Перайсці да зместу

Вікіпедыя:Істотныя артыкулы: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя праўка
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Artificial123 (размовы | уклад)
35 638 правак
дрНяма тлумачэння праўкі
 
(Не паказана 34 прамежкавыя версіі 8 удзельнікаў)
Радок 1: Радок 1:
{{Short description|Спіс 1000 найважнейшых артыкулаў}}
{{shortcut|[[ВП:ІА]]}}
{{shortcut|ВП:ІА|ВП:ІА3}}
<center><div style="border:1px solid gray; background:#F5F5F5; padding:5px; text-align:center; width:80%">Тут мусіць быць беларускамоўная копія старонкі [[m:List of articles all languages should have|List of articles all languages should have]], змены якой можна [[m:Talk:List of articles all languages should have|абмеркаваць]] на МетаВікі.</div></center>


[[File:Círculos Concéntricos.svg|60px|Істотныя артыкулы|left]]
Пералік артыкулаў, якія мусяць быць ва ўсіх моўных версіях, складаецца з 1000 асноўных артыкулаў па ўсіх галінах ведаў (апошняя сінхранізацыя пералікаў 12.11.2017). Адной з асноўных задач Беларускай Вікіпедыі з'яўляецца стварэнне і напаўненне артыкулаў, пералічаных тут. У сувязі з тым, што пералік вельмі моцна разросся, зараз ідзе падзел яго на два ўзроўні паводле значнасці наяўнасці артыкулаў ва ўсіх моўных радзелах Вікіпедыі. '''Цёмным''' пазначаныя артыкулы з больш высокай ступенню значнасці.


'''Істотныя артыкулы''' ў Вікіпедыі складаюць старанна адабраны выбар найбольш важных тэм. Яны арганізаваны на пяць узроўняў, кожны з якіх змяшчае розную колькасць артыкулаў:
Станам на [[8 верасня]] [[2018]] г. [[беларуская Вікіпедыя]] займае '''17-е''' месца ў рэйтынгу<ref>[[:m:List of Wikipedias by sample of articles]]</ref> (гл. [[:m:List_of_Wikipedias_by_sample_of_articles/Growth#be_Беларуская|адзнакі]] беларускай Вікіпедыі за высокія тэмпы развіцця). Для паляпшэння паказчыкаў Вы можаце паляпшаць і дапаўняць артыкулы з прапанаванага ніжэй пераліку. Найбольш важныя артыкулы пазначаны цёмным шрыфтам. Гл. табліцу артыкулаў [[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Артыкулы/Table|тут]].


[[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/1|Узровень 1]] (10 артыкулаў) - [[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]] (100 артыкулаў) - [[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/3|Узровень 3]] (1 000 артыкулаў)
== Гл. таксама ==
* '''[[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Да дапрацоўкі]]''' - істотныя артыкулы памерам менш за 2000 байт (па стане на 13 студзеня 2015 г.)
* [[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/1.0]]
* [https://meta.wikimedia.org/wiki/List_of_Wikipedias_by_sample_of_articles/Long_Articles#be_.D0.91.D0.B5.D0.BB.D0.B0.D1.80.D1.83.D1.81.D0.BA.D0.B0.D1.8F Пералік вялікіх артыкулаў (г. зн. памерам большых за 30000 вікі-сімвалаў), абнаўляецца штомесяц]
* [https://meta.wikimedia.org/wiki/List_of_Wikipedias_by_sample_of_articles/Neglected#be_.D0.91.D0.B5.D0.BB.D0.B0.D1.80.D1.83.D1.81.D0.BA.D0.B0.D1.8F Пералік істотных артыкулаў са статусам Neglected, абнаўляецца штомесяц]


Гэтыя артыкулы згрупаваны ў катэгорыі па тэмах, дзе на ніжэйшых узроўнях прадстаўлены найбольш падрабязныя падкатэгорыі. Спісы створаны для таго, каб накіроўваць прырэтызацыю паляпшэнняў на найважнейшыя артыкулы і для маніторынгу іх якасці. Любыя змены ў артыкулах у гэтай калекцыі павінны быць зроблены толькі пасля дыскусій на [[Размовы пра Вікіпедыю:Істотныя артыкулы|старонцы размоў]].
{{змест справа}}
{{clear}}


{{Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/Панэль навігацыі}}
== Асобы ==


Пералік артыкулаў, якія мусяць быць ва ўсіх моўных версіях, складаецца з 1000 асноўных артыкулаў па ўсіх галінах ведаў. Адной з асноўных задач Беларускай Вікіпедыі з'яўляецца стварэнне і напаўненне артыкулаў, пералічаных тут.
=== Акцёры і мадэлі ===
# [[Сара Бернар]]
# [[Чарлі Чаплін]]
# [[Марлен Дзітрых]]
# [[Мэрылін Манро]]


<!--Станам на [[6 кастрычніка]] [[2022]] г. [[Беларуская Вікіпедыя]] займае '''23-е''' месца ў рэйтынгу<ref>[[:m:List of Wikipedias by sample of articles]]</ref> (гл. [[:m:List_of_Wikipedias_by_sample_of_articles/Growth#be_Беларуская|адзнакі]] беларускай Вікіпедыі за высокія тэмпы развіцця). Для паляпшэння паказчыкаў Вы можаце паляпшаць і дапаўняць артыкулы з прапанаванага ніжэй пераліку. Гл. табліцу артыкулаў [[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Артыкулы/Table|тут]].-->
=== Мастакі і архітэктары ===
# [[ле Карбюзье]]
# [[Сальвадор Далі]]
# [[Альбрэхт Дзюрэр]]
# '''[[Вінцэнт ван Гог]]'''
# [[Франсіска Гоя]]
# [[Кацусіка Хокусай]]
# [[Фрыда Кало|Фрыда Кало́]]
# '''[[Леанарда да Вінчы]]'''
# [[Анры Маціс]]
# {{Гэта выдатны артыкул}} '''[[Мікеланджэла Буанароці]]'''
# '''[[Пабла Пікаса]]'''
# [[Рафаэль Санці]]
# {{Гэта добры артыкул}} '''[[Рэмбрант]]'''
# [[Пітэр Паўль Рубенс]]
# [[Сінан]]
# [[Дыега Веласкес]]
# [[Эндзі Уорхал]]
# [[Фрэнк Лойд Райт]]


=Істотныя артыкулы 3-га ўзроўню (1 002 артыкулы)=
=== Пісьменнікі, драматургі і паэты ===
==Асобы (112 артыкулаў)==
# [[Абу Нувас]]
{{Col-begin}}
# [[Ханс Крысціян Андэрсен]]
{{Col-break|width=34%}}
# [[Мацуа Басё]]
===Лідары і палітыкі (26 артыкулаў)===
# [[Хорхэ Луіс Борхес]]
* [[Хамурапі]]
# [[Джордж Байран]]
* [[Хатшэпсут]]
# '''[[Мігель Сервантэс]]'''
# [[Джэфры Чосер]]
* [[Рамсес II]]
* [[Кір II Вялікі]]
# [[Антон Паўлавіч Чэхаў]]
* [[Аляксандр Македонскі]]
# '''[[Дантэ Аліг'еры]]'''
* [[Ашока]]
# [[Чарльз Дыкенс]]
* [[Цынь Шыхуан-дзі]]
# [[Фёдар Міхайлавіч Дастаеўскі]]
* [[Гай Юлій Цэзар]]
# [[Габрыэль Гарсія Маркес]]
* [[Клеапатра]]
# '''[[Іаган Вольфганг фон Гётэ]]'''
* [[Актавіян Аўгуст]]
# [[Хафіз Шыразі]]
* [[Карл Вялікі]]
# '''[[Гамер]]'''
* [[Чынгісхан]]
# '''[[Віктор Гюго]]'''
* {{нп5|Мунса Муса||en|Mansa Musa}}
# [[Джэймс Джойс]]
* [[Тамерлан]]
# [[Франц Кафка]]
* [[Жанна д'Арк]]
# [[Калідаса]]
# [[Лі Бо]]
* [[Сулейман I]]
# [[Нагіб Махфуз]]
* [[Акбар Вялікі]]
* [[Елізавета I]]
# [[Мальер]]
* [[Кацярына II]]
# [[Авідзій]]
* [[Джордж Вашынгтон]]
# [[Марсель Пруст]]
* [[Напалеон I Банапарт]]
# [[Аляксандр Сяргеевіч Пушкін]]
* [[Сімон Балівар]]
# '''[[Уільям Шэкспір]]'''
* [[Аўраам Лінкальн]]
# [[Сафокл]]
* [[Махатма Гандзі]]
# [[Рабіндранат Тагор]]
* [[Іосіф Вісарыёнавіч Сталін]]
# '''[[Леў Мікалаевіч Талстой]]'''
* [[Адольф Гітлер]]
# [[Марк Твэн]]
* [[Маа Цзэдун]]
# [[Публій Вергілій Марон]]
* [[Нэльсан Мандэла]]


===Рэлігійныя фігуры (8 артыкулаў)===
=== Кампазітары і музыканты ===
* [[Аўрам]]
# [[Луі Армстранг]]
* [[Майсей]]
# '''[[Іаган Себасцьян Бах]]'''
# [[The Beatles]]
* [[Гаўтама Буда]]
* {{Гэта ВА}} [[Ісус Хрыстос]]
# '''[[Людвіг ван Бетховен]]'''
* [[Павел]]
# [[Іаганес Брамс]]
* [[Магамет]]
# [[Фрыдэрык Шапен]]
* {{нп5|Адзі Шанкара||en|Adi Shankara}}
# [[Антанін Леапольд Дворжак]]
* [[Марцін Лютэр]]
# {{гэта добры артыкул}} [[Георг Фрыдрых Гендэль]]
# [[Франц Іозеф Гайдн]]
# [[Густаў Малер]]
# '''[[Вольфганг Амадэй Моцарт]]'''
# [[Джавані П’ерлуіджы да Палестрына]]
# [[Джакама Пучыні]]
# [[Эдзіт Піяф]]
# [[Элвіс Прэслі]]
# [[Франц Шуберт]]
# '''[[Ігар Фёдаравіч Стравінскі]]'''
# [[Пётр Ільіч Чайкоўскі]]
# [[Джузэпэ Вердзі]]
# [[Антоніа Вівальдзі]]
# '''[[Вільгельм Рыхард Вагнер]]'''


=== Даследчыкі і падарожнікі ===
===Даследчыкі-вандроўнікі (7 артыкулаў)===
* [[Марка Пола]]
# {{гэта выдатны артыкул}} [[Руаль Амундсен]]
* [[Чжэн Хэ]]
# [[Ніл Армстранг]]
* [[Хрыстафор Калумб]]
# [[Жак Карцье]]
* [[Васка да Гама]]
# '''[[Хрыстафор Калумб]]'''
* [[Фернан Магелан]]
# [[Джэймс Кук]]
* [[Джэймс Кук]]
# [[Эрнан Картэс]]
* {{Гэта ВА}} [[Руаль Амундсен]]
# '''[[Юрый Аляксеевіч Гагарын]]'''
# [[Васка да Гама]]
# [[Ібн Батута]]
# '''[[Фернан Магелан]]'''
# [[Марка Пола]]
# [[Чжэн Хэ]]


{{Col-break|width=32%}}
=== Рэжысёры і сцэнарысты ===
# [[Інгмар Бергман]]
# [[Уолт Дысней]]
# [[Сяргей Міхайлавіч Эйзенштэйн]]
# [[Федэрыка Феліні]]
# [[Альфрэд Хічкок]]
# [[Стэнлі Кубрык]]
# [[Акіра Курасава]]
# [[Сацьяджыт Рай]]
# [[Стывен Спілберг]]


