Przejdź do zawartości

Kevin Spacey

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kevin Spacey
Ilustracja
Kevin Spacey (2013)
Imię i nazwisko

Kevin Spacey Fowler

Data i miejsce urodzenia

26 lipca 1959
South Orange, New Jersey

Zawód

aktor, reżyser, producent

Lata aktywności

od 1981

Odznaczenia
Kawaler Komandor Orderu Imperium Brytyjskiego od 1936 (cywilny)
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Kevin Spacey Fowler[1][2] (ur. 26 lipca 1959 w South Orange) – amerykański aktor, reżyser, producent filmowy i komik[3], od 2004 dyrektor artystyczny teatru The Old Vic w Londynie[4]. Dwukrotny zdobywca Oscara.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Wczesne lata

[edytuj | edytuj kod]

Ma korzenie szwedzkie i angielskie[3]. Urodził się w South Orange[5] w stanie New Jersey jako najmłodszy z trójki dzieci pisarza technicznego Lockheed Corporation – Thomasa Geoffreya Fowlera[6] i sekretarki pochodzenia brytyjskiego Kathleen Ann (z domu Knutson)[3] Fowler. Z powodu charakteru pracy ojca, wkrótce po jego narodzinach wraz z rodzicami i starszym rodzeństwem, siostrą Julie Ann i bratem Randym B. Fowlerem[7], który był parodystą Roda Stewarta[8], osiedlił się w południowej Kalifornii[8]. W wieku 5 lat, zainteresował się światem kina: filmami z Henrym Fondą i dowcipami Humphreya Bogarta[9]. Był dzieckiem sprawiającym problemy. Dlatego po tym, jak zapalił drewniany domek siostry został wysłany do Akademii Militarnej w Northridge, lecz po kilku miesiącach został wydalony z powodu nieustannego łamania obowiązujących tam przepisów[8].

W 1977 ukończył Chatsworth High School w San Fernando Valley. Na swoim ostatnim roku wystąpił jako kapitan von Trapp w musicalu Ernesta Lehmana Dźwięki muzyki (The Sound of Music) z Valem Kilmerem i Mare Winningham[9]. Przez krótki czas uczęszczał do Los Angeles Valley College[8]. Znalazł pracę jako sprzedawca, występował w kabaretach w klubach nocnych[9]. W tym czasie pasjonował się też boksem. Niebawem poznał Robina Williamsa. Zachęcony przez swojego przyjaciela Vala Kilmera, osiadł w Nowym Jorku, gdzie przez dwa lata studiował aktorstwo w Juilliard School[8].

Kariera

[edytuj | edytuj kod]

W 1981, podczas New York Shakespeare Festival, po raz pierwszy pojawił się na profesjonalnej scenie jako posłannik w przedstawieniu Henryk VI[10]. Od 30 sierpnia do 2 października 1982 na Broadwayu grał rolę Oswalda Alvinga w Henrika Ibsena Upiory z Liv Ullmann[11]. W 1986 podjął współpracę ze swoim idolem i przyszłym mentorem, Jackiem Lemmonem[8].

Kevin Spacey (2011)

Zadebiutował na kinowym ekranie w roli złodzieja w metrze w komediodramacie Mike’a Nicholsa Zgaga (Heartburn, 1986) z Jackiem Nicholsonem i Meryl Streep. Wkrótce grał drugoplanowe role w dramacie Daniela Petrie Pogrzeb wikinga (Rocket Gibraltar, 1988) z Burtem Lancasterem, Patricią Clarkson i Macaulayem Culkinem, komedii Pracująca dziewczyna (Working Girl, 1988) z Melanie Griffith, Harrisonem Fordem i Sigourney Weaver, komedii Arthur Hiller Nic nie widziałem, nic nie słyszałem (See No Evil, Hear No Evil, 1989) z Richardem Pryorem i Gene Wilderem, dramacie Tato (Dad, 1989) z Jackiem Lemmonem i Tedem Dansonem. W serialu kryminalnym CBS Cwaniak (Wiseguy, 1988) z Kenem Wahlem wystąpił jako pucołowaty złoczyńca Mel Profitt.

W 1991 został uhonorowany Tony Award i Drama Desk Award za sceniczną kreację Louie w komedii Neila Simona Zagubieni w Yonkers. Na ekranie natomiast grał złowrogiego menadżera biura w Glengarry Glen Ross (1992), sadystycznego hollywoodzkiego wykonawcę w czarnej komedii Szkoła Buddy’ego (Swimming with Sharks, 1994) i mordercę, który zabija tych, którzy w jego mniemaniu popełnili jeden z siedmiu grzechów głównych w dreszczowcu Davida Finchera Siedem (Se7en, 1995). Za kreację naocznego świadka zbrodni Rogera „Pleciucha” Kinta w filmie kryminalnym Bryana Singera Podejrzani (The Usual Suspects, 1995) otrzymał Oscara dla aktora w roli drugoplanowej 96.

