Województwo siedleckie

Szablon:Województwo PRL infobox

Dawne Starostwo Powiatowe w Mińsku Mazowieckim (obecnie Sanepid)

Kościół pw. św. Walentego i św. Trójcy w Latowiczu

Zabytkowa kamienica w Mińsku Mazowieckim

Województwo siedleckie – jedno z 49 województw istniejących w latach 1975-1998. Zajmowało powierzchnię 8499 km², administracyjnie dzieliło się na 13 miast i 66 gmin. Graniczyło z województwami: ostrołęckim, łomżyńskim, białostockim od północy; z bialskopodlaskim od wschodu; z lubelskim i radomskim od południa i stołecznym warszawskim z zachodu. Na terenie województwa siedleckiego znajdowała się eksklawa województwa warszawskiego – wieś Zabieżki.

Pomimo słabo urodzajnych gleb miało charakter głównie rolniczy. Użytki rolne stanowiły 69,9% powierzchni. Była tu największa w kraju produkcja ziemniaka, a poza tym uprawa żyta, hodowla trzody i bydła. Lasy stanowiły 22% powierzchni. Województwo było słabo zurbanizowane, w miastach mieszkało 30,7% ludności. Przemysł spożywczy koncentrował się w miastach Sokołów Podlaski, Łuków, Siedlce, maszynowy w Siedlcach i Mińsku Mazowieckim, odzieżowy w Garwolinie i Siedlcach, obuwniczy w Łukowie. Węzły kolejowe znajdowały się w Siedlcach, Łukowie, Pilawie i Mińsku Mazowieckim.

Ziemie dawnego województwa siedleckiego wchodzą obecnie w skład województwa mazowieckiego oraz lubelskiego.

Urzędy Rejonowe

Urząd Rejonowy w Garwolinie dla gmin: Borowie, Garwolin, Górzno, Kłoczew, Łaskarzew, Maciejowice, Miastków Kościelny, Osieck, Parysów, Pilawa, Sobienie-Jeziory, Sobolew, Trojanów, Wilga i Żelechów oraz miast Garwolin i Łaskarzew
Urząd Rejonowy w Łukowie dla gmin: Adamów, Krzywda, Łuków, Serokomla, Stanin, Stoczek Łukowski, Trzebieszów, Wojcieszków i Wola Mysłowska oraz miasta Łuków
Urząd Rejonowy w Mińsku Mazowieckim dla gmin: Cegłów, Dębe Wielkie, Dobre, Jakubów, Kałuszyn, Kołbiel, Latowicz, Mińsk Mazowiecki, Mrozy, Poświętne, Siennica, Stanisławów i Strachówka oraz miasta Mińsk Mazowiecki
Urząd Rejonowy w Siedlcach dla gmin: Domanice, Korczew, Kotuń, Mokobody, Mordy, Paprotnia, Przesmyki, Siedlce, Skórze, Suchożebry, Wiśniew, Wodynie i Zbuczyn Poduchowny oraz miasta Siedlce
Urząd Rejonowy w Sokołowie Podlaskim dla gmin: Bielany, Ceranów, Jabłonna Lacka, Kosów Lacki, Repki, Sabnie, Sokołów Podlaski i Sterdyń oraz miasta Sokołów Podlaski
Urząd Rejonowy w Węgrowie dla gmin: Grębków, Jadów, Korytnica, Liw, Łochów, Miedzna, Sadowne, Stoczek i Wierzbno oraz miasta Węgrów

Miasta

Ludność na 31 grudnia 1998:

Siedlce – 75 613
Mińsk Mazowiecki – 36 042
Łuków – 32 007
Sokołów Podlaski – 19 338
Garwolin – 16 534
Węgrów – 12 885
Łochów – 6154
Łaskarzew – 5012
Kałuszyn – 4895
Pilawa – 4221
Żelechów – 4141
Stoczek Łukowski – 2174
Mordy – 1747

