Wikipedia:Na današnji dan/januar

januar - februar - mart - april - maj - juni - juli - august - septembar - oktobar - novembar - decembar

Danas je četvrtak, 26. decembar 2024

1. januar

404 – Posljednja gladijatorska bitka u starom Rimu.
1880 – Početak radova na Panamskom kanalu (na slici).
1893 – Japan prihvata gregorijanski kalendar.
1915 – Rođen Branko Ćopić, bosanskohercegovački književnik.
1993 – Podjela Čehoslovačke.
2003 – Umro Ahmet Hromadžić, bosanskohercegovački književnik.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

2. januar

1642 – Rođen Mehmed IV (na slici), sultan Osmanlijskog carstva od 1648. do 1687.
1793 – Poljska podijeljena između Rusije i Prusije.
1920 – Rođen Isaac Asimov, američki pisac naučne fantastike.
1959 – Lansiran prvi vještački satelit Luna 1 od strane SSSR-a
1982 – Umro Nikola Šop, bosanskohercegovački i hrvatski pjesnik.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

3. januar

106. p. n. e – Rođen Ciceron (na slici), državnik i najveći rimski govornik.
1322 – Umro Filip V, kralj Francuske.
1496 – Leonardo da Vinci bez uspjeha iskušava model letjelice.
1521 – Papa Lav X ekskomunicirao Martina Luthera.
1924 – Engleski egiptolog Howard Carter u Dolini kraljeva u blizini Luksora u Egiptu našao sarkofag faraona Tutankamona.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

4. januar

1643 – Rođen Isaac Newton, engleski fizičar, matematičar i astronom, jedan od najvećih naučnika u historiji čovječanstva.
1960 – Umro Albert Camus (na slici), francuski pripovjedač, dramatičar, esejist i novinar, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1957. godine.
1989 – Francuz Christian Pollas otkrio asteroid Toutatis.
2004 – Spirit, vozilo NASA-e, uspješno se spušta na površinu Marsa.
2006 – Umro Nijaz Abadžić, bosanskohercegovački novinar, publicist i urednik na FTVBiH.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

5. januar

1524 – Umro Marko Marulić, hrvatski pjesnik, "otac hrvatske književnosti".
1895 – Wilhelm Conrad Röntgen otkrio vrstu radijacije, koja će kasnije biti poznata kao X-zrake.
1952 – Rođen Nermin Tulić, bosanskohercegovački filmski i pozorišni glumac.
1982 – Rođena Janica Kostelić (na slici), hrvatska alpska skijašica, jedna od najuspješnijih u historiji ovog sporta.
1997 – Ruske snage povlače se iz Čečenije.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

6. januar

1412 – Rođena Ivana Orleanska (na slici), francuska nacionalna junakinja i svetica katoličke crkve.
1693 – Umro Mehmed IV, sultan Osmanlijskog Carstva od 1648. do 1687.
1883 – Rođen Khalil Gibran, libanski pjesnik i umjetnik.
1919 – Umro Theodore Roosevelt, 26. predsjednik SAD-a.
1929 – Kralj Srba, Hrvata i Slovenaca, Aleksandar Karađorđević, ukida državni ustav, čime nastupa Šestojanuarska diktatura.
1940 – Nijemci vrše masovna pogubljenja Poljaka u Poznańu.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

7. januar

1558 – Francuska zauzela Calais, posljednji kontinentalni posjed Engleza u Francuskoj.
1879 – Rođen Osman Đikić, bosanskohercegovački pjesnik.
1927 – Obavljen prvi međunarodni telefonski poziv na relaciji New York–London.
1943 – Umro Nikola Tesla (na slici), američki izumitelj, fizičar, mehanički i elektrotehnički inženjer srpskog porijekla.
1998 – Umro Vladimir Prelog, hrvatsko-švicarski hemičar, dobitnik Nobelove nagrade za hemiju 1975.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

8. januar

1297 – Monako proglašava nezavisnost.
1642 – Umro Galileo Galilei, italijanski fizičar i astronom.
1916 – Prvi svjetski rat: Saveznici se povlače sa Galipolja.
1926 – Abdul-Aziz ibn Saud postaje kralj Hidžaza i preimenuje ga u Saudijsku Arabiju.
1959 – Osvajanje Kube od strane Fidela Castra.
1994 – Ruski astronaut Valerij Poljakov ostaje na svemirskoj stanici Mir do 22. marta 1995, odnosno rekordnih 437 dana u svemiru.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

