Kościół św. Stanisława w Żelechowie
 nr rej. 267 z dnia 25 listopada 1960[1]
| |||||||||
| kościół filialny | |||||||||
 Widok kościoła | |||||||||
| Państwo | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||
| Wyznanie | |||||||||
| Kościół | |||||||||
| Parafia | |||||||||
| Wezwanie | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Położenie na mapie Żelechowa  | |||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |||||||||
Położenie na mapie powiatu garwolińskiego  | |||||||||
Położenie na mapie gminy Żelechów  | |||||||||
 51°48′09,985″N 21°54′58,967″E/51,802774 21,916380
| |||||||||
Kościół pod wezwaniem św. Stanisława ze Szczepanowa w Żelechowie – niewielka, barokowa świątynia znajdująca się w odległości kilkuset metrów od najbliższych zabudowań, w pobliżu drogi na Zakrzówek. Jest to najstarszy zachowany w prawie niezmienionej postaci zabytek Żelechowa.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Kaplica w tym miejscu istniała jeszcze przed budową obecnego kościoła. Znajdujący się tam obraz słynął licznymi cudami, m.in. podczas wojny północnej i zarazy w 1702 roku[2]. Budowę rozpoczęto w 1740 roku z polecenia Wacława Rzewuskiego, ówczesnego właściciela Żelechowa. Zakończono rok później. Rzewuski przekazał na ten cel 6000 złotych i ofiarował ziemię o wymiarach 100 na 120 sążni. Świątynię w 1754 roku konsekrował biskup Andrzej Załuski. Początkowo istniała tu oddzielna prebenda. Przy kościele mieszkał ksiądz i codziennie odprawiał mszę. Po śmierci ostatniego prebendarza w 1798 roku kościół przeszedł pod opiekę proboszcza żelechowskiej parafii. W 1812 roku został całkowicie włączony do parafii. Kościół przechodził remonty w latach: 1836, 1853, 1884, 1914, 1918. W 1960 roku budynek został wpisany na listę zabytków[1].
Budynek
[edytuj | edytuj kod]Budynek o łagodnie ondulowanej fasadzie. Jego wymiary wynoszą 16 na 10 m[3]. Prezbiterium jest węższe niż nawa i zakończone trójbocznie. Drzwi kościoła są wykonane z drewna i nabijane gwoździami. Znajduje się tam chór wsparty na dwóch filarach. Sklepienie kolebkowe, w prezbiterium strop. Dach dwuspadowy, nad prezbiterium trzypołaciowy, kryty blachą cynkową, dawniej nad nawą dachówką. W dachu znajduje się wieżyczka na sygnaturkę, zakończona hełmem obeliskowym.
Funkcje
[edytuj | edytuj kod]Co roku, 8 maja, odbywają się tu uroczyste msze.
Wyposażenie
[edytuj | edytuj kod]- ołtarz główny wczesnobarokowy z około połowy XVII wieku, pochodzący z kościoła parafialnego w Borowiu z rzeźbami nieokreślonych świętych,
- ambona z połowy XIX wieku,
- konfesjonał z 1. połowy XIX wieku,
- obrazy św. Mikołaja Biskupa z 1834 i św. Józefa Rzemieślnika z 1849, w ołtarzu św. Stanisława Biskupa z XVII wieku, przemalowany w 1918,
- dwa krucyfiksy barokowe z XVII i XVIII wieku, mocno uszkodzone,
- sześć lichtarzy drewnianych z 2. połowy XVIII wieku.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo mazowieckie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 14 [dostęp 2015-09-17].
- ↑ Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. [dostęp 2007-04-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-03-04)].
- ↑ Żelechowskie Wieści nr 2/3 (24/25) 2001.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Izabela Galicka, Hanna Sygietyńska, Dariusz Kaczmarzyk. Katalog Zabytków Sztuki w Polsce. Tom X, zeszyt 2, Warszawa 1967, Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, strony 30-35.
- Architektura I Rzeczypospolitej (województwo sandomierskie)
- Świątynie pod wezwaniem św. Stanisława Biskupa Męczennika
- Architektura barokowa w województwie mazowieckim
- Zabytki nieruchome w Żelechowie
- Zabytkowe kościoły w powiecie garwolińskim
- Kościoły rzymskokatolickie w Żelechowie
- Budynki w Polsce oddane do użytku w XVIII wieku
- Historia Żelechowa