Ożarów

Ożarów
	miasto w gminie miejsko-wiejskiej
	; Ożarów z lotu ptaka
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	świętokrzyskie
Powiat	opatowski
Gmina	Ożarów
Data założenia	1569
Prawa miejskie	1569–1870, 1988
Burmistrz	Piotr Ślęzak
Powierzchnia	7,79 km²
Populacja (31.12.2017); • liczba ludności; • gęstość	; 4594; 589,7 os./km²
Strefa numeracyjna	+48 15
Kod pocztowy	27-530
Tablice rejestracyjne	TOP
	Położenie na mapie gminy Ożarów Ożarów
	Położenie na mapie Polski Ożarów
	Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego Ożarów
	Położenie na mapie powiatu opatowskiego Ożarów
	50°53′27″N 21°40′04″E/50,890833 21,667778
TERC (TERYT)	2606054
SIMC	0980777
	Urząd miejskiul. Stodolna 1; 27-530 Ożarów
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa
	BIP

Ożarów – miasto w województwie świętokrzyskim, w powiecie opatowskim. Siedziba miejsko-wiejskiej gminy Ożarów. Prawa miejskie w latach 1569–1869 i ponownie od 1988. W latach 1975–1998 Ożarów administracyjnie należał do woj. tarnobrzeskiego.

Według danych z 1 stycznia 2018 Ożarów liczył 4594 mieszkańców^[1]. Herbem Ożarowa jest herb szlachecki Rawa, którym pieczętował się m.in. ród hrabiów Ożarowskich.

Główny zakład przemysłowy, Grupa Ożarów SA, zajmuje się produkcją cementu i masy bitumicznej.

Położenie

Miasto położone jest we wschodniej części województwa świętokrzyskiego, w powiecie opatowskim, około piętnastu kilometrów na zachód od Wisły.

W Ożarowie krzyżuje się droga krajowa 79 (Warszawa – Sandomierz – Bytom) z drogą wojewódzką 755 (Ostrowiec Świętokrzyski – Kosin).

Historia

Ożarów został założony w 1569 przez Józefa Ożarowskiego na terenach wsi Wyszmontów. Prawa miejskie zostały nadane miastu przez króla Zygmunta Augusta.

Dzięki korzystnemu położeniu na skrzyżowaniu dróg handlowych w Ożarowie rozwijały się handel i rzemiosło. W XVII i XVIII wieku miasto było ważnym ośrodkiem protestanckim. W 1628 roku w Ożarowie odbył się kalwiński synod prowincjonalny.

W roku 1628 wybuchł spór o kościół pomiędzy ożarowskimi katolikami i kalwinami. Pomimo poparcia, jakiego udzielili stronie kalwińskiej ówcześni właściciele miasta, rodzina Ożarowskich, spór zakończył się przejęciem świątyni przez katolików.

W 1767 roku wielki pożar zniszczył centrum miasta, które zostało później odbudowane w innym miejscu. Dawne śródmieście znajdowało się w okolicach obecnej ulicy Kolejowej.

W 1869 roku, podobnie jak wiele innych miast w zaborze rosyjskim, Ożarów utracił prawa miejskie.

W czasie rewolucji 1905 roku Ożarów znalazł się w granicach tzw. Republiki Ostrowieckiej. W grudniu 1907 roku w potyczce z rosyjskimi dragonami zginęło tutaj trzech bojowców PPS^[3].

W 1915 w mieście przebywał Józef Piłsudski. 25 maja 1915 do miasta wkroczyła I Brygada Legionów Polskich. Pod Ożarowem doszło do potyczki z oddziałami rosyjskimi, które zostały zmuszone do opuszczenia miejscowości. Wycofujący się Rosjanie doszczętnie spalili Ożarów. Odbudowa trwała w latach 1916–1920.

Od stycznia do października 1942 roku istniało w Ożarowie getto, w którym przebywali Żydzi z Ożarowa, Radomia, Włocławka, a także grupa Żydów z Wiednia. Liczyło ono przeciętnie 4,5 tys. mieszkańców. Jesienią 1942 roku Żydzi wywiezieni zostali do obozu zagłady w Treblince, gdzie najprawdopodobniej wszyscy zostali zamordowani^[4]^[5]. Ożarów stracił blisko 70% swoich mieszkańców.

W 1972 rozpoczęła się w Ożarowie budowa cementowni. Powstanie dużego zakładu przemysłowego dało miasteczku impuls do szybkiego rozwoju. Pozwoliło to odzyskać prawa miejskie w 1988. Ożarów stał się na powrót miastem, na podstawie uchwały Rady Państwa z 18 grudnia 1987^[6]. W latach dziewięćdziesiątych XX wieku ożarowska cementownia została kupiona przez irlandzki koncern CRH.