Zabytki miast

Siedlce

Zespół pałacowo-ogrodowy
- Pałac Ogińskich z I poł. XVIII w.
- Oficyna pałacowa
- Pawilon ogrodowy
- Park miejski Aleksandria
Ratusz miejski „Jacek”
Kaplica pw. św. Krzyża z II poł. XVIII w.
Kościół katedralny pw. Niepokalanego Poczęcia NMP
Budynek Gimnazjum
Klasycystyczny budynek teatru (obecnie Urząd stanu cywilnego)
Barokowo-klasycystyczny kościół pw. Św. Stanisława BM
Późnobarokowa plebania z II poł. XVIII w.
Odwach
Klasycystyczny budynek Poczty Polskiej
Zabytkowa kamienica przy ul. Floriańskiej 5
Kościół garnizonowy pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa
Siedziba Kurii Biskupiej
Budynek Narodowego Banku Polskiego
Kolumna toskańska
Obelisk zwieńczony popiersiem Tadeusza Kościuszki
Pomnik Niepodległości, poświęcony pamięci Marszałka Józefa Piłsudskiego
Lapidarium

Mińsk Mazowiecki

Zespół pałacowo-parkowy
- Pałac Dernałowiczów
Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Mińsku Mazowieckim (rzymskokatolicka)
klasycystyczny budynek dawnego starostwa z XIX wieku, na Placu Kilińskiego,
budynek szkoły z XIX wieku na ul. Warszawskiej – obecnie siedziba ZNP,
empirowy zajazd pocztowy z XIX wieku na ul. Warszawskiej, nadal pełniący swoją pierwotną funkcję,
ruiny dworku M.E. Andriollego na ul. Warszawskiej,
zabudowa mieszkalna po przeciwnej stronie stacji kolejowej (ul. Sosnkowskiego):
- dom K. Rudzkiego z 1880 roku – budynek prywatny,
- willa dr/ Jana Huberta z początku XX wieku – budynek ten obecnie przechodzi kapitalny remont (rozebrano go do gołych murów), w przyszłości będzie jedną z dwóch siedzib Muzeum Ziemi Mińskiej,
kościół Starokatolicki Mariawitów Narodzenia NMP na ul. Romualda Traugutta, którego konsekracja miała miejsce 8 września 1911 roku,
dom i oficyna z 1922 na ul. Pięknej, będące siedzibą Wojskowej Komendy Uzupełnień,
przedwojenny cmentarz żydowski na ul. 1 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego, podobnie jak inne kirkuty dewastowany.

Łuków

zespół klasztorny bernardynów przy ul. ks. kard. S. Wyszyńskiego 41-43, powstały w połowie XVIII wieku. W skład zespołu wchodzą: kościół pw. Podwyższenia Krzyża św., dzwonnica, zabudowania klasztorne (obecnie należące w większości do I Liceum Ogólnokształcącego im. T. Kościuszki) i cmentarz kościelny.
zespół klasztorny pijarów przy pl. G. Narutowicza 2 i ul. J. Piłsudskiego 14, powstały w XVIII i XIX wieku. W skład zespołu wchodzą: kościół pw. Przemienienia Pańskiego (obecnie parafialny), kolegium i zabudowania klasztorne (do 1996 r. Liceum Medyczne, obecnie Powiatowy Urząd Pracy); do rejestru wpisano też ogrodzenie z bramą i cmentarz kościelny.
Konwikt Szaniawskich przy ul. J. Piłsudskiego 19, powstały w latach 1728–1733. Obecnie w budynku mieści się Muzeum Regionalne.
budynek przy ul. Piłsudskiego 28 (róg Al. T. Kościuszki) z 1924 roku.
dworzec kolejowy z końca XIX wieku.
budynek dawnej Kasy Skarbowej przy pl. Narutowicza 3, z połowy XIX wieku.

Sokołów Podlaski

kaplica wykonana z drewna św. Rocha – 1802 rok
pałac murowany z 1857 roku
klasycystyczna dzwonnica z XIX w.
dawna synagoga z 2 poł. XIX w. przebudowana po 1945 roku
pomnik księdza generała Stanisława Brzóski z 1925 roku
kościół Salezjanów św. Jana Bosco z lat 1935-1939
Synagoga w Sokołowie Podlaskim

Garwolin

Neobarokowy kościół wybudowany na przełomie XIX i XX wieku. Znajdują się w nim obrazy: Przemienienia pańskiego z 1894, Św. Stanisława Kostki, Św. Józefa (XIX w.), Św. Jana Chrzciciela (XVIII w.), Świętych Barbary, Rocha i Rozalii (1 połowa XIXw.), a także kielichy z 1762, 1760 i z pierwszej połowy XIXw.
Parterowa organistówka o konstrukcji zrębowej, oszalowana, pięcioosiowa, zbudowana na planie prostokąta o dwutraktowym układzie wnętrz, z początku XIXw.
Klasycystyczna kaplica cmentarna z 1839 roku.
Drewniane domy pochodzące z pierwszej połowy XIX wieku, o konstrukcji zrębowej, dwutraktowym układzie wnętrz i dwuspadowych dachach.