===Філосафы і гуманітарыі (18 артыкулаў)===
=== Навукоўцы і вынаходнікі ===
* [[Канфуцый]]
# '''[[Архімед]]'''
# [[Авіцэна]]
* [[Лаа-Цзы]]
* [[Герадот]]
# [[Цім Бернерс-Лі]]
* [[Сакрат]]
# [[Брахмагупта]]
* [[Платон]]
# '''[[Мікалай Капернік]]'''
* [[Арыстоцель]]
# '''[[Марыя Складоўская-Кюры]]'''
* [[Марк Тулій Цыцэрон]]
# '''[[Чарльз Роберт Дарвін]]'''
* [[Фама Аквінскі]]
# '''[[Томас Эдысан]]'''
* [[Ібн Хальдун]]
# '''[[Альберт Эйнштэйн]]'''
* [[Нікола Макіявелі]]
# '''[[Эўклід]]'''
* [[Рэнэ Дэкарт]]
# [[Леанард Эйлер]]
* [[Джон Лок]]
# [[Майкл Фарадэй]]
# [[Энрыка Фермі]]
* [[Адам Сміт]]
* [[Імануіл Кант]]
# '''[[Генры Форд]]'''
* [[Мэры Уолстанкрафт]]
# [[Гален]]
* [[Карл Маркс]]
# '''[[Галілеа Галілей]]'''
# [[Карл Фрыдрых Гаус]]
* [[Фрыдрых Вільгельм Ніцшэ]]
* {{Гэта ВА}} [[Зігмунд Фрэйд]]
# '''[[Іаган Гутэнберг]]'''
# '''[[Давід Гільберт]]'''
# [[Джэймс Прэскат Джоўль]]
# [[Іаган Кеплер]]
# [[Мухамад Аль-Харэзмі]]
# [[Готфрыд Лейбніц]]
# [[Карл Ліней]]
# [[Джэймс Максвел]]
# [[Дзмітрый Іванавіч Мендзялееў|Дзмітрый Мендзялееў]]
# '''[[Ісаак Ньютан]]'''
# '''[[Луі Пастэр]]'''
# {{гэта выдатны артыкул}} '''[[Макс Планк]]'''
# [[Эрнэст Рэзерфорд]]
# '''[[Эрвін Шродзінгер]]'''
# {{гэта добры артыкул}} '''[[Нікола Тэсла]]'''
# '''[[Алан Мэтысан Цьюрынг]]'''
# '''[[Джэймс Ват]]'''


===Пісьменнікі (11 артыкулаў)===
=== Філосафы і гуманітарыі ===
* [[Гамер]]
# '''[[Арыстоцель]]'''
* [[Публій Вергілій Марон]]
# [[Сімона дэ Бавуар]]
# [[Чанак’я]]
* [[Лі Бо]]
* [[Мурасакі Сікібу]]
# [[Ноам Хомскі]]
* {{нп5|Румі||en|Rumi}}
# '''[[Канфуцый]]'''
* [[Дантэ Аліг'еры]]
# '''[[Рэнэ Дэкарт]]'''
* [[Мігель Сервантэс]]
# {{гэта ВА}}{{гэта артыкул года}} '''[[Зігмунд Фрэйд]]'''
* [[Уільям Шэкспір]]
# [[Георг Вільгельм Фрыдрых Гегель]]
* [[Вальтэр]]
# [[Ібн Хальдун]]
* [[Леў Мікалаевіч Талстой]]
# '''[[Імануіл Кант]]'''
* [[Рабіндранат Тагор]]
# [[Джон Мейнард Кейнс]]
# '''[[Лаа-Цзы]]'''
# '''[[Джон Лок]]'''
# [[Нікола Макіявелі]]
# '''[[Карл Маркс]]'''
# '''[[Фрыдрых Вільгельм Ніцшэ]]'''
# '''[[Платон]]'''
# [[Жан-Жак Русо]]
# [[Жан-Поль Сартр]]
# [[Сыма Цянь]]
# [[Адам Сміт]]
# '''[[Сакрат]]'''
# '''[[Вальтэр]]'''
# [[Макс Вебер]]
# [[Людвіг Вітгенштэйн]]
# [[Чжу Сі]]


===Мастакі (6 артыкулаў)===
=== Лідары і палітыкі ===
* [[Леанарда да Вінчы]]
# [[Акбар Вялікі]]
* {{Гэта ВА}} [[Мікеланджэла Буанароці]]
# '''[[Аляксандр Македонскі]]'''
# [[Ашока]]
* [[Рэмбрант]]
* [[Кацусіка Хакусай]]
# [[Мустафа Кемаль Атацюрк]]
* [[Пабла Пікаса]]
# '''[[Актавіян Аўгуст]]'''
* [[Фрыда Кало]]
# [[Ота фон Бісмарк]]
# [[Сімон Балівар]]
# '''[[Напалеон I Банапарт]]'''
# [[Гай Юлій Цэзар]]
# [[Карл Вялікі]]
# [[Уінстан Чэрчыль]]
# [[Канстанцін I Вялікі]]
# '''[[Кір II Вялікі]]'''
# [[Шарль дэ Голь]]
# [[Лізавета I]]
# [[Махатма Гандзі]]
# '''[[Чынгісхан]]'''
# [[Эрнэста Гевара]]
# '''[[Адольф Гітлер]]'''
# [[Жанна д’Арк]]
# [[Марцін Лютэр Кінг]]
# '''[[Уладзімір Ільіч Ленін]]'''
# [[Аўраам Лінкальн]]
# [[Людовік XIV]]
# [[Роза Люксембург]]
# [[Нельсан Мандэла]]
# [[Маа Цзэдун]]
# [[Джавахарлал Нэру]]
# [[Квамэ Нкрума]]
# [[Пётр I (імператар расійскі)|Пётр І]]
# '''[[Цынь Шыхуан-дзі]]'''
# [[Франклін Дэлана Рузвельт]]
# [[Саладзін]]
# [[Іосіф Вісарыёнавіч Сталін]]
# [[Сулейман I]]
# [[Сунь Ятсен]]
# [[Тамерлан]]
# [[Умар ібн аль-Хатаб]]
# '''[[Джордж Вашынгтон]]'''


===Музыканты (6 артыкулаў)===
=== Постаці рэлігіі ===
* [[Іаган Себасцьян Бах]]
# [[Аўрам]]
* [[Вольфганг Амадэй Моцарт]]
# [[Фама Аквінскі]]
* [[Людвіг ван Бетховен]]
# [[Аўгусцін Аўрэлій]]
* [[Луі Армстранг]]
# '''[[Гаўтама Буда]]'''
* [[The Beatles]]
# [[Абу Хамід Аль-Газалі]]
* [[Майкл Джэксан]]
# {{гэта выдатны артыкул}} '''[[Ісус Хрыстос]]'''
# [[Марцін Лютэр]]
# '''[[Майсей]]'''
# '''[[Магамет]]'''
# [[Павел (апостал)]]


{{Col-break|width=34%}}
== Філасофія і псіхалогія ==


===Вучоныя і вынаходнікі (19 артыкулаў)===
=== Філасофія ===
* [[Гіпакрат]]
# [[Прыгажосць]]
* [[Авіцэна]]
# [[Дыялектыка]]
* {{нп5|Шэн Куо||en|Shen Kuo}}
# [[Этыка]]
* [[Ёган Гутэнберг]]
# [[Эпістэмалогія]]
* [[Мікалай Капернік]]
# [[Фемінізм]]
* [[Галілеа Галілей]]
# [[Свабода волі]]
* [[Ісаак Ньютан]]
# '''[[Веды]]'''
* [[Карл Ліней]]
# [[Логіка]]
* [[Антуан Ларан Лавуазье]]
# [[Розум]]
* [[Майкл Фарадэй]]
# '''[[Філасофія]]'''
* [[Чарлз Дарвін]]
# [[Імавернасць]]
* [[Флорэнс Найцінгейл]]
# [[Рэальнасць]]
* [[Луі Пастэр]]
# [[Ісціна]]
* [[Джэймс Максвел]]
* [[Дзмітрый Іванавіч Мендзялееў]]
* [[Томас Эдысан]]
* {{Гэта ДА}} [[Нікола Тэсла]]
* [[Марыя Складоўская-Кюры]]
* {{Гэта ВА}} [[Альберт Эйнштэйн]]


===Матэматыкі (8 артыкулаў)===
=== Псіхалогія ===
<!-- Ісаак Ньютан адзначаны ў спісе выноходнікаў і вучоных -->
# '''[[Паводзіны]]'''
* [[Архімед]]
# '''[[Эмоцыя]]'''
# [[Каханне]]
* [[Эўклід]]
* [[Мухамад Аль-Харэзмі]]
# [[Псіхалогія]]
* [[Леанард Эйлер]]
# '''[[Мысленне]]'''
* [[Карл Фрыдрых Гаус]]
* [[Эмі Нётэр]]
* [[Курт Гёдэль]]
* [[Алан Матысан Цьюрынг]]


===Дзеячы кіно (2 артыкулы)===
== Рэлігія ==
* [[Чарлі Чаплін]]
* [[Уолт Дысней]]


===Дзеячы бізнесу (1 артыкул)===
=== Светапогляд і рэлігія ===
* [[Генры Форд]]
# '''[[Бог]]'''
# '''[[Міфалогія]]'''
# Светапоглядавыя філасофіі
## [[Атэізм]]
## [[Фундаменталізм]]
## [[Матэрыялізм]]
## [[Монатэізм]]
## [[Політэізм]]
# '''[[Душа]]'''
# '''[[Рэлігія]]'''
# Некаторыя рэлігія
## '''[[Будызм]]'''
## '''[[Хрысціянства]]'''
### [[Каталіцтва]]
## [[Канфуцыянства]]
## '''[[Індуізм]]'''
### [[Трымурці]]
## '''[[Іслам]]'''
### [[Шыіты]]
## [[Джайнізм]]
## '''[[Іўдаізм]]'''
## [[Сікхізм]]
## [[Даасізм]]
## [[Зараастрызм]]
# Рытуальныя практыкі
## [[Суфізм]]
## [[Ёга]]
## [[Дзэн]]


== Грамадства ==
# '''[[Грамадства]]'''
# [[Цывілізацыя]]
# '''[[Адукацыя]]'''


{{Col-end}}
=== Сям'я і адносіны ===
# '''[[Сям’я]]'''
# '''[[Дзіця]]'''
# [[Мужчына]]
# '''[[Шлюб]]'''
# [[Жанчына]]


==Гісторыя (84 артыкулы)==
=== Палітыка ===
{{Col-begin}}
# '''[[Палітыка]]'''
{{Col-break|width=35%}}
# [[Анархізм]]
===Агульнае (4 артыкулы)===
# [[Каланіялізм]]
* '''[[Гісторыя]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
# [[Камунізм]]
** '''''[[Гісторыя чалавецтва]]''''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/1|Узровень 1]])
# [[Кансерватызм]]
* '''[[Цывілізацыя]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
# [[Дэмакратыя]]
* [[Археалогія]]
# [[Дыктатура]]
# [[Дыпламатыя]]
# [[Фашызм]]
# [[Глабалізацыя]]
# '''[[Урад]]'''
# [[Ідэалогія]]
# [[Імперыялізм]]
# [[Лібералізм]]
# [[Марксізм]]
# [[Манархія]]
# [[Нацыяналізм]]
# [[Рэспубліка]]
# [[Сацыялізм]]
# '''[[Дзяржава]]'''
# [[Палітычная партыя]]
# [[Прапаганда]]
# [[Тэрарызм]]


===Гісторыя паводле рэгіёнаў (9 артыкулаў)===
=== Бізнес і эканоміка ===
* {{нп5|Гісторыя Афрыкі||en|History of Africa}}
# '''[[Эканоміка]]'''
* {{нп5|Гісторыя Азіі||en|History of Asia}}
# [[Капітал]]
** {{нп5|Гісторыя Усходняй Азіі||en|History of East Asia}}
# [[Капіталізм]]
** [[Гісторыя Індыі]]
# [[Валюта]]
** {{нп5|Гісторыя Бліжняга Усхода||en|History of the Middle East}}
## [[еўра]]
* [[Гісторыя Еўропы]]
## [[іена]]
* {{нп5|Гісторыя Паўночнай Амерыкі||en|History of North America}}
## [[долар ЗША]]
* {{нп5|Гісторыя Акіяніі||en|History of Oceania}}
# [[Прамысловасць]]
* {{нп5|Гісторыя Паўднёвай Амерыкі||en|History of South America}}
# '''[[Грошы]]'''
# [[Падатак]]


