4 Pułk Strzelców Podhalańskich

4 Pułk Strzelców Podhalańskich

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1918
Rozformowanie	1939
Nazwa wyróżniająca	Strzelców Podhalańskich
Tradycje
Święto	26 września
Nadanie sztandaru	5 października 1924
Rodowód	I/7 pułku piechoty im. Zawiszy Czarnego 143 pułk piechoty Strzelców Kresowych
Dowódcy
Ostatni	ppłk dypl. Bronisław Warzybok
Działania zbrojne
wojna polsko-bolszewicka kontruderzenie znad Wieprza (16–26 VIII 1920) bitwa nad Niemnem (20–26 IX 1920) bitwa pod Bilwinami (20-21 IX 1920) bitwa o Obuchowo (26 IX 1920) kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja	Kamieniec Podolski, Cieszyn (1920–1939)
Rodzaj sił zbrojnych	wojsko
Rodzaj wojsk	piechota
Podległość	18 Dywizja Piechoty 6 Armia (IV–V 1920) 18 Dywizja Piechoty 21 DPGór. (1921–1939)
Odznaczenia

Polski obóz wojskowy w La Mandria di Chivasso pod Turynem – zaprzysiężenie oficerów; 1919 r.

Obóz w La Mandria di Chivasso. Burmistrz Chivasso ofiarowuje sztandar dla pułku im. Zawiszy Czarnego

Uczestnicy kursu sadowniczo-pszczelarskiego dla żołnierzy 4 Pułku Strzelców Podhalańskich

4 Pułk Strzelców Podhalańskich (4 psp) – oddział piechoty Wojska Polskiego II RP i Armii Polskiej we Francji.

4 pułk strzelców podhalańskich wywodził swój rodowód od sformowanego w 1919 we Włoszech pułku piechoty im. Zawiszy Czarnego, następnie występującego jako 19 pułk strzelców polskich w armii gen. Hallera. Po przybyciu do Polski pułk przemianowano na 143 pułk strzelców kresowych, przydzielając go początkowo do 18 Dywizji Piechoty. 1 marca 1920 zmieniono nazwę pułku na 4 pułk strzelców podhalańskich. Wydzielony z 18 DP, pozostał na Froncie Podolskim, stanowiąc rezerwę frontu.

Po wojnie polsko-bolszewickiej garnizonem pułku stał się Cieszyn. 5 października 1924 uroczyście wręczono pułkowi sztandar ufundowany przez mieszkańców powiatu cieszyńskiego.

Święto pułkowe obchodzono 26 września, w rocznicę bitwy pod Obuchowem. W przeddzień tego święta miał zawsze miejsce apel poległych. W samym dniu święta odbywała się natomiast msza polowa, uroczysta defilada oraz organizowano zawody sportowe.

W 1925 ekipa strzelców podhalańskich z Cieszyna zdobyła I miejsce w zawodach strzeleckich o mistrzostwo Dowództwa Okręgu Korpusu nr V w Krakowie, a następnie mistrzostwo Wojska Polskiego na zawodach w Starym Samborze.

Obecnie przy ul. Frysztackiej 2 w Cieszynie można zwiedzać muzeum poświęcone 4 pułkowi strzelców podhalańskich.

Formowanie pułku

W grudniu 1918 w obozie La Mandria di Chivosso we Włoszech sformowany został 6 pułk strzelców im. Zawiszy Czarnego. W kwietniu 1919 przetransportowany został do rejonu Lure, we Francji, gdzie wszedł w skład Armii Polskiej dowodzonej przez gen. Józefa Hallera.

Z batalionów 6 pułku strzelców zorganizowane zostały trzy nowe oddziały: 19, 20 i 21 pułki strzelców polskich. Wymienione oddziały uzupełnione zostały kadrą oficerską i częściową podoficerską pochodzącą z demobilizowanych jednostek francuskich: 413, 414 i 416 pułków piechoty. Nowo powstałe pułki zorganizowane zostały w 7 Dywizję Strzelców Polskich, która z kolei powstała na bazie francuskiej 154 Dywizji Piechoty.

Z chwilą przyjazdu do Polski 19 pułk strzelców polskich przemianowany został na 19 pułk strzelców pieszych. 1 września 1919, w wyniku połączenia Armii Polskiej we Francji z Wojskiem Polskim w kraju, oddział po raz kolejny zmienił numer i nazwę na 143 pułk Strzelców Kresowych. 1 marca 1920 po raz ostatni dokonano zmiany nazwy na 4 pułk strzelców podhalańskich.

