Przejdź do zawartości

Szwadron Kawalerii KOP „Rokitno”: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Kerim44 (dyskusja | edycje)
Nie podano opisu zmian
Kerim44 (dyskusja | edycje)
(Nie pokazano 11 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 32: Linia 32:
}}
}}
[[Plik:KOP_1938.png|250px|right]]
[[Plik:KOP_1938.png|250px|right]]
[[Plik:Szwadron KOP Rokitno - podziękowanie NAC 1-W-3143.jpg|thumb|240px|Podziękowanie ułanów szwadronu KOP „Rokitno” dla Pocztowej Kasy Oszczędności]]

'''Szwadron Kawalerii KOP „Rokitno”''' – [[pododdział]] [[kawaleria II RP|kawalerii]] [[Korpus Ochrony Pogranicza|Korpusu Ochrony Pogranicza]].
'''Szwadron Kawalerii KOP „Rokitno”''' – [[pododdział]] [[kawaleria II RP|kawalerii]] [[Korpus Ochrony Pogranicza|Korpusu Ochrony Pogranicza]].


== Formowanie i zmiany organizacyjne ==
== Formowanie i zmiany organizacyjne ==
Na posiedzeniu [[Drugi rząd Władysława Grabskiego|Politycznego Komitetu Rady Ministrów]], w dniach 21-22 sierpnia 1924 roku, zapadła decyzja powołania Korpusu Wojskowej Straży Granicznej. 12 września 1924 roku [[Ministerstwo Spraw Wojskowych]] wydało rozkaz wykonawczy w sprawie utworzenia Korpusu Ochrony Pogranicza{{odn|Prochwicz|2003|s=11-12}}, a 17 września instrukcję określającą jego strukturę{{odn|Dominiczak|1992|s=111}}. W 1925 roku, w składzie [[Brygada KOP „Polesie”|5 Brygady Ochrony Pogranicza]], rozpoczęto [[formowanie jednostki]] 17 szwadronu kawalerii{{odn|Prochwicz|Konstankiewicz|Rutkiewicz|2003|s=26}}. W skład szwadronu wchodzić miały cztery plutony liniowe i drużyna dowódcy [[szwadron]]u{{odn|Prochwicz|Konstankiewicz|Rutkiewicz|2003|s=21}}. Stany szwadronu były zbliżone do stanów szwadronów formowanych w 1924 roku {{odn|Prochwicz|Konstankiewicz|Rutkiewicz|2003|s=26}}. Jednostką formującą był 25 pułk ułanów{{odn|Zarządzenie nr L.1600/o.de B./25}}.
Na posiedzeniu [[Drugi rząd Władysława Grabskiego|Politycznego Komitetu Rady Ministrów]], w dniach 21-22 sierpnia 1924, zapadła decyzja powołania Korpusu Wojskowej Straży Granicznej. 12 września 1924 [[Ministerstwo Spraw Wojskowych]] wydało rozkaz wykonawczy w sprawie utworzenia Korpusu Ochrony Pogranicza{{odn|Prochwicz|2003|s=11-12}}, a 17 września instrukcję określającą jego strukturę{{odn|Dominiczak|1992|s=111}}. W 1925, w składzie [[Brygada KOP „Polesie”|5 Brygady Ochrony Pogranicza]], rozpoczęto [[formowanie jednostki]] 17 szwadronu kawalerii{{odn|Prochwicz|Konstankiewicz|Rutkiewicz|2003|s=26}}. W skład szwadronu wchodzić miały cztery plutony liniowe i drużyna dowódcy [[szwadron]]u{{odn|Prochwicz|Konstankiewicz|Rutkiewicz|2003|s=21}}. Stany szwadronu były zbliżone do stanów szwadronów formowanych w 1924 {{odn|Prochwicz|Konstankiewicz|Rutkiewicz|2003|s=26}}. Jednostką formującą był 25 pułk ułanów{{odn|Zarządzenie nr L.1600/o.de B./25}}.


