Jan Ambrosii
| sufragan wrocławski | |
| |
| Data śmierci | |
|---|---|
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Nominacja biskupia |
11 marca 1476 |
| Sakra biskupia |
1476 |
Jan Ambrosii, Jan Ambrosius, Jan Ambrożowy (zm. 3 października 1504) – biskup pomocniczy wrocławski od 1476.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Był synem Ambrożego. Od imienia ojca pochodzi przydomek Ambrosii. Wstąpił do klasztoru kanoników regularnych na Piasku we Wrocławiu. Pełnił funkcję prepozyta wrocławskiego szpitala św. Ducha. 11 marca 1476 został sufraganem w diecezji wrocławskiej jako biskup tytularny Cyzicus. Pełnił także inne urzędy: proboszcza w Lubinie, a po zamianie w 1500 w Trzebnicy, kanonika kapituł w Głogowie (1487-1494 rezydował w tym mieście, prebendę posiadał zapewne do śmierci) i Nysie. W 1494 doprowadził do pojednania między kapitułą katedralną a ordynariuszem Janem Rothem. Konsekrował kościoły: św. Piotra i św. Pawła we Wrocławiu (11 lutego 1493), kościół w Starym Koźlu (1499), w Knurowie (1497), św. Barbary w Świdnicy (1501). Ponadto poświęcił ołtarze: w Żaganiu, Nysie i Ziębicach. Wydawał też przywileje odpustowe. W 1481 ufundował kościół św. Fabiana i Sebastiana przy szpitalu św. Ducha we Wrocławiu. Z powodu licznych obowiązków pozaklasztornych nie mógł stale sprawować funkcji prepozyta szpitala i ustanowił dla niego urząd szafarza.
Biskup Jan został pochowany w ufundowanym przez siebie kościele św. Fabiana i Sebastiana. Po jego zburzeniu w 1525 płytę nagrobną przeniesiono do Katedry św. Marii Magdaleny. Wykorzystano ją tam jako nagrobek Łukasza Lindnera (zm. 10 lutego 1538) i na odwrocie opatrzono odpowiednią inskrypcją. Została ustawiona przy północnej elewacji zakrystii pomiędzy przyporami. 26 lipca 1894 nagrobek przeniesiono do dolnego kościoła św. Krzyża we Wrocławiu. Obecnie jest ustawiony w północnym ramieniu transeptu. Nagrobek wykonany z szarego marmuru przedstawia stojącego biskupa z infułą na głowie i pastorałem w ręku. W dolnych rogach znajdują się dwa herby: biskupstwa wrocławskiego i rodowy Himmler. Płytę obiega łacińska inskrypcja wymieniająca imię zmarłego i datę śmierci.
Nagrobek biskupa Jana pod względem stylistycznym bliski jest południowoniemieckiej rzeźbie nagrobkowej, a zwłaszcza bawarskiej. Artysta w sposób naturalistyczny pokazał proces starzenia się duchownego.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Czechowicz B., Nagrobki późnogotyckie na Śląsku, Wrocław 2003, s. 199.
- Gerlic H., Kapituła głogowska w dobie piastowskiej i jagiellońskiej (1120-1526), Gliwice 1993, s. 230.
- Mandziuk J., Historia Kościoła katolickiego na Śląsku, t. I, cz. 3 (1417-1520), Warszawa 2005, s. 124-125.
- Pobóg-Lenartowicz A., A ich czyny były liczne i godne pamięci. Konwent klasztoru kanoników regularnych NMP na Piasku we Wrocławiu do początku XVI wieku, Opole 2007, s. 213.
- Piotr Nitecki, Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965 - 1999, Henryk Gulbinowicz, Warszawa: „Pax”, 2000, s. 167, ISBN 83-211-1311-7, OCLC 189782455.