Skład 15 września 1919

• dowództwo – ppłk Mieczysław Boruta-Spiechowicz
• I batalion – kpt. Stanisław Świątecki
• II batalion – kpt. Jan Byłeń (zmarł 15 lutego 1920 na tyfus)
• III batalion – kpt. Stefan Kaucki

Obsada personalna pułku w 1920
Stanowisko	Stopień, imię i nazwisko
Dowódca pułku	mjr Mieczysław Boruta Spiechowicz
	w.z mjr Aleksander Zoerner (maj)
Adiutant	ppor. Kazimierz Lehr
Oficer broni	ppor. Jan Filipek
Oficer łączności	ppor. Władysław Legutko
Oficer informacyjny	ppor. Włodzimierz Wisłocki
Oficer gazowy	ppor. Józef Iwanowski
Lekarz	kpt. lek. dr Władysław Kuryluk
	por. lek. dr Wolf Weidenfeld
Kapelan	ks. Bronisław Dutkiewicz
Dowódca I batalionu	kpt. Stanisław Świątecki
Adiutant	ppor. Stanisław Tadeusz Jęczalik
	ppor. Piotr Kiełkowski
Oficer kasowy	ppor. Stanisław Milczewski
Oficer prowiantowy	ppor. Henryk Benczer
Dowódca 1 kompanii	ppor. Kazimierz Salewicz
Dowódca 2 kompanii	por. Władysław Grodnicki?
Dowódca 3 kompanii	por. Józef Łopatka
Dowódca 4 kompanii	por. Bogdan Holcer
Dowódca 1 kompanii km	por. Stanisław Szuber
	ppor. Wiktor Berwiński
Dowódca plutonu	ppor. Marian Ząbkowski
Dowódca II batalionu	kpt. Stefan Garbolewski (ranny 17 V)
	por. Kazimierz Jacorzyński
Adiutant	ppor. Jan Toepfer
Nast.	ppor. Zbigniew Bachleda (od 18 IV)
Oficer kasowy	ppor. Józef Kupka
Oficer prowiantowy	ppor. Emil Maksymiak
Dowódca 5 kompanii	ppor. Władysław Seweryn (niewola 12 VI)
Dowódca 6 kompanii	ppor. Henryk Gliszczyński
Dowódca plutonu	ppor. Eugeniusz Skipirzepa vel Olszewski
Dowódca 7 kompanii	N.N.
Dowódca 8 kompanii	N.N.
Dowódca 2 kkm	ppor. Jan Bojarski
Oficer baonu (dowódca kompanii)	ppor. Józef Kazamara
Oficer baonu (dowódca kompanii)	ppor. Wilhelm Rydel
Oficer baonu	ppor. Wincenty Gawałkiewicz
	ppor. Ludwik Michalski
	ppor. Wacław Żukowski
Dowódca III batalionu	kpt. Stanisław Kaucki
Adiutant	ppor. Zbigniew Bachleda (do 18 IV)
	ppor. Mieczysław Godłowski
	ppor. Stanisław Miękina
Oficer kasowy	ppor. Jan Jędrzejewski
Oficer prowiantowy	ppor. Wacław Bradke
Dowódca 9 kompanii	ppor. Ludwik Biliński
Dowódca 10 kompanii	por. Tadeusz Konasiewicz?
Dowódca 11 kompanii	por. Stanisław Danielski
Dowódca plutonu	ppor. Jan Foryś
Dowódca 12 kompanii	ppor. Henryk Korzeń (t 28 V)
Dowódca 3 kompanii km	ppor. Wacław Zalewski
	ppor. Włodzimierz Hanuszkiewicz
Dowódca 4 kompanii km	por. Gustaw Zacny
Dowódca plutonu dział piechoty	ppor. Henryk Benczer
Lekarz (przydział nieustalony)	pchor. podlek. Nacham Diamantstein
Oficer sanitarny (przydział nieustalony)	pchor. san. Tadeusz Czarnecki

Pułk w walce o granice

Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920. Uczestniczył w bitwach m.in. pod Szelechowem (27 marca 1920), Wołkowińcem-Barem (26 kwietnia 1920), Indurą (24 września 1920) i Obuchowem (26 września 1920). Walki żołnierzy Dywizji Górskiej w operacji niemeńskiej na linii Kuźnica Grodzieńska, Odelsk, Indura, ze szczególnym uwzględnieniem bojów o Kuźnicę nad Łosośną, w dolinie Klimówki – Przerwy (Bilminy), w Zaśpiczach, w tzw. Bramie Odelskiej, umożliwiły (po zajęciu Kuźnicy, Odelska i Indury) zdobycie ufortyfikowanego Grodna.

