Liberiusz (papież)
| Papież Biskup Rzymu | |
.jpg)
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Miejsce pochówku | |
| Papież | |
| Okres sprawowania |
17 maja 352–24 września 366 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Pontyfikat |
17 maja 352 |
| wyznawca | |
| |
| Czczony przez | |
|---|---|
| Wspomnienie | |
Liberiusz (ur. w Rzymie, zm. 24 września 366) – wyznawca i święty prawosławny[1] oraz koptyjskiego Kościoła Ortodoksyjnego[2], 36. papież w okresie od 17 maja 352 do 24 września 366[3].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Liberiusz był Rzymianinem, a jego pontyfikat przypadł na okres wzmożonych ataków ariańskich biskupów wschodnich, popieranych przez cesarza, na kościół Rzymski[4]. Biskupi ci chcieli podporządkowania episkopatu zachodniego klerowi wschodniemu[5]. Cesarz Konstancjusz II, który dążył do potępienia św. Atanazego przez papieża Liberiusza i zaszczepienia arianizmu na zachodzie cesarstwa, osadził tego ostatniego w Berei w Tracji. W Rzymie, z polecenia cesarskiego, wybrano na jego miejsce antypapieża Feliksa. W końcu jednak udało się arianom złamać opór prawowitego biskupa Rzymu. Liberiusz podpisał oświadczenie, które, zdaniem Johna Kelly’ego, było odejściem od ustaleń soboru w Nicei w 325[4]. Z kolei zdaniem Jacka Salija, za cenę uwolnienia z wygnania, Liberiusz zgodził się podpisać tzw. trzecią formułę syrmijską, w której nie było treści bezpośrednio niezgodnych z ustaleniami soboru nicejskiego I[6]. Papież mógł powrócić do Rzymu. W 358 gmina rzymska wypędziła antypapieża Feliksa z miasta, fakt ustąpienia Liberiusza pod naciskiem cesarza mocno jednak osłabił prestiż rzymskiego Kościoła[3].
Za czasów pontyfikatu papieża Liberiusza rozpoczęto budowę rzymskiej Basilica Liberiana – bazyliki Santa Maria Maggiore. Był to też okres, w którym cesarz Julian Apostata wytrwale dążył do powrotu do kultów pogańskich. Za papieża Liberiusza powstał tzw. Chronograf – kalendarz ze spisem cesarzy, konsulów, papieży i męczenników.
Do VI wieku wspominano go w liturgii Kościoła rzymskiego 23 września. Wiadomo również, iż to on ochrzcił w Rzymie św. Hieronima[7].
Według Mortena Lunda Warminda, w 354 roku Liberiusz zaadaptował dzień 25 grudnia, który był pierwotnie świętem boga słońca Mitrasa jako dzień narodzin Jezusa Chrystusa[8].
Zdaniem Daniela-Ropsa Liberiusz jest fałszywie oskarżany o zastąpienie pogańskiego święta, ustanowionego przez Aureliana, Bożym Narodzeniem, które w rzeczywistości jest jednak dużo starsze, o czym świadczą hymny i modlitwy pierwszych chrześcijan[9]. Thomas Talley twierdził, że czyn rzymskiego cesarza był raczej odpowiedzią na rosnącą popularność chrześcijaństwa[10].
Papież Liberiusz został pochowany w katakumbach Pryscylli przy Via Salaria[11].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ 27 Αυγούστου. H ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ. [dostęp 2016-04-07]. (gr.).
- ↑ The Departure of St. Leparius, Bishop of Rome. Coptic Orthodox Church Network. [dostęp 2014-11-09]. (ang.).
- ↑ a b Rudolf Fischer-Wollpert: Leksykon papieży. Kraków: Znak, 1996, s. 24. ISBN 83-7006-437-X.
- ↑ a b John N. D. Kelly: Encyklopedia papieży. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997, s. 49-51. ISBN 83-06-02633-0.
- ↑ Michał Gryczyński: Leksykon papieży. Katowice: „Książnica”, 2007, s. 183-185. ISBN 978-83-7132-964-7.
- ↑ Jacek Salij OP, Po co Kościołowi papież?, Poznań 2011, s. 87.
- ↑ Jan Czuj: Św. Hieronim: żywot, dzieła, charakterystyka. Warszawa: "Pax", 1954, s. 6.
- ↑ Morten Lund Warmind, A History of Pagan Europe, „The Journal of Religion”, 76 (4), 1996, s. 628–629, DOI: 10.1086/489869, ISSN 0022-4189 [dostęp 2020-07-12].
- ↑ Daniel-Rops: Prières des premiers Chrétiens. Paryż: Fayard, 1952, s. 125-127; 228-229.
- ↑ Thomas Talley. The Origins of the Liturgical Year. „Liturgical Press”, s. 88-91, 1991.
- ↑ Catacombe di Roma aperte al pubblico. vatican.va. [dostęp 2021-04-03]. (wł.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Pope Liberius. Catholic Encyclopedia. [dostęp 2012-09-24]. (ang.).
- bp Michał Nowadorski: Papież Liberiusz. Przegląd katolicki. [dostęp 2012-09-24]. (pol.).
| Uznani za świętego bez formalnej kanonizacji |
| ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Formalnie kanonizowani i beatyfikowani przez Kościół katolicki |