W nawiązującym do poetyki kina noir thrillerze Tajemnice Los Angeles (L.A. Confidential, 1997) wystąpił jako błyskotliwy detektyw Jack Vincennes. W dramacie kryminalnym Clinta Eastwooda Północ w ogrodzie dobra i zła (Midnight in the Garden of Good and Evil, 1997) wcielił się w podejrzanego o morderstwo zamożnego kupca Jima Williamsa. Potem można go było zobaczyć w filmach: Negocjator (The Negotiator, 1998), Podaj dalej (2000), K-PAX (2001), Kroniki portowe (2001) i Życie za życie (2003).

W 2000 zdobył swego drugiego Oscara za rolę w filmie American Beauty (Aktor w roli głównej).

W 2003 objął funkcję dyrektora artystycznego teatru Old Vic w Londynie, jednej z najstarszych scen w brytyjskiej stolicy, i jednocześnie szefa przedsiębiorstwa zarządzającego tym obiektem. Jego kontrakt obejmuje występy aktorskie w co najmniej dwóch premierach rocznie oraz dodatkową pracę w charakterze reżysera. W 2006 oświadczył, że jego związek z Old Vic potrwa jeszcze co najmniej dziewięć lat i zamierza przyjąć brytyjskie obywatelstwo, gdy tylko spełni odpowiednie kryteria.

W 2013 przyjął rolę kongresmena Francisa „Franka” Underwooda w serialu House of Cards, za którą zdobył Złoty Glob (2015) i Nagrodę Gildii Aktorów Ekranowych (2016). Od września 2013 występował w kampanii reklamowej Banku Zachodniego WBK[12].

W 2014 użyczył głosu i twarzy jednej z głównych postaci w grze Call of Duty: Advanced Warfare[13].

16 czerwca 2016 został odznaczony Orderem Imperium Brytyjskiego[14].

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

Spotykał się z Jennifer Jason Leigh[15], April Winchell (1976)[15], Dianne Dreyer (1992–2000)[15] i Ashleigh Banfield (2014)[15].

W październiku 2017 aktor i działacz na rzecz ruchów LGBT Anthony Rapp oskarżył Spaceya o molestowanie seksualne w 1986, kiedy Rapp miał 14 lat[16][17]. W odpowiedzi Spacey ujawnił, że miał intymne związki zarówno z kobietami, jak i z mężczyznami, i wydał oświadczenie, w którym identyfikuje się jako homoseksualista[18][19][20]. W lipcu 2018 Guy Pearce podczas wywiadu w australijskiej telewizji zasugerował, że Kevin Spacey był natarczywy i niewłaściwie go dotykał na planie filmu Tajemnice Los Angeles w 1997[21]. W 2020 Rapp oraz "C.D" złożyli drugi pozew przeciwko aktorowi zaznaczając w pozwie, że doznali poważnych uszczerbków na zdrowiu psychicznym[22]. W październiku 2022 roku aktor został oczyszczony ze wszystkich zarzutów wystosowanych przez Rappa[23]. W czerwcu 2023 r. ruszył w Londynie kolejny proces, w którym aktor został oskarżony o cztery napaści seksualne, których miał dopuścić się na terenie Wielkiej Brytanii w latach 2001–2013[24].

26 lipca 2023 został przez sąd uniewinniony i oczyszczony ze wszystkich zarzutów[25][26].

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]

Aktor

[edytuj | edytuj kod]

Reżyser

[edytuj | edytuj kod]

Gry komputerowe

[edytuj | edytuj kod]