Szwadron był podstawową [[Jednostka taktyczna|jednostką taktyczną]] kawalerii KOP. Zadaniem szwadronu było prowadzenie działań pościgowych, patrolowanie terenu, w dzień i w nocy, na odległości nie mniejsze niż 30 km, a także utrzymywanie łączności między odwodami kompanijnymi, strażnicami i sąsiednimi oddziałami oraz eskortowanie i organizowanie posterunków pocztowych. Wymienione zadania szwadron realizował zarówno w strefie nadgranicznej, będącej strefą ścisłych działań KOP, jak również w pasie ochronnym sięgającym około 30 km w głąb kraju{{odn|Falkiewicz|1925|s=4-6}}. Szwadron był też jednostką organizacyjną, wyszkoleniową, macierzystą i pododdziałem gospodarczym{{odn|Zarządzenie nr L.5201/tj.org./38}}.
Szwadron był podstawową [[Jednostka taktyczna|jednostką taktyczną]] kawalerii KOP. Zadaniem szwadronu było prowadzenie działań pościgowych, patrolowanie terenu, w dzień i w nocy, na odległości nie mniejsze niż 30 km, a także utrzymywanie łączności między odwodami kompanijnymi, strażnicami i sąsiednimi oddziałami oraz eskortowanie i organizowanie posterunków pocztowych. Wymienione zadania szwadron realizował zarówno w strefie nadgranicznej, będącej strefą ścisłych działań KOP, jak również w pasie ochronnym sięgającym około 30 km w głąb kraju{{odn|Falkiewicz|1925|s=4-6}}. Szwadron był też jednostką organizacyjną, wyszkoleniową, macierzystą i pododdziałem gospodarczym{{odn|Zarządzenie nr L.5201/tj.org./38}}.


W lipcu 1929 roku zreorganizowano [[Kawaleria Korpusu Ochrony Pogranicza|kawalerię KOP]]. Zorganizowano dwie grupy kawalerii. Podział na grupy uwarunkowany był potrzebami szkoleniowymi i zadaniami kawalerii KOP w planie „Wschód”{{odn|Prochwicz|Konstankiewicz|Rutkiewicz|2003|s=35}}. Szwadron wszedł w skład [[Inspektor Południowej Grupy Szwadronów KOP|grupy południowej]]{{odn|Prochwicz|Konstankiewicz|Rutkiewicz|2003|s=34}}. Przyjęto też zasadę, że szwadrony przyjmą nazwę miejscowości będącej miejscem ich stacjonowania{{odn|Prochwicz|Konstankiewicz|Rutkiewicz|2003|s=34}}. Obok nazwy geograficznej, do 1931 roku stosowano również numer szwadronu{{odn|Wiśniewska|Promińska|2013|s=2}}.
W lipcu 1929 zreorganizowano [[Kawaleria Korpusu Ochrony Pogranicza|kawalerię KOP]]. Zorganizowano dwie grupy kawalerii. Podział na grupy uwarunkowany był potrzebami szkoleniowymi i zadaniami kawalerii KOP w planie „Wschód”{{odn|Prochwicz|Konstankiewicz|Rutkiewicz|2003|s=35}}. Szwadron wszedł w skład [[Inspektor Południowej Grupy Szwadronów KOP|grupy południowej]]{{odn|Prochwicz|Konstankiewicz|Rutkiewicz|2003|s=34}}. Przyjęto też zasadę, że szwadrony przyjmą nazwę miejscowości będącej miejscem ich stacjonowania{{odn|Prochwicz|Konstankiewicz|Rutkiewicz|2003|s=34}}. Obok nazwy geograficznej, do 1931 stosowano również numer szwadronu{{odn|Wiśniewska|Promińska|2013|s=2}}.


W 1934(?)1932{{refn|grupa=uwaga|Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz podają, że podział kawalerii na trzy grupy nastąpił w 1934 roku{{odn|Prochwicz|3/1994|s=156}}{{odn|Prochwicz|Konstankiewicz|Rutkiewicz|2003|s=44}}{{odn|Prochwicz|2003|s=51}}.
W 1934(?)1932{{refn|grupa=uwaga|Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz podają, że podział kawalerii na trzy grupy nastąpił w 1934{{odn|Prochwicz|3/1994|s=156}}{{odn|Prochwicz|Konstankiewicz|Rutkiewicz|2003|s=44}}{{odn|Prochwicz|2003|s=51}}.
<br>Mijakowski i Rozdżestwieński twierdzą, że kawaleria KOP podzielona była na trzy grupy już w 1932 roku → {{odn|Mijakowski|Rozdżestwieński|2013|s=15}}}} roku dokonano kolejnego podziału szwadronów. Tym razem na trzy grupy inspekcyjne. Szwadron wszedł w skład [[Inspektor Środkowej Grupy Szwadronów KOP|grupy środkowej]]{{odn|Prochwicz|Konstankiewicz|Rutkiewicz|2003|s=44}}.
<br>Mijakowski i Rozdżestwieński twierdzą, że kawaleria KOP podzielona była na trzy grupy już w 1932 → {{odn|Mijakowski|Rozdżestwieński|2013|s=15}}}} dokonano kolejnego podziału szwadronów. Tym razem na trzy grupy inspekcyjne. Szwadron wszedł w skład [[Inspektor Środkowej Grupy Szwadronów KOP|grupy środkowej]]{{odn|Prochwicz|Konstankiewicz|Rutkiewicz|2003|s=44}}.
[[Jednostka administracyjna (wojsko)|Jednostką administracyjną]] dla szwadronu był [[batalion KOP „Rokitno”]]{{odn|Zarządzenie nr L.500/Tjn.Og.Org/37|s=2 zał. 47}}. Konie w poszczególnych szwadronach dobierano według [[Umaszczenie koni|maści]]. W szwadronie „Iwieniec” konie były kasztany{{odn|Kościański|1993|s=58}}.
[[Jednostka administracyjna (wojsko)|Jednostką administracyjną]] dla szwadronu był [[batalion KOP „Rokitno”]]{{odn|Zarządzenie nr L.500/Tjn.Og.Org/37|s=2 zał. 47}}. Konie w poszczególnych szwadronach dobierano według [[Umaszczenie koni|maści]]. W szwadronie „Iwieniec” konie były kasztany{{odn|Kościański|1994|s=58}}.


