Przejdź do zawartości

Bitwa pod Husiatynem

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bitwa pod Husiatynem
Wojna polsko-bolszewicka
Ilustracja
Czas

16–19 i 23 lipca 1920

Miejsce

pod Husiatynem

Terytorium

II Rzeczpospolita

Przyczyna

ofensywa Frontu Płd.-Zach.

Wynik

zwycięstwo Sowietów

Strony konfliktu
 Polska
 Ukraińska Republika Ludowa
 Rosyjska FSRR
Dowódcy
Marian Ocetkiewicz
Siły
54 pułk piechoty
Lwowski be
III Łódzki be
41 Dywizja Strzelców
brak współrzędnych
Adam Przybylski,
Wojna Polska 1918–1921[1]
Marian Kukiel, Bitwa pod Wołoczyskami (11-24 lipca 1920)[2]

Bitwa pod Husiatynemwalki polskiego 54 pułku piechoty z sowiecką 41 Dywizją Strzelców w okresie ofensywy Frontu Południowo-Zachodniego w czasie wojny polsko-bolszewickiej.

Sytuacja ogólna

[edytuj | edytuj kod]

26 maja na Ukrainie wojska sowieckiego Frontu Południowo-Zachodniego przeszły do ofensywy, a już 5 czerwca trzy dywizje sowieckiej 1 Armii Konnej Siemiona Budionnego przełamały trwale polski front pod Samhorodkiem na odcinku obrony grupy gen. Jana Sawickiego[3][4]. W ostatnich dniach czerwca poszczególne związki operacyjne Frontu Ukraińskiego, dowodzonego już przez gen. Edwarda Rydza-Śmigłego, ugrupowane były w następujący sposób: Armia Ukraińska gen. Omelianowicza-Pawlenki skupiona była nad Dniestrem, w kierunku granicy z Rumunią, 6 Armia gen. Wacława Iwaszkiewicza-Rudoszańskiego zajmowała odcinek frontu DniestrChmielnikLubar, nowo sformowana 2 Armia gen. Kazimierza Raszewskiego znajdowała się na linii rzek Słucz i Horyń, a 3 Armia gen. Edwarda Rydza-Śmigłego rozlokowana była nad Uborcią[5][6].

27 czerwca 1 Armia Konna przełamała polską obronę na Słuczy na południe od Zwiahla, na odcinku bronionym przez I Brygadę Piechoty (rez.). Kawaleria Budionnego wdarła się w lukę między lewym skrzydłem 6 Armii a grupą gen. Leona Berbeckiego z 2 Armii[7]. 29 czerwca dowództwo polskiego Frontu Ukraińskiego przygotowało plan uderzenia na sowiecką 1 Armię Konną. Polski plan pobicia 1 Armii Konnej pod Korcem nie powiódł się i 2 lipca strona polska zaniechała działań ofensywnych w tym rejonie[8]. 3 lipca 1 Armia Konna sforsowała Horyń i rozpoczęła się kilkudniowa bitwa pod Równem zakończona porażką 2 Armii gen. Kazimierza Raszewskiego. Nie zdołano rozbić 1 Armii Konnej ani zadać takich strat, które wyraźnie obniżyłyby jej wartość bojową[9][10].

9 lipca Naczelne Dowództwo WP wydało dyrektywę operacyjną do kontrofensywy. Wyznaczała ona rubież ostatecznego odwrotu wojsk walczących na Ukrainie. Wojska Frontu Południowo-Wschodniego miały przyjąć następujące ugrupowanie: 2 Armia miała zająć rejon Łuck–Rożyszcze, 3 Armia rejon Kołki–Rafałówka. 6 Armia miała osłaniać linię Zbrucza, a siły główne utrzymywać w rejonie BrodyZbaraż[11].

Walki pod Husiatynem

[edytuj | edytuj kod]

14 lipca, w ostatniej fazie polskiego odwrotu z Ukrainy, dwa bataliony 54 pułku piechoty pod wspólnym dowództwem kpt. Mariana Ocetkiewicza zajęły pozycje obronne na wschodnim brzegu Zbrucza tworząc przedmoście „Husiatyn”[12][13]. Broniono przede wszystkim mostu, umożliwiając wycofanie się oddziałom 6 Armii na zachodni brzeg rzeki[14]. Od 16 do 18 lipca sowiecka 41 Dywizja Strzelców bezskutecznie atakowała przedmoście. Obronę polskich batalionów wspierała sojusznicza ukraińska 3 Żelazna Dywizja Strzelców i ukraiński pociąg pancerny „Karmeluk”. 19 lipca kolejne sowieckie uderzenie odrzuciło bataliony kpt. Ocetkiewicza za rzekę. 9 i 10 kompania zajęła stanowiska obronne na zachodnim brzegu Zbrucza w bezpośrednim sąsiedztwie mostu i nadal broniła przeprawy[14]. W nocy z 20 na 21 lipca zluzował je Lwowski batalion etapowy[12]. W ciągu następnych dni Sowieci atakowali pod Szydłowcem dywizję ukraińską, a 23 lipca ponownie uderzyli na Husiatyn. Znajdujący się w tym czasie w mieście Lwowski batalion etapowy nie wytrzymał uderzenia 123 Brygady Strzelców i 115 pułku kawalerii i wycofał się z miasta. Sowieci zajęli Husiatyn i rozwijali natarcie na południe od linii kolejowej Husiatyn – Czortków. Kontratakujący 3 Łódzki batalion etapowy został rozbity szarżą kawalerii, a Sowieci wyszli na skrzydło ukraińskiej 3 Żelaznej DS[12].

Bilans walk

[edytuj | edytuj kod]

54 pułk piechoty nie utrzymał przedmościa „Husiatyn”. W jego obronie poległo lub odniosło rany 187 żołnierzy polskich[14]. Utrata w kolejnych dniach Husiatyna spowodowała, że kawaleria sowiecka wyszła na skrzydło ukraińskiej 3 Żelaznej Dywizji Strzelców i zdobyła Sidorów[15].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]