Люб
| Люб лац. Lub | |
| Lubo | |
| Паходжаньне | |
|---|---|
| Мова(-ы) | германскія |
| Іншыя формы | |
| Варыянт(ы) | Люба |
| Зьвязаныя імёны | Любейка, Любель, Любень, Любш, Любар, Любарт Готліб |
| Зьвязаныя артыкулы | |
| якія пачынаюцца з «Люб» | |
Люб, Люба — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.
Паходжаньне
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Імя Люба або Люва (Leubo, Lubo, Liuba, Liuvo) можа мець як славянскае, так і германскае паходжаньне[1]. Іменная аснова -люб- паходзіць ад гоцкага liufs[2], германскага leuba, стараверхненямецкага liub 'лю́бы, каханы, мілы, прыемны'[3]. Сярод ліцьвінаў бытавалі імёны Любейка, Любель, Любень, Любш, Любар, Любарт (Любэрт, Лібарт, Лібэрт). Адзначаліся германскія імёны Lubbiko (Liubbecha), Liubilo (Liebel), Luben, Lubisch, Luber, Lubert (Liubhart, Liebert). Апроч таго, існуе іменная аснова ліб-, якая можа паходзіць ад асновы люб-[3].
Этымалягічны слоўнік старапольскіх асабовых імёнаў, выдадзены Польскай акадэміяй навук, адзначае гістарычнае бытаваньне ў Польшчы германскіх імёнаў Libing, Lubart (Lubhard, Lubard, Lubert, Libert, Libard), Libelt[4].
У Прусіі бытавалі імёны Lube[5], Lubico / Lubike / Lubeke[a] (1313 год)[7], Luban[b] (1361 і 1388 гады)[5], Lubene / Lubin[c] (1331 год)[5], Lubart / Lubert[d] (1420 год)[5].
Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: а в Люба Радивиловича (18 лютага 1509 году)[11]; бояр наших жомоитскихъ на имя… а в Миколая а в Трумпана Любовичов (30 лютага 1514 году)[12]; земль пустых в Оболцохъ… на имя Любовы Мондевича а Сенковы Малышковича, а Петровы Мишковича… (12 жніўня і 17 верасьян 1519 году)[13]; Zanko, Czymon Lubowyczy (1552—1555 гады)[14]; Piothr a Szyman Liubowiczy… Jakob Lubowic… Iwan Lubowic… Michal Lubowic (1558 год)[15]; Sczesny Lubicz, Jakub Luba (2 траўня 1558 году)[16]; ziemian Lubow[17], p. Stanislawowi Lubie[18], Jacub Luba[19] (1563 год); Станиславъ Люба з Любина[20], Янъ Станиславовичъ Люба з Любина[21] (1565 год); pana Krzysztopha Luby (20 ліпеня 1624 году)[22]; pana Krzysztopa Lubę (29 кастрычніка 1624 году)[23]; Jarosz Lubowicz (1641 год)[24]; Ja xiądz Jerzy Lubowicz, protopopa Wilenski (29 верасьня 1725 году)[25]; Lubow (1744 год)[26]; Michael Lubowicz (31 студзеня 1773 году)[27]; Jowchim Lubicz (28 сьнежня 1778 году)[28][e].
Носьбіты
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Люба I (Liuba I; † 571 або 572) — кароль вэстготаў
- Люба II (Liuba II; 583—603) — кароль вэстготаў
- Люб († 830) — князь вільцаў-люцічаў
- Люб Радзівілавіч — зямянін Віленскага павету, які ўпамінаецца ў 1509 годзе
- Васіль Любовіч — жыхар вёскі Бродніцы (Наваградзкае ваяводзтва), які ўпамінаецца ў 1696 годзе[35]
Любовічы (Lubowicz) гербу Любіч — літоўскі шляхецкі род[36].
На 1904 год існавала вёска Любішкі ў Гжацкім павеце Смаленскай губэрні[37].
На 1904 год існавалі дзьве вёскі і дзьве сядзібы з назвай Любестава ў Рослаўскім павеце Смаленскай губэрні[38] (адзначалася старажытнае германскае імя Leubastes, Liebesta[39]).
Назву Любавічы маюць вёскі на гістарычных Амсьціслаўшчыне, Аршаншчыне, Берасьцейшчыне, Віцебшчыне і Піншчыне. На гістарычнай Браслаўшчыне існуе вёска Любішкі.