W 1938 roku nastąpiła reorganizacja podporządkowania i struktur kawalerii KOP. Szwadrony zakwalifikowano do odpowiednich typów jednostek w zależności od miejsca stacjonowania{{refn|grupa=uwaga|W 1938 roku nastąpił podział kawalerii KOP na szwadrony typu I, II i III. Szwadrony typu I stacjonowały poza m.p. dowództw batalionów KOP, szwadrony typu II stacjonowały w m.p. batalionów KOP. Typ III posiadał szwadron "Nowe Świeciany"{{odn|Prochwicz|Konstankiewicz|Rutkiewicz|2003|s=52}}.}}. Szwadron zakwalifikowano do grupy II{{odn|Prochwicz|Konstankiewicz|Rutkiewicz|2003|s=58}}. Organizacja szwadronu kawalerii na dzień 20 listopada 1938 roku przedstawiała się następująco: dowódca szwadronu, szef szwadronu, drużyna ckm{{refn|grupa=uwaga|Stan drużyny ckm w szwadronie był znacznie niższy od stanu nakazanego „Regulaminem kawalerii cz.III”. Drużyna składała się z 15 żołnierzy i 19 koni. W jej skład wchodzili: drużynowy, 2 karabinowych, 2 celowniczych, 2 taśmowych, 2 amunicyjnych, 6 [[koniowodny]]ch i 4 juki{{odn|Zarządzenie nr L.5201/tj.org./38}}.}}, drużyna gospodarcza, patrol telefoniczny i dwa plutony liniowe{{odn|Prochwicz|Konstankiewicz|Rutkiewicz|2003|s=52}} po cztery sekcje{{odn|Prochwicz|3/1994|s=158}}, w tym sekcję [[ręczny karabin maszynowy|rkm]]{{odn|Zarządzenie nr L.5201/tj.org./38}}. Liczył 2 oficerów, 1 chorążego, 6 podoficerów zawodowych, 4 podoficerów nadterminowych i 72 ułanów. Na uzbrojeniu posiadał 2 ckm, 2 rkm, 73 karabinki, 76 szabel. Posiadał też 83 konie wierzchowe{{odn|Prochwicz|Konstankiewicz|Rutkiewicz|2003|s=52 i 149}}. Szwadron wchodził w skład [[Pułk KOP „Sarny”|pułku KOP „Sarny]]”{{odn|Prochwicz|Konstankiewicz|Rutkiewicz|2003|s=58}}.
W 1938 nastąpiła reorganizacja podporządkowania i struktur kawalerii KOP. Szwadrony zakwalifikowano do odpowiednich typów jednostek w zależności od miejsca stacjonowania{{refn|grupa=uwaga|W 1938 nastąpił podział kawalerii KOP na szwadrony typu I, II i III. Szwadrony typu I stacjonowały poza m.p. dowództw batalionów KOP, szwadrony typu II stacjonowały w m.p. batalionów KOP. Typ III posiadał szwadron "Nowe Świeciany"{{odn|Prochwicz|Konstankiewicz|Rutkiewicz|2003|s=52}}.}}. Szwadron zakwalifikowano do grupy II{{odn|Prochwicz|Konstankiewicz|Rutkiewicz|2003|s=58}}. Organizacja szwadronu kawalerii na dzień 20 listopada 1938 przedstawiała się następująco: dowódca szwadronu, szef szwadronu, drużyna ckm{{refn|grupa=uwaga|Stan drużyny ckm w szwadronie był znacznie niższy od stanu nakazanego „Regulaminem kawalerii cz.III”. Drużyna składała się z 15 żołnierzy i 19 koni. W jej skład wchodzili: drużynowy, 2 karabinowych, 2 celowniczych, 2 taśmowych, 2 amunicyjnych, 6 [[koniowodny]]ch i 4 juki{{odn|Zarządzenie nr L.5201/tj.org./38}}.}}, drużyna gospodarcza, patrol telefoniczny i dwa plutony liniowe{{odn|Prochwicz|Konstankiewicz|Rutkiewicz|2003|s=52}} po cztery sekcje{{odn|Prochwicz|3/1994|s=158}}, w tym sekcję [[ręczny karabin maszynowy|rkm]]{{odn|Zarządzenie nr L.5201/tj.org./38}}. Liczył 2 oficerów, 1 chorążego, 6 podoficerów zawodowych, 4 podoficerów nadterminowych i 72 ułanów. Na uzbrojeniu posiadał 2 ckm, 2 rkm, 73 karabinki, 76 szabel. Posiadał też 83 konie wierzchowe{{odn|Prochwicz|Konstankiewicz|Rutkiewicz|2003|s=52 i 149}}. Szwadron wchodził w skład [[Pułk KOP „Sarny”|pułku KOP „Sarny]]”{{odn|Prochwicz|Konstankiewicz|Rutkiewicz|2003|s=58}}.