Węgrów

Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Węgrowie
Kościół św. Antoniego i św. Piotra w Węgrowie
Kościół Świętej Trójcy w Węgrowie
Kościół ewangelicki w Węgrowie (drewniany)
neoromańska kaplica cmentarna
zabudowania klasztorne
- klasztor reformatów
- kolegium bartolomitów
budynki
- Dom Gdański
- Dom Lipki
- Pastorówka
- Dom Rabina
- Stara Plebania
- drewniana zabudowa miasta
- browar
- manufaktura
- Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza

Łochów

pałac neorenesansowy z 1830
budynek poczyt konnej
parowozownia
przepompownia
fabryka w Łochowie Fabrycznym

Łaskarzew

Kościół parafialny pw. Podwyższenia Krzyża Świętego z 1884
Kaplica cmentarna św. Onufrego z 1847

Kałuszyn

klasycystyczny ratusz i poczta z pierwszej połowy XIX w.,
neogotycki kościół pw. Wniebowzięcia NMP z końca XIX wieku zbudowany według projektu Józefa Piusa Dziekońskiego

Żelechów

Kościół Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Żelechowie
Kościół św. Stanisława w Żelechowie
Pałac w Żelechowie
Rynek w Żelechowie
Ratusz z sukiennicami w Żelechowie
Cmentarz katolicki w Żelechowie
dworek przy alei Wojska Polskiego 8, wybudowany w pierwszej połowie XIX wieku
zespół folwarczny przy ulicy Piłsudskiego w pobliżu pałacu, pochodzący z końca XIX wieku

Mordy

zespół pałacowo-parkowy z 1 połowy XIX wieku
barokowy kościół z 1738 r.

Gminy

Gmina Mińsk Mazowiecki – 13 240
Gmina Dębe Wielkie – 8706
Gmina Kołbiel – 7992
Gmina Stanisławów – 6239
Gmina Poświętne – 5989
Gmina Dobre – 5962
Gmina Kałuszyn – 6182
Gmina Mrozy – 8821
Gmina Cegłów – 7884
Gmina Siennica – 7009
Gmina Jakubów – 4941
Gmina Latowicz – 5611
Gmina Borowie – 5151
Gmina Garwolin – 11 744
Gmina Górzno – 6153
Gmina Łaskarzew – 5536
Gmina Maciejowice – 7390
Gmina Miastków Kościelny – 5073
Gmina Parysów – 4110
Gmina Sobolew – 8357
Gmina Wilga – 5305
Gmina Trojanów – 7827
Gmina Pilawa – 6154
Gmina Żelechów – 8503
Gmina Kłoczew – 7409
Gmina Grębków – 4650
Gmina Korytnica – 6828
Gmina Wierzbno – 3189
Gmina Liw – 7726
Gmina Miedzna – 4158
Gmina Sadowne – 6318
Gmina Stoczek – 5362
Gmina Łochów – 11 292
Gmina Domanice – 2721
Gmina Korczew – 3043
Gmina Kotuń – 8471
Gmina Mokobody – 5343
Gmina Paprotnia – 2806
Gmina Siedlce – 16 147
Gmina Przesmyki – 3744
Gmina Wiśniew – 5907
Gmina Skórzec – 7114
Gmina Wodynie – 4867
Gmina Zbuczyn – 10 145
Gmina Mordy – 4561
Gmina Sokołów Podlaski – 6467
Gmina Sterdyń – 4596
Gmina Repki – 5881
Gmina Bielany – 3919
Gmina Sabnie – 4040
Gmina Jabłonna Lacka – 5127
Gmina Ceranów – 2531
Gmina Kosów Lacki – 4632
Gmina Adamów – 5815
Gmina Krzywda – 10 437
Gmina Łuków – 17 023
Gmina Stanin – 9807
Gmina Stoczek Łukowski – 8682
Gmina Trzebieszów – 7559
Gmina Wojcieszków – 7072
Gmina Serokomla – 4161
Gmina Wola Mysłowska – 5325
Gmina Strachówka – 3119
Gmina Jadów – 7776
Gmina Sobienie-Jeziory – 6270
Gmina Osieck – 3462

Zabytki wsi

Stanisławów

Zespół Kościoła Parafialnego pod wezwaniem Świętego Jana Chrzciciela i Stanisława Biskupa:
- Kościół murowany z około 1530 r., restaurowany w 1620 r., przebudowany w 1826 r., odbudowany w latach 1958-1962 po zniszczeniach z 1944 r.
- Dzwonnica drewniana z XVIII wieku.
- Plebania murowana z około 1881 r.
Zajazd murowany w Stanisławowie zbudowany w latach 1813-1916, zniszczony w 1944 r., odbudowany w latach 1958-1962.
Dwór drewniany z I połowy XIX wieku wraz z parkiem, obiekt znacznie przebudowany.
Układ urbanistyczny miejscowości, elementy zabudowy Rynku.

