Bazylika kolegiacka Trójcy Przenajświętszej w Myszyńcu

Bazylika Trójcy Przenajświętszej w Myszyńcu
	nr rej. A-467 z dnia 30 marca 1981
	kościół parafialny
	; Bazylika kolegiacka w Myszyńcu z jezuicką bramno-dzwonniczą wieżą
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Miejscowość	Myszyniec
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	Trójcy Przenajświętszej w Myszyńcu
Bazylika mniejsza; • nadający tytuł	od 2013; Papież Franciszek
Wezwanie	Trójcy Przenajświętszej
Wspomnienie liturgiczne	11 listopada
	Przedmioty szczególnego kultu
Relikwie	św. Jana Pawła II, św. siostry Faustyny Kowalskiej, bł. ks. Jerzego Popiełuszki, bł. Rodziny Ulmów
Historia
Data rozpoczęcia budowy	1909
Data zakończenia budowy	1922
Data poświęcenia	19 maja 1926
Dane świątyni
Styl	Neogotycki
Architekt	Franciszek Przecławski
Świątynia; • materiał bud.; • długość; • szerokość	; • cegła; 61 m; 30 m
Wieża kościelna; • liczba wież; • wysokość wież	; 2; 50 m
Dzwonnica; • typ dzwonnicy	; wolno stojąca
	Położenie na mapie Myszyńca Bazylika Trójcy Przenajświętszej w Myszyńcu
	Położenie na mapie Polski Bazylika Trójcy Przenajświętszej w Myszyńcu
	Położenie na mapie województwa mazowieckiego Bazylika Trójcy Przenajświętszej w Myszyńcu
	Położenie na mapie powiatu ostrołęckiego Bazylika Trójcy Przenajświętszej w Myszyńcu
	Położenie na mapie gminy Myszyniec Bazylika Trójcy Przenajświętszej w Myszyńcu
	53°22′56″N 21°20′47″E/53,382222 21,346389
	Multimedia w Wikimedia Commons

Bazylika kolegiacka Trójcy Przenajświętszej w Myszyńcu – zabytkowy^[1] rzymskokatolicki kościół parafialny z początku XX wieku znajdujący się w Myszyńcu przy ul. Stacha Konwy 12^[2].

Historia

Kościół został wybudowany staraniem Komitetu Budowy Murowanego Kościoła, a projekt zatwierdzili w 1907 roku przedstawiciele guberni łomżyńskiej^[3]. Poprzedni, drewniany, został rozebrany ostatecznie w 1909 roku^[3]. W 1914 roku, jeszcze podczas budowy kościoła, ogień strawił plebanię wraz z dokumentami historycznymi, związanymi z myszyniecką parafią^[4].

W roku 1999 kościół został wyniesiony do godności kolegiaty. W 1981 roku kościół został wpisany do rejestru zabytków ówczesnego województwa ostrołęckiego (nr rej A-467)^[1]. W roku 2013 roku papież Franciszek podniósł świątynię do godności bazyliki mniejszej^[5].

Dekretem biskupa łomżyńskiego Janusza Stepnowskiego z 9 lutego 2021 roku bazylika została ustanowiona jednym z 20 kościołów stacyjnych Papieskiego Roku św. Józefa w diecezji łomżyńskiej^[6].

Architektura i wyposażenie

Jest to neogotycki pięcionawowy kościół halowy wybudowany w latach 1909–1922 według projektu Franciszka Przecławskiego^[7]^[8]. Rola Adolfa Schimmelpfenniga w powstaniu projektu, który jest wymieniany w niektórych źródłach^[8] została później odrzucona^[7]. Bazylika jest największym budynkiem sakralnym dekanatu Myszyniec. Należy również do największych tego typu obiektów w diecezji łomżyńskiej. Jego wymiary to: 61 m – długość, 30 m – szerokość, 18 m – wysokość do sklepienia, 50 m – wysokość dwóch wież^[9]^[10]. Wybudowano go z cegły, jest nieotynkowany i niepodpiwniczony. Bryła budowli jest rozczłonkowana, z transeptem oraz wieloosiową i wielokondygnacyjną fasadą frontową zwieńczoną dwoma wieżami^[8].