W ramach mobilizacji częściowej zarządzonej 23 marca 1939 roku, szwadron przegrupował się w rejon [[Wieluń|Wielunia]]{{odn|Prochwicz|4/1994|s=5}}, gdzie organizowany był ćwiczebny pułk kawalerii KOP{{odn|Prochwicz|2003|s=72}} podporządkowany dowódcy OK IV{{odn|Prochwicz|Konstankiewicz|Rutkiewicz|2003|s=77}}{{refn|grupa=uwaga|W innych opracowaniach oddział występuje pod nazwą: «Zgrupowanie Kawalerii KOP „Feliks”». Nazwa pochodzi od imienia dowódcy oddziału – [[Feliks Kopeć|ppłk. Feliksa Kopcia]]{{odn|Mijakowski|Rozdżestwieński|2013|s=14}}.}}. W maju szwadron wszedł w skład [[1 Pułk Kawalerii KOP|1 pułku kawalerii KOP]] jako jego 4 szwadron{{odn|Mijakowski|Rozdżestwieński|2013|s=15}}.
W ramach mobilizacji częściowej zarządzonej 23 marca 1939, szwadron przegrupował się w rejon [[Wieluń|Wielunia]]{{odn|Prochwicz|4/1994|s=5}}, gdzie organizowany był ćwiczebny pułk kawalerii KOP{{odn|Prochwicz|2003|s=72}} podporządkowany dowódcy OK IV{{odn|Prochwicz|Konstankiewicz|Rutkiewicz|2003|s=77}}{{refn|grupa=uwaga|W innych opracowaniach oddział występuje pod nazwą: «Zgrupowanie Kawalerii KOP „Feliks”». Nazwa pochodzi od imienia dowódcy oddziału – [[Feliks Kopeć|ppłk. Feliksa Kopcia]]{{odn|Mijakowski|Rozdżestwieński|2013|s=14}}.}}. W maju szwadron wszedł w skład [[1 Pułk Kawalerii KOP|1 pułku kawalerii KOP]] jako jego 4 szwadron{{odn|Mijakowski|Rozdżestwieński|2013|s=15}}.


