Naar inhoud springen

Sigrid Kaag

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Sigrid Kaag
Sigrid Kaag in 2018
Sigrid Kaag in 2018
Volledige naam Sigrid Agnes Maria Kaag
Geboren 2 november 1961
Rijswijk (ZH)
Politieke partij D66
Beroep Diplomaat
Politicus (voorheen)
Religie Rooms-katholiek[1]
Vlag van Verenigde Naties senior coördinator humanitaire hulp en wederopbouw in Gaza
Huidige functie
Aangetreden 8 januari 2024
President António Guterres
Vlag van Nederland eerste vicepremier
Aangetreden 10 januari 2022
Einde termijn 7 januari 2024
Premier Mark Rutte
Voorganger Hugo de Jonge
Opvolger Rob Jetten
Vlag van Nederland minister van Financiën
Aangetreden 10 januari 2022
Einde termijn 7 januari 2024
Premier Mark Rutte
Voorganger Wopke Hoekstra
Opvolger Rob Jetten (a.i.)
Vlag van Nederland minister van Buitenlandse Zaken
Aangetreden 25 mei 2021
Einde termijn 17 september 2021
Premier Mark Rutte
Voorganger Stef Blok
Opvolger Tom de Bruijn (a.i.)
fractievoorzitter in de Tweede Kamer
Aangetreden 31 maart 2021
Einde termijn 11 januari 2022
Voorganger Rob Jetten
Opvolger Jan Paternotte
politiek leider van D66
Aangetreden 4 september 2020
Einde termijn 12 augustus 2023
Voorganger Alexander Pechtold
Opvolger Rob Jetten
Vlag van Nederland minister van Buitenlandse Zaken (wnd.)
Aangetreden 13 februari 2018
Einde termijn 7 maart 2018
Premier Mark Rutte
Voorganger Halbe Zijlstra
Opvolger Stef Blok
Vlag van Nederland minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking
Aangetreden 26 oktober 2017
Einde termijn 10 augustus 2021
Premier Mark Rutte
Voorganger Lilianne Ploumen
Opvolger Tom de Bruijn
Vlag van Verenigde Naties speciaal gezant van de Verenigde Naties in Libanon
Aangetreden 17 januari 2015
Einde termijn 26 oktober 2017
President Ban Ki-moon
António Guterres
Voorganger Derek Plumbly
Opvolger Pernille Dahler Kardel
Vlag van Verenigde Naties speciaal gezant van de Verenigde Naties in Syrië
belast met:
Ontwapeningsmissie Chemische Wapens
Aangetreden 13 oktober 2013
Einde termijn 30 september 2014
President Ban Ki-moon
Portaal  Portaalicoon   Politiek

Sigrid Agnes Maria Kaag (Rijswijk (ZH), 2 november 1961) is een Nederlands diplomate en voormalig politica. Ze is sinds januari 2024 senior humanitair en wederopbouw coördinator voor Gaza bij de Verenigde Naties.[2]

Namens Democraten 66 (D66) was zij van 10 januari 2022 tot 8 januari 2024 eerste vicepremier en minister van Financiën in het kabinet-Rutte IV. Tevens was zij partijleider van D66 tussen 4 september 2020 en 12 augustus 2023.

Eerder was zij ondersecretaris-generaal bij de VN.[3] Van oktober 2013 tot september 2014 leidde Kaag als ondersecretaris-generaal de ontwapeningsmissie die leidde tot de vernietiging van de chemische wapens in Syrië. Vanaf december 2014 tot haar eerste ministerschap was Kaag speciaal coördinator van de Verenigde Naties in Libanon (UNSCOL).