Demografia

Według danych GUS z 1 stycznia 2013 r., Ożarów miał 4760 mieszkańców, co przy powierzchni 779 hektarów dawało gęstość zaludnienia 611 osób na kilometr kwadratowy^[7].

Piramida wieku mieszkańców Ożarowa w 2014 roku^[1].

Zabytki

Kościół parafialny pod wezwaniem Świętego Stanisława Biskupa z przełomu XIX i XX wieku. Zbudowany na miejscu wcześniejszego drewnianego kościoła. Obok drewniana dzwonnica z XVIII wieku.

Do rejestru zabytków nieruchomych wpisany został przykościelny cmentarz z kaplicą grobową Karskich z I połowy XIX w. oraz drewniana dzwonnica (nr rej.: A.550/1-3 z 30.05.1972, z 16.06.1977 i z 13.06.1988)^[8].

Kaplica z początku XIX wieku, znajdująca się przy ulicy Mickiewicza, postawiona w akcie dziękczynienia za ocalenie miasta od zarazy.
Cmentarz żydowski z XVII wieku – zachowało się w nim w całości okołu stu macew, z XIX i początku XX wieku, oraz około dwustu kolejnych uszkodzonych lub szczątkowych; (nr rej.: A.552 z 23.07.1982)^[8].
Cmentarz parafialny (nr rej.: A.551 z 13.06.1988)^[8].

Sport

Alit Ożarów – klub piłkarski występujący w sezonie 2024/2025 w IV lidze, gr. świętokrzyskiej^[9].

Wspólnoty wyznaniowe

Ludzie związani z Ożarowem‎ ‎

Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani z Ożarowem‎‎‎.

Zobacz też

Synagoga w Ożarowie

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Ożarów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-11] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2018r.
↑ http://www.ozarow.pl/index.php?id=11 Strona internetowa Gminy Ożarów. Historia Miasta Ożarów.
↑ Obozy hitlerowskie na ziemiach polskich, 1939–1945 : informator encyklopedyczny, red. Czesław Pilichowski.
↑ http://www.kirkuty.xip.pl/ozarow.htm Strona poświęcona cmentarzom żydowskim.
↑ Uchwała Rady Państwa z dnia 18 grudnia 1987 r. w sprawie utworzenia miasta Ożarów w województwie tarnobrzeskim. (M.P. z 1987 r. nr 38, poz. 329).
↑ l, Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r. [online] [dostęp 2016-08-29] .
↑ ^a ^b ^c Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 39 [dostęp 2015-12-14] .
↑ Skarb - Alit Ożarów [online], www.90minut.pl [dostęp 2024-08-25] .
↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2017-01-18] .

Linki zewnętrzne

Strona miasta i gminy Ożarów
Informator Ożarowski
Ożarów (3), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 793 .

[Populacja2018-1] Ożarów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-11] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[2] Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2018r.

[3] ttps://www.ozarow.pl/index.php?id=11 Strona internetowa Gminy Ożarów. Historia Miasta Ożarów.

[4] Obozy hitlerowskie na ziemiach polskich, 1939–1945 : informator encyklopedyczny, red. Czesław Pilichowski.

[5] ttps://www.kirkuty.xip.pl/ozarow.htm Strona poświęcona cmentarzom żydowskim.

[6] Uchwała Rady Państwa z dnia 18 grudnia 1987 r. w sprawie utworzenia miasta Ożarów w województwie tarnobrzeskim. (M.P. z 1987 r. nr 38, poz. 329).

[7] , Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r. [online] [dostęp 2016-08-29] .

[zabytek-8] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 39 [dostęp 2015-12-14] .

[9] Skarb - Alit Ożarów [online], www.90minut.pl [dostęp 2024-08-25] .

[10] Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2017-01-18] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

Miasto	Ożarów
Wsie	Biedrzychów Binkowice Czachów Dębno Grochocice Jakubowice Janików Jankowice Janopol Janowice Janów Julianów Karsy Lasocin Maruszów Nowe Pisary Polesie Mikułowskie Potok Potok-Kolonia Prusy Przybysławice Sobótka Sobów Stróża Suchodółka Szymanówka Śródborze Tominy Wlonice Wojciechówka Wólka Chrapanowska Wyszmontów Zawada
Kolonie	Maruszów-Kolonia Pod Dąbrówką Zielonka Jasicka
Osady	Gliniany Kazub Ogrody Podgaje
Osady leśne	Dąbrówka Skałecznica Stróża
Części wsi	Błonie Bolesławów Dębno-Kolonia Gorzelnia Jakubowice-Kolonia Jankowice-Kolonie Klin Mierzanowski Koło Szosy Na Folwarku Na Krzu Nowy Janopol Pod Bidzianami Podjanowie Poręba Wojciechowska Sachalin Sobów-Folwark Stanisławów Śmiłów Śródborze Miłkowskie Tominy-Kolonie Za Górą Za Torem
Kolonie wsi	Prusy-Kolonie Sobów-Kolonia
Przysiółki wsi	Bałtówka Folwarczysko Grochocice-Kolonia Korycizna Kruków Łęg Rachowski Niemcówka Piotrów Podlesie Szczury Turzników Zawada-Kolonia