W kościele zachowały się stare feretrony i dwa boczne ołtarze z XVIII wieku. Witraże zdobiące okna kościoła zamówione zostały w 1922 roku w Krakowskim Zakładzie Witrażów Oszkleń i Mozaiki S.G. Żeleński, który swoją nazwą nawiązuje do pierwotnego jej właściciela Stanisława Gabriela Żeleńskiego, brata Tadeusza Boya-Żeleńskiego^[11].

Otoczenie

Obok świątyni stoi pojezuicka murowana dzwonnica z XVIII wieku, najstarszy murowany budynek w Puszczy Zielonej^[12]. Przy wejściu do dzwonnicy znajdują się dwie kuny żelazne (obroże)^[13].

Galeria

Kościół w Myszyńcu widziany z dostrzegalni przeciwpożarowej w Podgórzu (ok. 12 km)
Widok na bazylikę w Myszyńcu od strony ulicy
Ołtarz główny
Wnętrze nawy bocznej
Chór
Karawaka przy bazylice
Kapliczka przy bazylice
Flaga powiewająca na wieży Bazyliki Mniejszej z okazji świąt majowych
Widok z wieży Bazyliki w Myszyńcu
Widok z wieży Bazyliki w Myszyńcu
Chrzcielnica
Tablica informacyjna przed Bazyliką

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Rejestr zabytków nieruchomych w województwie mazowieckim (stan na 30 czerwca 2024 roku). Narodowy Instytut Dziedzictwa, 2024-06-30. [dostęp 2024-09-01]. (pol.).
↑ Kościół parafialny pw. Trójcy Przenajświętszej [online], zabytek.pl [dostęp 2024-09-01] (pol.).
↑ ^a ^b praca zbiorowa, Zmiany w wyglądzie i wystroju kościołów w Myszyńcu, [w:] MariaM. Przytocka (red.), Dzieje parafii i kościoła pw. Trójcy Przenajświętszej w Myszyńcu: praca zbiorowa, Folia Ecclesiastica Pultoviensia, Myszyniec: Parafia Rzymsko-Katolicka pw. Trójcy Przenajświętszej, 2009, s. 114, ISBN 978-83-929143-0-3 [dostęp 2024-07-26] (pol.).
↑ MilenaM. Nalewajk MilenaM., Nazwiska mieszkańców parafii w Myszyńcu, Myszyniec: Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe, 2021, s. 11, ISBN 978-83-62775-46-0 [dostęp 2024-07-26] (pol.).
↑ Kolegiata w Myszyńcu Bazyliką Mniejszą. [dostęp 2013-11-23].
↑ Dekret ustanawiający kościoły stacyjne roku św. Józefa w diecezji łomżyńskiej [online] [dostęp 2021-03-07] .
↑ ^a ^b TomaszT. Grygiel TomaszT., Kolegiata w Myszyńcu w świetle nowych ustaleń i atrybucji, „Biuletyn Historii Sztuki”, 83 (4), 2021, s. 923–945, DOI: 10.36744/bhs.1086, ISSN 2719-4612 [dostęp 2022-09-06] .
↑ ^a ^b ^c ZygmuntZ. Płochocki ZygmuntZ., Karta ewidencyjna zabytków architektury i budownictwa, tzw. „biała” – kościół parafialny pw. Trójcy Przenajświętszej w Myszyńcu [online], zabytek.pl, 15 grudnia 1995 [dostęp 2024-08-02] [zarchiwizowane z adresu 2024-08-02] (pol.).
↑ M.M. Turek M.M., Architektura Bazyliki Mniejszej w Myszyńcu, Myszyniec 2016, s. 14 .
↑ WitoldW. Jemielity WitoldW., Myszyniec centrum kościelnym Puszczy Zielonej, „Zeszyty Naukowe OTN”, 11, mazowsze.hist.pl, 1997, s. 91-100 [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04] .
↑ MariaM. Przytocka MariaM. (red.), Dzieje parafii i kościoła pw. Trójcy Przenajświętszej w Myszyńcu: praca zbiorowa, Folia Ecclesiastica Pultoviensia, Myszyniec: Parafia Rzymsko-Katolicka pw. Trójcy Przenajświętszej, 2009, s. 143, ISBN 978-83-929143-0-3 [dostęp 2024-07-26] .
↑ MariaM. Przytocka MariaM., Dzieje parafii i kościoła pw. Trójcy Przenajświętszej w Myszyńcu. Praca zbiorowa, Myszyniec: Parafia Rzymsko-Katolicka pw. Trójcy Przenajświętszej, 2009, ISBN 978-83-929143-0-3, OCLC 751390091 [dostęp 2022-07-15] .
↑ WiolettaW. Mosakowska WiolettaW., Karta ewidencyjna zabytków architektury i budownictwa, tzw. „biała” – dzwonnica [online], zabytek.pl, 15 września 1993 [dostęp 2024-09-01] (pol.).

