Տանզանիա
Տանզանիայի Միացյալ Հանրապետությունը (սուահիլի՝ Jamhuri ya Muungano wa Tanzania) պետություն է Արևելյան Աֆրիկայում։ Հյուսիսում սահմանակցում է Քենիայի և Ուգանդայի հետ, արևմուտքում Ռուանդայի, Բուրունդիի և ԿԴՀ-ի հետ, իսկ հարավում Զամբիայի, Մալավիի և Մոզամբիկի հետ։ Արևելյան սահմանը Հնդկական օվկիանոսն է։
Պատմություն
խմբագրելՄինչև 1964 թ. Արևելյան Աֆրիկայում գոյություն ունեին երկու պետություններ՝ Տանգանիկան և Զանզիբան։ Տարբեր ժամանակաշրջաններում այդ պետություններում ձգտել են իրենց իշխանությունը հաստատել են արաբ էմիրները, թուրքերը, պորտուգալացիները, կայզերական Գերմանիան, Անգլիան։ Ամենից երկար այստեղ իշխեց Անգլիան։ Սակայն անգլիական այդ գաղութների ժողովուրդները համառ պայքար էին մղում իրենց անկախության համար։ Այդ պայքարն ավարտվեց հաջողությամբ։ Տանգանիկան անկախություն ստացավ 1961 թ., իսկ Զանզիբան՝ 1963 թ.։ 1964 թ. ապրիլին նրանք միավորվեցին։ Այդպես կազմավորվեց Տանզանիայի Միացյալ Հանրապետությունը («Տանզանիա» բառը կազմված է միավորված պետությունների անվանումների սկզբնավանկերից)։
Այդ երկրամասի բնիկները եղել են բուշմեններին ազգակից ցեղերը, որոնց հետագայում իրենց են ձուլել բանտուներն ու այլ ցեղեր։
Բնակչություն
խմբագրելՏանզանիայի բնակչության գրեթե 100 տոկոսը կազմում են բանտու լեզուներին պատկանող ցեղերը։ Բնակվում են նաև հնդիկներ,պակիստանցիներ, արաբներ և այլք։ Բնակչության կեսից ավելին հետևում է տեղական հավատալիքներին,մնացացածը մուսուլմաններ կամ քրիստոնյաներ են։
Տնտեսություն
խմբագրելԱյն թույլ զարգացած գյուղատնտեսական երկիր է։ Այստեղ մշակում են բամբակենի, սուրճ, թեյ, կոկոսյան արմավենի, ծխախոտ, եգիպտացորեն, ցորեն, բրինձ, կորեկ, սորգո, մանիոկ (որից նաև կաուչուկ են ստանում), բատատ (քաղցր կարտոֆիլ), ընդավորներ, յուղատուներ, բանջարեղեն, պտուղներ, սիզալ և մեխակ, որի արտահանությամբ Տանզանիան աշխարհում 1-ին տեղն է զբաղեցնում։ Զբաղվում են նաև անասնապահությամբ և ձկնորսությամբ։
Արդյունաբերություն
խմբագրելԱրդյունաբերության առաջատար ճյուղն արդյունահանող արդյունաբերությունն է(գլխավորապես ալմաստի)։ Կան նաև ցեմենտի, նավթավերամշակման, սև մետաղների գլոցվածքի, բամբակե գործվածքների, ռադիոընդունիչների հավաքման և սննդի ձեռնարկություններ։
Օգտակար Հանածոներ
խմբագրելՏանզանիան հարուստ է օգտակար հանածոներով։ Կան ալմաստի, ոսկու, քարածխի, երկաթի, անագի, վոլֆրամի,մագնեզիումի, գունավոր մետաղների, կորունդի, ֆոսֆորիտների, ապատիտի, գրաֆիտի, շինանյութերի, կերակրի աղի, նավթի և գազի հանքավայրեր։ Հանքավայրերը կենտրոնացած են երկրի հյուսիսում և հյուսիս-արևմուտքում։
Կենդանական աշխարհ
խմբագրելՉափազանց բազմազան և հարուստ է Տանզանիայի կենդանական աշխարհը։ Տարածված են փիղը, սև ռնգեղջյուրը, գետաձին, գոմեշը, այծքաղը, վագրաձին, ընձուղտը, առյուծը, ընձառյուծը, վագրակատուն, բորենին, շնագայլը, կապիկների և թռչունների (հատկապես ջայլամը) շատ տեսակներ, ցեցե ճանճը և այլն։ Հանդիպում են կոկորդիլոսներ, օձեր։
Երկրի բնաշխարհը պահպանելու համար ստեղծվել են մի շարք արգելանոցներ և ազգային պարկեր։ Տանզանիայի արգելանոցներն ու ազգային պարկերը հայտնի են ողջ աշխարհում:Դրանց կենդանական և բուսական աշխարհն անխաթար պահելու համար այդտեղ օրենքով արգելված է ոչ միայն որսորդությունը, այլև երկրագործությունը։
Ծանոթագրություններ
խմբագրելՎիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Տանզանիա» հոդվածին։ |