Джибути

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Координаттар: 11°48′00″ с. е. 42°26′00″ ш. б. / 11.80000° с. е. 42.43333° ш. б. / 11.80000; 42.43333 (G) (O) (Я)
Джибути Республикасы
араб.: جمهورية جيبوتي
(Джумхурият Джибути)
фр. République de Djibouti
Байрақ Елтаңба
Ұран: «Unité, Égalité, Paix»
Әнұран: «Flag song» (тыңдау )
Тарихы
Тәуелсіздік күні 27 маусым 1977 жыл (Франциядан)
Мемлекеттік құрылымы
Ресми тілдері араб тілі, француз тілі
Елорда Джибути
Ірі қаласы Джибути
Үкімет түрі Президенттік республика
Президенті
Премьер-министрі
Ассамблея төрағасы
Исмаил Омар Гелле
Абдулкадер Камил Мохамед
Мохамед Али Хоумед
Мемлекеттік діні Ислам
Географиясы
Жер аумағы
• Барлығы
• % су беті
Әлем бойынша 146-шы орын
23 200[1] км²
0,09
Жұрты
• Сарап (2016)
Тығыздығы

942 333 адам
37,2 адам/км² (168-ші)
Экономикасы
ЖІӨ (АҚТ)
 • Қорытынды (2018)
 • Жан басына шаққанда

3,974 млрд.[2] $
3,788[2] $
ЖІӨ (номинал)
 • Қорытынды (2018)
 • Жан басына шаққанда

2,187 млрд.[2] $
2,084[2] $
АДИ (2015) 0,473[3] (төмен) (172-ші)
Валютасы Джибути франкы
Қосымша мәліметтер
Интернет үйшігі .dj
ISO коды DJ
ХОК коды DJI
Телефон коды +253
Уақыт белдеулері 3

Джибути (араб.: جيبوتي‎), ресми атауы Джибути Республикасы (араб.: جمهورية جيبوتي‎) — Африканың солтүстік-шығысында, Африка мүйізінде орналасқан мемлекет. Эфиопиямен, Сомалимен және Эритреямен шектеседі.

Қазіргі Джибутидің аумағы VII ғ.-да араб сұлтандарының билігіне көшті. XIX ғ.-да аумақты Франция отарлап, мемлекетке ресми түрде Француз Сомали Жағасы атын берді (кейін - афарлар мен иссалардың француздық аумағы).

Саяси құрылымы

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Президенттік республика. Президент үкімет басшысы және Қарулы күштердің Жоғары Бас Қолбасшысы. Заң шығару функциясын 5 жылға сайланатын бір палаталы Ұлттық жиналыс атқарады. Атқарушы билікті президентке бағынышты министрлер Кеңесі атқарады.

Әкімшілік жіктеу

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Ел аумағы 5 аймақтан және 1 қаладан тұрады.

Ел экономикасы көбіне теңізшілікке негізделген. Астанасы Джибути негізі қаланғалы бері Эфиопиямен арадағы негізгі теңіз порты болып табылады. Экспорт: тері, үй жануары, кофе Импорт: тағамдар, сусындар, көлік, мұнай өнімдері, электроника. Саудадағы серіктестері - Франция, Эфиопия, Жапония.

15 жастан асқан халықтың сауаттылығы 68% (2003 жылғы есеп). Джибути халқы жас, шамамен 40% 15 жасқа дейінгілер. Тәуелсіздік алғанға дейін халықтың басым бөлігі сауатсыз болса, 1969 жылы республика бойынша 26 бастауыш, 3 орта және 2 техникум болды.

Мектептегі білім тегін. Білім беру шығындары ЖІӨ-нің 3,6% құрады (2018 ж.).

2006 жылы Джибути университеті құрылды, оған дейін студенттер шетелде оқуға мәжбүр болды. Электронды кампус 2014 жылы іске қосылды.

Негізгі этникалық топтары - исса, афар және солтүстік сомалилік тайпалар.

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. Djibouti. The World Factbook. CIA (5 February 2013). Тексерілді, 26 ақпан 2013.
  2. a b c d Djibouti. International Monetary Fund.
  3. 2016 Human Development Report. United Nations Development Programme (2016). Тексерілді, 21 наурыз 2017.