== Żołnierze szwadronu ==
== Żołnierze szwadronu ==
Linia 72: Linia 72:
== Bibliografia ==
== Bibliografia ==
* {{Cytuj książkę|nazwisko=Dominiczak|imię=Henryk|autor link=Henryk Dominiczak|tytuł=Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919-1939|data=1992|miejsce=Warszawa|wydawca=Wydawnictwo Naukowe PWN|isbn=8301102020|odn=tak}}
* {{Cytuj książkę|nazwisko=Dominiczak|imię=Henryk|autor link=Henryk Dominiczak|tytuł=Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919-1939|data=1992|miejsce=Warszawa|wydawca=Wydawnictwo Naukowe PWN|isbn=8301102020|odn=tak}}
* {{cytuj książkę|nazwisko=Falkiewicz|imię=Stanisław|tytuł=Korpus Ochrony Pogranicza. W pierwszą rocznicę objęcia służby na wschodniej granicy Rzeczypospolitej 1924-1925|odpowiedzialny=Stanisław Falkiewicz|wydawca=Ministerstwo Spraw Wojskowych|data=1925||odn=tak}}
* {{cytuj książkę|nazwisko=Falkiewicz|imię=Stanisław|tytuł=Korpus Ochrony Pogranicza. W pierwszą rocznicę objęcia służby na wschodniej granicy Rzeczypospolitej 1924-1925 |wydawca=Ministerstwo Spraw Wojskowych |data=1925 |odn=tak}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Grochowski[red.]| imię = Lech|tytuł = Korpus Ochrony Pogranicza w 70 rocznicę powstania. Materiały z konferencji popularnonaukowej| wydawca = Centrum Szkolenia Straży Granicznej| miejsce = Kętrzyn| data =1994| rozdział =Kawaleria Korpusu Ochrony Pogranicza w latach 1924-1939| nazwisko r =Kościański| imię r =Zdzisław |odn=tak}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Grochowski[red.]| imię = Lech|tytuł = Korpus Ochrony Pogranicza w 70 rocznicę powstania. Materiały z konferencji popularnonaukowej| wydawca = Centrum Szkolenia Straży Granicznej| miejsce = Kętrzyn| data =1994| rozdział =Kawaleria Korpusu Ochrony Pogranicza w latach 1924-1939| nazwisko r =Kościański| imię r =Zdzisław |odn=tak}}
* {{cytuj książkę|nazwisko=Mijakowski|imię=Krzysztof|nazwisko2=Rozdżestwieński|imię2=Paweł|tytuł=Kawaleria Korpusu Ochrony Pogranicza. Wielka księga jazdy polskiej 1918-1939. Tom 44|data=2013|isbn=978-83-7769-888-4|wydawca = Edipresse Polska SA|odn=tak}}
* {{cytuj książkę|nazwisko=Mijakowski|imię=Krzysztof|nazwisko2=Rozdżestwieński|imię2=Paweł|tytuł=Kawaleria Korpusu Ochrony Pogranicza. Wielka księga jazdy polskiej 1918-1939. Tom 44|data=2013|isbn=978-83-7769-888-4|wydawca = Edipresse Polska SA|odn=tak}}
* {{cytuj książkę|nazwisko=Prochwicz|imię=Jerzy|nazwisko2=Konstankiewicz|imię2=Andrzej|nazwisko3=Rutkiewicz|imię3=Jan|tytuł=Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939|data=2003|isbn=83-900217-9-4|wydawca = Barwa i Broń|odn=tak}}
* {{cytuj książkę|nazwisko=Prochwicz|imię=Jerzy|nazwisko2=Konstankiewicz|imię2=Andrzej|nazwisko3=Rutkiewicz|imię3=Jan|tytuł=Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939|data=2003|isbn=83-900217-9-4|wydawca = Barwa i Broń|odn=tak}}
* {{cytuj pismo | nazwisko =Prochwicz| imię =Jerzy|autor link=Jerzy Prochwicz| tytuł =Korpus Ochrony Pogranicza w przededniu wojny'', Część I. ''Powstanie i przemiany organizacyjne KOP do 1939 r| czasopismo =[[Przegląd Historyczno-Wojskowy|Wojskowy Przegląd Historyczny]] | wolumin =3 (149)| rok = 1994|strony=148-160|wydawca =Wydawnictwo Czasopisma Wojskowe | miejsce = Warszawa | issn = 0043-7182|odn={{odn/id|Prochwicz|3/1994}}}}
* {{cytuj pismo | nazwisko =Prochwicz| imię =Jerzy|autor link=Jerzy Prochwicz| tytuł =Korpus Ochrony Pogranicza w przededniu wojny'', Część I. ''Powstanie i przemiany organizacyjne KOP do 1939 r| czasopismo =[[Przegląd Historyczno-Wojskowy|Wojskowy Przegląd Historyczny]] | wolumin =3 (149)| rok = 1994|strony=148-160|wydawca =Wydawnictwo Czasopisma Wojskowe | miejsce = Warszawa | issn = 0043-7182|odn={{odn/id|Prochwicz|3/1994}} }}