===Гісторыя паводле тэм (11 артыкулаў)===
=== Права ===
* '''[[Гісторыя навукі]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
# '''[[Права]]'''
* {{нп5|Гісторыя мастацтваў||en|History of art}}
# [[Канстытуцыя]]
* {{нп5|Гісторыя сельскай гаспадаркі||en|History of agriculture}}
* {{нп5|Гісторыя архітэктуры||en|History of architecture}}
* {{нп5|Гісторыя кіно||en|History of film}}
* {{нп5|Гісторыя літаратуры||en|History of literature}}
* {{нп5|Гісторыя матэматыкі||en|History of mathematics}}
* {{нп5|Гісторыя медыцыны||en|History of medicine}}
* {{нп5|Гісторыя музыкі||en|History of music}}
* {{нп5|Гісторыя тэхналогій||en|History of technology}}
* {{нп5|Вайсковая гісторыя||en|Military history}}


===Прагісторыя (4 артыкулы)===
=== Міжнародныя арганізацыі ===
* '''[[Прагісторыя]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
# [[Афрыканскі Саюз]]
** [[Каменны век]]
# [[Ліга арабскіх дзяржаў]]
*** {{нп5|Раннія міграцыі чалавека||en|Early human migrations}}
# [[АСЕАН]]
*** [[Неалітычная рэвалюцыя]]
# [[Садружнасць Незалежных Дзяржаў]]
{{Col-break|width=35%}}
# [[Садружнасць нацый]]
# [[Еўрапейскі Саюз]]
# '''[[Міжнародны камітэт Чырвонага Крыжа]]'''
# [[НАТА]]
# [[Нобелеўская прэмія]]
# [[АПЕК]]
# '''[[Арганізацыя Аб’яднаных Нацый]]'''
## [[Міжнародны суд ААН]]
## [[Міжнародны валютны фонд]]
## [[ЮНЕСКА]]
## [[Усеагульная дэкларацыя правоў чалавека]]
## [[Сусветная арганізацыя аховы здароўя]]
# [[Сусветны банк]]
# [[Сусветная гандлёвая арганізацыя]]


===Старажытны свет (18 артыкулаў)===
=== Войны і ўзброеныя сілы ===
* '''[[Старажытны свет]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
# [[Грамадзянская вайна]]
** [[Бронзавы век]]
# '''[[Узброеныя сілы]]'''
*** [[Старажытны Егіпет]]
# '''[[Мір]]'''
*** [[Індская цывілізацыя]]
# '''[[Вайна]]'''
*** [[Месапатамія]]
**** [[Шумер]]
*** [[Фінікія]]
** [[Жалезны век]]
*** [[Старажытная Грэцыя]]
*** [[Старажытны Рым]]
*** [[Дзяржава Ахеменідаў]]
*** [[Імперыя Гупта]]
*** [[Хань]]
*** [[Вялікі шаўковы шлях]]
** {{нп5|Дакалумбава Амерыка||en|Pre-Columbian era}}
*** {{нп5|Андскія цывілізацыі||en|Andean civilizations}}
*** [[Месаамерыка]]
**** [[Цывілізацыя майя]]


===Посткласічныя гісторыя (13 артыкулаў)===
=== Сацыяльныя праблемы ===
* '''{{нп5|Посткласічныя гісторыя||en|Post-classical history}}''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
# [[Аборт]]
** [[Ацтэкі]]
# '''[[Смяротная кара]]'''
** [[Імперыя Інкаў]]
# '''[[Правы чалавека]]'''
** [[Залаты век ісламу]]
# [[Расізм]]
** [[Сярэдневякоўе]]
# '''[[Рабства]]'''
*** [[Чорная смерць]]
*** [[Візантыя]]
*** [[Крыжовыя паходы]]
*** {{Гэта ДА}} [[Свяшчэнная Рымская імперыя]]
*** [[Эпоха вікінгаў]]
** [[Мангольская імперыя]]
** [[Асманская імперыя]]
** {{нп5|Танская імперыя||en|Tang dynasty}}
{{Col-break|width=30%}}


===Сучасная гісторыя (25 артыкулаў)===
== Мова і літаратура ==
* '''[[Ранні Новы час]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
# '''[[Мова]]'''
** [[Адраджэнне]]
# Мовы:
** [[Вялікія геаграфічныя адкрыцці]]
## [[Арабская мова]]
** {{нп5|Еўрапейская каланізацыя Амерыкі||en|European colonization of the Americas}}
## [[Бенгальская мова]]
** {{нп5|Заходні імперыялізм у Азіі||en|Western imperialism in Asia}}
## [[Кітайская мова]]
** [[Іспанская імперыя]]
## [[Англійская мова]]
** [[Рэфармацыя]]
## [[Французская мова]]
** [[Імперыя Вялікіх Маголаў]]
## {{гэта выдатны артыкул}} [[Нямецкая мова]]
** {{нп5|Навучная рэвалюцыя||en|Scientific Revolution}}
## [[Грэчаская мова]]
** [[Асветніцтва]]
## [[Іўрыт]]
* '''{{нп5|Поздні Новы час||en|Late modern period}}''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
## [[Хіндустані]]
** [[Брытанская імперыя]]
## [[Японская мова]]
** [[Амерыканская рэвалюцыя]]
## [[Лацінская мова]]
** [[Вялікая французская рэвалюцыя]]
## [[Персідская мова]]
** [[Індустрыяльная рэвалюцыя]]
## [[Партугальская мова]]
** [[Каланіяльны падзел Афрыкі]]
## [[Руская мова]]
** [[Першая сусветная вайна]]
## [[Санскрыт]]
** [[СССР]]
## [[Іспанская мова]]
** [[Вялікая дэпрэсія]]
## [[Суахілі]]
** [[Другая сусветная вайна]]
## [[Турэцкая мова]]
** [[Найноўшы час]]
# [[Мовазнаўства]]
** [[Дэкаланізацыя]]
# [[Граматыка]]
** [[Халодная вайна]]
# '''[[Слова]]'''
** {{нп5|Зялёная рэвалюцыя||en|Green Revolution}}
## [[Фанема]]
** {{нп5|Інфармацыйная эра||en|Information Age}}
## [[Склад (мова)|Склад]]
{{Col-end}}
# '''[[Пісьмо]]'''
## [[Арабскі алфавіт]]
## [[Кітайскае пісьмо]]
## [[Кірыліца]]
## [[Грэчаскі алфавіт]]
## [[Хангыль]]
## [[Лацінскі алфавіт]]
# [[Граматнасць]]
# '''[[Пераклад]]'''
# '''[[Літаратура]]'''
## [[Проза]]
## [[Мастацтва вайны]]
## [[Мастацкая літаратура]]
### [[Тысяча і адна ноч]]
## [[Раман]]
### [[Сон у чырвоным цераме]]
### [[Аповесць пра Гэндзі]]
## '''[[Паэзія]]'''
### [[Эпас пра Гільгамеша]]
### [[Іліяда]]
### [[Махабхарата]]
### [[Шах-намэ]]


==Геаграфія (106 артыкулаў)==
== Навука ==
{{Col-begin}}
# [[Навука]]
{{Col-break|width=34%}}
# [[Прырода]]
===Агульнае (1 артыкул)===
* '''[[Геаграфія]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])


===Кантыненты і рэгіёны (11 артыкулаў)===
=== Астраномія ===
* [[Кантынент]]
# '''[[Астраномія]]'''
** '''[[Афрыка]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
# [[Астэроід]]
** [[Антарктыда]]
# '''[[Вялікі выбух]]'''
** '''[[Азія]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
# [[Чорная дзірка]]
** '''[[Еўропа]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
# [[Камета]]
** '''[[Паўночная Амерыка]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
# '''[[Галактыка]]'''
** '''[[Паўднёвая Амерыка]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
## [[Млечны Шлях]]
* ''Геаграфічныя рэгіёны''
# '''[[Месяц (спадарожнік Зямлі)|Месяц]]'''
** [[Арктыка]]
# '''[[Планета]]'''
** [[Вест-Індыя]]
## {{гэта выдатны артыкул}} '''[[Зямля (планета)|Зямля]]'''
** [[Сярэдні Усход]]
## {{гэта выдатны артыкул}} [[Юпітэр (планета)|Юпітэр]]
** '''[[Аўстралія і Акіянія]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
## [[Марс]]
## {{гэта добры артыкул}} [[Меркурый]]
## {{гэта выдатны артыкул}} [[Нептун (планета)|Нептун]]
## [[Сатурн (планета)|Сатурн]]
## {{гэта добры артыкул}} [[Уран (планета)|Уран]]
## {{гэта добры артыкул}} [[Венера (планета)|Венера]]
# [[Сонечная сістэма]]
# [[Касмічны палёт]]
# '''[[Зорка]]'''
## '''[[Сонца]]'''
# [[Сусвет]]


===Асаблівасці сушы (12 артыкулаў)===
=== Біялогія ===
* '''[[Суша]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
# '''[[Біялогія]]'''
** [[Пустыня]]
# Біялагічныя матэрыялы
*** [[Пустыня Сахара]]
## '''[[Дэзоксірыбануклеінавая кіслата]]'''
## [[Ферменты]]
** [[Лес]]
*** [[Дажджавыя лясы Амазоніі]]
## [[Бялкі|Бялкі (пратэіны)]]
** {{нп5|Травяністыя супольнасці||en|Grassland}}
# [[Батаніка]]
** [[Востраў]]
# '''[[Смерць]]'''
** [[Гара]]
## [[Самагубства]]
# [[Экалогія]]
*** [[Альпы]]
*** [[Анды]]
## [[Віды пад пагрозай вымірання]]
*** [[Гімалаі]]
# [[Адамашненне]]
*** [[Скалістыя горы]]
# '''[[Жыццё]]'''
# [[Біялагічная класіфікацыя]]
## [[Біялагічны від]]


===Водныя асаблівасці (19 артыкулаў)===
==== Біялагічныя працэсы ====
* '''[[Мора]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
# '''[[Метабалізм]]'''
** [[Паўночны Ледавіты акіян]]
## [[Страваванне]]
** [[Атлантычны акіян]]
## '''[[Фотасінтэз]]'''
*** [[Міжземнае мора]]
## [[Дыханне]]
** [[Індыйскі акіян]]
# '''[[Эвалюцыя]]'''
** [[Ціхі акіян]]
# '''[[Размнажэнне]]'''
*** [[Вялікі бар'ерны рыф]]
## [[Цяжарнасць чалавека]]
** [[Паўднёвы акіян]]
## [[Пол]]
* [[Возера]]
** [[Каспійскае мора]]
** [[Вялікія азёры]]
** [[Возера Вікторыя]]
* [[Рака]]
** [[Рака Амазонка]]
** [[Ганг]]
** [[Місісіпі]]
** [[Рака Ніл]]
** [[Янцзы]]
* [[Ледавік]]
{{Col-break|width=34%}}


===Краіны (43 артыкулы)===
==== Анатомія ====
* '''[[Краіна]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
# '''[[Анатомія]]'''
* ''Афрыка''
# [[Грудзі]]
** [[Алжыр]]
# '''[[Клетка]]'''
** [[Дэмакратычная Рэспубліка Конга]]
# [[Кровазварот]]
## [[Кроў]]
** [[Егіпет]]
## [[Сэрца]]
** [[Эфіопія]]
** [[Кенія]]
# [[Эндакрынная сістэма]]
** [[Нігерыя]]
# [[Стрававальная сістэма чалавека]]
** [[Паўднёва-Афрыканская Рэспубліка]]
## [[Тоўстая кішка]]
** [[Танзанія]]
## [[Тонкая кішка]]
* ''Азія''
## [[Печань]]
** [[Бангладэш]]
# [[Мускулы]]
** [[Кітай]]
# [[Нервовая сістэма]]
** [[Індыя]]
## [[Галаўны мозг]]
** {{Гэта ДА}} [[Інданезія]]
## [[Сэнсорная сістэма]]
### [[Вуха]]
** [[Іран]]
### [[Нос]]
** [[Ізраіль]]
### [[Вока]]
** [[Японія]]
** [[Малайзія]]
# [[Рэпрадуктыўная сістэма]]
** [[М’янма]]
# [[Дыхальная сістэма]]
# [[Шкілет]]
** [[Пакістан]]
# [[Скура]]
** [[Філіпіны]]
** [[Саудаўская Аравія]]
** [[Паўднёвая Карэя]]
** [[Тайвань]]
** [[Тайланд]]
** [[Аб’яднаныя Арабскія Эміраты]]
** [[В’етнам]]
* ''Еўразія''
** [[Расія]]
** [[Турцыя]]
* ''Еўропа''
** [[Францыя]]
** [[Германія]]
** [[Італія]]
** [[Нідэрланды]]
** [[Польшча]]
** [[Іспанія]]
** [[Украіна]]
** [[Вялікабрытанія]]
* ''Паўночная Амерыка''
** [[Канада]]
** [[Мексіка]]
** [[Злучаныя Штаты Амерыкі]]
* ''Акіянія''
** [[Аўстралія]]
* ''Паўднёвая Амерыка''
** [[Аргенціна]]
** [[Бразілія]]
** [[Калумбія]]
{{Col-break|width=32%}}