Na cmentarzu w Sokółce (województwo podlaskie, powiat sokólski, gmina Sokółka) w kwaterze wojennej zostali pochowani żołnierze pułku polegli we wrześniu 1920. Znajdują się tam groby Andrzeja Hedrzyna, ppor. Józefa Karasia, ppor. Kazimierza Lehra (odznaczony VM), kpt. Stanisława Świąteckiego (odznaczony VM).

Mapy walk pułku

• 
• 
• 
• 
• 
• 

Kawalerowie Virtuti Militari

Żołnierze pułku odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari za wojnę 1918–1920
strz. Tadeusz Bereżnicki	ś.p. ppor. Jan Bojarski *	ppłk Mieczysław Boruta-Spiechowicz *
sierż. Jan Cader	strzel. Władysław Dzięgol	ppor. Jan Foryś *
sierż. Stanisław Florczak nr 4992	ppor. Henryk Gliszczyński *	ppor. Mieczysław Godłowski *
kpr. Wanda Hermanówna	kpt. Kazimierz Jacorzyński *	ppor. Stanisław Jęczalik *
por. Henryk Jackiewicz *	mjr Mikołaj Kostecki *	ppor. Piotr Kiełkowski nr 4999
ppor. Bogusław Marian Karaś *	st. sierż. Jan Kempiński	plut. Antoni Kasperkowiak
plut. Franciszek Krzyżanek	ppor. Kazimierz Lehr *	plut. Marian Pietraszek
ppor. Bogusław Przywarski	sierż. Stanisław Ramenda	ś.p. kpt. Stanisław Świątecki *
ppor. Kazimierz Salewicz *	ppor. Eugeniusz Skipirzepa *	kpr. Fabian Stepczyński
ppor. Jan Toepfer *	st. sierż. Kazimierz Tomczak	ppor. Stanisław Tomaszewski *
plut. Jan Woźnicki	sierż. Florian Weyrenter	por. Gustaw Zacny nr 4998
ppor. Wacław Zalewski *

Walki pułku w kampanii wrześniowej

W 1939 w czasie kampanii wrześniowej walczył w składzie 21 Dywizji Piechoty Górskiej.

1 września 1939 prowadził ciężkie walki w rejonie Cieszyna i Bielska. W dniu 3 września toczy walki w rejonie Kalwarii Zebrzydowskiej. W dniu 6 września odpierał atak niemieckich czołgów pod Grodkowicami a częścią sił bronił Bochni.

Od 8 września w odwrocie na linię Sanu, gdzie w dniach 10–11 września bronił linii tej rzeki w rejonie Leżajska i Krzeszowa. Następnie wycofuje się w kierunku południowo-wschodnim. W dniu 15 września walczył pod Duchowem, a następnego dnia został częściowo rozbity po ciężkich walkach w rejonie Dzikowa Nowego. Część żołnierzy pułku dostało się do niewoli, pozostali pododdziałami weszli w skład innych jednostek walczących na tym terenie. Dzień 16 września 1939 był ostatnim dniem istnienia 4 pułku Strzelców Podhalańskich.

22 września 1939 r. od 73 do 100 wziętych do niewoli żołnierzy pułku zostało zamordowanych przez Niemców i ukraińskich nacjonalistów we wsi Urycz (dawne woj. lwowskie). Jeńców spalono żywcem w stodole.

Pułk został odznaczony za kampanię 1939 orderem Virtuti Militari.

Mapy walk pułku

• 
  w składzie 21 DPGór.

