Baybay Chukchi
Ti Bayaby Chukchi (Ruso: Чуко́тское мо́ре, IPA: [tɕʊˈkotskəjə ˈmorʲə]) ket ti pingir a baybay ti Taaw Artiko. Daytoy ket nabeddengan iti laud babaen ti Lingsat De Long, idiay asideg ti Isla Wrangel, ken iti daya babaen ti Punto Barrow, Alaska, ken iti labesna ket mabirukan ti Baybay Beaufort. Ti Lingsat Bering ket mangporma ti akin-abagatan unay a patingga ken mangikapet daytoy iti Baybay Bering ken ti Taaw Pasipiko. Ti kangrunaan a puerto ti Baybay Chukchi ket ti Uelen idiay Rusia. Ballasiwen ti Internasional a Linia ti Petsa ti Baybay Chukchi manipud iti amianan a laud aginggana ti abagatan a daya. Daytoy ket maiyallatiw nga agpadaya tapno maliklikan ti Isla Wrangel ken ti pay Chukotka Autonomo nga Okrug idiay nangruna a daga ti Rusia.
Heograpia
[urnosen | urnosen ti taudan]Ti baybay ket addaan iti agarup a kalawa iti 595,000 km² (230,000 mi²) ken mabalin laeng a malasat kadagiti agarup nga uppat a bulan iti tinawen. Ti kangrunaan a heolohikal a langa ti sirok ti Baybay Chukchi ket ti 700 km (435 mi)-iti kaatiddog a Labneng Hope, ken nabeddengan daytoy iti amianan a daya babaen ti Arko Herald. Dagiti kaadalem a basbassit ngem 50 m (164 ft) ket mangsakop iti 56% iti dagup a kalawa.
Ti Baybay Chukchi ket addan kadagiti bassit nga isla no maiyasping kadagiti sabali a baybay iti Artiko. Ti Isla Wrangel ket mabirukan idiay amianan a laud a patingga ti baybay, mabirukan ti Isla Herald iti asideg ti amianan a patinggana, ken adda met dagiti bassit nga isla a mabirukan kadagiti igid ti aplayana iti Siberia ken Alaska.
Ti baybay ket nanaganan kadagiti Tattao a Chukchi nga agtataeng kadagiti aplayana ken idiay Peninsula Chukotka. Dagiti Chukchi nga agtataeng iti aplaya ket tradisionalda a manggalap, agan-anup iti balyena ken agan-anup iti walrus iti daytoy a nalamiis a baybay.
Dagiti lugar ti igid ti baybay ti Siberia ket ti: Rawis Billings, Rawis Schmidt, Karayan Amguyema, Rawis Vankarem, ti dakkel a Luek Kolyuchinskaya, Laguna Neskynpil'gyn, Rawis Serdtse-Kamen, Enurmino, Karayan Chegitun, Inchoun, Uelen ken Rawis Dezhnev.
Idiay Alaska, dagiti karayan nga agay-ayus iti Baybay Chukchi ket ti Kivalina, ti Kobuk, ti Kokolik, ti Kukpowruk, ti Kukpuk, ti Noatak, ti Utukok, ti Pitmegea, ken ti Wulik, ken dadduma pay. Dagiti karayan nga agay-ayus manipud iti bangir ti Siberia, dagiti kangrunaan ket ti Amguyema, Ioniveyem, ken ti Chegitun.
Sakup
[urnosen | urnosen ti taudan]Ti Sangalubongan a Gunglo ti Hidrograpiko ket mangipalawag kadagiti patingga ti "Baybay Chuckchi" a kas dagiti sumaganad:[1]
Iti Laud. Ti Akindaya a patingga ti Baybay Daya a Siberia [Manipud ti Akin-amianan unay a punto ti Isla Wrangel babaen ti daytoy nga isla aginggana ti Rawis Blossom kalpasanna idiay Rawis Yakan iti nangruna a daga (176°40'E)].
Iti Amianan. Ti linia manipud iti Punto Barrow, Alaska (71°20′N 156°20′W / 71.333°N 156.333°W) aginggana idiay Akin-amianan unay a punto ti Isla Wrangel (179°30'W).
Iti Abagatan. Ti Sirkulo ti Artiko [66°33'39"N] iti pagbaetan ti Siberia ken Alaska. [Ti akin-amianan a patingga ti Baybay Bering.]
Dagiti nagibasaran
[urnosen | urnosen ti taudan]- ^ "Limits of Oceans and Seas, 3rd edition" (PDF). International Hydrographic Organization. 1953. Naiyarkibo manipud iti kasisigud (PDF) idi 2010-10-15. Naala idi 6 Pebrero 2010.
Adu pay a mabasbasa
[urnosen | urnosen ti taudan]- Polyak, Leonid, Dennis A Darby, Jens F Bischof, ken Martin Jakobsson. 2007. "Stratigraphic Constraints on Late Pleistocene Glacial Erosion and Deglaciation of the Chukchi Margin, Arctic Ocean". Quaternary Research. 67, no. 2: 234.
- Albert Hastings Markham. Arctic Exploration, 1895
- Armstrong, T., The Russians in the Arctic, London, 1958.
- William Barr, Discovery of the wreck of the Soviet steamer Chelyuskin on the bed of the Chukchi Sea
- Early Soviet Exploration: http://www.whoi.edu/beaufortgyre/history/history_soviet.html
- History of Russian Arctic Exploration: http://www.tour-land.ru/extr/north_p/eng/hist_ark.shtml Naiyarkibo 2006-10-06 iti Wayback Machine
- Niven, J., The Ice Master, The Doomed 1913 Voyage of the Karluk.
- Polynyas in the Chukchi Sea: [1]
- Polar bear protection in the Chukchi Sea: Polar bears shared by US, Russia to be managed jointly Naiyarkibo 2007-08-18 iti Wayback Machine
- Vinogradov V.A., Gusev E.A., Lopatin B.G. Structure of the Russian Eastern Arctic Shelf: [2]
Dagiti akinruar a silpo
[urnosen | urnosen ti taudan] Dagiti midia a mainaig iti Baybay Chukchi iti Wikimedia Commons