===Гарады (20 артыкулаў)===
==== Медыцына ====
* '''[[Горад]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
# '''[[Медыцына]]'''
* ''Афрыка''
# [[Аддыкцыя]]
## [[Этанол]]
** [[Каір]]
** [[Лагас]]
## [[Тытунь (сыравіна)]]
* ''Азія''
# {{гэта выдатны артыкул}} [[Хвароба Альцгеймера]]
** ''Усходняя Азія''
# '''[[Злаякасная пухліна]]'''
*** [[Пекін]]
# [[Хранічная абструктыўная хвароба лёгкіх]]
*** [[Ганконг]]
# [[Назафарынгіт]]
*** [[Токіа]]
# [[Стаматалогія]]
** ''Паўднёва-Усходняя Азія''
# [[Інваліднасць]]
## [[Слепата]]
*** [[Джакарта]]
*** [[Сінгапур]] <!-- важны горад -->
## [[Парушэнне слыху]]
** ''Паўднёвая Азія (Індыя)''
# [[Псіхічны разлад]]
*** [[Дэлі]]
# '''[[Хвароба]]'''
*** [[Мумбаі]]
# [[Эпілепсія]]
** ''Заходняя Азія''
# [[Лекі]]
*** [[Стамбул]]
## [[Антыбіётыкі]]
*** [[Іерусалім]]
# '''[[Здароўе]]'''
*** [[Мекка]]
# [[Гастраэнтэрыт]]
* ''Еўропа''
# [[Галаўны боль]]
** {{Гэта ДА}} [[Лондан]]
# [[Востры інфаркт міякарда]]
** [[Масква]]
# [[Імунная сістэма]]
** [[Парыж]]
# '''[[Малярыя]]'''
** [[Рым]]
# [[Недаяданне]]
* ''Паўночная Амерыка''
# [[Менструацыя]]
** [[Мехіка]]
# [[Атлусценне]]
# [[Пандэмія]]
** [[Нью-Ёрк]]
* ''Паўднёвая Амерыка''
# [[Пнеўманія]]
** [[Сан-Паўлу]]
# [[Поліяміэліт]]
{{Col-end}}
# [[Венерычныя захворванні]]
## '''[[СНІД]]'''
# [[Інсульт]]
# [[Сухоты]]
# [[Цукровы дыябет]]
# '''[[Вірусы]]'''
## [[Грып]]
## [[Натуральная воспа]]


==Мастацтва (44 артыкулы)==
==== Арганізмы ====
{{Col-begin}}
# '''[[Арганізм]]'''
{{Col-break|width=36%}}
# '''[[Жывёлы]]'''
===Агульнае (4 артыкулы)===
## [[Круглыя чэрві]]
* '''''[[Мастацтва]]''''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/1|Узровень 1]])
## [[Малюскі]]
** [[Першабытнае мастацтва]]
## [[Членістаногія]]
* [[Мода]]
### '''[[Насякомыя]]'''
#### [[Мурашкі]]
* [[Музей]]
#### [[Пчолы]]
#### [[Камары]]
### [[Павукападобныя]]
##
### '''[[Земнаводныя]]'''
### '''[[Птушкі]]'''
#### [[Курыца]]
#### [[Галубіныя]]
### '''[[Рыбы]]'''
#### [[Акулы]]
### '''[[Млекакормячыя|Сысуны (Млекакормячыя)]]'''
#### [[Вярблюды]]
#### [[Кот свойскі]]
#### [[Карова]]
#### [[Сабака свойскі]]
#### [[Слон]]
#### [[Конь свойскі]]
#### [[Авечка свойская]]
#### [[Грызуны]]
#### [[Свінні]]
#### [[Прыматы]]
##### '''[[Чалавек]]'''
#### [[Кітападобныя]]
### '''[[Паўзуны]]'''
#### [[Дыназаўры]]
#### [[Змеі]]
## [[Археі]]
## '''[[Бактэрыі]]'''
## '''[[Грыбы]]'''
## '''[[Расліны]]'''
### [[Кветка]]
### [[Дрэва]]
## [[Пратысты]]


===Мастацкія рухі (4 артыкулы)===
=== Хімія ===
* [[Абстракцыянізм]]
# '''[[Хімія]]'''
* [[Мадэрнізм]]
# [[Неарганічная хімія]]
# [[Біяхімія]]
* [[Рэалізм]]
* [[Рамантызм]]
## [[Гармоны]]
# [[Хімічнае злучэнне]]
## [[Кіслоты]]
## [[Асновы]]
## [[Солі]]
# '''[[Хімічны элемент]]'''
## '''[[Перыядычная сістэма элементаў]]'''
## [[Алюміній]]
## [[Вуглярод]]
## [[Медзь]]
## '''[[Золата]]'''
## '''[[Вадарод]]'''
## '''[[Жалеза]]'''
## [[Азот]]
## '''[[Кісларод]]'''
## [[Серабро]]
## [[Волава]]
# [[Арганічная хімія]]
## [[Спірты]]
## [[Вугляводы]]
## [[Ліпіды]]
# '''[[Малекула]]'''
# [[Аналітычная хімія]]
# [[Фізічная хімія]]


===Архітэктура (3 артыкулы)===
=== Клімат і геалогія ===
* '''[[Архітэктура]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
# [[Лавіна]]
** [[Піраміда Хеопса]]
# '''[[Клімат]]'''
** [[Вялікая Кітайская сцяна]]
## [[Эль-Ніньё]]
{{Col-break|width=32%}}
## [[Глабальнае пацяпленне]]
# [[Землетрасенне]]
# '''[[Геалогія]]'''
## '''[[Мінерал]]'''
### [[Алмаз]]
## [[Тэктоніка пліт]]
## [[Горная парода]]
# [[Стыхійнае бедства]]
## [[Паводка]]
## [[Цунамі]]
# [[Вулкан]]
# '''[[Надвор’е]]'''
## [[Воблакі]]
## [[Дождж]]
## [[Снег]]
## [[Тарнада]]
## [[Трапічны цыклон]]
## [[Вецер]]


===Літаратура (8 артыкулаў)===
=== Фізіка ===
* '''[[Літаратура]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
# '''[[Фізіка]]'''
** {{нп5|Англійская літаратура||en|English literature}}
# [[Паскарэнне]]
* {{нп5|Мастацкі вымысел||en|Fiction}}
# '''[[Атам]]'''
** [[Раман]]
# '''[[Энергія]]'''
** [[Апавяданне]]
## [[Закон захавання энергіі]]
*** [[Казка]]
# '''[[Электрамагнітнае выпраменьванне]]'''
* [[Паэзія]]
## [[Інфрачырвонае выпраменьванне]]
** [[Эпас]]
## [[Ультрафіялетавае выпраменьванне]]
## [[Бачнае выпраменьванне]]
### '''[[Колер]]'''
# [[Класічная механіка]]
# '''[[Сіла]]'''
## [[Электрамагнетызм]]
### [[Магнітнае поле]]
## [[Гравітацыя]]
## [[Моцнае ўзаемадзеянне]]
## [[Слабае ўзаемадзеянне]]
# [[Магніт]]
# '''[[Маса]]'''
# '''[[Металы]]'''
## [[Сталь]]
# [[Дзяленне ядра]]
# '''[[Агрэгатны стан]]'''
## [[Газ]]
## [[Вадкасць]]
## [[Плазма]]
## [[Цвёрдае цела]]
# [[Квантавая механіка]]
# [[Радыеактыўны распад]]
# '''[[Агульная тэорыя адноснасці]]'''
# [[Спецыяльная тэорыя адноснасці]]
# [[Паўправаднік]]
# '''[[Гук]]'''
# '''[[Скорасць]]'''
## [[Скорасць святла]]
# [[Тэмпература]]
# '''[[Час]]'''
# [[Тэрмадынаміка]]
# [[Вакуум]]


===Музыка (9 артыкулаў)===
=== Вымярэнне ===
* '''[[Музыка]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
# '''[[Вымярэнне]]'''
* [[Музычны інструмент]]
# [[Кілаграм]]
** [[Фартэпіяна]]
# [[Літр]]
# [[Метр]]
* [[Спеў]]
* ''Музыкальныя жанры''
# [[СІ (міжнародная сістэма адзінак вымярэння)|СІ]]
** [[Класічная музыка]]
# [[Секунда]]
** [[Фолк-музыка]]
** [[Джаз]]
** [[Поп-музыка]]
** [[Рок-музыка]]
{{Col-break|width=32%}}


===Выканальніцкія мастацтвы (5 артыкулаў)===
=== Час ===
* '''{{нп5|Выканальніцкія мастацтвы||en|Performing arts}}''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
# '''[[Каляндар]]'''
** [[Танцы]]
## [[Грыгарыянскі каляндар]]
** [[Опера]]
# [[Гадзіннік]]
** [[Аркестр]]
# '''[[Суткі]]'''
** [[Тэатр]]
# [[Часавы пояс]]
# '''[[Год]]'''


===Выяўленчае мастацтва (11 артыкулаў)===
=== Прадукты харчавання ===
* '''[[Выяўленчае мастацтва]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
# '''[[Ежа]]'''
# [[Хлеб]]
** [[Фільм]]
** [[Мультыплікацыя]]
# [[Збожжавыя культуры]]
** [[Каліграфія]]
## [[Ячмень звычайны]]
** [[Комікс]]
## {{гэта добры артыкул}} [[Кукуруза]]
## [[Авёс]]
** [[Дызайн]]
** [[Малюнак]]
## [[Рыс (прадукт харчавання)]]
## [[Жыта]]
** [[Жывапіс]]
** [[Фатаграфія]]
## [[Сорга]]
** [[Ганчарства]]
## [[Пшаніца]]
** [[Скульптура]]
# [[Сыр]]
{{Col-end}}
# [[Шакалад]]
# [[Мёд]]
# [[Плод]]
## [[Яблык]]
## [[Банан (плод)]]
## [[Вінаград]]
## [[Соя]]
## [[Лімон]]
## [[Арэх]]
# [[Мяса]]
# [[Цукар]]
# [[Гародніна]]
## {{гэта добры артыкул}} [[Бульба]]


==Філасофія і рэлігія (55 артыкулаў)==
==== Напоі ====
{{Col-begin}}
# [[Піва]]
{{Col-break|width=33%}}
# [[Кава]]
===Філасофія (17 артыкулаў)===
# [[Сок]]
====Агульнае (2 артыкулы)====
# '''[[Малако]]'''
* '''''[[Філасофія]]''''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/1|Узровень 1]])
# [[Чай]]
** {{нп5|Філасофія навукі||en|Philosophy of science}}
# '''[[Вада]]'''
====Адгалінаванні і паняцці філасофіі (12 артыкулаў)====
# [[Віно]]
* [[Эстэтыка]]
* [[Эпістэмалогія]]
** '''[[Веды]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
** [[Вера]]
** {{нп5|Розум (філасофія)||en|Reason}}
** [[Ісціна]]
* '''[[Этыка]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
** {{нп5|Дабро і зло||en|Good and evil}}
* '''[[Логіка]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
* [[Метафізіка]]
** [[Свабода волі]]
** [[Анталогія]]
====Філасофія паводле рэгіёнаў і перыядаў (3 артыкулы)====
* {{нп5|Усходняя філасофія||en|Eastern philosophy}}
** [[Канфуцыянства]]
* {{нп5|Заходняя філасофія||en|Western philosophy}}
{{Col-break|width=33%}}


