Tarnica
Widok na Tarnicę z Wołosatego | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Położenie | |
Pasmo | |
Wysokość |
1346[1] m n.p.m. |
Wybitność |
494 m |
Położenie na mapie Karpat | |
Położenie na mapie Beskidów Wschodnich | |
Położenie na mapie Bieszczadów Zachodnich | |
49°04′29,2″N 22°43′36,3″E/49,074778 22,726750 |
Tarnica (1346 m)[2][1] – najwyższy szczyt polskich Bieszczadów i województwa podkarpackiego, wznoszący się na krańcu pasma połonin, w grupie tzw. gniazda Tarnicy i Halicza. Należy do Korony Gór Polski.
Szczyt Tarnicy wznosi się ponad 500 m nad dolinę Wołosatki i wyróżnia się osobliwą sylwetką. Od sąsiedniego masywu Krzemienia grzbiet (faktycznie zwornikiem jest Tarniczka) oddzielony jest głęboką Przełęczą Goprowską, natomiast z Szerokim Wierchem łączy się charakterystyczną, ostro wciętą w grzbiet przełęczą o wysokości 1286 m, od której pochodzi nazwa góry (w języku rumuńskim słowo „tarnița” oznacza siodło, przełęcz). Wąski, ostry, nieco wydłużony grzbiet góry, z dwoma wyraźnymi wierzchołkami (1346 i 1339 m), wyścielają złomiska skał i zdobią bruzdy naturalnych zagłębień, a także resztki wojennych okopów. Z południowej strony opada w dół wysoka skalna ściana, a niżej rozścielają się wielkie pola kamiennego rumoszu. Na głównej kulminacji znajduje się punkt geodezyjny. W 1987 na szczycie ustawiono 7-metrowy krzyż, upamiętniający – wraz z wmurowaną tablicą – pobyt ks. Karola Wojtyły 5 sierpnia 1953. Po złamaniu się krzyża na wiosnę 2000, w dniu 2 września tego roku postawiono nowy stalowy krzyż (liczący ok. 8,5 metra, ważący ok. 500 kg; wyniesiony przez pielgrzymów na Tarnicę w częściach), który 16 września 2000 poświęcił bp Adam Dyczkowski[3][4].
Tarnica stanowi najbardziej atrakcyjny punkt widokowy w polskich Bieszczadach. Oprócz wspaniałej panoramy najbliższych grzbietów polskiej części Bieszczadów, w pogodne dni można dostrzec: Tatry[5], Gorgany, Ostrą Horę, Połoninę Równą[6], Połoninę Krasną, Świdowiec[7], a przy bardzo dobrych warunkach pogodowych możemy dostrzec: Pasmo Wyhorlacko-Gutyjskie, Góry Ignis[8], górę Vlădeasa[9] i Pietrosula Rodnei w Górach Rodniańskich.
-
Widok z Szerokiego Wierchu
-
Na szczycie (2011)
-
Widok ze szlaku na Halicz
W rejon tych gór prowadzą zaledwie dwa piesze szlaki turystyczne. Pierwszy to końcowy odcinek Głównego Szlaku Beskidzkiego (Ustroń – Wołosate), wiodący od schroniska w Ustrzykach Górnych (znaki czerwone). Odcinek ten w swojej końcowej partii jest bardzo atrakcyjny widokowo, prowadząc do przełęczy pod Tarnicą 1286 m połoninami Szerokiego Wierchu. Drugim jest bardziej stromy szlak niebieski Biała – Grybów, który prowadzi z Wołosatego bezpośrednio na przełęcz pod szczytem Tarnicy. Z przełęczy na szczyt prowadzi krótki (15 min) boczny szlak koloru żółtego. Tuż przy nim, kilkanaście metrów od szczytu, znajduje się Jaskinia w Tarnicy. Wejście do niej zostało zasypane w 2008 roku ze względu na bezpieczeństwo turystów[10].
Z rzadkich w Polsce gatunków roślin stwierdzono występowanie zarazy macierzankowej[11].
-
Widok ze szlaku na Przełęcz Goprowców
-
Tarnica zimą
-
Widok ze szlaku na Tarniczkę
Piesze szlaki turystyczne (czasy przejścia do Przełęczy pod Tarnicą)[12]:
- Ustrzyki Górne – Szeroki Wierch – Przełęcz pod Tarnicą – Halicz – Rozsypaniec – Przełęcz Bukowska – Wołosate:
- z Ustrzyk Górnych 3 h (↓ 2:15 h)
- z Halicza 1:15 h (z powrotem 1:35 h), z Wołosatego 4:50 h (↓ 4:05 h)
- Wołosate – Przełęcz pod Tarnicą – Krzemień – Bukowe Berdo:
- z Wołosatego 2 h (↓ 1:10 h)
- z Bukowego Berda 1201 m n.p.m. 1:40 h (z powrotem 2 h)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Trasa 1 – Tarnica z Wołosatego i Ustrzyk Górnych, [w:] Piotr Sieńko i inni, Niezbędnik turystyczny – Bieszczady, Piwniczna-Zdrój: Agencja Wydawnicza WiT, 2021, s. 55, ISBN 978-83-89580-21-4 (pol.).
- ↑ Geoportal. Mapa topograficzna i satelitarna. [dostęp 2015-04-01].
- ↑ Nowy krzyż na Tarnicy. „Tygodnik Sanocki”. Nr 39 (464), s. 12, 29 września 2000.
- ↑ Dorota Mękarska. Nowy krzyż na Tarnicy. „Głos Ziemi Sanockiej”. Nr 24, s. 5, 10 września 2000. ISSN 1640-8004.
- ↑ Tatry widziane z Tarnicy.
- ↑ Gorgany, Ostra Hora i Połonina Równa widziane z Tarnicy.
- ↑ Połonina Krasna i Świdowiec widziane z Tarnicy.
- ↑ Góry Ignis i Gutai z Tarnicy.
- ↑ Rumunia widziana z Tarnicy [online] [dostęp 2016-09-06] (pol.).
- ↑ Jaskinie Polski, Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [online], jaskiniepolski.pgi.gov.pl [dostęp 2018-02-23] (pol.).
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
- ↑ Czasy przejścia szlaków: Bieszczady i Góry Sanocko-Turczańskie. Mapa turystyczna. Skala 1:75 000. Wydanie trzecie. Warszawa: PPWK SA. ISBN 83-7329-436-8.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Tarnica (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 182 .
- Bieszczady, Tarnica, który szlak na najwyższy szczyt polskich Bieszczadów wybrać?.