Strzelcy podhalańscy

Dowódcy pułku

• ppłk franc. Pouech (26 IV – 15 X 1919)
• ppłk Mieczysław Boruta-Spiechowicz (15 X 1919 – 29 listopada 1920)
• ppłk Hartig (od 23 VII 1920)
• mjr Mikołaj Kostecki (od 6 VIII 1920)
• ppłk Mieczysław Boruta-Spiechowicz (11 VIII – 18 X 1920, po wyleczeniu z tyfusu plamistego)
• ppłk / płk piech. Eugeniusz Witwicki (1 I 1922 – 15 X 1925 → dowódca 27 pp)
• płk piech. Edward Nowak (15 X 1925 – 22 VII 1927 → dowódca 1 Brygady Ochrony Pogranicza)
• ppłk / płk piech. Antoni Własak (22 VII 1927 – 1937 → dowódca Górnośląskiej Brygady ON)
• ppłk dypl. Bronisław Warzybok (1937 – 1939)

Zastępcy dowódcy pułku

• mjr piech. Henryk Pęczalski (p.o. 22 VII – 1 X 1922 → zastępca dowódcy 27 pp)
• ppłk piech. Rudolf Emil Heinz (1924 – II 1927 → praktyka poborowa w PKU Kołomyja)
• ppłk piech. Jan Bratro (III 1927 – 14 II 1929 → dowódca 28 pp)
• mjr / ppłk piech. Władysław Kasza (12 III 1929 – 20 XI 1932 → zastępca dowódcy 33 pp)
• ppłk dypl. Stanisław Lityński (20 XI 1932 – 1934 → W.S.Woj.)
• ppłk dypl. Bronisław Warzybok (1934 – 1937 → dowódca 4 pspodh)

Obsada personalna w 1939 roku

Obsada personalna i struktura organizacyjna w marcu 1939 roku:

• dowódca pułku – ppłk dypl. Bronisław Warzybok
• I zastępca dowódcy pułku – vacat
• adiutant – kpt. Marian Podniesiński
• starszy lekarz – mjr dr Antoni Ostaszewski
• młodszy lekarz – vacat
• komendant Rejonu PW Konnego – kpt. tab. Michał Ludwik Bujak (*)
• II zastępca dowódcy pułku (kwatermistrz) – mjr Adam Paweł Gruda
• oficer mobilizacyjny – kpt. adm. (piech.) Kazimierz Ludwik Schöpp
• zastępca oficera mobilizacyjnego – p.o. chor. Jan Komędera
• oficer mobilizacyjno-materiałowy – kpt. Mikołaj Korwin-Kossakowski
• oficer gospodarczy – kpt. int. Władysław Kronhold
• oficer żywnościowy – chor. Jan Bednarski
• dowódca kompanii gospodarczej i oficer taborowy – kpt. tab. Michał Ludwik Bujak (*)
• kapelmistrz – kpt. adm. (kapelm.) Józef Baranowski
• dowódca plutonu łączności – por. Lucjan Zalewski
• dowódca plutonu pionierów – por. Antoni Bydloń
• dowódca plutonu artylerii piechoty – por. art. Walery Zacharzewski
• dowódca plutonu ppanc. – por. Wojciech Kania
• dowódca oddziału zwiadu – ppor. Franciszek Szyndlar

I batalion

• dowódca batalionu – mjr Franciszek Perl
• dowódca 1 kompanii – kpt. Józef Otto Grcar
• dowódca plutonu – por. Stanisław Alfons Tkacz
• dowódca plutonu – ppor. Kazimierz Bojarski
• dowódca 2 kompanii – kpt. Jan Zygmunt Kosiaty
• dowódca plutonu – por. Michał Boruc
• dowódca plutonu – ppor. Jan Milczarek
• dowódca 3 kompanii – por. Roman Zaczyński
• dowódca 1 kompanii km – por. Tadeusz Bortnowski
• dowódca plutonu – por. Sergiusz Kapura
• dowódca plutonu – ppor. Michał Zygmunt

II batalion

• dowódca batalionu – ppłk Walerian Młyniec
• dowódca 4 kompanii – por. Władysław Karol Smrokowski
• dowódca plutonu – ppor. Ignacy Lichter
• dowódca 5 kompanii – kpt. Jan Mędala
• dowódca plutonu – ppor. Józef Hamburger
• dowódca 6 kompanii – kpt. Adolf Antoni Juzof
• dowódca plutonu – por. Bolesław Marian Dubicki
• dowódca plutonu – ppor. Władysław Batko
• dowódca 2 kompanii km – por. Aleksander Jan Burnatowicz
• dowódca plutonu – ppor. Józef Kurzeja

