Dschibuti

Dit Woort hett noch annere Bedüden: kiek dorför ünner Dschibuti (Stadt).


(Flagg)	(Wapen)

Wahlspröök: Unité, Égalité, Paix
franz. för „Eenigkeit, Gliekheit, Freden“

Natschonalhymne: ahn Titel

Hööftstadt

Dschibuti
11° 36′ N, 43° 9′ O

Gröttste Stadt Dschibuti

Amtsspraak Araabsch, Franzöösch

Regeren
Präsident
Ministerpräsident

Präsidialrepubliek
Ismail Omar Guelleh
Dileita Mohamed Dileita

Souveränität
kregen

Vun Frankriek
27. Juni 1977

Grött
• Allens
• Water (%) 23.200 km²
? %

Inwahnertall
• 2007 afschätzt
• Inwahnerdicht 496.374
34/km²

Geldsoort Dschibuti-Franc (DJF)

BBP

841.000.000 $ (2007)

1.099 $ je Kopp

Tietzoon (UTC+3)

Internet-TLD

.dj

ISO 3166 DJI

Vörwahl +253

Dschibuti (arab. جيبوتي [dʒiˈbuːti]) is en Land in Afrika. De Republiek liggt an de Meereng Bab el Mandeb un is blots en beten grötter as Hessen. Dschibuti grenzt in’n Noorden an Eritrea, in’n Westen an Äthiopien un in’n Süüden an Somalia oder nipp un nau, an dat internatschonal nich achte Somaliland. In’n Oosten leegt de Gulf vun Aden un dat Rode Meer mit’n Jemen blots wenige Kilometers wiet op de annern Siet vun’t Rode Meer.

Frankriek hett de Staat an 27. Juni 1977 in de Unafhängigkeet entlaten. De Inwahners sett sik tosamen ut ruchweg 60 % Issa-Somali un 35 % Afar.

Geografie

Landschop

De Wöstenlandschop vun Dschibuti is vun verscheden Gestalt. Se ümfaat in de wiet in’t Land recken Bucht vun Tadjoura in de Form vun’n Hoofiesen. Tallrieke Korallen wiest dorop hen, dat dat Land inst ünner’n Seespegel legen hett. De Küst un de vörlagerten Eilannen, Korallenriffs un Ünnerwatervulkanen gellt as’n Paradies för den Duukspoort. Dschibuti is in groot Utmaat dör’n Vulkanismus prägt. De Vulkan Ardoukôba is 1978 eerst tostannen kamen. Dat Rebeet besteiht landschopplich to’n Deel ut dat grote afsacken Becken vun’t aride Danakil- un Afar-Sietland, dat deelwies bit deep ünner den Seespegel afsackt is. De sietste Steed liggt in’n Assalsee bi 155 ünner Normalnull.

De Danakilbargen in’n Noorden bestaht ut kristallin Massenstenen un jüngere Basaltdecken. Jemehr gröttste Hööch hebbt se an de Grenz to Äthiopien un Eritrea mit den 2063 Meter hogen Mousa Ali. In’n Süüden vun’t Land gifft dat vör allen Evenen un Basaltdecken. In de Soltpannen un Sietlannen ahn Affluss verdunst dat Water, dat blots tietwies ut de Wadis inströömt. Dat Över vun’n Assalsee (57 m²) un vun’n Abbesee warrt süümt vun sünnerliche Solt- un Gips-Formatschonen. De Abbesee warrt jüst so as de Gamarisee vun’n äthiopischen Stroom Awash spiest, de sik vun Westen her in en System vun mehrere nich bewahnte Soltbeckens verleert.

Klima

Dschibuti is teemlich lütt un liggt dorüm in en eenheitliche Klimazoon ahn grote Ännern. De eenzigen düütlichen Ünnerscheden in’t Klima kamt vun de verscheden Högen vun’t Land. Vör allen sünd dat twee Rebeden, neemlich de Küstenlien un de Sietlannen un de wat högeren Rebeden in’n Noorden un Süüden.