* {{cytuj książkę|nazwisko=Prochwicz|imię=Jerzy|tytuł=Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939 roku|data=2003|isbn=83-88973-58-4|miejsce=Warszawa|wydawca = Wydawnictwo Neriton|odn=tak}}
* {{cytuj pismo |nazwisko = Prochwicz |imię = Jerzy |tytuł = Korpus Ochrony Pogranicza w przededniu wojny, Część II. Przemiany organizacyjne i przygotowania wojenne KOP w 1939 |czasopismo = [[Przegląd Historyczno-Wojskowy|Wojskowy Przegląd Historyczny]] |wolumin = 4 (150) |rok = 1994 | wydawca = Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe” |miejsce = Warszawa |issn = 0043-7182 |odn = {{odn/id|Prochwicz|4/1994}}}}
* {{cytuj książkę|nazwisko=Prochwicz|imię=Jerzy|tytuł=Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939|data=2003|isbn=83-88973-58-4|miejsce=Warszawa|wydawca = Wydawnictwo Neriton|odn=tak}}
* {{Cytuj stronę | url =http://www.wbc.poznan.pl/publication/47164| tytuł =Dzienniki Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych z 1928, 1931 i 1934 roku|data dostępu = 2016-02-15|odn={{odn/id|Dziennik Personalny MSWojsk.}}}}
* {{cytuj odn|Zarządzenie nr L.5201/tj.org./38|opis=Zarządzenie organizacyjne dowódcy Korpusu Ochrony Pogranicza nr L.5201/tj.org./38 z 3 listopada 1938.}}
* {{cytuj odn|Zarządzenie nr L.5201/tj.org./38|opis=Zarządzenie organizacyjne dowódcy Korpusu Ochrony Pogranicza nr L.5201/tj.org./38 z 3 listopada 1938.}}
* {{cytuj odn|Wykazy imienne oficerów KOP|opis=Wykazy imienne oficerów brygad, pułków, batalionów oraz pozostałych jednostek Korpusu Ochrony Pogranicza → [[Archiwum Straży Granicznej]]. Szczecin.}}
* {{cytuj odn|Wykazy imienne oficerów KOP|opis=Wykazy imienne oficerów brygad, pułków, batalionów oraz pozostałych jednostek Korpusu Ochrony Pogranicza → [[Archiwum Straży Granicznej]]. Szczecin.}}
* {{cytuj odn|Zarządzenie nr L.1600/o.de B./25|opis=Zarządzenie organizacyjne dowódcy Korpusu Ochrony Pogranicza w sprawie sformowania dowództw 4 i 5 brygady OP, 12-20 baonów i 12-20 szwadronów Ochrony Pogranicza nr L.1600/o.de B./25 z lutego 1925.}}
* {{cytuj odn|Zarządzenie nr L.1600/o.de B./25|opis=Zarządzenie organizacyjne dowódcy Korpusu Ochrony Pogranicza w sprawie sformowania dowództw 4 i 5 brygady OP, 12-20 baonów i 12-20 szwadronów Ochrony Pogranicza nr L.1600/o.de B./25 z lutego 1925.}}
* {{Cytuj odn|Zarządzenie nr L.500/Tjn.Og.Org/37|opis=Zarządzenie dowódcy KOP w sprawie reorganizacji Korpusu Ochrony Pogranicza („R.3” I Faza) nr L.500/Tjn.Og.Org/37 z 23 lutego 1937 roku.}}
* {{Cytuj odn|Zarządzenie nr L.500/Tjn.Og.Org/37|opis=Zarządzenie dowódcy KOP w sprawie reorganizacji Korpusu Ochrony Pogranicza („R.3” I Faza) nr L.500/Tjn.Og.Org/37 z 23 lutego 1937.}}
* {{cytuj książkę|nazwisko=Jabłonowski|imię=Marek|nazwisko2=Jankowski|imię2=Włodzimierz|nazwisko3=Polak|imię3=Bogusław|nazwisko4=Prochwicz|imię4=Jerzy|autor link3=Bogusław Polak|tytuł=O niepodległą i granice. Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Wybór dokumentów|data=2001|miejsce=Warszawa-Pułtusk|isbn=83-88067-48-8|wydawca = Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego|odn=tak}}
* {{cytuj książkę|nazwisko=Jabłonowski|imię=Marek|nazwisko2=Jankowski|imię2=Włodzimierz|nazwisko3=Polak|imię3=Bogusław|nazwisko4=Prochwicz|imię4=Jerzy|autor link3=Bogusław Polak|tytuł=O niepodległą i granice. Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Wybór dokumentów|data=2001|miejsce=Warszawa-Pułtusk|isbn=83-88067-48-8|wydawca = Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego|odn=tak}}
* {{cytuj książkę |nazwisko = Wiśniewska |imię = Iwona |nazwisko2 = Promińska |imię2 = Katarzyna |tytuł = Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Brygada Korpusu Ochrony Pogranicza «Wilno»” |data = 2013 |miejsce = Szczecin | wydawca = [[Archiwum Straży Granicznej]]|odn=tak}}