Dobre

neogotycki kościół parafialny św. Mikołaja. Wybudowany w latach 1873-1878 według projektu Bolesława Podczaszyńskiego na wzór kościoła św. Anny w Wilnie.
brama kościelna z XIX w.
dzwonnica z XIX w.
plebania z XIX w.
szkoła z pierwszej połowy XX w.
drewniane budynki mieszkalne z XIX i XX w.
kamienice wokół rynku z XIX i XX w.
cmentarz parafialny z XIX w.
budynek Gminnej Biblioteki Publicznej, dawniej Urząd Gminy z XX w.

Mrozy

zespół dworca kolejowego PKP, w tym dworzec murowany z 1888 r. i wieża ciśnień murowana z końca XIX w.
jedno- i dwukondygnacyjne domy letniskowe, powstające w czasach rozkwitu tej miejscowości, głównie w dwudziestoleciu międzywojennym.
młyn wodny, murowano-drewniany., z pocz. XX w.
młyn wodny, murowany, z pocz. XX, w Mrozach (tzw. „Nożownia”, na pocz. XX w. mieściła się tam sławna fabryka noży „Gerlach”).
pozostałości młyna wodnego Dębkowizna, drewniany, z końca XIX, w.

Siennica

klasztor i kościół po reformacki
figura matki Boskiej Niepokalanej z pierwszej połowy XIX wieku
stary cmentarz grzebalny
gmach seminarium nauczycielskiego

Cegłów

Kościół pw. Św. Jana i Andrzeja
Mariawicki kościół pw. św. Jana Chrzciciela
Pomnik Niepodległości

Latowicz

Neogotycki kościół pw. św. Walentego i Św. Trójcy według projektu architekta Józefa Piusa Dziekońskiego; wybudowany w latach 1899-1911, otoczony murem z początków XX wieku.

Borowie

zespół pałacowo-dworski z początku XIX w., obecnie siedziba urzędu gminy,
klasycystyczny kościół pw. św. Trójcy z 1831 r.
barokowa dzwonnica-brama z 1715 roku.

Górzno

barokowy kościół pw. św. Jana Chrzciciela z 1787 r. przebudowany w latach 1919-1920.
zespół dworski w skład którego wchodzą dwór i oficyna oraz unikatowy osiemnastowieczny spichlerz

Maciejowice

brukowany rynek w Maciejowicach z ratuszem z halami targowymi, mieszczący muzeum oraz dawny szpital z 1796 r. w pierzei zachodniej rynku
kościół parafialny pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP 1772-1780 fundacji Ignacego Potockiego, w miejscu drewnianego przeniesionego z Kochowa w 1681 r., przebudowany w latach 1880-1881 według projektu Leonarda Marconiego
grobowiec Zamoyskich z 1908 na tyłach kościoła według projektu Ksawerego Makowskiego
pomnik Tadeuszowi Kościuszce przy szkole z dwoma armatami odsłonięty w 1984 projektu Stanisława Strzyżewskiego
pomnik Tadeuszowi Kościuszce na rynku odsłonięty w 1976 r. projektu Mieczysława Weltera
pomnik z kosami na sztorc przy drodze do Podzamcza projektu Macieja Krysiaka
zespół pałacowy w Podzamczu w miejscu zamku z XVI w. z ciekawymi stajniami w parku pałacowym

Parysów

kościół parafialny z początku XX wieku
cmentarz parafialny z przełomu VIII/XIX wieku
kaplica cmentarna z 1868 roku
wiatrak koźlak z końca XIX wieku
młyn przy ul Książęcej 3
młyn przy ul. Franciszkańskiej
grób gen. Michała Pełczyńskiego zm. 1833
grób Leopolda Eysmonta zm. 1852
grób rodziny Frelków z XIX w