An de Küst is dat hele Johr över Hoochsommer, wenn een dat mit dat europääsche Weder verglieken deit. Dschibuti is een vun de hittsten Städer in Afrika. In’n Januar leegt de Temperaturen dor an’n Dag twüschen 27 un 30 °C, wiel dat in de Nacht op 20 bit 22 °C licht afköhlt. Af April gaht de Temperaturen gau na baven un kladdert vun Juni bit August op 39 bit 42 °C. In de Nacht blievt se denn tomeist över 30 °C. Eerst af Oktober sackt de Temperaturen wedder op Weerten üm de 30 °C. De hööchsten Weerten, de in’n Juni/Juli un in’n August in Dschibuti meten worrn sünd, sünd 45,9 °C un 45,8 °C. Dat afsluute Minimum liggt bi 16 °C, wat in Januar- un Februarnächt faststellt worrn is.

De Luftfuchtigkeit is dat hele Johr över hooch. In de Wintermaanden liggt se bi 70 bit 75 %, in’n Hoochsommer kann dat för korte Tiet op 45 % rünnergahn. De Hitt warrt dordör bannig swor to verdrägen. Nedderslag blifft teemlich roor, in’n Dörsnitt hett dat Land föffteihn Regendaag in’t Johr, wobi 140 bit 170 mm tosamenkamt. An ehrsten fallt de Regen in de Wintertiet oder wenn dat Gewidder gifft.

De Seetemperaturen leegt in’n Winter bi 25 bit 27 °C, stiegt aver in’n Sommer faken op 30 °C. An de Küsten gifft dat faken Winternevel an’n Morgen. Jüst so klimaatsche Bedingen gifft dat ok in de Soltpannen un Sietlannen, sünners ründ üm den Assalsee. Dat to’n Deel 500 bit 2000 m hoge Achterland (to’n Bispeel de Danakilbargen) is wat fuchtiger. Nedderslag gifft dat aver ok hier blots roor un denn tomiest as Platzregen. In de Nacht warrt dat köller, wiel de Temperaturen an’n Dag nich veel anners sünd as an de Küst.

Planten un Beester

De gröttste Deel vun’t Land warrt vun wegen dat beten Regen, de dor fallt, vun Half- un Vullwösten innahmen oder vun Doornbuschsavanne. Blots in Högen över 1200 m sünd Akazien, Thujen, Machandelstrüker, wille Fiegenbööm u Öölbööm antodrapen. In de Hanglagen vun de Muosa Ali gifft dat en Doornboom- un Sukkulentenwoold. Vele vun de sünst verswunnen Planten sünd inn Naturpark Forêt du Day noch to finnen.

As in annere dröge Rebeden in Afrika leevt in Dschibuti Gazellen, Antilopen, Zebras, Hyänen un Schakalen. De Abbesee in’n Süüdwesten is bekannt vör de tallrieken Ibissen, Pelikanen un vör allen Flamingos.

Bedüden Städer

kiek ok: Städer in Dschibuti

De gröttsten Städer sünd na de Bereken vun’n 1. Januar 2007: de Hööftstadt Dschibuti (200.000 Inwahners), Ali Sabieh (41.292 Inwahners), Tadjoura (22.868 Inwahners), Obock (18.316 Inwahners) un Dikhil (12.409 Inwahners).

Sellschop

De Inwahners sett sik vör allen ut twee Volksgruppen tosamen. Dat sünd in’n Süüden de Issa, de 60 % vun de Samtinwahnertall utmaakt, un in’n Noorden un Westen vun’t Land de Afar mit en Andell vun ruchweg 35 %. De Issa sünd en Somali-Clan un Ünnerclan vun de Dir. De Afar dorgegen sünd Deel vun en Volksgrupp, de ok in Äthiopien un Eritrea leevt. Twüschen de beiden Gruppen gifft dat düchtig ethinische Spannungen. Siet de Unafhangigkeit warrt dat Land politisch vun de Issa bestimmt, wiel sik eenige vun de Afar övergahn un an’n Rand drängt föhlt.