{{Korpus Ochrony Pogranicza}}
{{Korpus Ochrony Pogranicza}}


[[Kategoria:Szwadrony kawalerii KOP]]
[[Kategoria:Garnizony kresowe]]
[[Kategoria:Formacje graniczne w Rokitnie]]
[[Kategoria:Formacje graniczne w Rokitnie]]
[[Kategoria:Garnizony kresowe]]
[[Kategoria:Polskie jednostki organizacyjne wojska utworzone w 1925]]
[[Kategoria:Polskie jednostki organizacyjne wojska rozwiązane w 1939]]
[[Kategoria:Szwadrony kawalerii KOP]]
[[Kategoria:Oddziały Brygady KOP „Polesie”]]
[[Kategoria:Oddziały pułku KOP „Sarny”]]

Wersja z 23:21, 13 lip 2024

Szwadron Kawalerii KOP „Rokitno”
17 szwadron kawalerii
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1925

Rozformowanie

1939

Nazwa wyróżniająca

„Rokitno”

Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Numer

kryptonimowy: 172[a]

Dyslokacja

Rokitno

Formacja

Korpus Ochrony Pogranicza

Rodzaj wojsk

kawaleria

Podległość

5 Brygada OP
pułk KOP „Sarny”
1 Pułk Kawalerii KOP

Podziękowanie ułanów szwadronu KOP „Rokitno” dla Pocztowej Kasy Oszczędności

Szwadron Kawalerii KOP „Rokitno”pododdział kawalerii Korpusu Ochrony Pogranicza.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Na posiedzeniu Politycznego Komitetu Rady Ministrów, w dniach 21-22 sierpnia 1924, zapadła decyzja powołania Korpusu Wojskowej Straży Granicznej. 12 września 1924 Ministerstwo Spraw Wojskowych wydało rozkaz wykonawczy w sprawie utworzenia Korpusu Ochrony Pogranicza[2], a 17 września instrukcję określającą jego strukturę[3]. W 1925, w składzie 5 Brygady Ochrony Pogranicza, rozpoczęto formowanie jednostki 17 szwadronu kawalerii[4]. W skład szwadronu wchodzić miały cztery plutony liniowe i drużyna dowódcy szwadronu[5]. Stany szwadronu były zbliżone do stanów szwadronów formowanych w 1924 [4]. Jednostką formującą był 25 pułk ułanów[6].

Szwadron był podstawową jednostką taktyczną kawalerii KOP. Zadaniem szwadronu było prowadzenie działań pościgowych, patrolowanie terenu, w dzień i w nocy, na odległości nie mniejsze niż 30 km, a także utrzymywanie łączności między odwodami kompanijnymi, strażnicami i sąsiednimi oddziałami oraz eskortowanie i organizowanie posterunków pocztowych. Wymienione zadania szwadron realizował zarówno w strefie nadgranicznej, będącej strefą ścisłych działań KOP, jak również w pasie ochronnym sięgającym około 30 km w głąb kraju[7]. Szwadron był też jednostką organizacyjną, wyszkoleniową, macierzystą i pododdziałem gospodarczym[8].

W lipcu 1929 zreorganizowano kawalerię KOP. Zorganizowano dwie grupy kawalerii. Podział na grupy uwarunkowany był potrzebami szkoleniowymi i zadaniami kawalerii KOP w planie „Wschód”[9]. Szwadron wszedł w skład grupy południowej[10]. Przyjęto też zasadę, że szwadrony przyjmą nazwę miejscowości będącej miejscem ich stacjonowania[10]. Obok nazwy geograficznej, do 1931 stosowano również numer szwadronu[11].

W 1934(?)1932[b] dokonano kolejnego podziału szwadronów. Tym razem na trzy grupy inspekcyjne. Szwadron wszedł w skład grupy środkowej[13]. Jednostką administracyjną dla szwadronu był batalion KOP „Rokitno”[16]. Konie w poszczególnych szwadronach dobierano według maści. W szwadronie „Iwieniec” konie były kasztany[17].

W 1938 nastąpiła reorganizacja podporządkowania i struktur kawalerii KOP. Szwadrony zakwalifikowano do odpowiednich typów jednostek w zależności od miejsca stacjonowania[c]. Szwadron zakwalifikowano do grupy II[19]. Organizacja szwadronu kawalerii na dzień 20 listopada 1938 przedstawiała się następująco: dowódca szwadronu, szef szwadronu, drużyna ckm[d], drużyna gospodarcza, patrol telefoniczny i dwa plutony liniowe[18] po cztery sekcje[20], w tym sekcję rkm[8]. Liczył 2 oficerów, 1 chorążego, 6 podoficerów zawodowych, 4 podoficerów nadterminowych i 72 ułanów. Na uzbrojeniu posiadał 2 ckm, 2 rkm, 73 karabinki, 76 szabel. Posiadał też 83 konie wierzchowe[21]. Szwadron wchodził w skład pułku KOP „Sarny[19].

W ramach mobilizacji częściowej zarządzonej 23 marca 1939, szwadron przegrupował się w rejon Wielunia[22], gdzie organizowany był ćwiczebny pułk kawalerii KOP[23] podporządkowany dowódcy OK IV[24][e]. W maju szwadron wszedł w skład 1 pułku kawalerii KOP jako jego 4 szwadron[15].

