Strażnica WOP Rewal

Strażnica WOP
Nowe Śliwno/Śliwin/Rewal

Strażnica SG w Rewalu

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1945
Rozformowanie	24 sierpnia 2005 (przekształcenia)
Tradycje
Rodowód	78 strażnica WOP
Kontynuacja	Placówka SG w Rewalu
Organizacja
Dyslokacja	Nowe Śliwno → 54°05′07″N 15°01′29″E ul. Dworcowa 14 Rewal
Formacja	Wojska Ochrony Pogranicza Straż Graniczna
Podległość	16 komenda odcinka 20 batalion OP 151 batalion WOP Bałtycka Brygada WOP Pomorska Brygada WOP Pomorski Oddział SG Morski Oddział SG

Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Śliwin/ Rewal – zlikwidowany podstawowy pododdział graniczny Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę graniczną na granicy morskiej.

Żołnierz WOP z kbk AKMS i wieża POWT–11 w Niechorzu (1978)

Strażnica Straży Granicznej w Rewalu – nieistniejąca graniczna jednostka organizacyjna Straży Granicznej realizująca zadania bezpośrednio w ochronie granicy państwowej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Strażnica została sformowana w 1945 w strukturze 16 komendy odcinka Trzebiatów jako 78 strażnica WOP [Nowe Śliwno (Horst/Chorzowo)] o stanie 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego.

Sformowane strażnice morskiego oddziału OP nie przystąpiły bezpośrednio do objęcia ochrony granicy morskiej. Odcinek dawnej granicy polsko-niemieckiej sprzed 1939 od Piaśnicy, aż do lewego styku z 4 Oddziałem OP ochraniany był przez radziecką straż graniczną wydzieloną ze składu wojsk marszałka Rokossowskiego. Pozostały odcinek granicy od rzeki Piaśnica, aż po granicę z ZSRR zabezpieczała Morska Milicja Obywatelska.

W związku z reorganizacją oddziałów WOP, 24 kwietnia 1948 78 strażnica OP Nowe Śliwno została włączona w struktury 20 batalionu Ochrony Pogranicza, a 1 stycznia 1951 151 batalionu WOP w Trzebiatowie.

Od 15 marca 1954 wprowadzono nową numerację strażnic. Strażnica II kategorii otrzymała numer 75  w skali kraju. W 1955 dowódca WOP rozkazał przejść 15 Brygadzie WOP na etat ćwiczebny. Rozwiązane zostały dowództwa i sztaby batalionów. 15 listopada 1955 kierowanie strażnicą przejął sztab brygady. W 1956 rozpoczęto numerowanie strażnic na poziomie brygady. Strażnica Nowe Śliwno II kategorii była 2. w 15 Brygadzie Wojsk Ochrony Pogranicza. W 1960, po kolejnej zmianie numeracji, strażnica posiadała numer 16 strażnica Nowe Śliwno i zakwalifikowana była do kategorii II w 15 Bałtyckiej Brygadzie WOP . W 1964 strażnica WOP nr 13 Nowe Śliwno uzyskała status strażnicy nadmorskiej i zaliczona została do II kategorii.

W 1968 strażnicę przeniesiono do Rewala → 54°04′46″N 15°00′46″E.

W 1976, w wyniku zmian organizacyjnych w Bałtyckiej Brygadzie WOP, Strażnica WOP Rewal, SKO Mrzeżyno i GPK Mrzeżyno przekazano do Pomorskiej Brygady WOP w Szczecinie.

Strażnica WOP Dźwirzyno do 15 maja 1991 była w strukturach Pomorskiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza w Szcczecinie

Straż Graniczna:

16 maja 1991, po rozwiązaniu Wojsk Ochrony Pogranicza, strażnica Rewal weszła w podporządkowanie Pomorskiego Oddziału Straży Granicznej i przyjęła nazwę Strażnica Straży Granicznej w Rewalu (Strażnica SG w Rewalu).

Na podstawie zarządzenia nr 017 Komendanta Głównego Straży Granicznej z 12 marca 1992 przeformowano Pomorski Oddział SG wg etatu nr 44/039 i 2 czerwca 1992 strażnice nadmorskie w Rewalu, Dziwnowie, Międzyzdrojach i GPK SG w Dziwnowie oraz posterunki obserwacji wzrokowo-technicznej nad Zalewem Szczecińskim i nad Zatoką Pomorską zostały przekazane nowo utworzonemu Morskiemu Oddziałowi Straży Granicznej w Gdańsku. Następnie funkcjonowała jako Zespół Obserwacji Wzrokowo – Technicznej i na początku 2000 znów jako Strażnica SG w Rewalu.

