قمار انتخاباتی امانوئل ماکرون و خطر روی کار آمدن راست افراطی در فرانسه

نتایج انتخابات پارلمان اروپا در فرانسه بیش از هر چیز به دگردیسی سیمای سیاسی این کشور منجر شده‌اند. حزب راست افراطی، اجتماع ملی، تقریباً دو برابر حزب در قدرت، حزب رنسانس، آرای عمومی را کسب کرده است. برای ترمیم شکاف‌های ایجاد شده، رئیس جمهوری فرانسه با انحلال مجلس ملی این کشور انتخابات پارلمانی پیش از موعد فراخوانده است و با این کار البته خواسته است صراحت بیشتری به مناسبات سیاسی قدرت در این کشور بدهد. با این حال رئیس جمهوری فرانسه با این تصمیم مرتکب قماری خطرناک نیز شده است؛ زیرا این انتخابات می‌تواند برای اولین بار پس از پایان دومین جنگ جهانی بستر روی کار آمدن یک دولت راست افراطی در فرانسه را فراهم سازد.

آیا امانوئل ماکرون گزینۀ دیگری به غیر از انحلال مجلس ملی فرانسه و برگزاری انتخابات پیش از موعد نداشت؟ چقدر احزاب چپ و دموکرات فرانسه که در صفوف پراکنده در انتخابات اخیر شرکت کردند خواهند توانست یک جبهۀ واحد برای جلوگیری از به قدرت رسیدن راست افراطی تشکیل بدهند؟

مجید گلپور، کارشناس مسائل اروپا، در پاسخ به این پرسش‌ها از جمله گفته است :

"پیش از این امانوئل ماکرون گفته بود که نتایج انتخابات پارلمان اروپا هیچ تاثیری بر وضعیت سیاسی داخل فرانسه نخواهد گذاشت. قانون اساسی فرانسه نیز به او اجازه می‌داد که کار با حکومت و نخست وزیر فعلی این کشور را ادامه بدهد. امانوئل ماکرون، اما، چنین کاری نکرد و فکر می کنم که دو عامل در تصمیم او مبنی بر  انحلال مجلس کنونی و برگزاری انتخابات پیش از موعد پارلمانی نقش داشته‌اند : نخست عامل جهانی و مذاکراتی که او با رئیس جمهوری آمریکا، جو بایدن، دربارۀ ناتو داشته است و دوم اوضاع پرالتهاب جنگی در خود اروپا پس از اشغال اوکراین توسط روسیه.

امانوئل ماکرون از جمله رهبران قدرت‌های اروپایی است که همواره هشدار داده و گفته است که اروپا در آستانۀ جنگ با روسیه است. به همین خاطر رئیس جمهوری فرانسه احتیاج دارد که برای اتخاذ تصمیم‌های مهم از حمایت لازم اکثریت مردم فرانسه برخوردار باشد و برگزاری انتخابات پیش از موعد پارلمانی، رجوع به آراء عمومی، از این منظر قابل فهم است.

با فراخواندن انتخابات پیش از موعد امانوئل ماکرون در واقع سنت "گُلیستی"، ارجاع به آراء مستقیم مردم، را پی گرفته است. خطر به کارگیری این سنت اکنون روی کارآمدن یک دولت راست افراطی بیگانه ستیز و بعضاً نژادگرا در فرانسه است. اما، تصمیم رئیس جمهوری فرانسه در عین حال احزاب سیاسی این کشور را در مقابل مسئولیت تاریخی خود برای جلوگیری از تحقق چنین سناریویی قرار داده است. بنابراین، همان اندازه  که امروز سناریوی تشکیل یک دولت راست افراطی در فرانسه قوی است، قابلیت شکل‌گیری یک جبهۀ مردمی در دفاع از دموکراسی و در اصل از سیاست‌های مهم رئیس جمهوری نیز بسیار محتمل است.

نباید فراموش کرد که تشکیل جبهۀ مردمی در جمهوری فرانسه در مواقع بحرانی و حسّاس از سابقه و سنتی دیرپا برخوردار است. به همین خاطر در انتخابات دو مرحله ای پیش رو احزاب فرانسه در دور اول، سی‌ام ژوئن، ابتدا وزن کشی سیاسی خواهند کرد و سپس در دور دوم، هفتم ژوئیه، نوبت به تشکیل جبهه و ائتلاف‌های سیاسی خواهد رسید.

یکی دیگر از عواملی که شاید ماکرون را به برگزاری انتخابات پیش از موعد واداشته، بی تجربگی راست افراطی در زمینۀ حکومتداری چه در فرانسه چه در سطح اروپا است. به عبارت دیگر، تشکیل یک دولت راست افراطی در سه سال آینده، از یک طرف، بی کفایتی آن را به مردم فرانسه اثبات خواهد کرد و از طرف دیگر، این نیرو را در انتخابات ریاست جمهوری آینده تضعیف خواهد نمود. در هر حال انتخابات پیش رو آزمون بسیار مهم سیاسی برای همۀ احزاب فرانسه است.