===Міфалогія (2 артыкулы)===
=== Матэматыка ===
* [[Міф]]
# '''[[Матэматыка]]'''
** [[Старажытнагрэчаская міфалогія]]
# {{гэта добры артыкул}} [[Арыфметыка]]
## [[Лагарыфм]]
## '''[[Лік]]'''
## [[Тэорыя лікаў]]
# [[Алгебра]]
## [[Камплексны лік]]
## [[Ураўненне]]
## [[Лінейная алгебра]]
# [[Геаметрыя]]
## [[Вугал]]
## [[Плошча]]
## [[Сістэма каардынат]]
## [[Пі]]
## [[Тэарэма Піфагора]]
## [[Сіметрыя]]
## [[Трыганаметрыя]]
# [[Матэматычны аналіз]]
## [[Дыферэнцыяльнае ўраўненне]]
## [[Вылічальная матэматыка]]
# Імавернасць і статыстыка
## [[Статыстыка]]
# Логіка
## [[Функцыя (матэматыка)|Функцыя]]
## [[Бесканечнасць]]
## [[Матэматычны доказ]]
## [[Тэорыя мностваў]]


===Рэлігія (13 артыкулаў)===
== Тэхналогія ==
* '''[[Рэлігія]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
# '''[[Тэхналогія]]'''
** {{нп5|Жыццё пасля смерці||en|Afterlife}}
# [[Біятэхналогія]]
** '''[[Бажаство]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
# [[Адзенне]]
## [[Бавоўна]]
*** [[Бог]]
** [[Медытацыя]]
# [[Інжынерная справа]]
** {{нп5|Новы рэлігійны рух||en|New religious movement}}
## [[Машына]]
## [[Робат]]
** [[Малітва]]
## [[Шруба]]
** [[Абрад]]
## [[Кола]]
** [[Шаманізм]]
** [[Душа]]
# '''[[Сельская гаспадарка]]'''
** {{нп5|Духоўнасць||en|Spirituality}}
## [[Арашэнне]]
* [[Свецкасць]]
## [[Плуг]]
** [[Атэізм]]
# [[Металургія]]
{{Col-break|width=33%}}
# [[Нанатэхналогія]]


===Асобныя рэлігіі (23 артыкулы)===
=== Камунікацыя ===
====Авраамічныя рэлігіі (11 артыкулаў)====
# '''[[Камунікацыя]]'''
* [[Хрысціянства]]
# [[Кніга]]
** [[Біблія]]
# '''[[Інфармацыя]]'''
** [[Каталіцкая Царква]]
## [[Энцыклапедыя]]
** [[Праваслаўная Царква]]
# [[Журналістыка]]
** [[Пратэстанцтва]]
## [[Газета]]
* [[Іслам]]
## [[Сродкі масавай інфармацыі]]
# [[Друк]]
** [[Шыіты]]
# [[Тэлефон]]
** [[Суніты]]
** [[Каран]]
* [[Іўдаізм]]
** [[Талмуд]]


====Рэлігіі Усходняй Азіі (3 артыкулы)====
=== Электроніка ===
* {{нп5|Кітайская народная рэлігія||en|Chinese folk religion}}
# [[Электроніка]]
## [[Сіла току]]
* [[Сінтаізм]]
## [[Частата]]
* [[Даасізм]]
# Кампаненты
## [[Кандэнсатар]]
## [[Шпуля індуктыўнасці]]
## [[Транзістар]]
## [[Дыёд]]
## [[Рэзістар]]
## [[Трансфарматар]]


====Індыйскія рэлігіі (8 артыкулаў)====
==== Камп’ютары і Інтэрнэт ====
* [[Будызм]]
# '''[[Камп’ютар]]'''
** {{нп5|Махаяна||en|Mahayana}}
## [[Цвёрды дыск]]
** [[Тхеравада]]
## [[Мікрапрацэсар]]
* [[Індуізм]]
# [[Штучны інтэлект]]
** [[Веды]]
# [[Інфармацыйныя тэхналогіі]]
** ''{{нп5|Бхагавадгіта||en|Bhagavad Gita}}''
## [[Алгарытм]]
# [[Інтэрнэт]]
* [[Джайнізм]]
* [[Сікхізм]]
## [[Электронная пошта]]
## [[World Wide Web]]
# [[Аперацыйная сістэма]]
# [[Мова праграмавання]]
# [[Праграмнае забеспячэнне]]


====Іншыя рэлігіі (1 артыкул)====
=== Сыравіна і энергія ===
* {{нп5|Афрыканскія традыцыйныя рэлігіі||en|Traditional African religions}}
# [[Аднаўляльная энергія]]
# [[Электрычнасць]]
## [[Ядзерная энергетыка]]
# [[Выкапнёвае паліва]]
# [[Рухавік унутранага згарання]]
# [[Парасілавая ўстаноўка]]
# [[Агонь]]


{{Col-end}}
=== Матэрыялы ===
# [[Шкло]]
# [[Папера]]
# [[Пластмасы]]
# [[Драўніна]]


==Паўсядзённае жыццё (57 артыкулаў)==
=== Транспарт ===
{{Col-begin}}
# [[Транспарт]]
{{Col-break}}
# [[Паветранае судна]]
===Агульнае (4 артыкулы)===
# [[Аўтамабіль]]
* '''[[Адзенне]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
# [[Веласіпед]]
* '''[[Дом]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
# [[Падводная лодка]]
# [[Судна]]
* [[Мэбля]]
* {{нп5|Ювелірнае ўпрыгожванне||en|Jewellery}}
# [[Цягнік]]


===Сям’я і сваяцтва (10 артыкулаў)===
=== Зброя ===
* '''{{нп5|Этнічнасць||en|Ethnicity}}''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
# [[Зброя]]
* '''[[Сям’я]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
## [[Меч]]
** [[Дарослы]]
## [[Агнястрэльная зброя]]
### [[Кулямёт]]
** [[Падлетак]]
** [[Дзіця]]
## [[Ядзерная зброя]]
# [[Танк]]
*** [[Немаўля]]
** [[Шлюб]]
# [[Выбуховае рэчыва]]
** [[Старасць]]
## [[Дымны порах]]
** [[Выхаванне]]
* [[Сяброўства]]


===Сексуальнасць і гендар (6 артыкулаў)===
== Мастацтва і адпачынак ==
* '''[[Сексуальнасць чалавека]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
# '''[[Культура]]'''
** [[Палавы акт]]
# '''[[Мастацтва]]'''
** [[Сексуальная арыентацыя]]
## [[Комікс]]
## [[Жывапіс]]
* [[Гендар]]
** [[Мужчына]]
## [[Фатаграфія]]
** [[Жанчына]]
## [[Скульптура]]
{{Col-break}}
## [[Ганчарства]]
# [[Танцы]]
# [[Мода]]
# [[Тэатр]]
# [[Каліграфія]]


===Ежа і напоі (22 артыкулы)===
=== Архітэктура ===
* [[Кулінарыя]]
# '''[[Архітэктура]]'''
* '''[[Ежа]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
# [[Арка]]
# [[Мост]]
** [[Хлеб]]
** [[Збожжа]]
# [[Канал (гідраграфія)|Канал]]
# [[Дамба]]
*** [[Пшаніца]]
*** {{Гэта ДА}} [[Кукуруза]]
# [[Купал]]
# '''[[Жыллё]]'''
*** [[Рыс]]
** [[Сыр]]
# Збудаванні:
** [[Плод]]
## [[Ангкор-Ват]]
## [[Калізей]]
** [[Мяса]]
** [[Галіт]]
## [[Вялікая Кітайская сцяна]]
** [[Прыправы]]
## [[Эйфелева вежа]]
** [[Цукар]]
## [[Эмпайр Стэйт Білдынг]]
** [[Гародніна]]
## [[Сафійскі сабор (Канстанцінопаль)]]
*** {{Гэта ДА}} [[Бульба]]
## [[Парфенон]]
*** [[Соя]]
## [[Некропаль Гізы]]
* [[Напой]]
## [[Сабор Святога Пятра]]
** [[Алкагольныя напоі]]
## [[Статуя Свабоды]]
** [[Кава]]
## [[Тадж-Махал]]
** {{нп5|Піццёвая вада||en|Drinking water}}
## [[ГЭС Тры цясніны]]
** [[Малако]]
# [[Піраміда (збудаванне)]]
# [[Вежа]]
** [[Чай]]
{{Col-break}}


===Адпачынак і забавы (15 артыкулаў)===
=== Кінематограф, радыё і тэлебачанне ===
* '''[[Забава]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
# '''[[Кінематограф]]'''
* {{нп5|Гульнявая актыўнасць||en|Play (activity)}}
## [[Мультыплікацыя]]
### [[Анімэ]]
** [[Гульня]]
*** [[Настольная гульня]]
# '''[[Радыё]]'''
*** [[Картачная гульня]]
# '''[[Тэлебачанне]]'''
*** [[Азартная гульня]]
*** [[Камп’ютарная гульня]]
** '''[[Спорт]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
*** [[Футбол]]
*** [[Лёгкая атлетыка]]
*** [[Алімпійскія гульні]]
** [[Цацка]]
* [[Баявыя мастацтвы]]
* [[Плаванне]]
* [[Турызм]]
{{Col-end}}


==Грамадства і грамадазнаўства (147 артыкулаў)==
=== Музыка ===
{{Col-begin}}
# '''[[Музыка]]'''
{{Col-break|width=32%}}
# [[Песня]]
===Агульнае (13 артыкулаў)===
# Музычныя жанры
* '''[[Культура]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
## [[Блюз]]
** '''[[Фальклор]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
## [[Класічная музыка]]
** [[Фестываль]]
### [[Опера]]
** {{нп5|Вусная традыцыя||en|Oral tradition}}
### [[Сімфонія]]
** [[Масавая культура]]
## [[Электронная музыка]]
* '''''[[Грамадства]]''''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/1|Узровень 1]])
## [[Фламенка]]
## [[Хіп-хоп]]
** [[Абшчына]]
## [[Джаз]]
** [[Улада]]
** {{нп5|Сацыяльны клас||en|Social class}}
## [[Рэгі]]
* '''[[Камунікацыя]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
## [[Рок-музыка]]
* [[Грамадскія навукі]]
## [[Самба (музыка)|Самба]]
** [[Антрапалогія]]
# Музычныя інструменты
** [[Сацыялогія]]
## [[Барабан]]
## [[Флейта]]
## [[Гітара]]
## [[Фартэпіяна]]
## [[Труба]]
## [[Скрыпка]]


===Палітыка і ўрад (25 артыкулаў)===
=== Адпачынак ===
* '''[[Палітыка]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
# '''[[Гульня]]'''
** [[Палітычная партыя]]
## [[Кароткія нарды]]
** [[Паліталогія]]
## [[Шахматы]]
** [[Каланіялізм]]
## [[Го]]
** [[Імперыялізм]]
# [[Азартная гульня]]
* '''[[Урад]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
# [[Баявыя мастацтвы]]
** [[Дэмакратыя]]
## [[Каратэ]]
** [[Дыктатура]]
## [[Дзюдо]]
** [[Манархія]]
# [[Алімпійскія гульні]]
* [[Ідэалогія]]
# '''[[Спорт]]'''
** [[Анархізм]]
## [[Лёгкая атлетыка]]
** [[Капіталізм]]
## [[Аўтаспорт]]
## [[Бейсбол]]
** [[Камунізм]]
** [[Кансерватызм]]
## [[Баскетбол]]
## [[Крыкет]]
** [[Фашызм]]
** [[Лібералізм]]
## [[Футбол]]
** [[Нацыяналізм]]
## [[Гольф]]
** [[Сацыялізм]]
## [[Рэгбі]]
## [[Тэніс]]
* [[Дзяржава]]
** [[Дыпламатыя]]
# '''[[Цацка]]'''
** [[Армія]]
* ''Міжнародныя арганізацыі''
** [[Еўрапейскі Саюз]]
** [[Міжнародны рух Чырвонага Крыжа і Чырвонага Паўмесяца]]
** [[НАТА]]
** [[Арганізацыя Аб’яднаных Нацый]]


===Канфлікты (4 артыкулы)===
== Гісторыя і геаграфія ==
* '''[[Вайна]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
* [[Генацыд]]
* [[Мір]]
* [[Тэрарызм]]


