Przejdź do zawartości

Bitwa pod Koszowatą

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bitwa pod Koszowatą
Wojna polsko-bolszewicka
Czas

24 maja 1920

Miejsce

pod Koszowatą[a]

Terytorium

Ukraińska Republika Ludowa

Przyczyna

wyprawa kijowska

Wynik

nierozstrzygnięta

Strony konfliktu
 Polska  Rosyjska FSRR
Siły
Dywizja Jazdy
5 pułk ułanów
44 Dywizja Strzelców
35 BS
brygada Kotowskiego
brak współrzędnych
Adam Przybylski,
Wojna Polska 1918–1921[1]

Bitwa Koszowatą – walki polskiego 5 pułku ułanów z oddziałami sowieckiej 135 Brygady Strzelców i kawalerią Kotowskiego toczone w okresie II fazy operacji kijowskiej w czasie wojny polsko-bolszewickiej.

Geneza

[edytuj | edytuj kod]

25 kwietnia rozpoczęła się polska ofensywa na Ukrainie[2][3]. Zgrupowane na froncie od Starej Uszycy nad Dniestrem po Prypeć trzy polskie armie uderzyły na wschód. Za wewnętrznymi skrzydłami 2 i 3 Armii była ześrodkowana Dywizja Jazdy gen. Jana Romera[4][5].

Po stronie sowieckiej broniły się sowieckie 12 Armia Siergieja Mieżeninowa w składzie 7., 44. i 58 DS oraz 17 DK, która osłaniała kierunek kijowski i białocerkiewski, a na lewym skrzydle 14 Armia Ijeronima Uborewicza w składzie 21., 41., 45. i 60 DS oraz 8 DK broniąca kierunku Żmerynka-Bracław[6].

 Osobny artykuł: wyprawa kijowska.

W drugiej fazie polskiej ofensywy na Ukrainie Dywizja Jazdy nocą z 2 na 3 maja zajęła Białą Cerkiew[7]. Tu otrzymała zadanie osłony południowego skrzydła 3 Armii maszerującej na Kijów i północnego skrzydła 2 Armii. Dywizja miała osiągnąć rejon Karapysze - Mironówka, a równocześnie prowadzić rozpoznanie na Kaniów i Czerkasy[8]. Przygotowując ofensywę na Ukrainie, dowództwo sowieckie wydzieliło z 12 Armii grupę Jakira, złożoną z dwóch dywizji i brygady piechoty oraz brygady kawalerii. Szykowała się ona do uderzenia przez Białą Cerkiew na Chwastów, na prawe skrzydło polskiej 3 Armii[9].

Walczące wojska

[edytuj | edytuj kod]
Jednostka Dowódca Podporządkowanie
Wojsko Polskie
Dywizja Jazdy gen. Aleksander Karnicki 2 Armia
3 Brygada Jazdy Dywizja Jazdy
5 pułk ułanów ppłk Stanisław Sochaczewski 3 BJ
3 dywizjon artylerii konnej
Armia Czerwona
45 Dywizja Strzelców komdyw. Iona Jakir Grupa Jony Jakira
⇒ 135 Brygada Strzelców 45 DS
Brygada Kotowskiego

Walki pod Koszowatą

[edytuj | edytuj kod]

24 maja 1920 (trzy dni przed rozpoczęciem ofensywy) maszerujące na pozycje wyjściowe 135 Brygada Strzelców i pułk kawalerii Kotowskiego z grupy Jakira napotkały pod Koszowatą polski 5 pułk ułanów, wspierany przez 2 baterię 3 dywizjonu artylerii konnej[9][10]. Sowiecka piechota zaatakowała od czoła, a kawaleria próbowała oskrzydlić ułanów i zamknąć im drogę odwrotu. Walki trwały siedem godzin.

2 szwadron porucznika Stanisława Udymowskiego odparł wszystkie ataki, a w krytycznej sytuacji 3 szwadron porucznika Władysława Dolińskiego szarżą ocalił cofające się działa 2/3 dywizjonu artylerii konnej. Dopiero nocą szwadrony, razem z towarzyszącą im baterią, wycofały się. Do kolumny nie zdążył dołączyć 4 szwadron, który obsadzał wieś Stawiszcze. Szwadron ocalał dzięki pomocy Ukraińców, którzy przeprowadzili ułanów bezdrożami, omijając oddziały sowieckie[9][11].

  1. Koszowata, miejscowość na Ukrainie na południowy zachód od Kaniowa

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]