[rej-zab-1] Rejestr zabytków nieruchomych w województwie mazowieckim (stan na 30 czerwca 2024 roku). Narodowy Instytut Dziedzictwa, 2024-06-30. [dostęp 2024-09-01]. (pol.).

[2] Kościół parafialny pw. Trójcy Przenajświętszej [online], zabytek.pl [dostęp 2024-09-01] (pol.).

[:0-3] raca zbiorowa, Zmiany w wyglądzie i wystroju kościołów w Myszyńcu, [w:] MariaM. Przytocka (red.), Dzieje parafii i kościoła pw. Trójcy Przenajświętszej w Myszyńcu: praca zbiorowa, Folia Ecclesiastica Pultoviensia, Myszyniec: Parafia Rzymsko-Katolicka pw. Trójcy Przenajświętszej, 2009, s. 114, ISBN 978-83-929143-0-3 [dostęp 2024-07-26] (pol.).

[4] MilenaM. Nalewajk MilenaM., Nazwiska mieszkańców parafii w Myszyńcu, Myszyniec: Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe, 2021, s. 11, ISBN 978-83-62775-46-0 [dostęp 2024-07-26] (pol.).

[5] Kolegiata w Myszyńcu Bazyliką Mniejszą. [dostęp 2013-11-23].

[6] Dekret ustanawiający kościoły stacyjne roku św. Józefa w diecezji łomżyńskiej [online] [dostęp 2021-03-07] .

[:2-7] TomaszT. Grygiel TomaszT., Kolegiata w Myszyńcu w świetle nowych ustaleń i atrybucji, „Biuletyn Historii Sztuki”, 83 (4), 2021, s. 923–945, DOI: 10.36744/bhs.1086, ISSN 2719-4612 [dostęp 2022-09-06] .

[:1-8] ZygmuntZ. Płochocki ZygmuntZ., Karta ewidencyjna zabytków architektury i budownictwa, tzw. „biała” – kościół parafialny pw. Trójcy Przenajświętszej w Myszyńcu [online], zabytek.pl, 15 grudnia 1995 [dostęp 2024-08-02] [zarchiwizowane z adresu 2024-08-02] (pol.).

[Turek2016-9] M.M. Turek M.M., Architektura Bazyliki Mniejszej w Myszyńcu, Myszyniec 2016, s. 14 .

[Jemielity1997-10] WitoldW. Jemielity WitoldW., Myszyniec centrum kościelnym Puszczy Zielonej, „Zeszyty Naukowe OTN”, 11, mazowsze.hist.pl, 1997, s. 91-100 [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04] .

[11] MariaM. Przytocka MariaM. (red.), Dzieje parafii i kościoła pw. Trójcy Przenajświętszej w Myszyńcu: praca zbiorowa, Folia Ecclesiastica Pultoviensia, Myszyniec: Parafia Rzymsko-Katolicka pw. Trójcy Przenajświętszej, 2009, s. 143, ISBN 978-83-929143-0-3 [dostęp 2024-07-26] .

