Skalnik (Rudawy Janowickie)
 Szczyt Skalnika i zbocze z rumoszem skalnym. Widok z punktu widokowego na Ostrej Małej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Pasmo | |
| Wysokość |
945 m n.p.m. |
| Wybitność |
220 m |
Położenie na mapie Sudetów  | |
 50°48′30,6″N 15°54′00,9″E/50,808500 15,900250
| |
.jpg)
Skalnik (945 m n.p.m.[1][2], na niektórych mapach 944 m[3] lub 940 m[4]) – góra w południowo-zachodniej Polsce, w Sudetach Zachodnich, w Rudawach Janowickich.
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Wzniesienie położone jest w południowo-środkowej części Rudaw Janowickich, na północ od Przełęczy pod Bobrzakiem, około 4,5 km na północny wschód od centrum Kowar. Położone jest w Rudawskim Parku Krajobrazowym.
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Góra jest najwyższym szczytem Rudaw Janowickich, wyraźnie wydzielonym Przełęczą pod Bobrzakiem i Przełęczą Rudawską, o średnio stromych zboczach, które podkreślają wzniesienie w terenie. Jest to wzniesienie o kopulastym kształcie, w postaci rozległego masywu górującego w Rudawach Janowickich. Góra posiada dwa wierzchołki. Niższy wierzchołek (944,5 m[1] lub 944,3 m[2]), wysunięty na północny wschód, stanowi rozległa kopuła z niewybitnym wierzchołkiem, trudnym do zlokalizowania w terenie. Znajdują się na nim ruiny dawnej wieży widokowej (cztery betonowe bloki na których wieża była zakotwiczona), oraz na drzewie drewniana tabliczka z napisem Skalnik 945 m n.p.m.
Na wierzchołku południowo-zachodnim znajduje się szereg okazałych skałek o fantazyjnych kształtach, z których szczytowa (944,8 m[1] lub 944,6 m[2]) o nazwie Ostra Mała (niem. Freie Koppe) udostępniona jest wykutymi w skale stopniami i zwieńczona platformą widokową. Podawana na wielu mapach wysokość 935 lub 935,8 m odnosi się do punktu osnowy geodezyjnej, zlokalizowanego około 50 metrów na południe od wierzchołkowej skały[4]. Północno-zachodnie zbocze poniżej szczytów zajmują dwa niewielkie rumowiska skalne (gołoborza)[5]. Na południowym zboczu, przy szlaku czerwonym i żółtym rozsiane są kolejne skałki tzw. Konie Apokalipsy (niem. Friesensteine).
Zbocza i szczyt porasta w całości las świerkowy regla dolnego.
Geologia
[edytuj | edytuj kod]Masyw Skalnika zbudowany jest z granitu karkonoskiego.
Turystyka
[edytuj | edytuj kod]W lesie poniżej skałek znajduje się węzeł szlaków turystycznych. Z punktu widokowego na Ostrej Małej rozpościera się widok na panoramę Karkonoszy wraz z północnym fragmentem Lasockiego Grzbietu, Kotliny Jeleniogórskiej, Pogórza Izerskiego, Gór Wałbrzyskich, Gór Kamiennych, Gór Kaczawskich, oraz Rudaw Janowickich z Górami Sokolimi. Przy dobrej widoczności widoczna jest Ślęża.
Szczyt należy do Korony Gór Polski, Korony Sudetów, Korony Sudetów Polskich oraz Korony Gór Dolnego Śląska[6].
Na północ, u podnóża góry, leży wieś Strużnica, na północny zachód Gruszków stanowiące bazę wypadową w Rudawy Janowickie i Góry Sokole. Na południowo-wschodnim zboczu leży Czarnów, w którym znajduje się schronisko „Czartak”.
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]W 1947 r. dr Mieczysław Orłowicz nazywał szczyt Kamieniem Fryzów, następnie przez krótki okres nazywano go Skalniak, a dopiero potem pojawiła się obecna nazwa Skalnik[7]. Nazwę Konie Apokalipsy dla grupy czterech skałek na południowym zboczu Skalnika, nadali harcerze z obozu w Strużnicy podczas gaszenia wokół skałek pożaru traw.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Marek Staffa (red.): Słownik geografii turystycznej Sudetów, t. 5, Rudawy Janowickie. Wrocław: Wydawnictwo I-Bis, 1998. ISBN 83-8577-327-4. (pol.).
- Rudawy Janowickie mapa turystyczna, skala 1:25 000, Wydawnictwo Turystyczne "PLAN", Jelenia Góra, 2006, ISBN 83-60044-45-7.
- Mapa Niemiecka 5161 Kupferberg 1906r. (Archiwum Kraków)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Maciuk, K.; Apollo, M.; Cheer, J.M.; Konečný, O.; Kozioł, K.; Kudrys, J.; Mostowska, J.; Róg, M.; Skorupa, B.; Szombara, S.. Determining Peak Altitude on Maps, Books and Cartographic Materials: Multidisciplinary Implications. „Remote Sensing”. 13 (6), 2021. DOI: 10.3390/rs13061111.
- ↑ a b c Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Dane pomiarowe z lotniczego skaningu laserowego [online].
- ↑ Geoportal 2 | iMap [online], mapy.geoportal.gov.pl [dostęp 2017-11-26].
- ↑ a b Patryk Charydczak, Topograficzne porządki… – Skalnik kontra „Ostra Mała” [online], Ścieżką w bok..., 27 czerwca 2019 [dostęp 2021-06-26] (pol.).
- ↑ Ciekawe miejsce: gołoborze na Skalniku
- ↑ Korona Gór Dolnego Śląska - wspaniałe szczyty czekają na Ciebie [online], Korona Gór Dolnego Śląska - wspaniałe szczyty czekają na Ciebie [dostęp 2024-05-29] (pol.).
- ↑ Skalnik 945 m n.p.m. Kowary 2008, 5 czerwca 2008. [dostęp 2013-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2 grudnia 2013)].