Brčko distrikt
| |||
Centar | Brčko | ||
Gradonačelnik | Zijad Nišić | ||
Supervizor | Michael Scanlan | ||
Površina | 208 km² | ||
Stanovništvo - Ukupno - Gustoća |
80.000 384/km² |
Brčko Distrikt je administrativna jedinica Bosne i Hercegovine sa vlastitom upravom, koji je nakon arbitražne odluke definisan kao teritorijalni kondominijum ( zajedničko vlasništvo) dva entiteta (Republike Srpske i Federacije BiH), ali u njemu suverenitet imaju institucije Bosne i Hercegovine. Distrikt se nalazi u sjeveroistočnoj Bosni. Sjedište distrikta je grad Brčko.
Brčko Distrikt je službeno osnovan 8. marta 2000, jednu godinu nakon arbitraže Visokog predstavnika za BiH, predviđene Daytonskim mirovnim sporazumom. Brčko Distrikt je formiran na cijeloj teritoriji opštine Brčko. Tokom rata u BiH 48% opštine, kao i sam grad Brčko, bilo je srpsko, a 52% pod kontrolom regularnih bosanskih snaga koje se sastoje od bosnjačkih i hrvatskih jedinica
Distrikt Brčko, po svom Statutu, kojeg je proglasio Robert W. Farrand - prvi supervizor za Brčko, jedinstvena je administrativna jedinica lokalne samouprave pod suverenitetom Bosne i Hercegovine. Ima vlastitu multietničku administraciju, policiju i pravosuđe. Demilitarizirano je područje i pruža sve potrebne slobode svojim građanima. Distrikt nema drugu zastavu ili grb osim zastave i grba Bosne i Hercegovine. Latinično i ćirilično pismo, te srpski, hrvatski i bosanski jezik ravnopravni su u upotrebi za sve svrhe. Funkcioniranje distrikta nadzire međunarodni supervizor i šef ureda OHR-a Sjever.
Prije rata je opština Brčko imala 87.332 stanovnika (po popisu iz 1991.), 45% Bošnjaci, 25% Hrvati, 21% Srbi, 6% Jugoslaveni i 3% ostalih.
Po popisu iz 2013 Bošnjaci 35 381 (42,36%), Srbi 28 884 (34,58%), Hrvati 17 252 (20,66%). Brčko Distrikt pokriva teritoriju od 493 km² i ima 83 516 stanovnika. Grad Brčko ima 38.479 stanovnika.
Zbog svog geografskog položaja, distrikt ima velike ekonomske uslove u poljoprivrednoj i prehrambenoj industriji te trgovini, pogotovu što posjeduje najveću tržnicu u ovom dijelu Evrope – "Arizonu". Mnoge velike državne fabrike su prošle fazu privatizacije, a paralelno s tim povećava se, već sada veliki, broj privatnih poduzeća. Upravo zbog svoga položaja, distrikt Brčko, pored tradicionalnog lovnog, ima dobre mogućnosti za razvijanje kongresnog i seoskog turizma. U distriktu Brčko, od njegovog osnivanja do danas, usvojeno je preko 100 vlastitih zakona, koji pomažu građanima da lakše izgrade sredinu koja će biti ponos cijeloj državi, stvaraju pogodnosti za ulazak zdravih inostranih investicija i ideja, a ti zakoni postaju i modeli za entitete u BiH.
Osnovno obrazovanje je devetogodišnje, obavezno i besplatno u distriktu Brčko, koji ima 16 osnovnih škola, 5 srednjih i, za sada, Ekonomski fakultet. Sloboda izražavanja građana i javnost rada je zajamčena. Brčko Distrikt je 2011 godine dobilo i prvi privatni Internacionalni univerzitet koji se sastoji od sedam fakulteta.
Distrikt ima i svoj javni medij u instituciji J.P. Radio Brčko, a u perspektivi je i njegovo proširenje na pisani i TV segment. Takođe funkcioniše i nekoliko privatnih medija. Na području Brčko Distrikta BiH djeluju privatni mediji RTV Hit, Obiteljski radio Valentino, Radio bet Frattelo, Posavina tv, te nekoliko web portala i stranica.
Brčaci znaju prepoznati kulturne vrijednosti. Zbog toga i posjeduju bogatu narodnu bilbioteku, gradsku galeriju, amatersko pozorište, dom kulture i nekoliko kulturno-umjetničkih društava. U distriktu su aktivna i tri nacionalna kulturna društva – "Prosvjeta", "Preporod" i "Napredak". Brčko pohode mnoga poznata imena iz svijeta kulture, ne samo s domaćih, nego i širih svjetskih prostora, a Brčaci ih uvijek rado i srdačno dočekuju.
Brčko je poznato po svojima pozorišno/kazališnim susretima koji se redovito održavaju svake godine prvog tjedna u mjesecu studenom. Tada Brčaci punih sedam dana imaju prilike vidjeti na daskama "koje život znače" glumce iz kazališnih kuća unutar BiH.
- Vlada Brčko Distrikta Arhivirano 2016-03-21 na Wayback Machine-u
- Historija i mandat OHR Sjever/Brčko Arhivirano 2005-12-12 na Wayback Machine-u
- jedan od Brčkih portala