Miasta	Iwaniska Opatów Ożarów
Gminy miejsko-wiejskie	Iwaniska Opatów Ożarów
Gminy wiejskie	Baćkowice Lipnik Sadowie Tarłów Wojciechowice

Przynależność wojewódzka	gubernia radomska (1867–1915) woj. kieleckie (II RP) (1919–39) woj. kieleckie (1945–75)
Miasta	Ćmielów (do 1870 i od 1962) Denków (do 1870) Gliniany (do 1870) Iwaniska (do 1870) Kunów (do 1870) Lasocin (do 1870) Łagów (do 1870) Opatów Ostrowiec (Świętokrzyski) (do 1951 →) Ożarów (do 1870) Raków (do 1870) Słupia Nowa (do 1870) Waśniów (do 1870)
Osiedla (1954–72)	Ćmielów (do 1962)
Gminy wiejskie (1867–1954 i 1973–75)	Baćkowice Baszowice (do 1870) Bodzechów Boksyce (do 1954) Częstocice (do 1954) Czyżów (Szlachecki) (do 1954) Ćmielów (od 1870) Dębno (do 1870) Gęsice (do 1954) Grzegorzowice (do 1954) Iwaniska Jakubowice (do 1870) Julianów (do 1954) Krzczonowice (do 1870) Kunów (od 1870) Lasocin (1870–1954) Łagów Malkowice (do 1954) Modliborzyce (do 1954) Nietulisko (do 1870) Nos(k)ów (do 1870) Opatów Ożarów (od 1870) Piórków (do 1954) Rembów (do 1954) Ruda Kościelna (do 1954) Sadowie Słupia Nowa (1870–87 →) Szewna (od 1973) Waśniów (od 1870) Wojciechowice
Gromady (1954–72)	Baćkowice (1954–72) Bardo (1954–68) Bidziny (1954–72) Biskupice (1954–72) Bodzechów (1954–72) Bogusławice (1961–72) Boleszyn (1954–61) Boria (1954–72) Brzezie (1954–58) Brzozowa (1954–59) Brzóstowa (1954–61) Bukowie (1954–61) Chmielów (1954–72) Chocimów (1961–68) Cząstków (1954–61 (→)) Czyżów Szlachecki (1954–61 →) Ćmielów (1954) Ćmielów (1961–72) Dębno (1954–59) Dębowa Wola (1961–72) Garbowiec (1954–61) Gęsice (1954–59) Gierczyce (1954–72) Gliniany (1954–61) Grocholice (1954–61) Iwaniska (1954–72) Jakubowice (1954–61 →) Janik (1954–58) Janików (1954–72) Janowice (1954–61) Jędrzejowice (1954–72) Julianów (1954–59) Jurkowice (1954–68) Karwów (1954–56) Kobylany (1954–72) Kornacice (1954–61) Kunów (1954–72) Lasocin (1954–72) Linów (1954–61 →) Łagów (1954–72) Marianów (1954–68) Miłkowska Karczma (1954–61) Miłków (1954–59) Miłoszowice (1954 →) Modliborzyce (1954–72) Momina (1954–72) Niedźwiedź (1954–55 →) Nieskurzów (1954–58) Nietulisko (1954–68) Oficjałów (1956–61) Opatów (1961–72) Ożarów (1954–72) Piórków (1954–72) Płucki (1954–58) Podszkodzie (1954–59) Przepaść (1954–59) Przepiórów (1961–72) Przeuszyn (1954–72) Raków (1954–72 (→)) Rembów (1954–59) Ruda Kościelna (1954–61) Sadowie (1954–72) Sarnia Zwola (1954–72) Sarnówek (1954–61) Słupia Nadbrzeżna (1954–72) Słupia Stara (1954–68) Sobótka (1954–61 (→)) Staw Kunowski (1954–59 (→)) Stobiec (1954–59) Stodoły (1954–59) Sudół (1954–59) Szewna (1954–72) Szumsko (1954–72) Ujazd (1954–59) Waśniów (1954–72) Wojciechowice (1954–72) Wola Malkowska (1954 →) Wólka Lipowa (1954–72) Wszachów (1954–58) Zbelutka / Nowa Zbelutka (1954–72) Złota Woda (1954–59) Zwola (1954–58)