ინდონეზია
| ინდონეზიაშ რესპუბლიკა Republik Indonesia ინდონეზია |
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
| დევიზი: Bhinneka Tunggal Ika „ართობურობა მიარეფერუამობას“ |
||||||
| ჰიმნი: Indonesia Raya „დიდი ინდონეზია“ |
||||||
.svg) |
||||||
| ნანანოღა (დო უკაბეტაში ნოღა) | ჯაკარტა / | |||||
| ოფიციალური ნინა(ეფი) | ინდონეზიური | |||||
| რელიგია | ისლამი - 88% ქირსიანობა - 8,7% ინდუიზმი - 2% |
|||||
| თარობა | საპრეზიდენტო რესპუბლიკა | |||||
| - | პრეზიდენტი | ჯოკო ვიდოდო | ||||
| - | ვიცე-პრეზიდენტი | მაარუფ ამინი | ||||
| ფართობი | ||||||
| - | გვალო | 1 904 569 კმ2 (მა-15) | ||||
| - | წყარი (%) | 4,85 | ||||
| მახორობა | ||||||
| - | 2011 ფასებათ | 237 424 363 (მა-4) | ||||
| - | census | 237 424 363 | ||||
| - | მეჭედალა | 123,76 ად/კმ2 (84-ა) | ||||
| ედპ (ჸუპ) | 2007 ფასებათ | |||||
| - | გვალო | $1,124 ტრილიონი | ||||
| - | ართ მახორუშე | $4,666 | ||||
| აგი (2007) | 0.617 (ოშქაშე) (124-ა) | |||||
| ვალუტა | რუპია (IDR) |
|||||
| ბორჯიშ ორტყაფუ | (UTC +7-შე +9-შა) | |||||
| ქიანაშ კოდი | IDN | |||||
| Internet TLD | .id | |||||
| ოტელეფონე კოდი | +62 | |||||
ინდონეზია, ოფიციალურო ინდონეზიაშ რესპუბლიკა (ინდო. Republik Indonesia) — ქიანა ობჟათე-ბჟაეიოლ აზიას დო ოკიანეთის. ინდონეზია არქიპელაგის წჷმარინუანს, ნამუშათ 17 508 კოკი მიშმურს.[1] ქიანა ირთუ 33 პროვინციათ. ქიანაშ მახორობა 238 მილიონ ადამიერს აკმადგინანს დო თე მუნაჩემით მოსოფელს მაანთხა არძაშე მიარეკათამი ქიანა რე. ინდონეზია რესპუბლიკა რე, კანონდუმადვალუ ორგანოშ დო პრეზიდენტიშ გიშაგორუათ. ქიანაშ ნანანოღა რე - ჯაკარტა. ოსქირონე ხურგა უღჷ პაპუა ახალ გვინეაწკჷმა, ბჟაეიოლ ტიმორწკჷმა დო მალაიზიაწკჷმა. ოწყარე ხურგა-მეძობელ ქიანეფო იკოროცხუ სინგაპური, ფილიპინეფი, ავსტრალია, პალაუ, დო ინდოეთიშ მარხველუ ანდამანიშ დო ნიკობარიშ კოკეფი. ინდონეზია ობჟათე-ბჟაეიოლ აზიაშ ქიანეფიშ ასოციაციაშ დჷმარსხუაფალი მაკათური ქიანა დო კაბეტი ეჩიანიშ მაკათური რე. ინდონეზიაშ ეკონომიკა მავითაამშვა, უდიდაშიე მოსოფელს ედომუშამი დინოხოლენი პროდუქტიშ ჸურე დო მავითოხუთა ჸიდირიშ უნარიშ პარიტეტიშ ჸურე.