9. januar

1793 – Jean-Pierre Blanchard izveo prvi let balonom iznad sjevernoameričkog kontinenta.
1908 – Umro Wilhelm Busch (na slici), njemački slikar i književnik.
1945 – Počelo iskrcavanje američkih trupa u 2. svjetskom ratu na najveće filipinsko ostrvo Luzon. Borbe okončane 15. augusta kapitulacijom japanskih snaga.
1954 – Rođen Mirza Delibašić, bosanskohercegovačka košarkaška zvijezda i najbolji bh. sportist svih vremena.
1996 – Obustavljen zračni humanitarni most za Sarajevo, najveći zračni most u historiji avijacije poslije sovjetske blokade Berlina. Tokom 3 i po godine rata u BiH obavljeno je 13.000 humanitarnih letova, kojima je dopremljeno više od 160.000 tona pomoći.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

10. januar

49. p. n. e – Julije Cezar izgovorio "Kocka je bačena!", prešao rijeku Rubikon i počeo građanski rat protiv Pompeja i Senata.
1863 – U Londonu otvorena prva linija podzemne željeznice u svijetu.
1902 – Rođen hrvatski pjesnik Dobriša Cesarić.
1920 – Osnovano Društvo naroda.
2006 – Umro bosanskohercegovački pjevač Fadil Toskić.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

11. januar

347 – Rođen rimski car Teodozije I Veliki.
1922 – U Kanadi ljekari prvi put upotrijebili inzulin.
1928 – Umro Thomas Hardy, engleski književnik.
1942 – Japanci osvojili Kuala Lumpur za vrijeme 2. svjetskog rata.
1946 – Ustavotvorna skupština u Tirani proglasila Narodnu republiku Albaniju.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

12. januar

1876 – Rođen Jack London, američki književnik.
1932 – Hattie Caraway postala prva žena izabrana u Senat SAD-a.
1970 – Kapitulacijom Biafre završio se građanski rat u Nigeriji.
1976 – Umrla britanska književnica Agatha Christie (na slici), autorica romana i pripovijetki o Herculeu Poirotu i gđici Marple.
1998 – 19 evropskih država potpisalo dokument o zabrani kloniranja ljudskih bića.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

13. januar

1864 – Rođen Wilhelm Wien (na slici), njemački fizičar i dobitnik Nobelove nagrade za fiziku.
1898 – Émile Zola objavljuje članak J'accuse.
1915 – U zemljotresu u Avezzanu (Italija) poginulo više od 29.000 osoba.
1930 – Izišao prvi strip Mickey Mouse.
1994 – Umro Goran Ivandić, bosanskohercegovački rock-bubnjar.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

14. januar

1742 – Umro engleski astronom Edmond Halley (na slici).
1784 – SAD ratificirale mirovni ugovor s Velikom Britanijom, čime je i formalno okončan Američki rat za nezavisnost.
1875 – Rođen Albert Schweitzer, njemačko-francuski ljekar i filozof, dobitnik Nobelove nagrade za mir 1952.
1900 – U Rimu održana premijera Puccinijeve opere Tosca.
1907 – Zemljotres razorio grad Kingston na Jamajci i usmrtio oko 1.000 ljudi.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

15. januar

1582 – Poljska i Rusija, uz posredovanje pape Grgura XIII (na slici), potpisale mirovni ugovor kojim je Rusija izgubila izlaz na Baltičko more.
1924 – Rođen bosanskohercegovački političar i državnik Hamdija Pozderac.
1955 – Umro Isak Samokovlija, bosanskohercegovački književnik.
1992 – Evropska unija službeno priznala nezavisnost Hrvatske i Slovenije od Jugoslavije.
2001 – Početak rada na Wikipedije na engleskom jeziku.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

16. januar

1547 – Ivan Grozni (na slici) postao ruski car.
1841 – Rođen ruski historičar i pisac Vasilij Osipovič Ključevski.
1962 – Umro Ivan Meštrović, hrvatski kipar i arhitekt.
1969 – U centru Praga češki student Jan Palach izvršio samoubistvo spaljivanjem u znak protesta zbog okupacije Čehoslovačke od strane SSSR-a i još nekih članica Varšavskog pakta.
1992 – Službeni El Salvador i vođe pobunjenika potpisali mirovni sporazum u Meksiku, kojim je nakon 12 godina i 75.000 mrtvih završen građanski rat.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

