Stanisław Kowalczyk (1924–1998)

Stanisław Kowalczyk
Data i miejsce urodzenia	12 grudnia 1924 ; Pabianice
Data i miejsce śmierci	30 stycznia 1998 ; Warszawa
	Wiceprezes Rady Ministrów
Okres	od 8 października 1980; do 12 lutego 1981
Przynależność polityczna	Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
	Minister spraw wewnętrznych
Okres	od 22 marca 1973; do 8 października 1980
Przynależność polityczna	Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
Poprzednik	Wiesław Ociepka
Następca	Mirosław Milewski
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Stanisław Kowalczyk (ur. 12 grudnia 1924 w Pabianicach, zm. 30 stycznia 1998 w Warszawie) – polski polityk, generał dywizji Milicji Obywatelskiej, z zawodu magister inżynier metalurg. Poseł na Sejm PRL V, VI, VII i VIII kadencji. Minister spraw wewnętrznych (1973–1980), członek Biura Politycznego KC PZPR (1975–1980), w latach 1980–1981 wiceprezes Rady Ministrów. Budowniczy Polski Ludowej.

Życiorys

Syn Adama i Stanisławy. Ukończył dwuletnie studium zaoczne w Centralnej Szkoły Partyjnej PZPR w punkcie konsultacyjnym w Katowicach oraz studia na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Podczas okupacji w okresie od 1941 do 1944 trykociarz w Zakładach Michel „Trykociarnia” w Pabianicach, następnie laborant w Zakładach Chemicznych w Pabianicach (1945–1948).

W październiku 1946 przystąpił do Polskiej Partii Socjalistycznej, a w grudniu 1948 wraz z nią do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Pełnił szereg funkcji w administracji partyjnej. Wchodził w skład komitetu miejskiego w Gliwicach, a następnie pracował w komitecie wojewódzkim w Katowicach jako referent i instruktor wydziału ekonomicznego, kierownik sektora chemicznego wydziału przemysłu ciężkiego oraz zastępca kierownika i kierownik tegoż wydziału, kierownik wydziału ekonomicznego, a także sekretarz oraz członek egzekutywy i sekretariatu KW. Następnie przeszedł do pracy w Komitecie Centralnym PZPR, był jego zastępcą członka (1964–1968), członkiem (1968–1981) i sekretarzem od 1971 do 1973. Kierował wydziałem przemysłu ciężkiego i komunikacji oraz wydziałem przemysłu i komunikacji KC. W latach 1973–1975 był zastępcą członka, a od 1975 do 1980 członkiem Biura Politycznego KC PZPR.

W październiku 1974 na mocy uchwały Rady Państwa PRL został awansowany do stopnia generała brygady MO. Akt nominacyjny wręczył mu w Belwederze przewodniczący Rady Państwa prof. Henryk Jabłoński^[1]. Trzy lata później, w październiku 1977 mianowany generałem dywizji. Akt nominacyjny wręczył mu w Belwederze I sekretarz KC PZPR Edward Gierek.

W latach 1969–1982 był posłem na Sejm PRL V, VI, VII i VIII kadencji. Od 22 marca 1973 do 8 października 1980 był ministrem spraw wewnętrznych w rządach Piotra Jaroszewicza, Piotra Jaroszewicza i Edwarda Babiucha oraz Edwarda Babiucha i Józefa Pińkowskiego. 19 listopada 1973 powołał Samodzielną Grupę „D” Departamentu IV MSW, zajmującą się dezintegracją Kościoła katolickiego w Polsce.

Od 8 października 1980 do 12 lutego 1981 był wicepremierem rządu. Następnie wycofał się z działalności politycznej. W marcu 1982 zrzekł się mandatu poselskiego.

Był żonaty z Zofią z domu Czerwińską (1923–2002). Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera HIV-3-20)^[2].