ინდონეზიაშ არქიპელაგი შანულამი ოვაჭარე რეგიონი რდჷ VII ოშწანურაშე, მუჟანსჷთ დიო შრივიჯაიაშ დო უკული მაჯაპაჰიტიშ იმპერიეფი ვაჭარენდეს ინდოეთწკჷმა დო ჩინეთწკჷმა. ახ. წ.–იშ დაჭყაფუ ოშწანურეფს აბანური მართუეფი ჭიეჭიეთ ითვისნდეს ურცხოულ კულტურულ, რელიგიურ დო პოლიტიკურ მოდელეფს, მუშ შედეგოთ გეგშიბარჩხალჷ ინდუისტურ დო ბუდისტურ ომაფეეფქ. ინდონეზიაშ ისტორიას გოლინა იღვენუ შხვადოშხვა ურცხოულ სახენწჷფოქ, ნამუეფსჷთ თიში ორთაშობური რესურსეფი მიკმიჭოფანდჷ. მუსლიმ ვაჭარეფქ გემიშეღეს ისლამი, ევროპულ სახენწჷფოეფქ - ქირსიანობა; მეგორაფეფიშ ოშწანურას თენეფქ ართიანს ბანძღი გეუტახეს მოლუკიშ კოკეფს სუნელობაშ ვაჭარობაშ მონოპოლიზებაშ ღანკით. თეშ უკული, ჰოლანდიური კოლონიალიზმიშე ინდონეზიაქ ზოხორინალა მაჟია მოსოფელიშ ლჷმაშ უკული მიღჷ. ქიანაშ ისტორია თეშ უკული გოფშა რე ფეთიამი პერიოდეფით, თენეფს შქას ორთაშობური კატაკლიზმეფით, კორუფციათ, სეპარატიზმით, დემოკრატიზაციაშ პროცესით დო მალასიანი ეკონომიკური თირუეფიშ პერიოდეფით.
მიარეკოკამი ინდონეზია აკმოდირთუ ოშობათ გოშხვეებული აბანური ეთნიკური დო ნინაშობური ბუნეფშე. უშხვაში დო პოლიტიკურო დომინანტი ეთნიკური ბუნა რე - იაველეფი. გოვითარაფილიე საზიარო იდენტობა, მუთ გოთანჯილიე სახენწჷფო ნინათ, ეთნიკური მიარეფერუამობათ, რელიგიური პლურალიზმით მუსლიმი მახორობაშ დომინირებაშ დინოხოლე, კოლონიალიზმიშ ისტორიათ დო თიშ აწმარენჯი არყებათ. ინდონეზიაშ ერუანული დევიზი რე „Bhinneka Tunggal Ika“ („ართობურობა მიარეფერუამობას“), მუთ ოძირანს ქიანაშ მიარეფერუამობას. დიდი მახორობაშ დო მეჭედელო დოხორელი რეგიონეფიშ მიუკუჯინალო, ინდონეზიას იშენით უღჷ ფართო ლასქორი, ტყარი აბანეფი, ნამუთ ბიომიარეფერუამობაშ მაჟია უმაღალაში დონეთ გიშეგორუაფუ მოსოფელს. ქიანა დიდარიე ორთაშობური რესურსეფით, მარა მაღალ დონეს სქიდუ სიდაღარა.[2][3]
ჯოხოდვალა
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]- ოფიციალური: ინდონეზიაშ რესპუბლიკა.
- ინდონეზიური: Republik Indonesia.
- ეტიმოლოგია: ჯოხო გიოდჷ გერმანალ მაშარექ ა. ბასტიენქ 1884 წანას. Indos Nesos ბერძენულ ნინაშა „ინდოეთიშ კოკეფს“ შანენს.
- ქიანაშ კოდი: ID.
გეოგრაფია
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]
ქიანა იდვალუაფუ ობჟათე-ბჟაეიოლ აზიას, მილარე მალაიშ არქიპელაგიშ კოკეფს - იავა, სუმატრა, სულავესი, ბორნეო დო ახალი გვინეა ნორთობურო, დო შხვა.
- ფართობი: 1 904 569 კმ².