Europäer (vör allen Franzosen) un Arabers (vör allen Jemeniten) billt in dat Land en Minnerheit vun ruchweg 5 %. Butendem sünd in dat Land üm un bi 50.000 Flüchtlingen ut Somalia un vele äthiopische Inwannerers, de ut weertschopplich Grünnen tomeist ungesettlich inreist. 2004 hebbt 84 % vun de Inwahners in Städer leevt. De antonehmen Levensduer leeg bi 53 Johren, un 41,8 % vun de Lüüd weern ünner 15 Johren oolt. Twüschen 1994 un 2004 leeg dat Wassdom vun de Inwahnertall bi 2,7 %.

Araabsch un Franzöösch sünd de Amtsspraken in Dschibuti, man de wichtigsten Spraken sünd Somali un Afar. De Inwahners sünd meist to 100 % sunnitische Muslimen. Dat gifft ok en lütte Minnerheit vun Christen in Dschibuti, se höört tomeist de äthiopisch-orthodoxe Kark an.

Dat Land Dschibuti is’n hooch Maat ünnerentwickelt. 2004 weern offiziell ruchweg 45 % vun de Lüüd ahn Arbeit. En Havenarbeiter, de in de lurige Hitt de 50 kg sworen Etenssäck vun de Verneenten Natschonen sleept, verdeent an’n Dag 500 DJF, wat so veel as 3,50 Euro is. För en Bett in en Ünnerkunft, de he sik mit wietere teihn Lüüd delen mutt, köst em teihn Arbeitsdaag. Dorgegen köst en Broot blots 20 DJF, in’n Gegensatz to de düren importeerten Frücht un annere Göder. In Arhiba, en arm Veerdel, dat blots een Kilomter vun’n Präsidentenpalast weg liggt, leevt 20.000 Minschen. Sozialgesetten gifft dat in dat Land nich un ok dat Gesundheitssystem is blots mau entwickelt. Dat Schoolsystem orienteert sik an dat franzöösche System, en Schoolplicht gifft dat aver nich. In’t Land leevt ruchweg 32 % Analphabeten.

Historie

Hööftartikel: Historie vun Dschibuti

vörkoloniale Tiet: Sultanat Adal

Jüst as Somalia, is dat hüütige Dschibuti twüschen dat 7. un dat 10. Johrhunnert ünner dat Regeer vun araabsche Sultanen kamen, de de nomaadschen Hardervölker islamiseeren deen.

Dat strateegsche Intresse vun de Franzosen an dat Rebeet keem mit den Bo vun’n Sueskanal (1859-1869). 1862 harr Frankriek dat Rebeet vun Obock un dat Küstenland dorto köfft. Dormit wull Frankriek en Gegengewicht to den britischen Militärhaven in Aden setten. 1892 hett Frankriek sik dat bit dorhen autonome Dschibuti anegent. 1896 is dorut de franzöösche Kolonie Franzöösch-Somaliland worrn mit Dschibuti as Hööftstadt. 1917 is en 781 km lange Iesenbahn na Addis Abeba boet worrn (Äthiopische Iesenbahn). Dormit is dat Rebeet ok weertschopplich intressant worrn, vun wegen dat Dschibuti to’n wichtigsten Utföhrhaven vun dat Naverland Äthiopien worrn is. Das Binnere vun’t Land is eerst twüschen de beiden Weltkriegen utforscht worrn.

