Բիշքեկ

Բնակավայր
Բիշքեկ
ռուս.՝ Бишкек
Դրոշ Զինանշան
Երկիր	Ղրղզստան
Համայնք	Ղրղզստան
Հիմնադրված է	1825 թ.
Առաջին հիշատակում	1760
Մակերես	127 կմ²
ԲԾՄ	750 մետր
Բնակչություն	▲1 145 044 մարդ (2023)
Ժամային գոտի	UTC+6
Հեռախոսային կոդ	312
Փոստային դասիչ	720000–720085
Ավտոմոբիլային կոդ	B, E և 01
Պաշտոնական կայք	meria.kg
Բիշքեկ (Ղրղզստան)
Բիշքեկ Վիքիպահեստում

Բիշքեկ (ղրղզ.՝ Бишкéк), նախկինում Պիշկեկ և Ֆրունզե, Ղրղզստանի մայրաքաղաքը և խոշորագույն քաղաքը։ Բիշկեկը նաև Չույի մարզի վարչական կենտրոնն է։ Մարզը շրջապատում է քաղաքը, սակայն քաղաքը չի համարվում մարզի մաս, սակայն քաղաքի կարգավիճակը ավելի բարձր է մարզային մակարդակից։ Բնակչությունը՝ ▲1 145 044 մարդ (2023)։

Նախախորհրդային հետազոտության արդյունքներով քաղաքի անվանումը գալիս է ղրղզերեն կումիս բառից, որը ղրղզական ազգային խմիչք է, չնայած ոչ բոլոր աղբյուրներն են համամիտ այս վարկածի հետ։

1825 թվականին Կոկանդի ազնվականները հիմնեցին «Պիշպեկ» ամրոցը, որի նպատակն էր պաշտպանել քարավանները ղրղզական ցեղերի հարձակումներից։ 1860 թվականի սեպտեմբերի 4-ին ղրղզների համաձայնությամբ ռուսական զորքերը գնդապետ Զիմերմանի գլխավորությամբ ավերեցին ամրոցը։

1868 թվականի ամրոցի վայրում հիմնվեց ռուսական բնակավայր նույն «Պիշպեկ» անվանմամբ։ Այն գտնվում էր Ռուսական Թուրքիստանի տարածքում։

1925 թվականին Ռուսական Թուրքիստանում հիմնվեց Կարա-Կիրգիզ ինքնավար մարզը, որի մայրաքաղաքն էր Պիշպեկը։ 1926 թվականին քաղաքը անվանվեց Ֆրունզե բոլշևիկ ռազմական գործիչ Միխայիլ Ֆրունզեի (1885-1925) պատվին, ով ծնվել էր այստեղ։ 1936 թվականին Ֆրունզեն դարձավ Ղրղզստանի Խորհրդային Սոցիալիստական հանրապետության մայրաքաղաք։

1991 թվականի Ղրղզստանի խորհրդարանը փոխեց քաղաքի անվանումը և կոչեց այն "Բիշկեկ":

Բիշքեկը տեղակայված է մոտ 800 մետր բարձրության վրա, Ղրղզական լեռնաշղթայի հյուսիսային մասում, որը համարվում է Տյան Շանի մաս։ Այս լեռները ունեն մինչև 4855 մետր բարձրություն և հրաշալի տեսարան են բացում քաղաքի համար։ Քաղաքից տարածվում է պարարտ տափաստան, որը տարածվում է դեպի հյուսիս մինչև հարևան Ղազախստան։

Բիշքեկը լայն փողոցներով և մարմարյա արտաքինով հասարակական շինություններով բազմաթին խորհրդային ոճի շինություններով քաղաք է։ Կան նաև հազարավոր մասնավոր փոքր տներ, հիմնականում քաղաքի կենտրոնից դուրս։

Ծանոթագրություններ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բիշքեկ» հոդվածին։