Odznaczenia

Order Budowniczych Polski Ludowej (1980)^[3]
Order Sztandaru Pracy I klasy
Order Sztandaru Pracy II klasy (1969)^[4]
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski^[5]
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Medal 30-lecia Polski Ludowej (1974)^[6]
Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju” (1973)^[7]
Srebrny Medal „Za zasługi dla obronności kraju”
Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju”
Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego (1963)^[8]
Złota odznaka „Zasłużonemu w rozwoju województwa katowickiego”
Złota odznaka „Zasłużony Działacz Związku Zawodowego Hutników” (1966)^[9]
Medal 30-lecia wyzwolenia Czechosłowacji przez Armię Radziecką (Czechosłowacja, 1975)^[10]
Medal jubileuszowy „Trzydziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (ZSRR, 1975)^[11].
Medal 90-lecia urodzin Georgi Dymitrowa (Bułgaria, 1972)^[12]
inne odznaczenia państwowe, resortowe i organizacyjne

Przypisy

↑ Henryk Dominiczak, Organy bezpieczeństwa PRL, 1944-1990: rozwój i działalność w świetle dokumentów MSW, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 1997, s. 243.
↑ Wyszukiwarka grobów w Warszawie.
↑ Lista osób odznaczonych w Belwederze. „Nowiny”, s. 2, Nr 159 z 23 lipca 1980.
↑ „Głos Słupski”, nr 185, 18 lipca 1969, s. 2.
↑ Profil na stronie Biblioteki Sejmowej.
↑ Medale 30-lecia dla czołowych działaczy partyjnych i państwowych, „Trybuna Robotnicza”, nr 170, 19 lipca 1974, s. 1.
↑ Medale „Za Zasługi dla Obronności Kraju” dla członków rządu, „Trybuna Robotnicza”, nr 241, 11 października 1973, s. 2.
↑ Odznaki Tysiąclecia dla działaczy Śląskich, „Trybuna Robotnicza”, nr 59, 11 marca 1963, s. 1.
↑ Jakość – nowoczesność – warunki życia i pracy, „Trybuna Robotnicza”, nr 234, 9 października 1966, s. 1.
↑ Medale z okazji 30-lecia wyzwolenia Czechosłowacji, „Trybuna Ludu”, nr 127, 3 czerwca 1975, s. 4.
↑ Medale radzieckie dla polskich przywódców, „Dziennik Bałtycki”, nr 106, 9–11 maja 1975, s. 1.
↑ Medale Georgi Dymitrowa dla członków kierownictwa PZPR, „Trybuna Robotnicza”, nr 266, 8 listopada 1972, s. 1.

Bibliografia

Tadeusz Mołdawa: Ludzie władzy 1944–1991. Warszawa: 1991.
„Trybuna Ludu”, 13–14 grudnia 1975, s. 2.
Informacje w BIP IPN.

[1] Henryk Dominiczak, Organy bezpieczeństwa PRL, 1944-1990: rozwój i działalność w świetle dokumentów MSW, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 1997, s. 243.

[2] Wyszukiwarka grobów w Warszawie.

[3] Lista osób odznaczonych w Belwederze. „Nowiny”, s. 2, Nr 159 z 23 lipca 1980.

[4] „Głos Słupski”, nr 185, 18 lipca 1969, s. 2.

[5] Profil na stronie Biblioteki Sejmowej.

[6] Medale 30-lecia dla czołowych działaczy partyjnych i państwowych, „Trybuna Robotnicza”, nr 170, 19 lipca 1974, s. 1.

[7] Medale „Za Zasługi dla Obronności Kraju” dla członków rządu, „Trybuna Robotnicza”, nr 241, 11 października 1973, s. 2.

[8] Odznaki Tysiąclecia dla działaczy Śląskich, „Trybuna Robotnicza”, nr 59, 11 marca 1963, s. 1.

[9] Jakość – nowoczesność – warunki życia i pracy, „Trybuna Robotnicza”, nr 234, 9 października 1966, s. 1.

[10] Medale z okazji 30-lecia wyzwolenia Czechosłowacji, „Trybuna Ludu”, nr 127, 3 czerwca 1975, s. 4.

[11] Medale radzieckie dla polskich przywódców, „Dziennik Bałtycki”, nr 106, 9–11 maja 1975, s. 1.

[12] Medale Georgi Dymitrowa dla członków kierownictwa PZPR, „Trybuna Robotnicza”, nr 266, 8 listopada 1972, s. 1.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]