1946 is ut de Kolonie en franzöösch Överseeterritorium maakt worrn. Teihn Johren later kreeg Dschibuti en inschränkte Autonomie dör dat Loi Cadre, un 1957 is en eegen Kabinett un Territorialparlament billt worrn. Wiel de Afar dissen Status to’n Mehrheit bibehollen wulln, hebbt de Issa aver de Unafhangigkeit anstreevt un wulln Dschibuti an en Groot-Somalia ansluten. Vör allen de Issa-Föhrer Mahamoud Harbi hett sik för disse Telen insett. 1958 hebbt sik de Inwahners in en Referendum mit en Mehrheit dorför utsnackt, bi Frankriek to blieven. För de Afar harr dat en Begünstigen dör de franzöösche Kolonialherrschop to Folg. En nee Referendum an’n 19. März 1967 hett Spannungen twüschen de Naverstaaten Äthiopien un Somalia mit sik bröcht. De Afar hebbt dat mehr mit Frankriek un Äthiopien hollen, de Issa mehr mit Somalia. Dör den Druck vun de franzööschen Ämter hett sik de Laag wedder beruhigt. Siet de Tiet nööm sik dat Rebeet „Franzöösch Rebeet vun de Afar un Issa“ (Territoire Français des Afars et des Issas).

Na mehrmoligen Schandal 1972 hett Frankriek en wiete Sülvstverwalten verlööft. 1974 hebbt de Vereenten Natschonen un mehrere afrikaansche Staaten de Unafhangigkeit foddert un dat geev en wietere Volksafstimmen, bi de sik de Afar to’n groten Deel ruthollen hebbt. So keem dat an’n 27. Juni 1977 (den hüütigen Natschonalfierdag) to de Unafhangigkeit vun Frankriek. De eerste Präsident vun’t Land is Hassan Gouled Aptidon worrn. De Issa-Politiker hett en Kabinett mit all ethnische Gruppen tosamenstellt un hett Afar-Lüüd to’n Ministerpräsident un to’n Butenminister maakt. Liekers keem vun de Siet jümmer wedder Klagen doröver, dat se blots en tweetrangige Rull spelen in de Politik, wat to mehrmolige Regerenskrisen un -ümbilln föhrt hett. As Gouled 1981 de Wahl düütlich wunnen hett, wull he en starke Hollen wiesen un verkloor Dschibuti to en Eenparteienstaat ünner sien Issa-föhrten Partei Rassemblement Populaire pour le Progrès (RPP). All annern Partei hett he verboden.

In de Johren dorna hett sik de binnenpolitische Laag langsom fastigt. An’n 21. März 1981 hett de Präsident en Fründschopsverdrag mit en Looptiet vun teihn Johren mit sien Naverland Äthiopien ünnertekent. Siet 1986 versöcht Dschibuti twüschen Äthiopien un Somalia Freden to vermiddeln un af 1988 is Dschibuti Opnahmland för Lüüd, de ut Somalia weglopen müssen, worophen sik de Kuntakten to Somalia verslechtert hebbt. En Flootkatastrooph hett 1989 meist dree Veerdel vun de Stadt Dschibuti tonichten maakt.

1991 keem dat in’n Noorden vun’t Land to Kämpen twüschen Regerenssuldaten un Afar-Rebellen. De Spood vun de Rebellen hett de Regeren dorto bröcht, 1992 wedder en Mehrparteiensystem totolaten. De Börgerkrieg is in’n Dezember 1994 mit en Fredensverdrag to’n gröttsten Deel to Enn gahn, man en Deel vun de Rebellen weer noch bit in’t Johr 2001 aktiv. Präsident Gouled is 1999 ut gesundheitliche Grünnen vun sien Amt torüchpeddt. Sien Nafolger is Ismail Omar Guelleh vun de RPP worrn, de 2005 wedderwählt woorn is.

Politisch System

Na de Verfaten vun 1992 is Dschibuti en Präsidialrepubliek. De Staatsbaas is de för söss Johren vun’t Volk direkt wählte Staatspräsident, de togliek ok den Böverbefehl över dat Militär hett. De Präsident nöömt den Baas vun de Regeren un sien Kabinett. De gesettgeven Macht liggt bi de Natschonalversammlen, de ut 65 Afordente besteiht, de för fief Johren wählt warrt. Bi de Parlamentswahlen 2003 hett de vun de RPP föhrte Union pour la Majorité Présidentielle (UMP) 62,7 % vun de Stimmen un all Sitten wunnen. Wahlrecht hebbt all Inwahners af achteihn Johren. Dat Rechtswesen oerienteert sik ’t islaamsche Recht. De hööchste Instanz is de Böverste Gerichtshoff.