In 2017 maakte zij de overstap naar de politiek, toen zij minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking in het kabinet-Rutte III werd en later ook minister van Buitenlandse Zaken. Zij was lijsttrekker van D66 bij de Tweede Kamerverkiezingen van maart 2021 en vervolgens fractievoorzitter in de Tweede Kamer.[4]

Jeugd en studie

[bewerken | brontekst bewerken]

Kaag werd geboren in 1961 in Rijswijk als dochter van een klassiek pianist en ze groeide op in Zeist. Ze was leerling aan het Christelijk Lyceum Zeist. Ze had al op jonge leeftijd een brede interesse in politiek en internationale zaken.[5] Ze begon haar studie Arabische taal en filologie aan de Universiteit Utrecht, maar behaalde in 1985 haar Bachelor of Arts in Midden-Oostenstudies aan de Amerikaanse Universiteit in Caïro.[6][7] In 1987 behaalde ze een Master of Philosophy in internationale betrekkingen aan St Antony's College in Oxford en in 1988 een Master of Arts in de Politiek en Economie van het Midden-Oosten aan de Universiteit van Exeter. Ook studeerde Kaag aan de Franse École nationale d'administration (ENA)[8] en volgde zij de leergang Buitenlandse Betrekkingen aan Instituut Clingendael.[9]

Begin carrière

[bewerken | brontekst bewerken]

Na haar studie werkte Kaag als analist voor Royal Dutch Shell in Londen. Later werkte ze voor het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken als plaatsvervangend hoofd van de Afdeling VN Politieke Zaken. Als diplomaat woonde en werkte Kaag in Beiroet, Wenen en Khartoem.

Carrière bij de Verenigde Naties

[bewerken | brontekst bewerken]

Kaag begon haar werk voor de Verenigde Naties in 1994 als Senior-adviseur van de Deputy Special Representative van de Secretaris-Generaal in Khartoem, Sudan. Van 1998 tot 2004 was ze Chief of Donor Relations voor de Internationale Organisatie voor Migratie, en Senior Programme Manager bij het kantoor externe betrekkingen van UNRWA, de VN-organisatie voor steun aan Palestijnse vluchtelingen, in Jeruzalem. In het Midden-Oosten was Kaag verantwoordelijk voor de (deels bezette) Palestijnse gebieden, Libanon, Jordanië en Syrië.

Van 2007 tot 2010 was Kaag regionaal directeur Midden-Oosten/Noord-Afrika voor het VN-kinderfonds UNICEF. Van 2010 tot 2013 was Kaag assistent-secretaris-generaal bij het VN-Ontwikkelingsprogramma (UNDP), waar ze werkte als plaatsvervanger van de voormalig premier van Nieuw-Zeeland Helen Clark.[10]

VN Speciaal coördinator OPCW-VN Missie

[bewerken | brontekst bewerken]

Van oktober 2013 tot september 2014 leidde Kaag als speciaal coördinator de VN-OPCW-ontwapeningsmissie die leidde tot de vernietiging van de chemische wapens in Syrië. De ontwapeningsmissie ondernam de VN samen met de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (OPCW).

Op 13 oktober 2013 werd Kaag door VN Secretaris-General Ban Ki-moon genomineerd de missie te leiden. De VN Veiligheidsraad stemde drie dagen later over haar nominatie, waarna Kaag officieel de positie kreeg toegewezen.[11] Kaag nam de leiding over een team van honderd experts dat de opdracht kreeg het chemische wapenprogramma van Syrië te vernietigen voor 30 juni 2014.[12]

Vanaf december 2014 tot haar ministerschap was Kaag Special Coordinator van de Verenigde Naties in Libanon (UNSCOL).[13]

Minister in kabinet-Rutte III

[bewerken | brontekst bewerken]

Eind oktober 2017 werd Kaag door D66-leider Alexander Pechtold gebeld en gevraagd voor een ministerspost.[14] Op 26 oktober 2017 werd Kaag vervolgens beëdigd als minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking in kabinet-Rutte III.[15]

Minister Sigrid Kaag spreekt de VN Veiligheidsraad toe op 8 maart 2018

Toen op 13 februari 2018 minister van Buitenlandse Zaken Halbe Zijlstra opstapte, nam Kaag de taken waar tot op 7 maart 2018 Stef Blok beëdigd werd.[16] Kaag was daarmee de eerste vrouwelijke minister van Buitenlandse Zaken van Nederland. Op 8 maart 2018 zat minister Kaag de VN-Veiligheidsraad voor in New York. In het kader van Internationale Vrouwendag bestond de Nederlandse delegatie onder Kaags voorzitterschap volledig uit vrouwen.[17]