III batalion

• dowódca batalionu – mjr Antoni Karol Michalik
• dowódca 7 kompanii – kpt. Antoni Tomaszewski
• dowódca plutonu – por. Stanisław Franciszek Wzorek
• dowódca plutonu – ppor. Zbigniew Apoloniusz Postula
• dowódca 8 kompanii – por. Jerzy Wołoszyn
• dowódca plutonu – ppor. Stefan Jan Neulinger
• dowódca 9 kompanii – kpt. Teofil Wawrzyniak
• dowódca plutonu – por. Tadeusz Paolone
• dowódca plutonu – ppor. Karol Radwański
• dowódca 3 kompanii km – kpt. Gustaw Jan Kroll
• dowódca plutonu – ppor. Alojzy Augustyn Cebrat
• na kursie – kpt. Szczepan Leopold Orłowski
• na kursie – por. Mieczysław Łuczkiewicz

Dywizyjny Kurs Podchorążych Rezerwy 21 DP

• dowódca – mjr Stefan Kazimierz Mayer
• dowódca plutonu strzeleckiego – por. Józef Kot
• dowódca plutonu strzeleckiego – por. Juliusz Andrzej Chrząstowski
• dowódca plutonu strzeleckiego – ppor. Paweł Franciszek Faleński
• dowódca plutonu km – por. Włodzimierz Marian Pochwat

Obsada personalna we wrześniu 1939 roku

Obsada personalna we wrześniu 1939 roku

Dowództwo

• dowódca – ppłk dypl. Bronisław Warzybok
• I adiutant – kpt. Marian Podniesiński
• II adiutant – por. Józef Kot
• oficer informacyjny – por. rez. dr Józef Malczyk
• oficer łączności – por. Julian Zalewski
• kwatermistrz – kpt. Szczepan Orłowski
• oficer płatnik– kpt. Władysław Kronhold
• oficer żywnościowy – chor. Józef Bednarski
• naczelny lekarz – kpt. dr med. Boguchwał Panas
• kapelan – ks. kap. Zdzisław Belon
• dowódca kompanii gospodarczej – NN

I batalion

• dowódca I batalionu – mjr Franciszek Perl
• adiutant batalionu – ppor. rez. Karol Stawowy
• dowódca 1 kompanii strzeleckiej – kpt. Józef Grcar
• dowódca 2 kompanii strzeleckiej – por. Michał Boruc
• dowódca 3 kompanii strzeleckiej – por. rez. Edward Stachak
• dowódca 1 kompanii cekaemów – por. Sergiusz Kapura

II batalion

• dowódca II batalionu – mjr Adam Paweł Gruda
• adiutant batalionu – NN
• dowódca 4 kompanii strzeleckiej – por. Stanisław Wzorek
• dowódca 5 kompanii strzeleckiej – ppor. rez. Wincenty Sękiewicz
• dowódca 6 kompanii strzeleckiej – por, Bolesław Dubicki
• dowódca 2 kompanii cekaemów – por. Aleksander Burnatowicz († 21 VIII 1942, KL Auschwitz)

III batalion

• dowódca III batalionu – mjr piech. Stefan Kazimierz Mayer
• adiutant batalionu – ppor. rez. Tadeusz Bartosik
• dowódca 7 kompanii strzeleckiej – kpt. Antoni Tomaszewski
• dowódca 8 kompanii strzeleckiej – por. Władysław Smrokowski
• dowódca 9 kompanii strzeleckiej – por. Tadeusz Paolone
• dowódca 3 kompanii cekaemów – por. rez. Władysław Szumikowski

Pododdziały specjalne

• dowódca kompanii przeciwpancernej – por. Wojciech Kania
• dowódca plutonu artylerii piechoty – por. Walery Zacharzewski
• dowódca kompanii zwiadowców – ppor. Franciszek Szyndlar
• dowódca kompanii technicznej – NN
• dowódca plutonu pionierów – por. Antoni Bydłoń
• dowódca plutonu przeciwgazowego – por. Roman Zaczyński

Żołnierze 4 pułku strzelców podhalańskich – ofiary zbrodni katyńskiej

Biogramy zamordowanych oficerów znajdują się na stronie internetowej Muzeum Katyńskiego

