Jacek Salij

Jacek Salij

Profesor nauk teologicznych
Jacek Salij (2007)
Kraj działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	19 sierpnia 1942 Budy
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Inkardynacja	dominikanie
Śluby zakonne	29 listopada 1964
Prezbiterat	25 grudnia 1966
Odznaczenia

Jacek Salij, właśc. Eugeniusz Salij (ur. 19 sierpnia 1942 w Budach) – polski prezbiter rzymskokatolicki, dominikanin, profesor nauk teologicznych, pisarz, publicysta. Kawaler Orderu Orła Białego.

Życiorys

Urodził się 19 sierpnia 1942 w Budach na Wołyniu jako drugie dziecko Józefa Salija i Agnieszki z domu Ostolskiej. Na chrzcie otrzymał imię Eugeniusz, obecne przyjął w zakonie. Ma ośmioro młodszego rodzeństwa: trzech braci oraz pięć sióstr (miał również starszą siostrę, jednak zmarła ona w dzieciństwie).

W latach 1960–1967 odbył studia teologiczne w Kolegium Filozoficzno-Teologicznym Ojców Dominikanów w Krakowie, które kontynuował w Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie. W 1971 uzyskał doktorat, w 1979 habilitację, a w 1992 profesurę.

Śluby wieczyste złożył 29 listopada 1964, zaś święcenia kapłańskie otrzymał 25 grudnia 1966.

W 1970 został pracownikiem Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie (od 1999 Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego). W Katedrze Historii Dogmatów w latach 1970–1971 zajmował stanowisko asystenta, a w latach 1971–1979 adiunkta. Następnie w latach 1979–1989 był adiunktem, a w latach 1989–1990 docentem w Katedrze Teologii Dogmatycznej I. W 1990 został profesorem nadzwyczajnym. Objął funkcję kierownika Katedry Teologii Dogmatycznej I.

W latach 1971–1983 był duszpasterzem sekcji kultury Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie. W 1973 został współpracownikiem miesięcznika „W Drodze” przygotowującym odpowiedzi duszpasterskie do rubryki „Szukającym drogi”. W 1979 był jednym z założycieli ruchu „Gaudium vitae”. W 1982 został duszpasterzem środowisk nauczycielskich związanych z „Solidarnością”. W 1983 miał być jednym z ekspertów na Synodzie Biskupów w Rzymie, jednakże z powodu odmowy wydania paszportu nie wziął w nim udziału. Został konsultorem Komisji Nauki Wiary Episkopatu Polski i członkiem Sekcji Dogmatycznej Teologów Polskich.

W 1975 jako sygnatariusz Listu 59 wyraził sprzeciw wobec planowanych zmian w Konstytucji PRL. W latach 70. i 80. publikował w niezależnych pismach, m.in. w „Zapisie” i „Aneksie”. 20 sierpnia 1980 roku podpisał apel 64 uczonych, pisarzy i publicystów do władz komunistycznych o podjęcie dialogu ze strajkującymi robotnikami. W latach 1982–1989 działał w podziemnej Radzie Edukacji Narodowej. W 1988 został członkiem Komitetu Obywatelskiego przy Przewodniczącym NSZZ „Solidarność”. W latach 1993–1996 był członkiem Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego.

Od 1987 członek Redakcji Mszy Świętej Radiowej. Od 25 do 27 marca 2020 prowadził telewizyjne rekolekcje wielkopostne, które nadawane były w paśmie ogólnopolskim TVP3. Były to niespełna 20-minutowe rozważania poruszające podstawowe zagadnienia wiary. Odbywały się one w czasie obowiązywania w Polsce stanu epidemii, ogłoszonego w związku z rozprzestrzenianiem się koronawirusa. Biskupi diecezjalni w komunikatach kierowanych do wiernych zachęcali swoich diecezjan do udziału w tych rekolekcjach, gdyż zaniechane zostało w tym czasie tradycyjne głoszenie nauk wielkopostnych w kościołach.

Wszedł w skład Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa oraz PEN Clubu. W kadencji 2011–2015 był członkiem Prezydium Komitetu Nauk Teologicznych Polskiej Akademii Nauk.

Autor publikacji naukowych, książek popularyzatorskich i tłumaczeń.

Odznaczenia, wyróżnienia

Postanowieniem prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z 3 maja 2007 został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, a 11 listopada 2017 otrzymał od Prezydenta RP Andrzeja Dudy Krzyż Wielki tego orderu. W 2018 został wyróżniony Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości. W 2022 został odznaczony Orderem Orła Białego.

W 1998 otrzymał nagrodę Fundacji Polcul. W 2004 został laureatem Feniksa, nagrody przyznawanej przez Stowarzyszenie Wydawców Katolickich.

W 2019 roku otrzymał tytuł doktora honoris causa Papieskiego Wydziału Teologicznego w Warszawie.

W 2020 został uhonorowany Specjalną Nagrodą Totus Tuus za „całokształt dorobku naukowego, nieoceniony wkład w formowanie katolickich elit oraz pomoc osobom prześladowanym”.