Sinds 2018 is Kaag lid van de World Bank/WHO Global Preparedness Monitoring Board (GPMB).[18] In 2019 trad ze toe tot de World Economic Forum High-Level Group on Humanitarian Investing.[19]

Minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok draagt het ministerie over aan Kaag

Door wisselingen binnen het demissionaire kabinet werd Kaag op 25 mei 2021 benoemd tot minister van Buitenlandse Zaken. Deze functie combineerde zij tot 10 augustus 2021 met het ministerschap voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking. Daarna werd zij als minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking opgevolgd door een andere oud-diplomaat, Tom de Bruijn.[20] Op 16 september 2021 steunde de Tweede Kamer een motie van afkeuring tegen haar. Een meerderheid verweet haar dat er in Afghanistan te laat was overgegaan tot de evacuatie van Nederlanders en van personen in dat land die werkzaam waren geweest voor Nederland. In reactie op de aanname van de motie van afkeuring kondigde Kaag aan ontslag aan te vragen als minister.[21] De koning heeft haar op 17 september ontslag verleend.[22] Ze werd opgevolgd door Ben Knapen.

Al snel na toetreden tot kabinet werd er gespeculeerd over een kandidatuur van Kaag voor het lijsttrekkerschap van D66, een functie waarvoor een vacature was ontstaan na het opstappen van Alexander Pechtold. In die periode profileerde ze zich ook door toespraken te geven,[23] vaak buiten haar eigen portefeuille als minister.[24]

Op 21 juni 2020 stelde zij zich uiteindelijk kandidaat.[25] Ook van Kajsa Ollongren en Rob Jetten werd gespeculeerd dat zij zich zouden kandideren, maar beiden zagen daar van af.[26][27] De enige tegenstander was daarom het onbekende lid Ton Visser, waardoor Kaag de verkiezing won met 95,7 procent van de stemmen.

In de aanloop naar de verkiezingen werd op 3 januari 2021 de VPRO-documentaire Sigrid Kaag: van Beiroet tot Binnenhof uitgezonden. Hiervoor was Kaag enkele jaren gevolgd door documentairemakers. Al voor de uitzending was er ophef over de uitzenddatum zo vlak voor de verkiezingen.[28] Na de verkiezingen publiceerde GeenStijl over de communicatie tussen de omroep en D66 over de documentaire, die zij verkregen hadden via een wob-verzoek. Daaruit bleek dat D66 wel degelijk inhoudelijk veel verzoeken had, waarvan een deel werd ingewilligd, hoewel dit vooraf werd ontkend. Ook het ministerie van Buitenlandse Zaken bemoeide zich ermee, waaronder de uitzenddatum van de documentaire.[29] Aanvankelijk gaf Kaag aan dat dit niet op haar verzoek was,[30] maar gaf al snel toe dat zij ervoor verantwoordelijk was.[31] Naar aanleiding van deze berichtgeving verklaarde het Commissariaat voor de Media dat er geen reden was voor verder onderzoek, omdat de redactionele onafhankelijkheid niet geschonden lijkt te zijn.[32]

De campagne van D66 voor de Tweede Kamerverkiezingen in maart 2021 met Kaag was succesvol. Ze wisten met vijf zetels te groeien tot een totaal van 24 zetels. Daarmee werden zij de op één na grootste partij, na de VVD. Ze trad per 31 maart 2021 toe tot de Tweede Kamer als fractievoorzitter.

Op 12 augustus 2023 werd bekend dat Rob Jetten de lijsttrekker zou worden voor de Tweede Kamerverkiezingen 2023, waarmee een einde kwam aan het partijleiderschap van Kaag.