===Адукацыя (4 артыкулы)===
=== Гісторыя ===
* '''[[Адукацыя]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
# '''[[Гісторыя]]'''
** [[Школа]]
** [[Бібліятэка]]
** [[Універсітэт]]
{{Col-break|width=34%}}


===Бізнес і эканоміка (22 артыкулы)===
==== Старажытнасць і Антычнасць ====
* '''[[Бізнес]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
# [[Першабытнае грамадства]]
** [[Карпарацыя]]
# [[Каменны век]]
** [[Менеджмент]]
# [[Бронзавы век]]
** [[Маркетынг]]
# [[Жалезны век]]
** [[Рознічны гандаль]]
# [[Месапатамія]]
** [[Прафесійны саюз]]
# [[Шумер]]
* '''[[Эканоміка]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
# [[Старажытны Егіпет]]
** '''[[Гандаль]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
# [[Старажытная Грэцыя]]
*** [[Закон попыту і прапановы]]
# [[Рымская імперыя]]
** {{нп5|Працоўныя адносіны||en|Employment}}
# [[Дынастыя Хань]]
** [[Фінансы]]
# [[Імперыя Гупта]]
*** [[Банк]]
*** [[Грошы]]
** [[Страхаванне]]
** [[Падатак]]
* [[Эканоміка]]
** '''[[Сельская гаспадарка]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
** '''[[Прамысловая вытворчасць]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
** [[Будаўніцтва]]
** [[Рыбалоўства]]
** [[Паляванне]]
** [[Шахта]]


===Сацыяльныя праблемы (21 артыкул)===
==== Сярэдневякоўе ====
* [[Аборт]]
# [[Халіфат Абасідаў]]
* [[Інваліднасць]]
# [[Асветніцтва]]
* [[Дыскрымінацыя]]
# [[Ацтэкі]]
# [[Візантыя]]
** [[Расізм]]
** [[Сексізм]]
# [[Крыжовыя паходы]]
* {{нп5|Энвайранменталізм||en|Environmentalism}}
# {{гэта добры артыкул}} [[Свяшчэнная Рымская імперыя]]
** [[Забруджванне]]
# [[Імперыя Інкаў]]
* {{нп5|Масавы голад||en|Famine}}
# [[Імперыя Малі]]
* [[Фемінізм]]
# [[Цывілізацыя мая]]
* [[Глабалізацыя]]
# [[Сярэдневякоўе]]
* [[Міграцыя насельніцтва]]
# [[Мангольская імперыя]]
* [[Правы чалавека]]
# [[Дынастыя Мін]]
** [[Свабода]]
# [[Асманская імперыя]]
** {{нп5|Прыватнасць||en|Privacy}}
# [[Рэфармацыя]]
** [[Рабства]]
# [[Адраджэнне]]
** {{нп5|Сацыяльная роўнасць||en|Social equality}}
# [[Дынастыя Тан]]
** {{нп5|Актыўнае выбарчае права||en|Suffrage}}
# [[Вікінгі]]
* [[Абарыгены]]
* [[Беднасць]]
* [[Гвалт]]
* {{нп5|Сацыяльнае забеспячэнне||en|Welfare}}


===Права (6 артыкулаў)===
=== Новы і Найноўшы час ===
* '''[[Права]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
# [[Араба-ізраільскі канфлікт]]
** [[Злачынства]]
# [[Грамадзянская вайна ў ЗША]]
** [[Канстытуцыя]]
# [[Апартэід]]
** [[Правасуддзе]]
# '''[[Брытанская імперыя]]'''
** [[Паліцыя]]
# '''[[Халодная вайна]]'''
** [[Маёмасць]]
# [[Культурная рэвалюцыя ў Кітаі]]
{{Col-break|width=32%}}
# '''[[Вялікая французская рэвалюцыя]]'''
# [[Вялікая дэпрэсія]]
# [[Халакост]]
# '''[[Індустрыяльная рэвалюцыя]]'''
# [[Трэці рэйх]]
# [[Рэстаўрацыя Мэйдзі]]
# [[Рэвалюцыя 1917 года ў Расіі]]
# [[Імперыя Цын]]
# [[Вайна ў В’етнаме]]
# '''[[Першая сусветная вайна]]'''
# '''[[Другая сусветная вайна]]'''


===Псіхалогія (16 артыкулаў)===
=== Геаграфія ===
* '''[[Псіхалогія]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
# '''[[Геаграфія]]'''
* '''[[Эмоцыя]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
# '''[[Горад]]'''
** [[Гнеў]]
# '''[[Кантынент]]'''
# [[Гара]]
** [[Страх]]
# [[Пустыня]]
** [[Шчасце]]
*** [[Гумар]]
# [[Паўночны полюс]]
** [[Каханне]]
# '''[[Акіян]]'''
* '''[[Розум]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
# [[Лес]]
** [[Свядомасць]]
# [[Рака]]
** {{нп5|Сны (псіхалогія)||en|Dream}}
# [[Мора]]
** [[Памяць]]
# [[Паўднёвы полюс]]
** [[Мысленне]]
* {{нп5|Чалавечыя паводзіны||en|Human behavior}}
* {{нп5|Інтэлект||en|Intelligence}}
* [[Навучанне]]
* {{нп5|Індывідуальнасць||en|Personality}}


===Мовы (31 артыкул)===
==== Кантыненты і рэгіёны ====
* '''[[Мова]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
# '''[[Афрыка]]'''
** [[Індаеўрапейскія мовы]]
# '''[[Антарктыда]]'''
*** [[Бенгальская мова|Бенгальская]]
# '''[[Азія]]'''
*** [[Англійская мова|Англійская]]
# '''[[Еўропа]]'''
*** [[Французская мова|Французская]]
# [[Сярэдні Усход]]
*** [[Нямецкая мова|Нямецкая]]
# '''[[Паўночная Амерыка]]'''
*** [[Грэчаская мова|Грэчаская]]
# '''[[Акіянія]]'''
*** [[Хіндустані]]
# '''[[Паўднёвая Амерыка]]'''
*** [[Лацінская мова|Лацінская]]
*** [[Партугальская мова|Партугальская]]
*** [[Руская мова|Руская]]
*** [[Іспанская мова|Іспанская]]
** ''Іншыя мовы''
*** [[Арабская мова|Арабская]]
*** [[Кітайская мова|Кітайская]]
*** [[Японская мова|Японская]]
*** [[Малайская мова|Малайская]]
*** [[Суахілі]]
* [[Мовазнаўства]]
** [[Граматыка]]
** [[Слова]]
* {{нп5|Поўнае імя||en|Personal name}}
* [[Маўленне]]
* '''[[Пісьмо]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
** [[Алфавіт]]
*** {{нп5|Абарскае пісьмо||en|Arabic script}}
*** [[Індыйскае пісьмо]]
*** [[Кірыліца]]
*** [[Грэчаскі алфавіт]]
*** [[Лацінскае пісьмо]]
** [[Арабскія лічбы]]
** [[Кітайскае пісьмо]]


===Медыя (4 артыкулы)===
==== Краіны ====
* '''[[Сродкі масавай інфармацыі]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
<small>усе краіны з [[Спіс краін паводле алфавіта|пераліку]], у т.л. пазначаныя ніжэй</small>
** {{нп5|Тэлерадыёвяшчанне||en|Broadcasting}}
** [[Навіны]]
** [[Выдавецкая справа]]
{{Col-end}}


==Здароўе, медыцына і захворванні (41 артыкул)==
# [[Афганістан]]
{{col-begin}}
# [[Алжыр]]
{{col-break|width=32%}}
# [[Аргенціна]]
# [[Аўстралія]]
# [[Аўстрыя]]
# [[Бангладэш]]
# '''[[Бразілія]]'''
# [[Канада]]
# '''[[Кітай]]'''
# [[Дэмакратычная Рэспубліка Конга]]
# [[Куба]]
# [[Егіпет]]
# [[Эфіопія]]
# '''[[Францыя]]'''
# '''[[Германія]]'''
# '''[[Індыя]]'''
# {{гэта выдатны артыкул}} [[Інданезія]]
# '''[[Іран]]'''
# [[Ірак]]
# [[Ізраіль]]
# '''[[Італія]]'''
# '''[[Японія]]'''
# [[Мексіка]]
# [[Нідэрланды]]
# [[Новая Зеландыя]]
# [[Нігерыя]]
# [[Пакістан]]
# [[Польшча]]
# [[Партугалія]]
# '''[[Расія]]'''
# [[Саудаўская Аравія]]
# [[Сінгапур]]
# [[Паўднёва-Афрыканская Рэспубліка]]
# [[Паўднёвая Карэя]]
# '''[[Іспанія]]'''
# [[Судан]]
# [[Швейцарыя]]
# [[Танзанія]]
# [[Тайланд]]
# [[Турцыя]]
# [[Украіна]]
# '''[[Вялікабрытанія]]'''
# '''[[Злучаныя Штаты Амерыкі]]'''
# [[Ватыкан]]
# [[Венесуэла]]
# [[В'етнам]]


===Хваробы і траўмы (19 артыкулаў)===
==== Гарады ====
* '''[[Хвароба]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
# [[Амстэрдам]]
# [[Афіны]]
** [[Алергія]]
** {{нп5|Астма||en|Asthma}}
# [[Багдад]]
** [[Злаякасная пухліна]]
# [[Бангкок]]
** {{нп5|Сардэчна-сасудзістыя захворванні||en|Cardiovascular disease}}
# '''[[Пекін]]'''
*** [[Інсульт]]
# '''[[Берлін]]'''
** [[Цукровы дыябет]]
# [[Багата]]
** [[Гастраэнтэрыт]]
# [[Брусельскі сталічны рэгіён]]
** [[Інфекцыя]]
# [[Буэнас-Айрэс]]
*** [[Назафарынгіт]]
# [[Каір]]
# [[Кейптаўн]]
*** [[Грып]]
# [[Дамаск]]
*** [[Малярыя]]
*** [[Пнеўманія]]
# [[Дэлі]]
*** [[Венерычныя захворванні]]
# [[Дака]]
**** [[СНІД]]
# [[Дубай (горад)|Дубай]]
*** [[Натуральная воспа]]
# [[Ганконг]]
*** [[Туберкулёз]]
# [[Стамбул]]
** [[Псіхічны разлад]]
# [[Джакарта]]
* {{нп5|Пашкоджанне (біялогія)||en|Injury}}
# '''[[Іерусалім]]'''
{{col-break|width=35%}}
# [[Карачы]]
# [[Кіншаса]]
# [[Калькута]]
# [[Лагас]]
# {{Гэта добры артыкул}} '''[[Лондан]]'''
# [[Лос-Анджэлес]]
# [[Мадрыд]]
# [[Мекка]]
# [[Мехіка]]
# '''[[Масква]]'''
# [[Мумбаі]]
# [[Найробі]]
# '''[[Нью-Ёрк]]'''
# '''[[Парыж]]'''
# [[Рыа-дэ-Жанэйра]]
# '''[[Рым]]'''
# '''[[Санкт-Пецярбург]]'''
# [[Сан-Паўлу]]
# [[Сеул]]
# [[Шанхай]]
# [[Сідней]]
# [[Тэгеран]]
# '''[[Токіа]]'''
# [[Вена]]
# {{Гэта добры артыкул}} [[Вашынгтон]]