- ორთა: გვალეფი - ბარისანი (სუმატრა), მულერი (ბორნეო), მაოკე (ირიან ჯაია); უმაღალაში კონკა - პუნჩაკ-ჯაია 5.030 მ; თარი წყარმალუეფი (კმ) - კაპუასი 1.150, ბარიტო 900, მაჰაკამი 770; თარი ტობეფი (კვ.კმ) - დანაუ ტობა (ტობა) 1.264, დანაუ ტოვუტი 430; თარი კოკეფი (კვ.კმ) - ბორნეო 539.460 (გვალო 736.000), სუმატრა 420.306, ახალი გვინეა 412.781 (გვალო 785.000), სულავესი 172.000, იავა 125.900, ჰალმაჰერა 17.998, სერამი 17.150, ტიმორი 15.850 (გვალო 30.724), ფლორესი 14.268, სუმბავა 13.280;
- კლიმატი - ეკვატორული;
- ორთაშობური რესურსეფი: ნაფთობი, კალა, ორთაშური გაზი, ნიკელი, აკაგაფალი ჯა-ტყა, ბოქსიტეფი, ლინჯი, ქუანოშქერი, ორქო, ვარჩხილი.
ისტორია
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]- XX ოშწანურა: ნიდერლანდეფიშენი ფორმალური სუვერენიტეტიშ გინოჩამაშ უკული, 1950 წანას მეღებულქ იჸუ ახალი კონსტიტუცია. მაართა პრეზიდენტო გიშაგორილქ იჸუ აჰმედ სუკარნოქ. 1963 წანას ნიდერლანდეფქ ქიმეჩჷ ობჟათე ახალი გვინეა. 1965 წანას ოურდუმე გინორთაშ შარათ ხეშუულებაშა ქუმორთჷ გენერალ სუჰარტოქ. 1976 წანას ინდონეზიაქ ქიხვამილუ პორტუგალიაშ ჸოფილი კოლონია ბჟაეიოლი ტიმორი. 1991 წანას ანექსირებულ ტერიტორიას დორხვეს შვიდობიანი დემონსტრაცია, მუქჷთ ინდონეზიაშ ოერეფშქაშე რეპუტაცია სერიოზულო დაზიანჷ.
- XXI ოშწანურა: ბჟაეიოლი ტიმორი 2001 წანაშე ზოხორინელიე, მუთ შხვა სეპარატისტული რეგიონეფიშოთ იმენდიშ მუმაჩამალქ იჸუ. ბოლო წანეფს ინდონეზიაქ დიდი რყეფი გინიღჷ - აზიაშ ფინანსური კრიზისი, სუჰარტოშ 32-წანამი რეჟიმიშ თება, ბჟაეიოლ ტიმორიშ დინაფა, ისლამისტი ექსტრემისტეფიშ გოაქტიურაფა.
სახენწჷფო
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]- სახენწჷფო სისტემა: რესპუბლიკა.
- სახენწჷფოშ მადუდე: პრეზიდენტი.
- კანონდუმადვალუ ორგანო: ართპალატიამი პარლამენტი (500 მაკათური).
ადმინისტრაციული დორთუალა
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]ქიანაშ ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ართულეფიე: 27 პროვინცია (propinsi), 2 სპეციალური რეგიონი (daerah istimewa), 1 ნანანოღაშ აკანი (daerah khusus ibukota), ნამუთ 8 თარ კოკას რე გინორთილი.
- ახალი გვინეა: 2001 წანაშახ ირიან-ჯაია ჯოხოდჷ. იკენს ბჟადალ პაპუას (Papua Barat), ცენტრალურ პაპუას (Papua Tengah) დო ბჟაეიოლ პაპუას ( Papua Timur); მახორობა - 2,3 მლნ; ფართობი - 422 ვითოში.
- იავა: პროვინციეფი - Banten, Jakarta, Jawa Barat, Jawa Tengah, Jawa Timur, Yogyakarta; მახორობა - 127,7 მლნ; ფართობი – 132 ვითოში.
- მოლუკიშ კოკეფი: პროვინციეფი – Maluku, Maluku Utara; მახორობა - 2,1 მლნ; ფართობი - 75 ვითოში.
- ნუსა-ტენგარა: პროვინციეფი - Nusa Tenggara Barat, Nusa Tenggara Timur; მახორობა - 8,4 მლნ; ფართობი - 68 ვითოში.