[12] MariaM. Przytocka MariaM., Dzieje parafii i kościoła pw. Trójcy Przenajświętszej w Myszyńcu. Praca zbiorowa, Myszyniec: Parafia Rzymsko-Katolicka pw. Trójcy Przenajświętszej, 2009, ISBN 978-83-929143-0-3, OCLC 751390091 [dostęp 2022-07-15] .

[dzwonnica-13] WiolettaW. Mosakowska WiolettaW., Karta ewidencyjna zabytków architektury i budownictwa, tzw. „biała” – dzwonnica [online], zabytek.pl, 15 września 1993 [dostęp 2024-09-01] (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

Kościoły parafialne	Niepokalanego Poczęcia NMP w Czarni św. Józefa Oblubieńca w Dąbrowach MB Królowej Korony Polskiej w Krysiakach MB Różańcowej w Kuziach Chrystusa Króla Wszechświata w Łysych Trójcy Przenajświętszej w Myszyńcu św. Stanisława Kostki w Zalasie
Kościoły filialne	św. Anny w Łysych Klasztor i kościół pw. Miłosierdzia Bożego w Gadomskich

Archikatedry	Białystok Częstochowa Frombork Gdańsk Gniezno Kraków Łódź Poznań Przemyśl Szczecin Warszawa
Katedry	Kielce Łowicz Pelplin Płock Sandomierz Sosnowiec Tarnów Toruń Warszawa-Praga Włocławek
Konkatedry	Chełmża Gdańsk Kołobrzeg Olsztyn Stalowa Wola
Kolegiaty	Bochnia Brzozów Chełm Dobre Miasto Gdynia Grudziądz Janów Podlaski Kalisz Kętrzyn Koronowo Kraków Krosno Kruszwica Krzeszów Legnickie Pole Leszno Limanowa Miechów Mielec Myszyniec Nowe Miasto Lubawskie Nowy Sącz Olkusz Parczew Poznań Przeworsk Pułtusk Sejny Sieradz Skarżysko-Kamienna Strzegom Szamotuły Środa Wielkopolska Węgrów Wiślica Zawiercie
Klasztorne	Bardo Bydgoszcz (św. Wincentego à Paulo) Czerwińsk n. Wisłą Częstochowa (Jasna Góra) Dębowiec Gdańsk (św. Mikołaja) Gidle Gietrzwałd Głogówko (Święta Góra) Góra św. Anny Górka Klasztorna Jarosław Kalwaria Pacławska Kalwaria Zebrzydowska Katowice (Panewniki) Kodeń Kraków (św. Franciszka) Kraków (Kazimierz) Kraków (Mogiła) Kraków (Na Piasku) Kraków (NSPJ) Kraków (Skałka) Kraków (św. Trójcy) Leśna Podlaska Leżajsk Licheń Lublin Niepokalanów Poznań (św. Józefa) Radecznica Różanystok Rychwałd Rzeszów Stara Wieś Stoczek Klasztorny Studzianna Święta Lipka Święty Krzyż Trzebinia Trzebnica Tuchów Twardogóra Wambierzyce Warszawa (NSPJ) Warszawa (św. Krzyża)
Poklasztorne	Koronowo Krzeszów Legnickie Pole Markowice Miechów Poznań Przeworsk Rokitno Rudy Sejny Skrzatusz Trzemeszno
Pozostałe	Augustów Bielsk Podlaski Bielsko-Biała Białystok Bolesławiec Braniewo Bydgoszcz (Matki Boskiej Królowej Męczenników) Chojnice Dąbrowa Górnicza (MB Anielskiej) Dąbrowa Górnicza (NSPJ) Gdańsk (św. Brygidy) Gorlice Grybów Inowrocław Jelenia Góra Katowice (Bogucice) Kobyłka Kraków (Łagiewniki) Kraków (Mariacki) Krotoszyn Lubartów Ludźmierz Mikołów Nysa Oleśnica Pacanów Piekary Śląskie Piotrków Trybunalski Prostyń Pszów Radom Rybnik Sokoły Szczecin Szczepanów Wadowice Wąwolnica Wrocław (garnizonowy) Zduńska Wola Ziębice