Żołnierze szwadronu

Dowódcy szwadronu:

Obsada personalna 4 szwadronu 1 pkaw KOP[15]:

  • dowódca szwadronu – rtm. Adam Bartosiewicz
  • dowódca I plutonu – por. Lucjan Woźniak z 11 p.uł.
  • dowódca II plutonu – ppor. rez. Czesław Nosko z 23 p.uł.
  • dowódca III plutonu – ppor. rez. Wojtkowiak
  • szef szwadronu – st. wachm. Sienkiewicz

Uwagi

  1. Zarządzenie szefa sztabu KOP ppłk. dypl. Franciszka Węgrzyna w sprawie używania w dowództwie KOP kryptonimów zamiast nazw jednostek KOP[1]
  2. Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz podają, że podział kawalerii na trzy grupy nastąpił w 1934[12][13][14].
    Mijakowski i Rozdżestwieński twierdzą, że kawaleria KOP podzielona była na trzy grupy już w 1932 → [15]
  3. W 1938 nastąpił podział kawalerii KOP na szwadrony typu I, II i III. Szwadrony typu I stacjonowały poza m.p. dowództw batalionów KOP, szwadrony typu II stacjonowały w m.p. batalionów KOP. Typ III posiadał szwadron "Nowe Świeciany"[18].
  4. Stan drużyny ckm w szwadronie był znacznie niższy od stanu nakazanego „Regulaminem kawalerii cz.III”. Drużyna składała się z 15 żołnierzy i 19 koni. W jej skład wchodzili: drużynowy, 2 karabinowych, 2 celowniczych, 2 taśmowych, 2 amunicyjnych, 6 koniowodnych i 4 juki[8].
  5. W innych opracowaniach oddział występuje pod nazwą: «Zgrupowanie Kawalerii KOP „Feliks”». Nazwa pochodzi od imienia dowódcy oddziału – ppłk. Feliksa Kopcia[25].

Przypisy

Bibliografia

  • Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919-1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.
  • Stanisław Falkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza. W pierwszą rocznicę objęcia służby na wschodniej granicy Rzeczypospolitej 1924-1925. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1925.
  • Zdzisław Kościański: Kawaleria Korpusu Ochrony Pogranicza w latach 1924-1939. W: Lech Grochowski[red.]: Korpus Ochrony Pogranicza w 70 rocznicę powstania. Materiały z konferencji popularnonaukowej. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1994.
  • Krzysztof Mijakowski, Paweł Rozdżestwieński: Kawaleria Korpusu Ochrony Pogranicza. Wielka księga jazdy polskiej 1918-1939. Tom 44. Edipresse Polska SA, 2013. ISBN 978-83-7769-888-4.
  • Jerzy Prochwicz, Andrzej Konstankiewicz, Jan Rutkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Barwa i Broń, 2003. ISBN 83-900217-9-4.
  • Jerzy Prochwicz. Korpus Ochrony Pogranicza w przededniu wojny, Część I. Powstanie i przemiany organizacyjne KOP do 1939 r. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (149), s. 148-160, 1994. Warszawa: Wydawnictwo Czasopisma Wojskowe. ISSN 0043-7182. 
  • Jerzy Prochwicz. Korpus Ochrony Pogranicza w przededniu wojny, Część II. Przemiany organizacyjne i przygotowania wojenne KOP w 1939. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 4 (150), 1994. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182. 
  • Jerzy Prochwicz: Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003. ISBN 83-88973-58-4.
  • Zarządzenie organizacyjne dowódcy Korpusu Ochrony Pogranicza nr L.5201/tj.org./38 z 3 listopada 1938.
  • Wykazy imienne oficerów brygad, pułków, batalionów oraz pozostałych jednostek Korpusu Ochrony Pogranicza → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
  • Zarządzenie organizacyjne dowódcy Korpusu Ochrony Pogranicza w sprawie sformowania dowództw 4 i 5 brygady OP, 12-20 baonów i 12-20 szwadronów Ochrony Pogranicza nr L.1600/o.de B./25 z lutego 1925.
  • Zarządzenie dowódcy KOP w sprawie reorganizacji Korpusu Ochrony Pogranicza („R.3” I Faza) nr L.500/Tjn.Og.Org/37 z 23 lutego 1937.
  • Marek Jabłonowski, Włodzimierz Jankowski, Bogusław Polak, Jerzy Prochwicz: O niepodległą i granice. Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Wybór dokumentów. Warszawa-Pułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, 2001. ISBN 83-88067-48-8.
  • Iwona Wiśniewska, Katarzyna Promińska: Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Brygada Korpusu Ochrony Pogranicza «Wilno»”. Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2013.