HJ Schoo-lezing

[bewerken | brontekst bewerken]

Tijdens haar HJ Schoo-lezing, georganiseerde door Elsevier Weekblad (EW) in debatcentrum de Rode Hoed op 6 september 2021, uitte ze felle kritiek op de politieke cultuur die volgens haar mede onder leiding van Rutte zou zijn ontstaan.[33] Haar rede droeg als titel De roeping van mijn generatie. Wat vrij zijn van ons vraagt en is ook als boek verschenen (ISBN 978-94-6348099-4).

Minister in kabinet-Rutte IV

[bewerken | brontekst bewerken]

Kaag trad per 10 januari 2022 aan als eerste vicepremier en minister van Financiën in het kabinet-Rutte IV.[34] Ze werd daarmee de eerste vrouwelijke minister van Financiën van Nederland. Zij was als minister van Financiën verantwoordelijk voor diverse koopkrachtmaatregelen om de klappen van de Oekraïne-oorlog en de daaropvolgende energiecrisis op te vangen. Daarnaast slaagde zij erin de overheidsschuld als percentage van het bruto binnenlands product te verlagen.

VN-coördinator voor Gaza

[bewerken | brontekst bewerken]

Kaag werd op 26 december 2023 door de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, António Guterres, benoemd tot VN Senior Coördinator Humanitaire Hulp en Wederopbouw in Gaza, ter uitvoering van resolutie 2720 (2023) van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties.[35] Haar taak is humanitaire hulpzendingen naar Gaza te faciliteren, te coördineren, te versnellen en te verifiëren, ondersteund door het VN-Bureau voor Projectondersteunende Diensten. Koning Willem-Alexander verleende haar per 8 januari 2024 ontslag als minister van Financiën.[36][37][38]

De eerste week werkte zij vanaf het hoofdkwartier in New York. Half januari betrok zij haar eigen kantoor. Vanwege gebrek aan medewerking door Israël werkt zij vanuit de Jordaanse hoofdstad Amman, met het streven later vanuit Egypte te werken en uiteindelijk te verhuizen naar Gaza.

Internationale functies

[bewerken | brontekst bewerken]

Internationale organisaties

[bewerken | brontekst bewerken]

Non-profit organisaties

[bewerken | brontekst bewerken]
  • P4G – Partnering for Green Growth and the Global Goals 2030, lid van de raad van bestuur (Board of Directors) (sinds 2019)[46]
  • Generation Unlimited, bestuurslid (sinds 2018)
  • International Gender Champions, (sinds 2017)[47]
  • Global Commission on the Stability of Cyberspace, (2017)[48]

Kaag is gehuwd met voormalig Palestijns schaduwminister voor gezondheidszorg en ambassadeur in Zwitserland Anis al-Qaq met wie zij vier kinderen heeft.[49] Ze trouwde in 1993 met hem in Jeruzalem en verloor nadat haar huwelijk bekend werd bij Buitenlandse Zaken haar vertrouwensfunctie.[50] Kaag is polyglot. Ze spreekt zes talen vloeiend: Nederlands, Engels, Frans, Spaans, Duits en Arabisch.[51] Ze was de eerste Speciale Vertegenwoordiger van de VN met een profiel in het modeblad Vogue.[52]

Onderscheiding

[bewerken | brontekst bewerken]
[bewerken | brontekst bewerken]
Zie de categorie Sigrid Kaag van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Voorganger:
Lilianne Ploumen
Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking
2017 - 2021
Opvolger:
Tom de Bruijn
Voorganger:
Halbe Zijlstra
Minister van Buitenlandse Zaken (a.i.)
2018
Opvolger:
Stef Blok
Voorganger:
Stef Blok
Minister van Buitenlandse Zaken
2021
Opvolger:
Tom de Bruijn (a.i.)
Voorganger:
Hugo de Jonge
Eerste Vicepremier
2022-2024
Opvolger:
Rob Jetten
Voorganger:
Wopke Hoekstra
Minister van Financiën
2022-2024
Opvolger:
Rob Jetten (a.i.)