Korytnica

neoklasycystyczny kościół parafialny św. Wawrzyńca Męczennika zbudowany w latach 1876-1880 według projektu Bolesława Pawła Podczaszyńskiego i Bronisława Brodzic-Żochowskiego. We wnętrzu epitafia, w tym jedno autorstwa Konstantego Laszczki.
murowany dwór Łuniewskich z końca XIX wieku, przed nim figura wotywna fundacji Holder-Eggerów z początku XX wieku.
organistówka z początku XX wieku.
dawny dom parafialny i ochronka tzw. Watykan z początku XX wieku.
figura na grobie Karola Karolka Łuniewskiego z końca XIX wieku
figura Anioła Śmierci na grobie Aleksandry Olusi Holder-Eggerowej z początku XX wieku.

Liw

wczesnośredniowieczne grodzisko z XI w. w miejscowości Grodzisk
ruiny gotyckiego zamku obronnego książąt mazowieckich wzniesionego przed 1429 r. Później gruntownie przebudowanego w XVI i XVII w., zniszczonego podczas potopu i wojny północnej. Zachowała się jedynie wieża bramna, część murów okalających i fundamenty Domu Dużego.
dwór kancelarii starostwa z 1782 r. wzniesiony na miejscu zamkowego Domu Mniejszego. Obecnie siedziba muzeum.
kościół parafialny św. Leonarda wzniesiony w stylu neogotyckim w latach 1905-1907 według projektu Józefa Piusa Dziekońskiego
kilka drewnianych domów i gospodarczych zabudowań wiejskich z XIX i pocz. XX w.

Ceranów

Pałac z 1877 zbudowany według projektu Bolesława Podczaszyńskiego
Kościół neogotycki z 1875 według projektu Bolesława Podczaszyńskiego i Zygmunta Kiślańskiego
Plebania z 1927 roku, murowana, wybudowana staraniem ks. Jana Kłopotka na miejscu poprzedniej zbudowanej z bali drewnianych

Miedzna

Kościół parafialny w Miedznie pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny wzniesiony w latach 1887-1889 w stylu neogotyckim,
zajazd z 2 połowy XVIII wieku, przebudowany w XIX i XX wieku,
ruiny dworu obronnego otoczonego fosą z przełomu XVI/XVII wieku, w miejscu starszego grodziska.
Kaplica Objawienia w Miedznie – późnobarokowa, zbudowana na początku XIX w.

Sterdyń

kościół parafialny pod wezwaniem św. Anny wzniesiony w latach 1779-1783 w stylu późnego baroku
zespół pałacowo-parkowy
- rezydencja barokowa (XVI – XVII w.) rozbudowana i przekształcona w początkach XIX wiek
- zabytkowa kapliczka z końca XVIII wieku z rzeźbą św. Floriana.

Jabłonna Lacka

Kościół parafialny zbudowany w latach 1824-1834 według projektu Andrzeja Gołońskiego
Barokowa kapliczka przydrożna z drugiej połowy XVIII wieku z nowszą figurką św. Jana Nepomucena

Starawieś

pałac fundacji Bogusława Radziwiłła wzniesiony w latach 1655-1661 w stylu palazzo in forteca, gruntownie przebudowany w 1843 w stylu neogotyku angielskiego dla księcia Sergiusza Golicyna,
neogotycki kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła (wybudowany w latach 1866-1871, według projektu Bolesława Podczaszyńskiego,
neogotyckie zabudowania pałacowe z połowy XIX wieku: oficyna, kordegarda, brama.
park dworski z pozostałościami obwarowań ziemnych
drewniana organistówka z poł. XIX wieku.
szpital (xenodochium) dla ubogich z XIX wieku.

Korczew

zespół pałacowo-parkowy wzniesiony w stylu barokowym w latach 1734–1736, potem przebudowany na neogotyk
letni pałacyk Syberia z końca XIX w.
park pałacowy zaprojektowany w I poł. XIX w.
dawna oranżeria z 1840 projektu F. Jaszczołda, w latach 20. XX w. przekształcona w kaplicę, potem przemurowana
biała, drewniana studzienka w stylu gotyckim
przy bramie wjazdowej stróżówka zwana basztą lub kordegardą
pionowy głaz przy alei grabowej, menhir – według tradycji z czasu kultu Boga Słońce, niegdyś w pobliżu wzniesiona była sztuczna ruina
ogrodzenie neogotyckie i neobarokowe z I poł. XIX i XX w.
drewniana karczma z przełomu XVIII i XIX w.