Nazwisko i imię	stopień	zawód	miejsce pracy przed mobilizacją	zamordowany
Achtelik Paweł	por. rez.	nauczyciel	Szkoła Powszechna w Ruptawie	Katyń
Buchcik Robert	ppor. rez.	nauczyciel	Szkoła Powszechna w Bystrej Śl.	Katyń
Bulicz Włodzimierz	ppor. rez.	nauczyciel	Szkoła Powszechna w Ligocie	Katyń
Dobija Michał	ppor. rez.	technik rolnictwa		Katyń
Grodecki Jan Ludwik	ppor. rez.			Katyń
Hemmerling Emil	ppor. rez.	prawnik, mgr	sędzia sądu w Krzeszowicach	Katyń
Jarończyk Henryk	por. rez.	nauczyciel	kier. szkoły powszechnej w Cieszynie	Katyń
Kawczak Franciszek	ppor. rez.	nauczyciel	gimnazjum w Zawierciu	Katyń
Klimczyk Antoni	ppor. rez.	student WSH Kraków		Katyń
Lubecki Ludwik Antoni	ppor. rez.	urzędnik	Urząd Skarbowy w Tarnowskich Górach	Katyń
Luranc Franciszek	ppor. rez.		pracował w Chorzowie	Katyń
Malczewski Władysław	ppor. rez.	leśnik, mgr		Katyń
Marmuźniak Stanisław	ppor. rez.	nauczyciel, mgr	gimnazjum	Katyń
Milewski Wojciech	ppor. rez.			Katyń
Morawiec Leon	ppor. rez.	nauczyciel		Katyń
Moroz Mirosław	por. rez.	nauczyciel, mgr	gimnazjum w Wadowicach	Katyń
Motłoch Eugeniusz	ppor. rez.	nauczyciel		Katyń
Nalepa Wojciech	ppor. rez.			Katyń
Nowak Klemens	ppor. rez.			Katyń
Orel Brunon	ppor. rez.	technik mechanik		Katyń
Pająk Józef	por. rez.	nauczyciel	szkoła powszechna w Pszczynie	Katyń
Pelar Jan	ppor. rez.	nauczyciel		Katyń
Perczyński Antoni	ppor. rez.	nauczyciel	szkoła w pow. pszczyńskim	Katyń
Rduch Franciszek	ppor. rez.	nauczyciel	szkoła w Popielówce	Katyń
Schanzer Maks	ppor. rez.			Katyń
Śliwka Karol	ppor. rez.			Katyń
Wawrzyczny Józef	ppor. rez.	prawnik	sąd w Krakowie	Katyń
Wdówka Józef	ppor. rez.	nauczyciel	szkoła powszechna w Skoczowie	Katyń
Wiecheć Karol	ppor. rez.		Godyla SA w Katowicach	Katyń
Wisełka Paweł	ppor. rez.	urzędnik	pracował w Katowicach	Katyń
Witosza Ludwik	ppor. rez.	nauczyciel		Katyń
Wolf Emilian Józef	por. rez.		Huta „Pokój” w Katowicach	Katyń
Wowra Jan	ppor. rez.	nauczyciel	szkoła w Jaworzu Dolnym	Katyń
Zahraj Teodor	ppor. rez.	urzędnik		Katyń
Żgoll Henryk	ppor. rez.	urzędnik	Urząd Pocztowy w Rybniku	Katyń
Bielec Alfred	podporucznik rezerwy	inżynier leśnik		Charków
Broda Karol	podporucznik rezerwy	nauczyciel	szkoła w Trzyńcu	Charków
Chudziak Zygmunt	podporucznik rezerwy		instruktor JHP	Charków
Gluza Paweł	podporucznik rezerwy	nauczyciel		Charków
Hroboni Zbigniew	porucznik rezerwy			Charków
Janica Emil	podporucznik rezerwy		wicestarosta w Chorzowie	Charków
Kożdoń Walter	podporucznik rezerwy			Charków
Markiel Józef	podporucznik rezerwy	prawnik, dr praw	Sąd Powiatowy w Jabłonkowie	Charków
Niemczyk Ignacy	podporucznik rezerwy	nauczyciel		Charków
Olszowski Rudolf	podporucznik rezerwy	technik chemik		Charków
Niezgoda Stanisław	ppor. rez	inspektor	Urząd Woj. w Krakowie	ULK
Krzyżanowski Włodzimierz	porucznik rezerwy	prawnik	praktyka w Pińczowie	Kalinin
Szemla Józef	podporucznik rezerwy	prawnik	zam. w Opocznie	Kalinin

Symbole pułku

Sztandar pułku

Gen. Edward Rydz-Śmigły przyjmuje raport od oficera 4 pspodh. na peronie stacji w Zebrzydowicach po powrocie z wizyty oficjalnej we Francji. Na pierwszym planie sztandar pułku; wrzesień 1936

Sztandar

Nadanie sztandaru i zatwierdzenie jego wzoru ujęte zostało w Dzienniku Rozkazów MSWojsk. z 1924, nr 37, poz. 544. Sztandar, ufundowany przez społeczeństwo powiatu cieszyńskiego, wręczył pułkowi gen. dyw. Mieczysław Kuliński w Cieszynie 5 października 1924.