Publikacje książkowe

• Czy Pan Jezus lubił budyń? Bardzo mądre pytania do Jacka Salija OP, Katowice: Księgarnia Świętego Jacka, „Mały Gość Niedzielny”, 2003.
• Dar Kościoła, Poznań: Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów W drodze, 2007.
• Dekalog, Poznań: Księgarnia Świętego Wojciecha, 1989, 1990, 1993, 1997.
• Dlaczego kocham Kościół?, Warszawa: Biblioteka „Więzi”, 2002.
• Dylematy naszych czasów, Poznań: „W Drodze”, 1994.
• Eseje tomistyczne, Poznań: „W Drodze”, 1998.
• Ewangelia Ojców Kościoła, Poznań: „W Drodze”, 2001.
• Ewangeliarz, Poznań: „W Drodze”; Pelplin: „Bernardinum”, 2000.
• Ewangeliarz dominikański, Poznań: Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów W drodze, 2012.
• Główne kontrowersje teologiczne wokół komunii niemowląt, Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej, 1982.
• Grzech, łaska, sakrament pojednania, Poznań: „W Drodze”, Kraków: „Kairos”, 2001.
• Gwiazdy, ludzie i zwierzęta: o godności człowieka i godności materii, Poznań: Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów W drodze, 2009.
• Jestem alkoholikiem. Świadectwa A[nonimowych] A[lkoholików], Poznań: „W Drodze”, 1986.
• Jeśli chcesz osiągnąć życie wieczne... Kazania radiowe, Warszawa: Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna „Adam”, 2010.
• Królestwo Boże w was jest. Wybór artykułów, Poznań: W drodze”, 1980.
• Legendy dominikańskie, Poznań: „W Drodze”, 1982, 1985, 2002.
• Małżeństwo, rozwód, związki niesakramentalne, Poznań: „W Drodze”; Kraków: „Kairos”, 2000.
• Matka Boża, aniołowie, święci, Poznań: „W Drodze”, 2004.
• Miłujcie nieprzyjacioły wasze: antologia, Kraków: Wydawnictwo Arcana, 2012.
• Nadzieja poddawana próbom, Poznań: „W Drodze” Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów, 1998.
• Nasze czasy są O.K., Lublin: TN KUL, 1997.
• O Panu Jezusie to, co najważniejsze, Toruń: Wydawnictwo Ikona, 2014.
• O spowiedzi, Toruń: Wydawnictwo Ikona, 2014.
• Patriotyzm dzisiaj, Poznań: „W Drodze”, 2005.
• Po co Kościołowi papież?, Poznań: Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów W drodze, 2011.
• Po co nam Kościół?, Poznań: „W Drodze”, Kraków: „Kairos”, 2001.
• Poszukiwania w wierze, Poznań: „W Drodze”, 1992, 1998.
• Praca nad wiarą, Poznań: „W Drodze”, 1999.
• Problem odmowy służby wojskowej na Soborze Watykańskim II, Warszawa: „Dezerter”, 1987.
• Przystanąć w drodze, Poznań: Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów W Drodze, 2014.
• Pytania nieobojętne, Poznań: „W Drodze”, 1986, 1988, 1993, 1997.
• Religie, zbawienie, prawda wiary, Poznań: „W Drodze”, Kraków: „Kairos”, 2001.
• Rozmowy ze świętym Augustynem, Poznań: „W Drodze”, 1985, 1997.
• Rozpacz pokonana, Poznań: „W Drodze”, 1983, 1998.
• Seks, miłość, obyczaje, Poznań: „W Drodze”, Kraków: „Kairos”, 2000.
• Spotkania ze Zmartwychwstałym, Warszawa: Wydawnictwo Sióstr Loretanek, 2012.
• Szukającym drogi, Poznań: Księgarnia Świętego Wojciecha, 1982, 1984, 1988, 1993, 1998.
• Śmierć, zmartwychwstanie, życie wieczne, Poznań: „W Drodze”, Kraków: „Kairos”, 2001.
• Świadkowie Boga. O sensie i wartości męczeństwa, Kraków: „M”, cop. 2001.
• Świętowanie Pana Boga, Kraków: „Znak”, 2001.
• Tajemnica Emmanuela dzisiaj, Poznań: „W Drodze”, 1989.
• Tajemnice Biblii, Poznań: „W Drodze”, 2003.
• Trud wolności, Kraków: „M”, 2001.
• Uświęcanie czasu, Poznań: W drodze Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów, cop. 2009.
• W ćwierćwiecze ustawy o przerwaniu ciąży, Warszawa: Kuria Metropolitalna Warszawska. Wydział Duszpasterstwa, 1980.
• Wiara na co dzień, Poznań: „W Drodze”, 1991.
• Wierność i obietnica. 65 rozmów, Kraków: Arcana, 2010.
• Wojna o pokój? O wojnie i pokoju widzianych oczami chrześcijanina, Kraków: „M”, 2003.
• Wróżby, czary, opętanie, Poznań: „W Drodze”, Kraków: „Kairos”, 2000.
• Wszechobecna miłość, Poznań: Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów W drodze, 2011.
• Wybierajmy życie!, Poznań: „W Drodze”, 2002.
• Wykład listu do Rzymian = Super Epistolam S. Pauli Apostoli ad Romanos, Poznań: „W Drodze”, 1987.
• Zło, cierpienie, nadzieja, Poznań: „W Drodze”; Kraków: „Kairos”, 2001.

Linki zewnętrzne

• O. prof. dr hab. Jacek Salij, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2015-02-25] .
• Książki Jacka Salija dostępne online. nonpossumus.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-02-08)]. [dostęp 2015-02-25]
• Jacek Salij w katalogu Biblioteki Narodowej [dostęp 2015-02-25]