James Franck

James Franck
	James Franck
	;
Fødd	26. august 1882; Hamburg i Det tyske keisarriket
Død	21. mai 1964 (81 år); Göttingen i Vest-Tyskland
Nasjonalitet	Det tyske keisardømet, USA
Område	fysikk
Yrke	fysikar, universitetslærar, kjemikar
Institusjonar	Johns Hopkins University; Universitetet i Göttingen; University of Chicago; Humboldt-Universität zu Berlin
Alma mater	Universitet i Heidelberg; Universitetet i Berlin
Doktorgradsrettleiar	Emil Warburg; Paul Drude
Kjend for	Franck-Condon-prinsippet; Franck-Hertz-eksperimentet
Ektefelle	Hertha Sponer
Medlem	Royal Society; Akademie der Wissenschaften der DDR; Deutsche Akademie der Naturforscher Leopoldina; Göttingens vitenskapsakademi; Det sovjetiske vitskapsakademiet; American Academy of Arts and Sciences; Det russiske vitskapsakademiet; Det prøyssiske vitskapsakademiet; American Philosophical Society; American Association for the Advancement of Science; American Physical Society; National Academy of Sciences
Religion	Jødedom

James Franck (26. august 1882–21. mai 1964) var ein tysk-fødd jødisk fysikar. Han mottok Nobelprisen i fysikk i 1925 saman med Gustav Hertz «for oppdaginga deira av lovene som regulerer verknaden av eit elektron på eit atom».^[1] Høyreapparatet representerte eit praktisk bruksområde av dei forskingsresultata Franck fekk Nobelprisen for.

Franck studerte i Heidelberg og Berlin (under Paul Drude og Heinrich Rubens) og vart løna med ein doktorgrad i 1906. I 1911 vart han dosent i fysikk i Berlin, i 1981 medlem av Kaiser-Wilhelms-Institut für physikalische Chemie og i 1920 professor i eksperimentell fysikk ved Universitetet i Göttingen. Etter at nazistane tok over makta flytta han til USA etter eitt års opphald hos Niels Bohr i København, og vart der ein del av Manhattanprosjektet.

Francks mange arbeid innan atomfysikken omfatta mellom anna undersøkingar rundt dei spenningane som må til for ioniseringa av hydrogenmolekylet, saman med Gustav Hertz i 1913. Dei omfatta òg dei atoma som gjennom elektronstøyt framkalla modifikasjonene som syner seg gjennom fluorescensspektrum.

Kjelder

Denne artikkelen bygger på «James Franck» frå Wikipedia på bokmål, den 21. februar 2012.
- Wikipedia på bokmål oppgav desse kjeldene:

↑ «Nobelprisen i fysikk 1925» (på engelsk). Nobelprize.org. Henta 22. februar 2012.

Bakgrunnsstoff

James Franck hjå Nobelstiftelsen (på engelsk)

[Tildeling-1] «Nobelprisen i fysikk 1925» (på engelsk). Nobelprize.org. Henta 22. februar 2012.

[1]

v d e Vinnarar av Nobelprisen i fysikk
1901–1925	Röntgen (1901) • Lorentz / Zeeman (1902) • Becquerel / P. Curie / M. Curie (1903) • Rayleigh (1904) • Lenard (1905) • Thomson (1906) • Michelson (1907) • Lippmann (1908) • Marconi / Braun (1909) • van der Waals (1910) • Wien (1911) • Dalén (1912) • Kamerlingh Onnes (1913) • Laue (1914) • W. L. Bragg / W. H. Bragg (1915) • Barkla (1917) • Planck (1918) • Stark (1919) • Guillaume (1920) • Einstein (1921) • N. Bohr (1922) • Millikan (1923) • M. Siegbahn (1924) • Franck / Hertz (1925)
1926–1950	Perrin (1926) • Compton / C. Wilson (1927) • O. Richardson (1928) • De Broglie (1929) • Raman (1930) • Heisenberg (1932) • Schrödinger / Dirac (1933) • Chadwick (1935) • Hess / C. D. Anderson (1936) • Davisson / Thomson (1937) • Fermi (1938) • Lawrence (1939) • Stern (1943) • Rabi (1944) • Pauli (1945) • Bridgman (1946) • Appleton (1947) • Blackett (1948) • Yukawa (1949) • Powell (1950)
1951–1975	Cockcroft / Walton (1951) • Bloch / Purcell (1952) • Zernike (1953) • Born / Bothe (1954) • Lamb / Kusch (1955) • Shockley / Bardeen / Brattain (1956) • Yang / T. D. Lee (1957) • Tsjerenkov / Frank / Tamm (1958) • Segrè / Chamberlain (1959) • Glaser (1960) • Hofstadter / Mössbauer (1961) • Landau (1962) • Wigner / Goeppert-Mayer / Jensen (1963) • Townes / Basov / Prokhorov (1964) • Tomonaga / Schwinger / Feynman (1965) • Kastler (1966) • Bethe (1967) • Alvarez (1968) • Gell-Mann (1969) • Alfvén / Néel (1970) • Gabor (1971) • Bardeen / Cooper / Schrieffer (1972) • Esaki / Giaever / Josephson (1973) • Ryle / Hewish (1974) • A. Bohr / Mottelson / Rainwater (1975)
1976–2000	Richter / Ting (1976) • P. W. Anderson / Mott / Van Vleck (1977) • Kapitsa / Penzias / R. Wilson (1978) • Glashow / Salam / Weinberg (1979) • Cronin / Fitch (1980) • Bloembergen / Schawlow / K. Siegbahn (1981) • K. Wilson (1982) • Chandrasekhar / Fowler (1983) • Rubbia / van der Meer (1984) • von Klitzing (1985) • Ruska / Binnig / Rohrer (1986) • Bednorz / Müller (1987) • Lederman / Schwartz / Steinberger (1988) • Ramsey / Dehmelt / Paul (1989) • Friedman / Kendall / R. Taylor (1990) • de Gennes (1991) • Charpak (1992) • Hulse / J. Taylor (1993) • Brockhouse / Shull (1994) • Perl / Reines (1995) • D. Lee / Osheroff / R. Richardson (1996) • Chu / Cohen-Tannoudji / Phillips (1997) • Laughlin / Störmer / Tsui (1998) • 't Hooft / Veltman (1999) • Alferov / Kroemer / Kilby (2000)
2001–	Cornell / Ketterle / Wieman (2001) • Davis / Koshiba / Giacconi (2002) • Abrikosov / Ginzburg / Leggett (2003) • Gross / Politzer / Wilczek (2004) • Glauber / Hall / Hänsch (2005) • Mather / Smoot (2006) • Fert / Grünberg (2007) • Nambu / Kobayashi / Maskawa (2008) • Kao / Boyle / Smith (2009) • Geim / Konstantin Novoselov (2010) • Perlmutter / Riess / Schmidt (2011) • Haroche / Wineland (2012) • Englert / Higgs (2013) • Akasaki / Amano / Nakamura (2014) • Kajita / McDonald (2015) • Thouless / Haldane / Kosterlitz (2016) • Weiss / Barish / Thorne (2017) • Ashkin / Mourou / Strickland (2018) • Peebles / Mayor / Queloz (2019) • Penrose / Genzel / Ghez (2020) •