Wrześniowe losy sztandaru

1 września sztandar znajdował się na wozie kancelarii pułku pod opieką kwatermistrza kpt. Szczepana Orłowskiego i płatnika kpt. Władysława Kronholda. Na odcinku Cieszyn-Bielsko sztandar i kasę przepakowano do prywatnego samochodu osobowego. W czasie bitwy pod Tomaszowem sztandar znajdował się w grupie taborowej pułku. Po przegranych walkach, późnym wieczorem 20 września grupa kwatermistrza pułku nocowała na skraju wsi o nieustalonej nazwie. Zagrożeni okrążeniem żołnierze zakopali sztandar, ale w wyniku dalszych działań dostali się do niemieckiej niewoli. Po wojnie sztandaru nie odnaleziono.

Odznaka pułkowa

Zatwierdzona w Dzienniku Rozkazów Ministerstwa Spraw Wojskowych nr 23, poz. 285 z 31 lipca 1931. Odznaka ma kształt okrągłej, granatowo emaliowanej tarczy otoczonej srebrnym wieńcem laurowo-jedlinowym. Na tarczy znajduje się swastyka emaliowana na biało na którą wpisano numer i inicjały 4 PSP. W środku krzyża godło wz. 1927, na tarczy – słońcu, od której odchodzą pęki promieni. Na rewersie odznaki wpisano nazwy pól bitewnych SZELECHOWO 27 III 1920, WOŁKOWIŃCE, BAR 26 IV 1920, INDURA – 24 IX 1929, OBUCHOWO – 26 IX 1920 oraz datę i miejsce powstania pułku LURE – 26 V 1919. Dwuczęściowa – oficerska, wykonana w srebrze, emaliowana, łączona czterema nitami, na rewersie numerowana. Wymiary: 38 mm; wykonanie: Adam Nagalski – Warszawa.

Upamiętnienie

• 
  Muzeum 4 pspodh. w Cieszynie

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
• Szymon Datner: Zbrodnie Wehrmachtu na jeńcach wojennych w II wojnie światowej. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1961. Brak numerów stron w książce
• Stawowy Karol, Z ziemi włoskiej do polskiej, „Kalendarz Cieszyński 1988”, Cieszyn 1987, s. 61–65.
• Karol Firich, Stanisław Krzysik, Tadeusz Kutrzeba, Stanisław Müller, Józef Wiatr: Almanach oficerski na rok 1923/24 zeszyt 2, dział III. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1923.
• Władysław Legutko: Zarys historji wojennej 4-go pułku strzelców podhalańskich. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
• Jednodniówka 4 Pułku Strzelców Podhalańskich w Cieszynie w dniu święta pułkowego i poświęcenia chorągwi, 1924 (5.10). Cieszyn: 1924. Brak numerów stron w książce
• Bronisław Prugar-Ketling (red.): Księga chwały piechoty. Warszawa: Departament Piechoty MSWojsk., Warszawa 1937–1939. Reprint: Wydawnictwo Bellona, 1992.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932, s. 618.
• Kazimierz Satora: Opowieści wrześniowych sztandarów. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1990. ISBN 83-211-1104-1.
• Zdzisław Sawicki, Adam Wielechowski: Odznaki Wojska Polskiego 1918–1945: Katalog Zbioru Falerystycznego: Wojsko Polskie 1918–1939; Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie. Warszawa: Pantera Books, 2007. ISBN 978-83-204-3299-2.
• Paweł Sulich: Wielka księga piechoty polskiej 1918–1939. 21 Dywizja Piechoty Górskiej. Warszawa: Edipresse Polska SA, 2018. ISBN 978-83-7945-613-0.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
• Arkadiusz Tuliński: 6 Armia Wojska Polskiego w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 r. T. 1 i 2. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2020. ISBN 978-83-8229-062-2.

Linki zewnętrzne

• Militaria Cieszyn