| Hat
|
Şirket
|
Kısaltma
|
Kuruluş Tarihi
|
Kapanış Tarihi
|
Ardılı
|
Açıklamalar
|
| Osmanlı İmparatorluğu Dönemi
|
| İzmir-Alsancak – Aydın Demiryolu ve Şubeleri
|
Ottoman Railway Company
Osmanlı Demiryolu Şirketi
İngiliz Şirketi
|
ORC
|
1856
|
1935
|
Devlet Demiryolları Umum Müdürlüğü
|
Anadolu'daki ilk demiryolu hattını inşa eden ve işleten şirkettir. 1935 yılında Devlet Demiryolları Umum Müdürlüğü tarafından satın alınarak feshedilmiştir.
|
| İzmir-Basmane – Kasaba (Turgutlu) ve Uzantıları
|
The Smyrna Cassaba Railway
İzmir – Kasaba Demiryolu
İngiliz Şirketi
–
Société Ottomane du Chemin de fer de Smyrne – Cassaba et Prolongements
Osmanlı İzmir – Kasaba Demiryolu ve Uzantıları Şirketi
Fransız Şirketi
|
SCR
SCP
|
1863
|
1935
|
Devlet Demiryolları Umum Müdürlüğü
|
1935 yılında Devlet Demiryolları Umum Müdürlüğü tarafından satın alınarak feshedilmiştir.
|
| Rumeli Demiryolu
|
Compagnie des Chemins de fer Orientaux
Osmanlı Doğu Demiryolu Şirketi
Alman Şirketi
|
CO
|
1868
|
1937
|
Devlet Demiryolları Umum Müdürlüğü, CFFH, BDZ ve diğerleri
|
Osmanlı İmparatorluğu'nun Avrupa topraklarındaki demiryolu hatlarını inşa eden ve işleten şirkettir. 1937 yılında şirketin işlettiği hattın Türkiye topraklarında kalan kısmı Devlet Demiryolları Umum Müdürlüğü'ne devredilmiştir.
|
| Tiflis – Kars – Sarıkamış Demiryolu
|
Transkafkasya Demiryolu
Rus Şirketi
|
ZZhD
|
1872
|
1927
|
DDYL ve Sovyet Demiryolları
|
Transkafkasya Demiryolu Şirketi, Rus İmparatorluğu'nun Transkafkasya topraklarındaki (o sıralar Kars ve Sarıkamış da Rus toprağıydı) demiryolu hatlarını inşa eden ve işleten şirkettir. 1920 yılında imzalanan Gümrü Antlaşması ile Erzurum, Kars ve çevresinin tekrar Türkiye'nin kontrolüne girmesinden sonra bu şirket tarafından işletilen demiryolu hatları 1925–1927 yılları arasında Havâlî-yi Şarkiye Demiryolları Şirketi tarafından işletilmiş, 1927 yılında ise Devlet Demiryolları ve Limanları İdaresi (DDYL) tarafından satın alınmıştır.
|
| Osmanlı Anadolu Demiryolları
|
Chemins de Fer Ottomans d'Anatolie
Osmanlı Anadolu Demiryolları
Alman Şirketi
|
CFOA
|
1880
|
1927
|
CFAB
|
CFOA Şirketi, Osmanlı İmparatorluğu Nafia Nezareti tarafından inşa edilen ve işletilen İstanbul-Haydarpaşa – İzmit Demiryolu hattını devralarak, bu hattın Eskişehir, Ankara ve Konya uzantılarını inşa eden ve işleten şirkettir. I. Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı'nın ardından kurulan Türkiye Cumhuriyeti tarafından 1924 yılında bu şirketin işlettiği tüm hatları ve CIOB Şirketi tarafından işletilen hatların Konya – Pozantı bölümünü işletmek amacıyla Anadolu-Bağdat Demiryolları (CFAB) Şirketi kurulmuştur. CFAB Şirketi 1927 yılında işlettiği tüm demiryolu hatlarını satın almıştır.
|
| Mersin – Tarsus – Adana demiryolu
|
Mersin – Tarsus – Adana Railway
Mersin – Tarsus – Adana Demiryolu
Fransız Şirketi
|
MTA
|
1886
|
1906
|
CIOB
|
1906 yılında Bağdat Demiryolu hattının inşaatı kapsamında CIOB Şirketi tarafından satın alınmıştır.
|
| Mudanya – Bursa Demiryolu
|
Chemin de Fer Moudania Brousse
Mudanya – Bursa Demiryolu
Fransız Şirketi
|
CFMB
|
1892
|
1932
|
Devlet Demiryolları Umum Müdürlüğü
|
Ulusal demiryolu sistemiyle bağlantısı bulunmayan demiryolu hattı 1932 yılında Devlet Demiryolları Umum Müdürlüğü tarafından satın alınarak işletilmeye devam edilmiş, ancak kârlı olmaması nedeniyle 1948 yılında kapatılmıştır.
|
Bağdat Demiryolu
Konya – Bağdat Demiryolu
|
Chemins du Fer Impérial Ottomans de Bagdad
Osmanlı İmparatorluk Bağdat Demiryolu
Alman Şirketi
|
CIOB
|
1903
|
1927
|
CFAB
|
CIOB Şirketi, I. Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı süresince Bağdat Demiryolu hattının inşaatını sürdürememiştir. Savaşların ardından kurulan Türkiye Cumhuriyeti tarafından 1924 yılında bu şirketin işlettiği hatların Konya – Pozantı bölümünü ve CFOA Şirketi tarafından işletilen tüm hatları işletmek amacıyla Anadolu – Bağdat Demiryolları (CFAB) Şirketi kurulmuştur. CFAB Şirketi 1927 yılında işlettiği tüm demiryolu hatlarını satın almıştır.