- ბალი: პროვინცია – Bali; მახორობა - 3,3 მლნ; ფართობი - 5,6 ვითოში.
- სულავესი: პროვინციეფი – Gorontalo, Sulawesi Selatan, Sulawesi Tengah, Sulawesi Tenggara, Sulawesi Utara; მახორობა - 15,7 მლნ; ფართობი - 189 ვითოში.
- სუმატრა: პროვინციეფი – Aceh, Bangka-Belitung, Bengkulu, Jambi, Lampung, Riau, Riau Kepulauan, Sumatera Barat, Sumatera Selatan, Sumatera Utara; მახორობა - 46,4 მლნ; ფართობი - 474 ვითოში.
დემოგრაფია
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]
- მახორობა: 234,9 მლნ (2003), თინეფს შქას 45% - იავარეფი, 14% - სუნდალეფი, 7,5% - მადურალეფი, 5,4% - მალაიალეფი.
- ნინეფი: ბაჰასა ინდონესია (მალაიურიშ მოდიფიცირებული ვარიანტი), ინგლისური, ნიდერლანდული, აბანური ნინეფი.
- რელიგია: ისლამი - 90 %.
- ნოღეფი (ვთშ.): ჯაკარტა (8.830; აგლომ. 17.891), სურაბაია (3.031; აგლომ. 3.788), ბანდუნგი (2.733; აგლომ. 3.944), მედანი (2.204; აგლომ. 3.062).
ეკონომიკა
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]- ერუანული პროდუქტი: ედომუშამი - 222 მლრდ $ (23-ა აბანი); 1 სულს - 1.110 $; სტრუქტურა (%) - ოფუტეშ მეურნობა 16, ხერეჭუა 43, ნინალა 41.
- ექსპორტი: ნაფთობი, გაზი, ჯა-ტყაშ მასალეფი, კაუჩუკი, ყავა.
- ბიუჯეტი: 26,000 მლნ $.
- ვალუტა: ინდონეზიური რუპია (IDR).
მონძალა
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]სინგასარიშ ოხიდა მალანგას (XIV ო.), არქეოლოგიური მუზეუმი ჯაკარტას; ბორობუდურიშ ბუდისტური ოხიდა (IX ო.), უჯუნ კულონიშ ერუანული პარკი, ბრამბანანიშ ინდუისტური ოხიდა (X ს.), პანატარანიშ ოხიდეფიშ კომპლექსი იავას (XIV ო.); კომოდოშ ერუანული პარკი.
ლიტერატურა
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]- Friend, T. (2003). Indonesian Destinies. Harvard University Press. ISBN 0-674-01137-6.
- Ricklefs, M. C. (1991). A History of Modern Indonesia since c.1300, Second Edition. MacMillan. ISBN 0-333-57689-6.
- Schwarz, A. (1994). A Nation in Waiting: Indonesia in the 1990s. Westview Press. ISBN 1-86373-635-2.
- Taylor, Jean Gelman (2003). Indonesia: Peoples and Histories. New Haven and London: Yale University Press. ISBN 0-300-10518-5.
- Vickers, Adrian (2005). A History of Modern Indonesia. Cambridge University Press. ISBN 0-521-54262-6.
რესურსეფი ინტერნეტის
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]
- ინდონეზიაშ თარობა Archived 2012-02-17 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
- Antara – ერუანული საინფორმაციო სააგენტო
- სტატისტიკაშ ცენტრი
- სახენწჷფოშ ოხემანჯღვერე დო მინისტრეფიშ კაბინეტი Archived 2013-09-15 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
სქოლიო
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]- ↑ Information on Indonesia. ASEM Development conference II: Towards an Asia-Europe partnership for sustainable development. 26–27 May 2010, Yogyakarta, Indonesia. ec.europa.eu
- ↑ (14 September 2006) „Poverty in Indonesia: Always with them“. The Economist. კითხირიშ თარიღი: 26 December 2006. ; correction.
- ↑ Guerin, G (23 May 2006). „Don't count on a Suharto accounting“. Asia Times Online.
| |||||
.svg){kind=small}