Dschibuti is Liddmaat vun de UNO un vun de Araabschen Liga. De Intergovernmental Authority on Development (IGAD) hett in Dschibuti ehrn Sitt.

De regeren Partei Rassemblement Populaire pour le Progrès (RPP) weer vun 1981 bit 1992 de eenzige gesettmatige Eenheitspartei. Se bestimmt bit hüüt de Politik vun’t Land. Kritiker seht Dschibuti dorüm as faktischen Eenparteienstaat un hollt de Regeren autoriäre Töög vör^[1].

Indeelen vun de Verwalten

Dschibuti is in fief Rebedenen un de Hööftstadt Dschibuti indeelt, as de Koort dat wiest. De Stadt hett’n Sünnerstatus. De fief Rebeden sünd:

Militär

Dat Land Dschibuti hett egene Truppen vun tosamen ruchweg 10.000 Mann. Butendem sünd in Dschibuti utlännsche Eenheiten statschoneert, as to’n Bispeel de 13. Halfbrigade vun de franzööschen Frömdenlegion (13° DBLE). Blangen Frankriek un de USA hett dor ok Düütschland en stännigen Stüttpunkt. De Düütsche Marine hett opstunns an’t Hoorn vun Afrika 230 Mann in’n Insatz in’n Rahmen vun de Operatschoon Enduring Freedom. De Eenheiten, de dor in See steekt, warrt för mehrere Maanden an’t Bab el Mandeb verleggt, üm vun’t süüdliche Rode Meer ut över’n Guld vun Aden bit in’n Gulf vun Oman den Schippverkehr to patrolleeren.

Suldaten vun de gau Ingriepkräft vun Dschibuti

Dat Mandat vun’n Bundsdag duert noch un is 2008 sogor noch utwiet worrn. In Kamp gegen den internatschonalen Terrorismus sekert de Seekräft vun den Marineverband tosamen mit de Koalitschoonspartners de Verbinnen un Seeweeg dör Kontroll vun Scheep, de verdächtig sünd. Teel is, de Versorgen un de Fluchtweeg vun de vermodten Terrorgruppen aftosnieden.

Dör de Operatschoon Enduring Freedom künn as’n Neveneffekt de Drogensmuggel un de Pirateree indämmt warrn. De Prämien för’t Versekern vun Hannelsscheep sünd dorüm op de wichtigsten Seeverbinnen vun de asiaatschen mit de europääschen Markten düttlich sieter worrn. Liekers kummt dat noch faken vör, dat vör de Küst vun Somalia Scheep vun Piraten kapert warrt. De Waters an’t Hoorn vun Afrika tellt to de gefährlichsten op de Welt. Siet Dezember 2008 is dorüm nu en internatschonale Truppe in’n Insatz, üm den Kamp gegen de Pirateree optonehmen. Dorünner is ok de Fregatt „Karlsruhe“ vun de düütschen Bundsmarine.

Mitt vun’t Johr 2008 is dat in’t ümstreden Grenzrebeet üm Ras Doumeira mehrmols to Uteneensetten twüschen dschibutische Truppen mit Truppen ut Eritrea kamen. De USA un de Sekerheitsraat vun de Vereenten Natschonen hebbt Eritrea vörhollen, en militäärsche Aggresschoon gegen Dschibuti to maken^[2].