17. januar

1468 – Umro Skenderbeg, albanski nacionalni heroj.
1600 – Rođen španski dramatičar Pedro Calderón de la Barca (na slici).
1891 – Liliuokalani naslijedila tron od svog brata Kalākaue.
1929 – Prvi put se pojavio Popaj u stripu Thimble Theatre.
1995 – Katastrofalni zemljotres pogodio japanski grad Kobe. Poginulo je više od 6.000 ljudi, a šteta je procijenjena na 95 milijardi dolara.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

18. januar

1535 – Španski konkvistador Francisco Pizarro osnovao Limu, današnji glavni grad Perua.
1778 – Britanski moreplovac James Cook (na slici) otkrio Havaje, koje je nazvao Sandwichova ostrva.
1871 – Pruski kralj Vilim u Versaillesu proglašen za prvog cara novostvorenog Njemačkog carstva.
1955 – Rođen Dario Džamonja, bosanskohercegovački novinar i pisac kratkih priča.
1977 – U avionskoj nesreći blizu Kreševa poginuli predsjednik Vlade SFRJ Džemal Bijedić, njegova supruga Razija i još 6 putnika.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

19. januar

1736 – Rođen škotski pronalazač James Watt (na slici).
1853 – U Rimu prvi put izvedena Verdijeva opera Trubadur.
1945 – Sovjetska Crvena armija u prodoru ka Berlinu u Drugom svjetskom ratu zauzela poljski grad Krakov.
1966 – Indira Gandhi izabrana za premijerku Indije.
1970 – Umro bosanskohercegovački književnik Hamza Humo.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

20. januar

1639 – Umro Mustafa I (na slici), sultan Osmanlijskog Carstva 1622. i 1623.
1667 – Završen 13-godišnji rat Rusije i Poljske, koji je izbio kada su pobunjeni ukrajinski Kozaci priznali vrhovnu vlast ruskog cara.
1775 – Rođen francuski fizičar i matematičar André-Marie Ampère.
1941 – Održana konferencija u Wannseeu u Berlinu, na kojoj su progon i uništenje Jevreja označeni kao "konačno rješenje jevrejskog pitanja", te je time dat signal za masovna strijeljanja i otvaranje logora smrti na područjima pod kontrolom njemačke vojske i Nacističke Njemačke.
1990 – U Beogradu održan 14. vanredni kongres Saveza komunista Jugoslavije, posljednji njihov kongres.
1996 – Yasser Arafat izabran za predsjednika Palestinske uprave.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

21. januar

1793 – Giljotinom pogubljen Luj XVI, kralj Francuske.
1911 – U Monte Carlu održan prvi auto-reli.
1924 – Umro sovjetski marksist i revolucionar Vladimir Iljič Lenjin.
1954 – SAD porinule Nautilus, prvu podmornicu na nuklearni pogon.
1976 – Nadzvučni putnički avion Concorde (na slici) ušao u komercijalni promet.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

22. januar

1561 – Rođen Francis Bacon (na slici), engleski filozof, začetnik empirizma.
1840 – Prvi britanski doseljenici stigli na Novi Zeland.
1901 – Umrla kraljica Viktorija, kraljica Ujedinjenog Kraljevstva Velike Britanije i Irske i carica Indije.
1980 – Uhapšen Sovjetski disident, fizičar Andrej Saharov, dobitnik Nobelove nagrade za mir 1975; počasti su mu oduzete i protjeran je iz Moskve u Gorki.
1994 – Tokom opsade Sarajeva izvršen masakr na Alipašinom Polju. Poginulo je šestero djece, a ranjeno još šestero, dok su se sankala.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

23. januar

1556 – Najsmrtonosniji zemljotres u historiji pogodio kinesku provinciju Shaanxi, odnijevši približno 830.000 života.
1719 – Lihtenštajn postao nezavisna kneževina u okviru Svetog rimskog carstva.
1832 – Rođen francuski slikar Édouard Manet.
1913 – Prvi balkanski rat: Izbila pobuna mladoturaka na čelu s Enver-begom, pri čemu je Nazim-paša ubijen, a vlada oborena.
1989 – Umro Salvador Dalí (na slici), katalonski slikar, najznačajniji predstavnik nadrealizma.
2006 – Najmanje 46 osoba poginulo, a 130 povrijeđeno u teškoj željezničkoj nesreći kraj Bioča.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