|
| Sarıkamış – Erzurum – Yeniköy Dar Hat Demiryolu
|
Rus İmparatorluk Ordusu
|
–
|
1916
|
1920
|
DDYL
|
Rus İmparatorluk Ordusu tarafından, o sıralar Rus toprağı olan, Sarıkamış'tan I. Dünya Savaşı sırasında işgal edilen Erzurum'a askeri amaçlarla inşa edilen ve yine ordu tarafından işletilen dar hat demiryolu hattıdır. 1920 yılında imzalanan Gümrü Antlaşması ile Erzurum, Kars ve çevresinin tekrar Türkiye'nin kontrolüne girmesinden sonra bölgede yer alan ve Transkafkasya Demiryolu Şirketi ve Rus İmparatorluk Ordusu tarafından işletilen demiryolu hatları 1925–1927 yılları arasında Havâlî-yi Şarkiye Demiryolları Şirketi tarafından işletilmiş, 1927 yılında ise DDYL tarafından satın alınmıştır.
|
| Kilikya – Kuzey Suriye Demiryolu
|
Chemins de fer de Cilicie-Nord Syrie
Kilikya – Kuzey Suriye Demiryolu
Fransız Şirketi
|
CNS
|
1918
|
1927
|
BANP
|
I. Dünya Savaşı'nın ardından 1918 yılında eski Bağdat Demiryolu hattının Kilikya ve Kuzey Suriye bölümlerini işletmek için kurulan şirkettir. Şirketin adı 1927 yılında Chemins de Fer Bozanti-Alep-Nissibine & Prolongements / Pozantı – Halep – Nusaybin Demiryolu ve Uzantıları (BANP) olarak değiştirilmişitir.
|
| Türkiye Cumhuriyeti Dönemi
|
| Anadolu – Bağdat Demiryolları
|
Chemins de fer d'Anatolie Baghdad
Türk Şirketi
|
CFAB
|
1924
|
1927
|
DDYL
|
Eski CFOA hatları ile CIOB hattının Konya–Pozantı bölümünü işletmek ve sonrasında satın almak amacıyla kurulan milli devlet demiryolu şirketidir. Şirket, 1927 yılında Havâlî-yi Şarkiye Demiryolları Şirketi ve Demiryolu Yapım ve Yönetim İdaresi ile birleştirilerek DDYL'ye bağlanmıştır.
|
| Samsun – Çarşamba demiryolu
|
Samsun Sahil Demiryolları Türk Anonim Şirketi
Türk Şirketi
|
–
|
1924
|
1931
|
–
|
İlk Türk sermayeli özel teşebbüs demiryolu şirketidir. Bu şirket tarafından inşa edilen ve 1931 yılına kadar işletilen demiryolu hattı 750 mm dar hat ve ulusal demiryolu sistemiyle bağlantısızdır. Şirket tarafından işletilen demiryolu hattı 1933 yılında Devlet Demiryolları Umum Müdürlüğü tarafından satın alınarak 1980'lere kadar işletilmeye devam edilmiş, sonrasında da kapatılmıştır.
|
Havâlî-yi Şarkiye Demiryolları
Doğu Vilayetleri Demiryolları
|
Havâlî-yi Şarkiye Demiryolları
Türk Şirketi
|
–
|
1925
|
1927
|
DDYL
|
1920 yılında imzalanan Gümrü Antlaşması ile Erzurum, Kars ve çevresinin tekrar Türkiye'nin kontrolüne girmesinden sonra bölgede yer alan ve Transkafkasya Demiryolu Şirketi ve Rus İmparatorluk Ordusu tarafından işletilen demiryolu hatları 1925 – 1927 yılları arasında bu şirket tarafından işletilmiştir. 1927 yılında bu şirket tarafından işletilen hatlar DDYL tarafından satın alınmış ve şirket de DDYL ile birleştirilmiştir.
|
| –
|
Demiryolu Yapım ve Yönetim İdaresi
Devlet Kurumu
|
–
|
1924
|
1927
|
DDYL
|
1927 yılında Anadolu – Bağdat Demiryolları (CFAB) Şirketi ve Havâlî-yi Şarkiye Demiryolları Şirketi ile birleştirilerek DDYL'ye bağlanmıştır.
|
| –
|
Devlet Demiryolları ve Limanları İdaresi
Devlet Kurumu
|
DDYL
|
1927
|
4 Haziran 1929
|
Devlet Demiryolları Umum Müdürlüğü
|
1929 yılında Devlet Demiryolları Umum Müdürlüğü adını almıştır.
|
| Pozantı – Halep – Nusaybin Demiryolu ve Uzantıları (BANP)
|
Chemins de Fer Bozanti-Alep-Nissibine & Prolongements
Fransız Şirketi
|
BANP
|
1927
|
1933
|
Cenup Demiryolları
|
1933 yılında şirketin işlettiği demiryolu hattının Türkiye sınırlarındaki kalan kısımları Cenup Demiryolları tarafından satın alınmıştır.
|
| –
|
Devlet Demiryolları Umum Müdürlüğü
Devlet Kurumu
|
DDYL
|
4 Haziran 1929
|
29 Temmuz 1953
|
TCDD
|
1953 yılında Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD) adını almıştır.
|
Cenup Demiryolları
Güney Demiryolları
|
Cenup Demiryolları
Türk Şirketi
|
CD
|
1933
|
1948
|
Devlet Demiryolları Umum Müdürlüğü
|
1948 yılında feshedilerek Devlet Demiryolları Umum Müdürlüğü'ne bağlanmıştır.
|
