Jump to content

Australia (kontinente)

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
Australia
Kalawa8,468,300 km2 (3,269,600 sq mi)
Populasion~31,260,000 (karkulo a populasion iti Australia, Papua New Guinea ken dagiti probinsia ti Papua ken Laud a Papua iti Indonesia para iti 2009)
Densidad ti populasion~ 3.7/km2
Nagan dagiti umiliAustraliano
Pagpagilian3 (Australia, Papua New Guinea ken dagiti paset iti Indonesia)
SasaoIngglés, Indonesio, Tok Pisin, Hiri Motu, dagiti 269 a patneng a Papu ken Dagiti pagsasao nga Austronesia ken ti agarup a 70 Dagiti patneng a pagsasao nga Australiano
Dagiti sona ti orasGMT+10, GMT+9.30, GMT+8
TLD ti internet.au, .pg ken .id
Dagiti kadakkelan a siudadListaan dagiti siudad idiay Australia babaen ti populasion

Ti Australia ket isu ti kabassitan a kontinente iti lubong, a naglaon ti kangrunaan a daga ti Australia ken dagiti asideg nga is-isla a mairaman ti Tasmania, New Guinea, ti Is-isla ti Aru ken Is-isla ti Raja Ampat. Ti Australia ken dagitoy nga asideg nga is-isla, ket paset amin ti agpadpada a heolohikal a bagbagi ti dagdaga, ket naisina babaen dagiti baybay a nagyanan ti kontinental a samang — ti Baybay Arafura ken ti Nailet a Baybay a Torres a nagbaetan ti Australia ken New Guinea, ken Nailet a Baybay a Bass a nagbaetan ti kangrunaan a daga ti Australia ken Tasmania.

Idi kaadalem ti baybay ket ababaw idi panawen ti Panawen ti yelo a Pleistoseno, a mairaman ti kinaudia a kaaduan a glasier idi 18,000 BC, dagiti dagdag ket nagpormada iti maymaysa, ken agnanayon a bagbagi ti dagdaga. Iti lasud ti napalabas a sangagasut a tawtawen, dagiti panagadalem ti agpang ti baybay ket nalayusan na dagiti ababa a dagdaga ken naisina ti koninente iti tatta a nga aldaw a nababa a natikag aginggana ti natikag bassit a kangrunaan a daga ken ti kabanbantayan nga is-isla iti New Guinea ken Tasmania.

Iti heolohia, ti kontinente maigay-at iti igid ti kontinent a samang, nga tatta dagiti naisina a daddaga ket maipanunutan pay laeng a kontinente.[1] Gapu ti panakaiwarwars ti mulmula ken ayayup a naiballasiw ti maymasa a Pleistoseno a bagbagi ti dagdaga dagiti naisina a dagdaga ket addaan da ti maikabagian a biota.

Ti New Zealand ket saan nga adda iti daytoy a kontinental a samang ngarud ket daytoy ket saan a paset iti kontinente iti Australia ngem daytoy ket paset iti limned a kontinente ti Zealandia. Ti Zealandia ken Australia ket paset dagitoy iti nalawlawa a rehion a naamammoan a kas iti Oceania wenno Australasia. Ti Australia ket sagpaminsan pay a maammuan iti teknikal a panaglaon babaen kadagiti nagan a Sahul, Australinea ken Meganesia.


Dagiti nagibasaran

[urnosen | urnosen ti taudan]
  1. ^ Johnson, David Peter (2004). Ti Heolohia iti Australia. Port Melbourne, Victoria: Pagmalditan ti Unibersidad ti Cambridge. pp. panid 12.