Weertschop

De Weertschop vun Dschibuti baseert vör allen op dat Rebeet Deenstleisten. In dissen Sekter sünd 2001 81 % vun’t hele BBP innahmen worrn. Dorgegen harr de Bueree blots en Andeel vun 4 % un de Industrie ruchweg 16 %. Man, de Arbeiters weern in dat glieke Johr to 78 % in de Landweertschop anstellt. Dat BBP hett 2004 üm dree Prozent tonahmen. In’t Johr 2003 sünd 4,3 % vun’t BBP för’t Militär, 6,1 % för de Bildung un 5,7 % för de Gesundheit utgeven worrn. De Inflatschoon leeg 2003 in’n Snitt bi 2 %. En wichtigen Born för Innahmen sünd de Geller, de Frankriek för de in’t Land statschoneerten franzööschen Militäreenheiten opwennt un de Transithannel mit Äthiopien.

Landweertschop

Vun dat Staatsrebeet künnt blots negen Prozent as Weidland nütt warrn. In’n lütten Rahmen warrt butendem Grööntüüch, Fiegen un Kaffee anboet. De extensive Veehweertschop warrt vör all vun de Nomaden bedreven.

De Bueree vun Dschibuti warrt jümmer wedder von Drögen heemsöcht. För de Versorgen mit Nehrmiddel mutt dat mehrste importeert warrn: 80 warrt vun’t Utland, vör allen vun Äthiopien, inföhrt. Na en Bericht vun de Weltbank höört Dschibuti blangen Haiti to de Länner mit de gröttsten Nehrmiddelunsekerheit, woneem de Priesen för Nehrmiddel gau stiegen künnt^[3].

Energie un Rohstoffen

De Energieversorgen in Dschibuti baseert vullstännig op Eerdööl, dat inföhrt warrn mutt. An Rohstoffen gifft dat lütte Mengden an Solt, Gips, Kalk, Swevel un Mangan.

Industrie

De Industrie bestieht vör allen ut Lüttbedrieven, de ünner annern Nehrmiddel, Drinken, Textilen un Möbel produzeert.

Infrastruktur un Tourismus

Dat Stratennett hett opstunns en Läng vun 3.100 km, is aver nich so utboet, dat een dormit tofreden wesen kann. Blots knapp 400 km sünd dorvun faste Straten. De Hööftstadt hett en modernen Deepwaterhaven (Freehaven, Containerterminal) un ok en internatschonalen Flaaghaven. De Havenanlagen warrt opstunns mit bannige Help vun Geldgevers vun’t araabsche Halfeiland düchtig utboet. De Fardigstellen weer för 2006 anstreevt. Dorna schüll Dschibuti een vun de gröttsten Container-Terminals in dat Rebeet hebben. De Flaaghaven un dat ne’e Container-Terminal laat dorop sluten, dat dat een drange Tosamenarbeit mit Dubai gifft. Vun’n Haven in Dschibuti föhrt een 781 km lange Iesenbahn – dorvun 106 km in Dschibuti – na Addis Abeba.

De Tourismus steiht in Dschibuti noch an’n Anfang. Mit den Utbo vun de Infrastruktur schüllt vör allen Lüdd op Transitreisen to’n Blieven för mehrere Daag bewegt warrn. Vele Mööglichkeiten hett dat Land sünners op de Rebeden Angel- un Duuksport.

Hannel

Dschibuti hett in’t Johr 1999 Waren in’n Weert vun 27,131 Milliarden DJF inföhrt. Dat weern vör allen Nehrmiddel, Mschienen, Kledaasch, Eerdööl un -produkten. De Saken weern vör allen ut Frankriek, Thailand, Saudi-Arabien un Äthiopien.

1992 hett Dschibuti Waren in’n Weert vun 15,919 DJF utföhrt, neemlich sünners Hüüt, Fell un annere Produkten ut de Veehtucht. De Afnehmers weern vör allen Somalia, Äthiopien un Jemen.

Literatur

Wegweiser zur Geschichte: Horn von Afrika. In’n Opdrag vun’t militärhistoorsch Forschensamt rutgv. vun Dieter H. Kollmer un Andreas Mückusch. Paderborn, München, Wien, Zürich, Ferdinand Schöningh 2007, 288 S., ISBN 978-3-506-76397-6