Աղեքսանդր Ա Ջուղայեցի
| Աղեքսանդր Ա Ջուղայեցի | |
|---|---|
| Կառավարում | |
| Անձնական տվյալներ | |
Աղեքսանդր Ա Ջուղայեցի (17-րդ դար, Սպահան, Իրան - նոյեմբերի 22, 1714, Վաղարշապատ), Ամենայն Հայոց կաթողիկոս (1706-1714), հաջորդել է Նահապետ Ա Եդեսացի կաթողիկոսին։
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Հայոց կաթողիկոս 1706 թվականից։ Սկզբում եղել է Նոր Ջուղայի Ամենափրկիչ վանքի առաջնորդ (1697-1706 թթ.)։ Պաշտպանել է հայ եկեղեցու դավանական սկզբունքներն ընդդեմ Նոր Ջուղայի կաթոլիկ քարոզիչների և այդ առթիվ 1682 թվականին շարադրել իր «Գիրք ատենական, որ ասի Վիճաբանական» գործը (հրտ. 1687 թ,)։ Հալածել է կաթոլիկություն ընդունած հայերին։ Ունի տպագիր ու անտիպ աշխատություններ ու նամակներ։ Կարևոր են Կղեմես ԺԱ պապին[1] և Պետրոս Մեծին[2] ուղղված նամակները։
Ռուսական կայսեր գրված նամակը ցույց է տալիս, որ Աղեքսանդր Ջուղայեցին հարել է Իսրայել Օրու ազատագրական գաղափարներին, ունեցել ռուսական կողմնորոշում։
Կաթողիկոսական գահին Նահապետ Ա Եդեսացուն հաջորդել է Աստվածատուր Ա Համադանցին։
Աշխատություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Գիրք որ կոչի ատենական վիճաբանութիւն, արարեալ Տեառն Աղեքսանդրու Սրբազան Կաթուղիկոսի Ջուղայեցւոյ:Կոստանդնուպօլիս, 1783 (երկրորդ հրատարակություն)։ Արխիվացված 2016-03-04 Wayback Machine
- Աղեքսանդր Կաթուղիկոս Ջուղայեցի, Գրքոյկ որ կոչի Աղօթամատոյց, Նոր Նախիջևան, 1790։ Արխիվացված 2017-11-17 Wayback Machine
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Գաբրիէլ Այվազովսքի, Թուղթ Աղեքսանդր կաթողիկոսի առ պապն Հռովմայ Կղեմէս ԺԱ,- Մասեաց աղաւնի, 1856, էջ 110-123։
- ↑ Տե՛ս Армяно-русские отношения в первой трети XVIII века, Т. II, Ч. I, Сборник док. П.Т. Арутюнян,С.А. Тер-Авакимова, В.А. Акопян, Ереван: Изд-во АН АрмССР, 1964.
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Հակոբ Անասյան, Հայկական մատենագրություն. Ե-ԺԸ դդ, Հտ. Ա, Երևան, 1959, էջ 578-595։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 1, էջ 253)։ 
|
| Նախորդող՝ Նահապետ Ա Եդեսացի |
Կաթողիկոս 1706–1714 |
Հաջորդող՝ Աստվածատուր Ա Համադանցի |
| ||||||