24. januar

41 – U zavjeri Senata, vojske i pretorijanaca pripadnici pretorijanske garde ubili rimskog cara Kaligulu.
76 – Rođen rimski car Hadrijan (na slici).
1933 – Rođen bosanskohercegovački nogometaš Asim Ferhatović - Hase.
1965 – Umro Winston Churchill, britanski političar i državnik.
1984 – Predstavljen prvi Apple Macintosh lični računar.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

25. januar

1627 – Rođen Robert Boyle (na slici), engleski hemičar.
1878 – U Rusko-turskom ratu potopljen turski brod nakon što su ga Rusi pogodili torpedom. To je bio prvi brod pogođen i potopljen tim podvodnim oružjem.
1919 – Osnovano Društvo naroda, preteča Ujedinjenih nacija.
1978 – Umro bosanskohercegovački književnik Skender Kulenović.
1999 – U seriji zemljotresa u Kolumbiji, koji je pogodio regiju uzgajivača kahve, poginulo oko 2.000 ljudi, a stotine hiljada ostalo bez domova.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

26. januar

1823 – Umro Edward Jenner (na slici), engleski ljekar koji je pronašao vakcinu protiv boginja.
1934 – Njemačka i Poljska potpisale 10-godišnji pakt o nenapadanju.
1953 – Rođen danski političar Anders Fogh Rasmussen.
1965 – Hindski jezik postao službeni jezik Indije, uz dotadašnji engleski i još 21 jezik naveden u indijskom Ustavu.
2006 – Pronađena najmanja planeta - OGLE-2005-BLG-390Lb, slična Zemlji, van Sunčevog sistema.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

27. januar

98 – Trajan postao rimski car nakon smrti cara Nerve.
1756 – Rođen Wolfgang Amadeus Mozart, austrijski kompozitor.
1901 – Umro italijanski kompozitor Giuseppe Verdi (na slici).
1926 – Škotski pronalazač John Logie Baird u Londonu prvi put javno demonstrirao televiziju.
1945 – Sovjetska Crvena armija oslobodila nacistički konc-logor Auschwitz.
1992 – Rat u BiH: Proglašena Hrvatska zajednica Središnje Bosne.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

28. januar

814 – Umro Karlo Veliki, franački kralj i rimski car.
1540 – Rođen Ludolph van Ceulen (na slici), holandski matematičar njemačkog porijekla.
1889 – Auguste Charlois otkrio asteroid 282 Clorinde.
1935 – Island postao prva zemlja u kojoj je legaliziran pobačaj.
2006 – U Katowicama, u južnoj Poljskoj, srušio se krov dvorane u kojoj se održavala izložba golubova; poginulo je 60, a povrijeđena je 141 osoba.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

29. januar

1499 – Rođena Katharina von Bora (na slici), njemačka reformatorka i supruga Martina Luthera.
1886 – Njemački inženjer Karl Benz patentirao prvi uspješan automobil na benzin.
1916 – Prvi svjetski rat: njemački cepelini prvi put bombardiraju Pariz.
1954 – Umro Edhem Mulabdić, bosanskohercegovački književnik.
2002 – Predsjednik SAD-a George W. Bush izjavio u Kongresu SAD-a da počinje rat protiv terorizma.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

30. januar

1882 – Rođen Franklin Delano Roosevelt, američki političar i državnik, 32. predsjednik SAD-a.
1889 – Nadvojvoda Rudolf, nasljednik austro-ugarskog prijestolja, pronađen mrtav u dvorcu Mayerling, zajedno s ljubavnicom Marijom Vetserom.
1933 – Adolf Hitler imenovan za njemačkog kancelara.
1948 – Ubijen Mahatma Gandhi (na slici), indijski političar i državnik, borac za ljudska prava.
1996 – Skupština Bosne i Hercegovine izabrala novu vladu koju će voditi premijer Hasan Muratović.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

31. januar

1797 – Rođen Franz Schubert (na slici), austrijski kompozitor.
1950 – Američki predsjednik Harry S. Truman naredio američkoj komisiji da konstruira termonuklearnu bombu, koja se često naziva hidrogenska bomba.
1958 – Prvi američki satelit, Explorer 1, uspješno poslan u orbitu.
1995 – Umro George Stibitz, američki istraživač.
1998 – Skupština Republike Srpske na zasjedanju u Banjoj Luci odlučila da se sjedište Vlade RS-a s Pala premjesti u Banju Luku.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

januar - februar - mart - april - maj - juni - juli - august - septembar - oktobar - novembar - decembar