===Здароўе, фізічнае выхаванне і медыцына (13 артыкулаў)===
==== Вадаёмы ====
* '''[[Медыцына]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
# '''[[Амазонка]]'''
** [[Стаматалогія]]
# [[Паўночны Ледавіты акіян]]
** [[Бальніца]]
# '''[[Атлантычны акіян]]'''
** {{нп5|Сястрынская справа||en|Nursing}}
# [[Балтыйскае мора]]
** [[Хірургія]]
# [[Чорнае мора]]
* {{нп5|Старэнне||en|Ageing}}
# [[Карыбскае мора]]
* {{нп5|Фізічныя практыкаванні||en|Exercise}}
# [[Каспійскае мора]]
* [[Здароўе]]
# [[Конга (рака)|Конга]]
** {{нп5|Псіхічнае здароўе||en|Mental health}}
# [[Дунай]]
# [[Ганг]]
* [[Гігіена]]
** {{нп5|Санітарыя||en|Sanitation}}
# [[Вялікі бар’ерны рыф]]
* [[Дыеталогія]]
# [[Вялікія азёры]]
* [[Атлусценне]]
# '''[[Індыйскі акіян]]'''
{{col-break|width=33%}}
# [[Інд]]
# [[Байкал]]
# [[Танганьіка]]
# [[Вікторыя (возера)|Вікторыя]]
# [[Міжземнае мора]]
# [[Місісіпі]]
# [[Нігер (рака)|Нігер]]
# '''[[Ніл]]'''
# [[Паўночнае мора]]
# '''[[Ціхі акіян]]'''
# [[Панамскі канал]]
# [[Рэйн]]
# [[Суэцкі канал]]
# [[Паўднёвы акіян]]
# [[Волга]]
# [[Янцзы]]
# [[Хуанхэ]]


===Біялагічна актыўныя рэчывы і лекі (9 артыкулаў)===
==== Горы і пустыні ====
* {{нп5|Біялагічна актыўныя рэчывы||en|Drug}}
# [[Альпы]]
# [[Анды]]
** [[Лекі]]
*** [[Анестэзія]]
# '''[[Гімалаі]]'''
*** [[Антыбіётыкі]]
## [[Джамалунгма]]
*** [[Кантрацэпцыя]]
# [[Кіліманджара]]
*** [[Вакцына]]
# [[Скалістыя горы]]
** [[Аддыкцыя]]
# '''[[Сахара]]'''
*** [[Алкагалізм]]
*** [[Курэнне]]
{{col-end}}

==Навукі (210 артыкулаў)==
{{Col-begin}}
{{Col-break}}
===Агульнае (5 артыкулаў)===
* '''''[[Навука]]''''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/1|Узровень 1]])
** [[Навуковы метад]]
* [[Вымярэнне]]
** [[СІ]]
* [[Прырода]]

===Астраномія (26 артыкулаў)===
* '''[[Астраномія]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
* '''[[Сусвет]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
* '''[[Сонечная сістэма]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
** '''[[Сонца]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
** {{Гэта ДА}} [[Меркурый]]
** {{Гэта ДА}} [[Венера (планета)|Венера]]
** {{Гэта ВА}} '''''[[Зямля]]''''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/1|Узровень 1]])
*** '''[[Месяц]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
** [[Марс]]
** {{Гэта ВА}} [[Юпітэр]]
** [[Планета Сатурн]]
** {{Гэта ДА}} [[Уран (планета)|Уран]]
** {{Гэта ВА}} [[Нептун]]
* [[Астэроід]]
* [[Вялікі выбух]]
* [[Чорная дзірка]]
* [[Камета]]
* [[Галактыка]]
** [[Млечны Шлях]]
* [[Спадарожнікі планет]]
* [[Арбіта]]
* [[Касмічная прастора]]
* {{нп5|Фізічная касмалогія||en|Physical cosmology}}
* [[Планета]]
* [[Зорка]]
* [[Звышновая зорка]]

===Фізіка (41 артыкул)===
* '''[[Фізіка]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
* '''[[Энергія]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
* '''[[Час]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
** [[Суткі]]
** [[Год]]
* [[Класічная механіка]]
** [[Маса]]
** [[Імпульс]]
** [[Механічны рух]]
** [[Законы Ньютана]]
* [[Сіла]]
** [[Электрамагнетызм]]
** [[Гравітацыя]]
** [[Моцнае ўзаемадзеянне]]
** [[Слабае ўзаемадзеянне]]
* [[Магнетызм]]
* [[Матэрыя]]
** [[Агрэгатны стан]]
** '''[[Атам]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
* [[Фізіка элементарных часціц]]
** [[Стандартная мадэль]]
** [[Субатамная часціца]]
*** [[Электрон]]
*** [[Нейтрон]]
*** [[Фатон]]
*** [[Пратон]]
* [[Квантавая механіка]]
* [[Радыеактыўны распад]]
* [[Прастора]]
** [[Вакуум]]
* [[Тэрмадынаміка]]
** [[Цеплыня]]
** [[Тэмпература]]
* [[Тэорыя адноснасці]]
** [[Скорасць святла]]
* [[Хваля]]
** [[Электрамагнітнае выпраменьванне]]
*** [[Святло]]
**** [[Колер]]
**** [[Оптыка]]
** [[Гук]]
{{Col-break}}

===Біялогія (79 артыкулаў)===
* '''[[Біялогія]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
* '''''[[Жыццё]]''''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/1|Узровень 1]])
** '''[[Клетка]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
** '''[[Смерць]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
** [[Самагубства]]
** {{нп5|Абіагенезіс||en|Abiogenesis}}
* '''[[Эвалюцыя]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
** [[Антрапагенез]]
** [[Натуральны адбор]]
* [[Арганізм]]
** [[Археі]]
** [[Бактэрыі]]
** [[Эўкарыёты]]
*** '''[[Жывёлы]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
**** [[Заалогія]]
**** [[Земнаводныя]]
**** [[Членістаногія]]
***** [[Ракападобныя]]
***** {{Гэта ДА}} [[Насякомыя]]
**** [[Птушкі]]
***** [[Курыца]]
**** [[Рыбы]]
**** [[Млекакормячыя]]
***** {{Гэта ДА}} [[Кот свойскі]]
***** [[Свойскі бык]]
***** [[Сабака свойскі]]
***** [[Конь свойскі]]
***** [[Свіння свойская]]
***** [[Прыматы]]
****** '''''[[Чалавек]]''''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/1|Узровень 1]])
***** [[Грызуны]]
***** [[Авечка свойская]]
**** [[Малюскі]]
**** [[Паўзуны]]
***** [[Дыназаўры]]
*** '''[[Расліны]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
**** [[Водарасці]]
**** [[Батаніка]]
**** [[Кветка]]
**** [[Насенне]]
**** [[Дрэва]]
*** [[Грыбы]]
** [[Вірусы]]
* [[Анатомія]]
** {{нп5|Чалавечае цела||en|Human body}}
** [[Сістэма кровазвароту]]
*** [[Кроў]]
*** [[Сэрца]]
*** [[Лёгкія]]
*** [[Печань]]
** [[Імунная сістэма]]
** {{нп5|Шкілетная мышачная тканка||en|Skeletal muscle}}
** [[Нервовая сістэма]]
*** [[Галаўны мозг]]
*** [[Вуха]]
*** [[Вока]]
*** [[Адчуванне]]
** [[Шкілет]]
*** [[Косць]]
** [[Скура]]
* [[Фізіялогія]]
** [[Страваванне]]
** [[Метабалізм]]
** [[Фотасінтэз]]
** [[Размнажэнне]]
*** [[Пол]]
*** [[Цяжарнасць чалавека]]
** [[Сон]]
* '''[[Экалогія]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
** [[Біялагічная разнастайнасць]]
** [[Экасістэма]]
** [[Выміранне]]
* [[Генетыка]]
** [[Ген]]
** [[Спадчыннасць]]
* [[Малекулярная біялогія]]
* [[Палеанталогія]]
* [[Таксаномія]]
** [[Біялагічны від]]
{{Col-break}}

===Хімія (38 артыкулаў)===
* '''[[Хімія]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
** [[Біяхімія]]
*** [[Вугляводы]]
*** [[Дэзоксірыбануклеінавая кіслата]]
*** [[Гармоны]]
*** [[Ліпіды]]
*** [[Бялок]]
*** [[Рыбануклеінавыя кіслоты]]
** [[Неарганічная хімія]]
** [[Арганічная хімія]]
** [[Фізічная хімія]]
* '''[[Хімічны элемент]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
** [[Перыядычная сістэма элементаў]]
** [[Алюміній]]
** [[Вуглярод]]
** [[Медзь]]
** [[Золата]]
** [[Вадарод]]
** [[Жалеза]]
** [[Азот]]
** [[Кісларод]]
** [[Фосфар]]
** [[Крэмній]]
** [[Серабро]]
** [[Сера]]
* [[Хімічнае злучэнне]]
** '''[[Вада]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
** [[Дыяксід вугляроду]]
** [[Хімічная сувязь]]
** [[Малекула]]
* [[Хімічная рэакцыя]]
** {{нп5|Кіслотна-асноўныя рэакцыі||en|Acid–base reaction}}
** {{нп5|Каталіз||en|Catalysis}}
** [[Акісленне]]
* [[Метал]]
** [[Сплаў]]
*** [[Бронза]]
*** [[Сталь]]

===Навукі аб Зямлі (23 артыкулы)===
* [[Навукі аб Зямлі]]
** [[Гісторыя Зямлі]]
** [[Атмасфера Зямлі]]
** [[Унутраная будова Зямлі]]
** [[Пара года]]
** [[Паводка]]
* '''[[Клімат]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
** [[Глабальнае пацяпленне]]
* [[Надвор'е]]
** [[Воблака]]
** [[Дождж]]
** [[Снег]]
** [[Тарнада]]
** [[Трапічны цыклон]]
** [[Вецер]]
* '''[[Геалогія]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
** [[Землетрасенне]]
** [[Эрозія (геалогія)|Эрозія]]
** [[Мінерал]]
** [[Тэктоніка пліт]]
** [[Горная парода]]
** [[Глеба]]
** [[Вулкан]]
{{Col-end}}

=={{anchor|Тэхналогіі}} Тэхналогіі (98 артыкулаў)==
{{Col-begin}}
{{Col-break|width=32%}}
===Агульнае (4 артыкулы)===
* '''''[[Тэхналогія]]''''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/1|Узровень 1]])
* '''[[Інжынерная справа]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
** [[Цывільнае будаўніцтва]]
** [[Машынабудаванне]]

===Энергія (14 артыкулаў)===
* '''[[Электрычнасць]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
** [[Электрычная батарэя]]
* '''[[Агонь]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
* [[Выбуховае рэчыва]]
** [[Дымны порах]]
* [[Выкапнёвае паліва]]
** [[Вугаль]]
** [[Прыродны газ]]
** [[Нафта]]
* [[Ядзерная энергетыка]]
* [[Аднаўляльная энергія]]
** [[Гідраэнергарэсурсы]]
** [[Сонечная энергія]]
** [[Энергія ветру]]

===Ежа і здароўе (10 артыкулаў)===
* [[Жывёлагадоўля]]
** [[Адамашненне]]
* [[Біятэхналогія]]
** [[Генетычная інжынерыя]]
* [[Угнаенні]]
* [[Кансерваванне]]
* [[Сад]]
* {{нп5|Медыцынская візуалізацыя||en|Medical imaging}}
* [[Печ]]
* [[Штучнае ахаладжэнне]]

===Зброя (6 артыкулаў)===
* [[Зброя]]
** [[Браня]]
** {{нп5|Лук і страла||en|Bow and arrow}}
** [[Агнястрэльная зброя]]
** [[Нож]]
** [[Ядзерная зброя]]
{{Col-break|width=34%}}

===Інструменты і машыны (8 артыкулаў)===
* '''[[Інструмент]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
** {{нп5|Просты механізм||en|Simple machine}}
** [[Кола]]
* [[Рухавік]]
** [[Электрычны рухавік]]
** [[Рухавік унутранага згарання]]
** [[Парасілавая ўстаноўка]]
* {{нп5|Робататэхніка||en|Robotics}}

===Медыя і камунікацыі (9 артыкулаў)===
* [[Друк]]
** '''[[Кніга]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
* [[Пошта]]
* [[Сувязь (тэхніка)|Тэлекамунікацыі]]
** [[Інтэрнэт]]
** [[Радыё]]
** [[Тэлефон]]
*** [[Мабільны тэлефон]]
** [[Тэлебачанне]]

===Вылічэнне і інфармацыйныя тэхналогіі (4 артыкулы)===
* [[Інфарматыка]]
** '''[[Камп’ютар]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
** [[Штучны інтэлект]]
* [[Крыптаграфія]]

===Электроніка (4 артыкулы)===
* [[Электроніка]]
* {{нп5|Электрычная лямпачка||en|Electric light}}
* [[Інтэгральная схема]]
* [[Паўправадніковыя прыборы]]

