare. W tym momencie batalion przerwał natarcie i z rozkazu dowódcy 10 Dywizji Piechoty odszedł w kierunku południowo – zachodnim[11]. W tym czasie 7 pułk ułanów zdobył Kowalewszczyznę, ale wycofująca się piechota 164 Brygady Strzelców stawiła zacięty opór i pułk nie mógł przejść do pościgu. Ułani wycofali się do opuszczonych już przez polską piechotę Kruków Starych[10].

Bilans walk

[edytuj | edytuj kod]

Brak współdziałania pomiędzy piechotą i kawalerią spowodował, że mimo wygranych walk nie doprowadzono do rozbicia koncentrujących się oddziałów sowieckich, a jedynie odrzucono przeciwnika w kierunku Dryhucz. Polacy stracili w walce około 50 poległych i rannych[10].

  1. Armię Rezerwową tworzyły:1 BJ i 8 DP ze składu 1 A, 10 DP ściągnięta z obszaru Wilna, IX BP z odwodów frontu na Ukrainie, 11 DP i VII BPRez. przegrupowana z głębi kraju[7].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]