Jako Strażnica Straży Granicznej w Rewalu funkcjonowała do 23 sierpnia 2005 i 24 sierpnia 2005 Ustawą z 22 kwietnia 2005 O zmianie ustawy o Straży Granicznej... została przekształcona na Placówkę Straży Granicznej w Rewalu (Placówka SG w Rewalu)

Ochrona granicy

Żołnierz WOP na stanowisku SB-1 POWT–11 przy aparaturze r./lok., daleki dozór. Na drugim planie radiotelefon stacjonarny (1978)

W 1956 na odcinku strażnicy funkcjonowały punkty kontroli ruchu rybackiego (PKRR), w których kontrolę graniczną i celną osób, towarów oraz środków transportu wykonywała załoga strażnicy:

• PKRR Pobierowo
• PKRR Rewal
• PKRR Niechorze.

W pierwszej połowie lat 60. POWT WOP posiadały na swoim wyposażeniu stacje r./lok. polskiej konstrukcji (początkowo t. RO–231 a następnie RN–231), a także lunety i środki łączności przewodowej. Na odcinku od Dziwnowa do Ustki wieże obserwacyjne były konstrukcji stalowej.

Strażnica WOP Rewal w 1969 miała na swoim odcinku 3 POWT WOP wykorzystywane do ochrony granicy państwowej.

Wykaz punktów obserwacji wzrokowo-technicznej na odcinku strażnicy WOP Rewal wg stanu z 1990:

• POWT nr 10 Pobierowo (bliski dozór – 4 Mm)
• POWT nr 11 Rewal (bliski dozór – 4 Mm)
• POWT nr 12 Niechorze (bliski/daleki dozór – 16 Mm).

W maju 1991 Strażnica WOP Mrzeżyno została rozformowana, a ochraniany odcinek granicy państwowej przejęła Strażnica WOP Rewal.

Strażnice sąsiednie

Dyslokcje 1957

• 77 strażnica WOP Wald ⇔ 79 strażnica WOP Głębokie − 1946
• 77 strażnica OP Dziwnów ⇔ 79 strażnica OP Mrzeżowo (Depp) − 1949
• 1 strażnica WOP Dziwnów I kat. ⇔ 3 strażnica WOP Mrzeżyno II kat. − 1956
• 17 strażnica WOP Dziwnów III kat. ⇔ 15 strażnica WOP Mrzeżyno III kat. − 01.01.1960.

Straż Graniczna:

• Strażnica SG w Dziwnowie ⇔ Strażnica SG w Dźwirzynie – 16.05.1991.

Dowódcy strażnicy

• ppor. Zygmunt Zawadzki (był w 10.1946).
• kpt. Edward Korbas (do 1964)

Komendanci strażnicy SG:

• mjr SG Grzegorz Brzózka (był w 2002).

Bibliografia

• Ireneusz Bieniecki. Obserwacja i radiolokacyjny dozór Wojsk Ochrony Pogranicza na polskim wybrzeżu morskim w latach 1960–1991 (powstanie – rozwój – organizacja). Część I – lata 60., Część II – lata 70., Część III – lata 80.. „Biuletyn Centralnego Ośrodka Straży Granicznej”. Cz. I, Cz. II, Cz. III 1–2/12, 2011. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1429-2505. 
• Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985. Warszawa: Wojskowa Drukarnia w Łodzi, 1985.
• Grzegorz Goryński: Morski Oddział Straży Granicznej im. płk. Karola Bacza w Gdańsku. W: Leszek Elas [patronat]: Straż Graniczna w dwudziestoleciu 1991-2011. Materiały poseminaryjne – Tom I. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, 2011. ISBN 978-83-909484-4-7.
• Halina Łach: System ochrony polskiej granicy państwowej. Olsztyn: Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych. Wydział Humanistyczny UWM, 2013. ISBN 978-83-935593-8-1.
• Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
• Andrzej Skorek. Zabezpieczenie wybrzeża środkowego po II wojnie światowej. „Biuletyn Centralnego Ośrodka Straży Granicznej”. 1/97, 1997. Koszalin: Centralny Ośrodek Straży Granicznej. ISSN 1429-2505. 
• Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1842/7. Historia Bałtyckiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1960. Koszalin 1961.
• ASGr., Historia Kaszubskiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza. Gdańsk 1965.
• Archiwum Straży Granicznej. Rozkazy personalne dowódcy Wojsk Ochrony Pogranicza.
• Archiwum Straży Granicznej. Wykazy dyslokacyjne jednostek i pododdziałów Wojsk Ochrony Pogranicza.
• Archiwum SGr., DWOP, sygn. 217/143, Wykazy dyslokacyjne Wojsk Ochrony Pogranicza 1946. Wykaz strażnic i miejsc ich rozlokowania adresowany do Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego i Ministerstwa Spraw Zagranicznych z 4 maja 1946.
• Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Dyslokacja jednostek Wojsk Ochrony Pogranicza z 8 kwietnia 1954.
• Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Wykaz dyslokacyjny etatowych oddziałów i pododdziałów Wojsk Ochrony Pogranicza z 18 maja 1957.
• Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1400/3, k. 590–620; Rozkazy zarządzenia i wytyczne w zakresie wszelkiego rodzaju zaopatrzenia. Wykaz dyslokacyjny jednostek i pododdziałów WOP na dzień 1 stycznia 1964.