Kompania Saperów KOP „Grodno”
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Nazwa wyróżniająca |
„Grodno” |
| Tradycje | |
| Kontynuacja | |
| Organizacja | |
| Numer |
kryptonimowy: 6[a]. |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
Kompania Saperów KOP „Grodno” – pododdział saperów Korpusu Ochrony Pogranicza.
Formowanie i zmiany organizacyjne
[edytuj | edytuj kod]W kwietniu 1928 1 batalion graniczny sformował w Budsławiu ośrodek wyszkolenia pionierskiego przy 3 Brygadzie Ochrony Pogranicza[2][3]. W 1929 oddziałem administracyjno-gospodarczym dla ośrodka „Wilejka” był 1 batalion KOP „Budsław”. W związku z likwidacją 3 Brygady OP w 1929, ośrodek miał dokończyć szkolenie i przenieść się do Suwałk w rejon odpowiedzialności nowo powstałej Brygady KOP „Grodno”[4]. Z dniem 1 marca 1931 ośrodek został zlikwidowany, a na jego bazie i drużyn pionierskich batalionów utworzona została kompania pionierów „Grodno”. Nowo utworzona kompania została rozmieszczona w Grodnie w wynajętych pomieszczeniach[5]. Dowódcą kompanii został dotychczasowy komendant ośrodka wyszkolenia pionierskiego. Pod względem służbowym kompania podległa dowódcy brygady, a pod względem wyszkolenia specjalistycznego dowódcy korpusu. Jednostką formującą był 23 batalion KOP „Orany”[6]. Dla potrzeb formującej się kompanii 63 szeregowców oddelegował 23 pułk piechoty[7].
W 1934[b] została sformowana kompania saperów typu III dla Brygady KOP „Grodno”, jako jej organiczny pododdział[10].
Rozkazem dowódcy KOP z 23 lutego 1937 została zapoczątkowana pierwsza faza reorganizacji Korpusu Ochrony Pogranicza „R.3”[11]. Jej wynikiem było między innymi ustalenie nazwy kompanii na „kompania saperów KOP «Grodno»”[12]. Zarządzeniem dowódcy KOP gen. bryg. Jana Kruszewskiego w sprawie zmian w kwatermistrzostwie KOP, dniem 1 kwietnia 1939 utworzono w kompanii etat dowódcy plutonu w stopniu porucznika[13]. Przy kompanii funkcjonował pluton pionierów Batalionu KOP „Orany”[14].
Kompania saperów KOP „Grodno” była jednostką mobilizującą. Pod względem mobilizacji materiałowej była przydzielona do batalionu KOP „Orany”. W dniach 24-26 sierpnia 1939, zgodnie z planem mobilizacyjnym „W”, kompania sformowała 43 batalion saperów dla 33 Dywizji Piechoty[15][10].
Struktura organizacyjna kompanii
[edytuj | edytuj kod]Organizacja pokojowa kompanii saperów typu III[16]:
- dowódca kompanii
- drużyna gospodarcza
- I pluton saperów a. trzy drużyny
- II pluton saperów a. trzy drużyny
Stan osobowy kompanii wynosił 92 żołnierzy, w tym 3 oficerów, 9 podoficerów i 80 saperów.
Dowódcy kompanii
[edytuj | edytuj kod]- por. sap. Jan I Kawiński z 10 psap (1928-) komendant ośrodka wyszkolenia pionierów[17]
- kpt. sap. Edward Herman (1936 – 1939 → dowódca 43 bsap)[18][c].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Zarządzenie szefa sztabu KOP ppłk. dypl. Franciszka Węgrzyna w sprawie używania w dowództwie KOP kryptonimów zamiast nazw jednostek KOP[1]
- ↑ Cutter w swoich publikacjach, powołując się na dokument „Organizacja kompanii saperów KOP , Ldz.1293/org/tj. z 18 V 1934” podaje, że kompanie saperów zorganizowano w 1934[8]. Zdaniem Prochwicza informacja ta jest błędna, a właściwa data to rok 1931[9]
- ↑ Edward Herman, kpt. sap., w KOP od 1936. Do mobilizacji dowódca komp. saperów KOP „Grodno”. We wrześniu 1939 dowódca 43 batalionu saperów 33 DP rez.[19].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 427.
- ↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 19/1927.
- ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 54.
- ↑ Zarządzenie nr L.dz. KOP 1025/tjn./og.org./29 ↓.
- ↑ Zarządzenie nr L.700/Tjn.Og.Org/31 ↓, s. 10-11.
- ↑ Zarządzenie nr L.700/Tjn.Og.Org/31 ↓, s. 1-2.
- ↑ Zarządzenie nr L.700/Tjn.Og.Org/31 ↓, s. 3.
- ↑ Cutter 2005 ↓, s. 50.
- ↑ Prochwicz 2003 ↓, s. 43.
- ↑ a b Cutter 2005 ↓, s. 350.
- ↑ Prochwicz i 3/1994 ↓, s. 157.
- ↑ Zarządzenie nr L.500/Tjn.Og.Org/37 ↓, s. 3.
- ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 625.
- ↑ Hordt 1945 ↓, s. 5.
- ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 406-407, 425.
- ↑ Cutter 2001 ↓, s. 86.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, nr 9 z 26 IV 1928 s.177.
- ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 247.
- ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 720.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Tadeusz Hordt: Sprawozdanie z kampanii wrześniowej 1939 r.. www.pism.co.uk, 1945, B.I.15c s. 4-14. [dostęp 2016-08-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-07)].
- Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
- Zdzisław Józef Cutter: Saperzy II Rzeczypospolitej. Warszawa [etc.]: Pat, 2005. ISBN 83-921881-3-6.
- Zdzisław Józef Cutter: Saperzy polscy 1918-1939. Organizacja, szkolenie i wyposażenie materiałowo-techniczne. Wrocław: 2001. ISBN 83-87384-05-4.
- Marek Jabłonowski, Włodzimierz Jankowski, Bogusław Polak, Jerzy Prochwicz: O niepodległą i granice. Korpus Ochrony Pogranicza 1924–1939. Wybór dokumentów. Warszawa–Pułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, 2001. ISBN 8388067488.
- Jerzy Prochwicz. Korpus Ochrony Pogranicza w przededniu wojny, Część I. Powstanie i przemiany organizacyjne KOP do 1939 r. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (149), 1994. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182.
- Jerzy Prochwicz: Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003. ISBN 83-88973-58-4.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adiutor”, 2010. ISBN 978-83-86100-83-5.
- Zarządzenie organizacyjne dowódcy Korpusu Ochrony Pogranicza w sprawie reorganizacji brygad KOP nr L.dz. KOP 1025/tjn./og.org./29 z 6 lipca 1929.
- Zarządzenie dowódcy Korpusu Ochrony Pogranicza w sprawie organizacji kompanii pionierów nr L.700/Tjn.Og.Org/31 z lutego 1931.
- Zarządzenie dowódcy KOP w sprawie reorganizacji Korpusu Ochrony Pogranicza („R.3” I Faza) nr L.500/Tjn.Og.Org/37 z 23 lutego 1937. (sygn.177/132.)
- Komunikaty dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza z lat 1927 (z uzupełnieniami i poprawkami), 1928, 1932, 1934 (z uzupełnieniami i poprawkami) i 1938 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Dzienniki Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych z 1928, 1931 i 1934. [dostęp 2016-02-15].