Nagrody

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Personalidade: Kevin Spacey (EUA). InterFilmes.com. [dostęp 2017-10-30]. (port.).
  2. ↑ Kevin Spacey. Listal. [dostęp 2017-10-30]. (ang.).
  3. ↑ a b c Kevin Spacey. Rotten Tomatoes. [dostęp 2017-10-30]. (pol.).
  4. ↑ Kevin Spacey (26 de Julho de 1959). Filmow. [dostęp 2017-10-30]. (port.).
  5. ↑ Kevin Spacey – Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2017-10-30]. (rum.).
  6. ↑ Kevin Spacey Biography (1959-). Film Reference. [dostęp 2017-10-30]. (ang.).
  7. ↑ Kevin Spacey Actor, Producer, Director, Screenwriter. TVGuide.com. [dostęp 2017-10-30]. (ang.).
  8. ↑ a b c d e f Kevin Spacey. TV.com. [dostęp 2017-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-11-01)]. (ang.).
  9. ↑ a b c Kevin Spacey. MyMovies. [dostęp 2017-10-30]. (wł.).
  10. ↑ Kevin Spacey. ČSFD.cz. [dostęp 2017-10-30]. (cz.).
  11. ↑ Kevin Spacey. Internet Broadway Database. [dostęp 2017-10-30]. (ang.).
  12. ↑ Kevin Spacey w reklamie Banku Zachodniego WBK. bzwbk.pl. [dostęp 2013-09-24]. (pol.).
  13. ↑ Two studios making this year's Call of Duty: Advanced Warfare, Activision promises „near photorealistic” world. gamespot.com. [dostęp 2013-09-24]. (ang.).
  14. ↑ Kevin Spacey is presented with an honorary knighthood by HRH Prince Charles for his services to theatre. Daily Mail, 2016-06-16. [dostęp 2016-06-17]. (ang.).
  15. ↑ a b c d Kevin Spacey Dating History. FamousFix. [dostęp 2017-10-30]. (ang.).
  16. ↑ Liam Mathews (2017-10-30): Star Trek: Discovery Star Anthony Rapp Accuses Kevin Spacey of Sexual Misconduct. TVGuide.com. [dostęp 2017-10-30]. (ang.).
  17. ↑ Kevin Spacey oskarżony o wykorzystywanie seksualne. „Miałem wtedy 14 lat”. Wirtualna Polska. [dostęp 2017-10-30]. (pol.).
  18. ↑ Kevin Spacey: jestem gejem!. Plejada.pl. [dostęp 2017-10-30]. (pol.).
  19. ↑ Kevin Spacey comes out as gay on Twitter. Daily Mail. [dostęp 2017-10-30]. (ang.).
  20. ↑ Matthew Weaver, Stephanie Convery (2017-10-30): Kevin Spacey criticised over link between homosexuality and abuse. The Guardian. [dostęp 2017-10-30]. (ang.).
  21. ↑ Guy Pearce: Kevin Spacey nie potrafił utrzymać rąk przy sobie. Onet.pl. [dostęp 2018-07-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-04)]. (pol.).
  22. ↑ Dwukrotny laureat Oscara znów pozwany. Zarzuty o napaść seksualną [online], tvp.info, 10 września 2020 [dostęp 2021-05-20] (pol.).
  23. ↑ Emilia Wójcik: Kevin Spacey uniewinniony. Dalszy ciąg sprawy o napaść na 14-latku. poinformowani.pl, 2022-10-23. [dostęp 2022-10-26].
  24. ↑ kgo//mm: Kevin Spacey przed sądem. Rusza proces po oskarżeniach o napaści seksualne. tvn24.pl, 2023-06-28. [dostęp 2023-07-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-07-03)]. (pol.).
  25. ↑ Kevin Spacey niewinny. Ława przysięgłych w Londynie oczyściła go z zarzutów [online], Filmweb, 26 lipca 2023 [dostęp 2023-12-24] (pol.).
  26. ↑ Kevin Spacey uniewinniony. Aktor nie krył wzruszenia. rmf24.pl. [dostęp 2023-07-26].
  27. ↑ Kevin Spacey [online], Filmweb [dostęp 2022-03-02] (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
Nagroda Akademii Filmowej dla najlepszego aktora pierwszoplanowego
1920–1939
1940–1959
1960–1979
1980–1999
2000–2019
2020–2039
Nagroda Akademii Filmowej dla najlepszego aktora drugoplanowego
1936–1939
1940–1959
1960–1979
1980–1999
2000–2019
2020–2039
Złoty Glob dla najlepszego aktora w serialu dramatycznym
1960–1979
1980–1999
2000–2019
2020–2039

Nagroda BAFTA dla najlepszego aktora pierwszoplanowego
1950–1959
1960–1969
1970–1979
1980–1989
1990–1999
2000–2009
2010–2019
2020–2029
Nagroda Gildii Aktorów Ekranowych za wybitny występ aktora w roli pierwszoplanowej
1994-1999
2000–2009
2010–2019
2020–2029
Nagroda Stowarzyszenia Krytyków Filmowych Dallas-Fort Worth dla najlepszego aktora
Nagroda Stowarzyszenia Krytyków Filmowych Toronto dla najlepszego aktora
Nagroda Stowarzyszenia Krytyków Filmowych Online dla najlepszego aktora
Nagroda Empire dla najlepszego aktora
Nagroda National Board of Review dla najlepszego aktora drugoplanowego
Laureaci MTV Movie Awards w kategorii najlepszy czarny charakter
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kevin_Spacey&oldid=74017430”