===Космас (5 артыкулаў)===
* [[Ракета]]
* [[Штучны спадарожнік Зямлі]]
* [[Даследаванне космасу]]
* [[Касмічны палёт]]
* [[Арбітальная станцыя]]
{{Col-break|width=34%}}

===Транспарт (9 артыкулаў)===
* '''[[Транспарт]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
** [[Паветранае судна]]
** [[Веласіпед]]
** [[Мост]]
** [[Канал (гідраграфія)]]
** [[Аўтамабіль]]
** [[Дарога]]
** [[Судна]]
** [[Цягнік]]

===Навігацыя і вымярэнне часу (6 артыкулаў)===
* [[Навігацыя]]
** [[Компас]]
** [[Геаграфічная карта]]
** [[Радар]]
* [[Каляндар]]
* [[Гадзіннік]]

===Збудаванні (3 артыкулы)===
* [[Фартыфікацыйнае збудаванне]]
* [[Інфраструктура]]
** [[Плаціна (архітэктура)|Плаціна]]

===Матэрыялы (10 артыкулаў)===
* [[Бетон]]
* [[Шкло]]
* [[Муроўка]]
* [[Металургія]]
* {{нп5|Натуральны каўчук||en|Natural rubber}}
* [[Папера]]
* [[Пластмасы]]
* [[Тэкстыль]]
** [[Бавоўна]]
* [[Драўніна]]

===Аптычнае абсталяванне (5 артыкулаў)===
* {{нп5|Камера||en|Camera}}
* {{Гэта ДА}} [[Лазер]]
* [[Лінза]]
* [[Мікраскоп]]
* [[Тэлескоп]]
{{Col-end}}

==Матэматыка (45 артыкулаў)==
{{Col-begin}}
{{Col-break}}
===Агульнае (5 артыкулаў)===
* '''''[[Матэматыка]]''''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/1|Узровень 1]])
** [[Алгарытм]]
** [[Матэматычны доказ]]
** [[Мноства]]
** [[Функцыя]]

===Лічэнне і лікі (12 артыкулаў)===
* [[Камбінаторыка]]
* '''[[Лік]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
** [[Рэчаісны лік]]
*** [[e (лік)|{{mvar|e}}]]
*** [[Пі|{{pi}}]]
*** [[Дроб]]
*** [[Цэлы лік]]
**** [[0 (лік)|0]]
**** [[Натуральны лік]]
**** [[Просты лік]]
** [[Камплексны лік]]
** [[Тэорыя лікаў]]
{{Col-break|width=34%}}

===Алгебра (5 артыкулаў)===
* [[Алгебра]]
** [[Ураўненне]]
** [[Пераменная велічыня]]
* [[Лінейная алгебра]]
* [[Абстрактная алгебра]]

===Аналіз (5 артыкулаў)===
* [[Матэматычны аналіз]]
** [[Матэматычны аналіз]]
** [[Бясконцасць]]
** [[Ліміт (матэматыка)|Ліміт]]
** [[Рад, матэматыка]]

===Арыфметыка (4 артыкулы)===
* {{Гэта ДА}} '''[[Арыфметыка]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
** [[Ступеняванне]]
** [[Лагарыфм]]
** {{Гэта ДА}} [[Корань (матэматыка)|Корань]]
{{Col-break|width=34%}}

===Геаметрыя і тапалогія (12 артыкулаў)===
* '''[[Геаметрыя]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
** [[Вугал]]
*** [[Трыганаметрыя]]
** [[Плошча]]
** [[Канічнае сячэнне]]
*** [[Акружнасць]]
** [[Прамая]]
** [[Многавугольнік]]
*** [[Трохвугольнік]]
** {{нп5|Трохвымерная прастора||en|Three-dimensional space}}
** [[Аб'ём]]
* [[Тапалогія]]

===Імавернасць і статыстыка (2 артыкулы)===
* [[Імавернасць]]
* '''[[Статыстыка]]''' ([[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/Узровень/2|Узровень 2]])
{{Col-end}}


''Апошняе абнаўленне пераліку артыкулаў: 5 красавіка 2024. — [[Удзельнік:Plaga med|Plaga med]] ([[Размовы з удзельнікам:Plaga med|размовы]]) 19:48, 5 красавіка 2024 (+03)''

== Гл. таксама ==
* [[Вікіпедыя:Артыкулы, якія мусяць быць у кожнай Вікіпедыі]] - іншы спіс з 1000 артыкулаў на Метавікі.
* [[Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/1.0]] — старая стабільная версія спісу з Метавікі
* [[:m:List of Wikipedias by sample of articles/Long Articles|Пералік вялікіх артыкулаў (г. зн. памерам большых за 30000 вікі-сімвалаў), абнаўляецца штомесяц]]
* [[:m:List of Wikipedias by sample of articles/Articles#be Беларуская|Пералік сярэдніх артыкулаў (г. зн. памерам ад 10000 да 30000 вікі-сімвалаў), абнаўляецца штомесяц]]
* [[:m:List of Wikipedias by sample of articles/Neglected#be_Беларуская|Пералік істотных артыкулаў са статусам Neglected, абнаўляецца штомесяц]]
* [[:m:List of Wikipedias by sample of articles/Absent Articles#be Беларуская|Пералік істотных артыкулаў са статусам Absent (адсутных), абнаўляецца штомесяц]]
* [[:en:Wikipedia:WikiProject Vital Articles|Старонка праекта «Істотныя артыкулы» на англійскім раздзеле]]
* [[:en:Wikipedia:List of 100 Art concepts Wikipedia should have|Спіс 100 паняццяў з мастацтваў, якія павінна мець Вікіпедыя (англ.)]]
* [[:m:Research:Automated classification of article importance|Аўтаматызаваная класіфікацыя істотнасці артыкулаў]] – падобны праект Wikimedia
* [http://wikirank-2023.di.unimi.it/?search=&type=all&pageSize=10 Адкрыты топ артыкулаў Вікіпедыі]. Шмат якія артыкулы на высокіх пазіцыя там — 3 узровень істотнасці


{{зноскі}}
{{зноскі}}

Актуальная версія на 14:33, 2 чэрвеня 2024

Скарачэнні
Істотныя артыкулы
Істотныя артыкулы

Істотныя артыкулы ў Вікіпедыі складаюць старанна адабраны выбар найбольш важных тэм. Яны арганізаваны на пяць узроўняў, кожны з якіх змяшчае розную колькасць артыкулаў:

Узровень 1 (10 артыкулаў) - Узровень 2 (100 артыкулаў) - Узровень 3 (1 000 артыкулаў)

Гэтыя артыкулы згрупаваны ў катэгорыі па тэмах, дзе на ніжэйшых узроўнях прадстаўлены найбольш падрабязныя падкатэгорыі. Спісы створаны для таго, каб накіроўваць прырэтызацыю паляпшэнняў на найважнейшыя артыкулы і для маніторынгу іх якасці. Любыя змены ў артыкулах у гэтай калекцыі павінны быць зроблены толькі пасля дыскусій на старонцы размоў.

Узровень 1 Узровень 2 Узровень 3

Пералік артыкулаў, якія мусяць быць ва ўсіх моўных версіях, складаецца з 1000 асноўных артыкулаў па ўсіх галінах ведаў. Адной з асноўных задач Беларускай Вікіпедыі з'яўляецца стварэнне і напаўненне артыкулаў, пералічаных тут.


Істотныя артыкулы 3-га ўзроўню (1 002 артыкулы)

[правіць зыходнік]

Асобы (112 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Лідары і палітыкі (26 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Рэлігійныя фігуры (8 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Даследчыкі-вандроўнікі (7 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Філосафы і гуманітарыі (18 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Пісьменнікі (11 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Мастакі (6 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Музыканты (6 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Вучоныя і вынаходнікі (19 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Матэматыкі (8 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Дзеячы кіно (2 артыкулы)

[правіць зыходнік]

Дзеячы бізнесу (1 артыкул)

[правіць зыходнік]


Гісторыя (84 артыкулы)

[правіць зыходнік]

Агульнае (4 артыкулы)

[правіць зыходнік]

Гісторыя паводле рэгіёнаў (9 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Гісторыя паводле тэм (11 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Прагісторыя (4 артыкулы)

[правіць зыходнік]

Старажытны свет (18 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Посткласічныя гісторыя (13 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Сучасная гісторыя (25 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Геаграфія (106 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Агульнае (1 артыкул)

[правіць зыходнік]

Кантыненты і рэгіёны (11 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Асаблівасці сушы (12 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Водныя асаблівасці (19 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Краіны (43 артыкулы)

[правіць зыходнік]

Гарады (20 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Мастацтва (44 артыкулы)

[правіць зыходнік]

Агульнае (4 артыкулы)

[правіць зыходнік]

Мастацкія рухі (4 артыкулы)

[правіць зыходнік]

Архітэктура (3 артыкулы)

[правіць зыходнік]

Літаратура (8 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Музыка (9 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Выканальніцкія мастацтвы (5 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Выяўленчае мастацтва (11 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Філасофія і рэлігія (55 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Філасофія (17 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Агульнае (2 артыкулы)

[правіць зыходнік]

Адгалінаванні і паняцці філасофіі (12 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Філасофія паводле рэгіёнаў і перыядаў (3 артыкулы)

[правіць зыходнік]

Міфалогія (2 артыкулы)

[правіць зыходнік]

Рэлігія (13 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Асобныя рэлігіі (23 артыкулы)

[правіць зыходнік]

Авраамічныя рэлігіі (11 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Рэлігіі Усходняй Азіі (3 артыкулы)

[правіць зыходнік]

Індыйскія рэлігіі (8 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Іншыя рэлігіі (1 артыкул)

[правіць зыходнік]

Паўсядзённае жыццё (57 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Агульнае (4 артыкулы)

[правіць зыходнік]

Сям’я і сваяцтва (10 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Сексуальнасць і гендар (6 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Ежа і напоі (22 артыкулы)

[правіць зыходнік]

Адпачынак і забавы (15 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Грамадства і грамадазнаўства (147 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Агульнае (13 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Палітыка і ўрад (25 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Канфлікты (4 артыкулы)

[правіць зыходнік]

Адукацыя (4 артыкулы)

[правіць зыходнік]

Бізнес і эканоміка (22 артыкулы)

[правіць зыходнік]

Сацыяльныя праблемы (21 артыкул)

[правіць зыходнік]

Права (6 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Псіхалогія (16 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Мовы (31 артыкул)

[правіць зыходнік]

Медыя (4 артыкулы)

[правіць зыходнік]

Здароўе, медыцына і захворванні (41 артыкул)

[правіць зыходнік]

Хваробы і траўмы (19 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Здароўе, фізічнае выхаванне і медыцына (13 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Біялагічна актыўныя рэчывы і лекі (9 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Навукі (210 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Агульнае (5 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Астраномія (26 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Фізіка (41 артыкул)

[правіць зыходнік]

Біялогія (79 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Хімія (38 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Навукі аб Зямлі (23 артыкулы)

[правіць зыходнік]

Тэхналогіі (98 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Агульнае (4 артыкулы)

[правіць зыходнік]

Энергія (14 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Ежа і здароўе (10 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Зброя (6 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Інструменты і машыны (8 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Медыя і камунікацыі (9 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Вылічэнне і інфармацыйныя тэхналогіі (4 артыкулы)

[правіць зыходнік]

Электроніка (4 артыкулы)

[правіць зыходнік]

Космас (5 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Транспарт (9 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Навігацыя і вымярэнне часу (6 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Збудаванні (3 артыкулы)

[правіць зыходнік]

Матэрыялы (10 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Аптычнае абсталяванне (5 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Матэматыка (45 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Агульнае (5 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Лічэнне і лікі (12 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Алгебра (5 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Аналіз (5 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Арыфметыка (4 артыкулы)

[правіць зыходнік]

Геаметрыя і тапалогія (12 артыкулаў)

[правіць зыходнік]

Імавернасць і статыстыка (2 артыкулы)

[правіць зыходнік]


Апошняе абнаўленне пераліку артыкулаў: 5 красавіка 2024. — Plaga med (размовы) 19:48, 5 красавіка 2024 (+03)[адказаць]

Гл. таксама

[правіць зыходнік]

Зноскі

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Вікіпедыя:Істотныя_артыкулы&oldid=4779139"