Мөхетдин Корбангалиев

Мөхетдин Корбангалиев
Мөхетдин Корбангалиев
Туган телдә исем	Мөхетдин Хафиз улы Корбангалиев
Туган	20 ноябрь 1873; РИ, Вятка губернасы, Алабуга өязе, Биектау
Үлгән	3 июнь 1941 (67 яшь); ССРБ, РСФСР, ТАССР, Казан
Күмү урыны	Яңа бистә зираты
Яшәгән урын	Габдулла Тукай урамы
Милләт	татар
Ватандашлыгы	Россия империясе; / Русия республикасы (ингл.); / Совет Русия республикасы; ССРБ;
Әлма-матер	Казан Татар укытучылар мәктәбе
Һөнәре	галим, мөгаллим
Эш бирүче	В.И.Ленин исемендәге Казан дәүләт университеты, Мөселман балалар приюты, Шәрык клубы, Казан мөселман хәйрия җәмгыяте, Казан шәһәр думасы, Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы, Казан педагогика көллияте, Татар дәүләт гуманитар-педагогика университеты, Тел, әдәбият һәм сәнгать институты, Мәктәп һәм Гыйльми Үзәк
Балалар	Салих Корбангалиев, Хәлимә Корбангалиева[d] һәм Мөкәррәмә Корбангалиева[d]
Бүләк һәм премияләре	Хезмәт Батыры (1928), ТАССР атказанган фән эшлеклесе (1940)
Гыйльми исем:	профессор[d]
	Мөхетдин Корбангалиев Викиҗыентыкта

Википедиядә Корбангалиев фамилияле башка кешеләр турында мәкаләләр дә бар.

Мөхетдин Хафиз улы Корбангалиев (1873 елның 20 ноябре — 1941 елның 3 июне) — татар теле белгече, педагог, профессор (1930), Хезмәт Батыры (1928), ТАССРның атказанган фән эшлеклесе (1940).

Тәрҗемәи хәле

Ул 1873 елның 20 нче ноябрендә РИ Вятка губернасы Алабуга өязе (хәзерге Татарстанның Әгерҗе районы) Биектау авылында туа. 1895 елда Казан шәһәрендәге Татар укытучылар мәктәбен тәмамлый. Авыл мәктәпләрендә укыта.

1903 елда Казандагы балалар йортына мөдир итеп билгеләнә. Шушы елларда башлангыч һәм олылар мәктәбе өчен татар әлифбалары төзи, татар теле, математика һәм география буенча дәреслекләр чыгара. «Мәктәп» һәм «Мәгариф» журналлары белән хезмәттәшлек итә.

1928 елда совет хокукы факультетына лектор итеп куела. 1928—1929 елларда, Казан университетының татар филологиясе һәм тарихы факультетының татар теле һәм әдәбияты кафедрасы мөдире буларак, барлык факультетларда, студентларның кайсы милләттән булуына карамастан, татар телен укыту мәсьәләсен күтәрә.

Галим 1941 елның 3 июнендә Казанда вафат була. Казанның Татар зиратында җирләнә^[3].

Татар мәгарифенә өлеше

Мөхетдин Корбангалиев мәгариф өлкәсендә татар халкы өчен күп эш башкара: яңа мәктәпләр, укытучылар өчен курслар ачтыра. Халык өчен туган телнең зур әһәмияткә ия булуын һәм мәктәптә аның укыту теле булырга тиешлеген алга куя. Туган телдә укыту балаларга белем бирүдә һәм аларны тәрбияләүдә яхшы чыганак дип саный. Хезмәтләре: «Ана телен укыту методикасы» (1918), «Укырга-язарга өйрәтү методикасы» (1940). Мөхетдин Корбангалиев татар теле орфографиясен камилләштерү буенча да күп хезмәт куя. 1939 елда Шиһаб Рамазанов белән бергә татар теле алфавитын рус графикасына күчерүне тәртипкә сала.

Искәрмәләр

Сылтамалар

Кулланылган чыганаклар

Рус Википедиясе (рус.)
Зәкиев М.З., Максимов Н.В. Татар теле: Татар урта гомуми урта белем бирү мәктәбенең 10-11 нче сыйныфлары өчен дәреслек. — 3нче басма. — Казан: Мәгариф, 2008. — Б. 351. — ISBN 978-5-7761-1850-0.

Моны да карагыз

	Татар теле порталы
	Татар матбугаты порталы
	Татар тарихы порталы
	Шәхесләр порталы

[_5b3953c91a1b3f9b-1] Справочник по городу Казани и Казанской губернии на 1920 год: Сведения об учреждениях - центральных, губернских и уездных, а также об организациях - национальных, профессиональных, политических и др.: (По данным за 1-е полугодие 1920 г.). — Казань: 1920.
https://wikidata.org/wiki/Track:Q900https://wikidata.org/wiki/Track:Q98526734

[_b2cb8690fd809716-2] 2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 Татар энциклопедиясе һәм төбәкне өйрәнү институты Tatarica энциклопедиясе
https://wikidata.org/wiki/Track:P8373https://wikidata.org/wiki/Track:Q96309586https://wikidata.org/wiki/Track:Q96313337https://wikidata.org/wiki/Track:P8377

[3] Казан зиратларында җирләнгән шәхесләр

[1]

[2]

[3]