Pietarsaari

Pietarsaari (veps. i suom.)
Jakobstad (roč.)
Lidnanznam;	Flag;
Valdkund	Suomenma
Eläjiden lugu (2024)	19,467 ristitud
Pind	396,35 km²
Pämez'	Anne Ekstrand; (2021—)
Telefonkod	+358-(0)6
Aigvö	tal'vel UTC+2,; kezal UTC+3

Pietarsaari (mugažo suomen kelel, virktas [ˈpie̯tɑrˌsɑːri], roč.: Jakobstad [ˈjɑːkopˌstɑːd], paginkeles ühthine nimituz om Jeppis) om Suomenman lidn valdkundan päivlaskmas, Botnižen lahten randal. Se om Pohjanma-agjan kahtenz' lidnankund kudespäi eläjiden lugun mödhe.

Istorii

Eländpunktan aluz om pandud Pedersöre-tulendha vl 1652 lidnan statusanke. Ročinman Jakob Pontusson Delagardi-sodamehen (1583−1652) Ebba Brahe-leskiak (1596−1674) pani lidnad vanhan merikaran randal i nimiti ičeze mužikan muštoks. Jumalanpertin tulend om olmas 1520-nziš vozišpäi, «Pedran sar'» ročikš, nimituz om kaičenus suomen keles. Nügüd'aigan lidn röunatab Pedersöre-küläkundanke.

Vl 1714 Venäman sodaväged poltiba lidnad, mugažo Jakobstad paloi vl 1835. Torguindport laivoidenke oliba muretud Kriman sodan aigan 19. voz'sadan keskes.

Pietarsaari šingotase UPM-kompanijan cellülozbumagaižel tegimel, purehvenehiden tehmižen edheotandal («Nautor Oy Ab»), jahtansauvomižen kompanijal («Baltic Yachts»), kalibruindan elektroladimiden pästandal («Beamex Oy Ab») i meriportal. Tabakfabrik om sauptud vl 1998. «Rusk»-muzikfestival' oleskeleb joga vodel kül'mkun lopus.

Geografijan andmused

Lidn sijadase mererandal, agjan pohjoižpäivnouzmaižes čogas.

Matkad agjan Vas-lidnhasai om 84 km suvipäivlaskmha orhal, 98 km avtol vai raudtel, Hel'sinkihesai om 407 km suvhe-suvipäivnouzmha orhal, 475 km avtotedme vai raudtel. Lähembaižed lidnad avtotedme oma Kokkol (Keskpohjanma) 27 km pohjoižpäivnouzmha i Uusikaarlepüü kaks'kümne kilometrad suvipäivlaskmha-suvhe.

Vn 2022 andmusiden mödhe lidnankundan ühthine pind om 396,35 km², sidä kesken kuivma — 88,45 km², vezi i sokaz tahond ottas 3,43 km², meri om 304,47 km².

Tobmuz

Pietarsaarin municipaline suim kogoneb 43 ezitajaspäi.

Edeližed lidnan pämehed oma Kristina Stenman (uhoku 2016 — 2020), Mikael' Jakobsson (2006–2015).

Eläjad

Vl 1980 kundan eläjiden lugu oli 20 700 ristitud (kaikiš suremb ristitišt vspäi 1880), vl 2000 — 19 636 ristitud, vl 2010 — 19 656 ristitud, vl 2020 — 19 212 ristitud.

Vn 2016 andmusiden mödhe, suomen kel' om mamankeleks 35,8 % täht lidnalaižišpäi, ročin kel' — 56,1 %, toižed keled — 8,1 %.