Глядзіце таксама
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Заўвагі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Lubbiko[6]
- ^ Адзначалася імя Liubona, якое мець як славянскае, так і германскае паходжаньне[8]
- ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Luben[9]
- ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Lubert[10]
- ^ Таксама:
- Любан (адзначалася германскае імя Lubbana[29]): Luban (1671—1681 гады)[30], Lubonicze (1744 год)[26], на гістарычнай Рэчыччыне існуюць вёскі Любаны і Любонічы, назву Любанічы маюць вёскі на гістарычных Аршаншчыне і Наваградчыне;
- Любун (адзначалася імя Liubona, якое мець як славянскае, так і германскае паходжаньне[8]): Lubunszczyzna (1744 год)[26];
- Любант, Лювэнт: у Любонътишкох (24 кастрычніка 1542 году)[31], Luwent (1671—1681 гады)[30];
- Любат, Любята (адзначалася старажытнае германскае імя Liuphad[32]): tributarios… Lyvbyatha (8—13 сакавіка 1462 году)[33], Lubotowszczyzna (1744 год)[26];
- Любавін (адзначалася старажытнае германскае імя Liubwin[34]): на гістарычнай Рэчыччыне існуе вёска Любавін
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1019.
- ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 158.
- ^ а б Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 159.
- ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 84, 159.
- ^ а б в г Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 53.
- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1021.
- ^ Pierson W. Altpreußischer Namenkodex // Zeitschrift für Preußische Geschichte und Landeskunde. — Berlin, 1873. S. 634.
- ^ а б Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1022.
- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1022.
- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 851.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 8 (1499—1514). — Vilnius, 1995. S. 318.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 9 (1511—1518). — Vilnius, 2002. S. 225.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 25 (1387—1546). — Vilnius, 1998. S. 163—164.
- ^ Писцовая книга Пинского и Клецкого княжеств, составленная Пинским старостою Станиславом Хвальчевским в 1552—1555 г. — Вильна, 1884. С. 121.
- ^ Писцовая книга Гродненской экономии с прибавлениями, изданная Виленской Комиссией для разбора древних актов. Ч. 1. — Вильна, 1881. С. 205, 276.
- ^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 14. — Вильна, 1887. С. 51.
- ^ Писцовая книга Гродненской экономии с прибавлениями, изданная Виленской Комиссией для разбора древних актов. Ч. 2. — Вильна, 1882. С. 361, 376, 379.
- ^ Писцовая книга Гродненской экономии с прибавлениями, изданная Виленской Комиссией для разбора древних актов. Ч. 2. — Вильна, 1882. С. 374.
- ^ Писцовая книга Гродненской экономии с прибавлениями, изданная Виленской Комиссией для разбора древних актов. Ч. 2. — Вильна, 1882. С. 436, 441.
- ^ Popisy wojskowe pospolitego ruszenia Wielkiego Księstwa Litewskiego (1524—1566). — Białystok, 2018. S. 309.
- ^ Popisy wojskowe pospolitego ruszenia Wielkiego Księstwa Litewskiego (1524—1566). — Białystok, 2018. S. 310.
- ^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 6. — Вильна, 1872. С. 244.
- ^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 6. — Вильна, 1872. С. 262.
- ^ Ординация королевских пущ: в лесничествах бывшего Великого Княжества Литовского. — Вильна, 1871. С. 59.
- ^ Акты, издаваемые Виленской Комиссией для разбора древних актов. Т. 20. — Вильна, 1893. С. 518.
- ^ а б в г Diecezja Wileńska, 1744, Pawet, 20 лютага 2011 г.
- ^ Stakliškių Švč. Trejybės bažnyčia, 1773—1776 m. jungtuvių įrašai, Nepriklausomas virtualus archyvas GENMETRIKA
- ^ Акты издаваемые Виленской комиссией для разбора древних актов. Т. 35. — Вильна, 1910. С. 231.
- ^ Dijkstra W. Friesch woordenboek (Lexicon frisicum). — Leeuwarden, 1911. S. 242.
- ^ а б Zinkevičius Z. Lietuvių antroponimika: Vilniaus lietuvių asmenvardžiai XVII a. pradžioje. — Vilnius, 1977. P. 168.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 230 (11) (1542). — Vilnius, 2001. P. 64.
- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1026.
- ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 1: 1387—1468. — Kraków, 1932. S. 274.
- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1029.
- ^ Яўген Анішчанка, Кожан Городок, Цна, Дребск, Вичин, Ракитна, Бродница в 1696(недаступная спасылка), Архіў гісторыка Анішчанкі, 22 студзеня 2016 г.
- ^ Ciechanowicz J. Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 6. — Rzeszów, 2006. S. 224.
- ^ Список населенных мест Смоленской губернии. — Смоленск, 1904. С. 123.
- ^ Список населенных мест Смоленской губернии. — Смоленск, 1904. С. 337.
- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1023.
Літаратура
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. Аўтарскае выданне. — Менск, 2019. — 459 с. — (сьціслая вэрсія кнігі: Вытокі Вялікае Літвы. — Менск, 2021. — 89 с.)