Mihail Kalinin
 | Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. (Ağustos 2022) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
| Mihail İvanoviç Kalinin | |
|---|---|
.jpg)
| |
| Yüksek Sovyet Prezidyumu Başkanı | |
| Görev süresi 17 Ocak 1938 - 19 Mart 1946 | |
| Yerine geldiği | Makam oluşturuldu |
| Yerine gelen | Nikolay Şvernik |
| Sovyetlerin Tüm Rusya Kongresi Merkez Yürütme Komitesi Başkanı | |
| Görev süresi 30 Mart 1919 - 15 Temmuz 1938 | |
| Yerine geldiği | Mihail Vladimirski (geçici) |
| Yerine gelen | Aleksey Badayev |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 19 Kasım 1875 Verkhnyaya Troitsa, Rus İmparatorluğu |
| Ölüm | 3 Haziran 1946 (70 yaşında) Moskova, Rusya SFSC, SSCB |
| Partisi | Sovyetler Birliği Komünist Partisi |
| Mesleği | Çiftçi, devlet adamı |
| Ödülleri |    — 1928 — 1930  
|
Mihail İvanoviç Kalinin (Rusça: Михаи́л Ива́нович Кали́нин) (7 Kasım 1875 – 3 Haziran 1946), 1919-1946 yılları arasında Yüksek Sovyet Prezidyumu Başkanı olmuş Bolşevik devrimci. 1926 yılından itibaren Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) Politbüro üyesi olmuştur. SBKP Genel Sekreteri Josef Stalin’in yakın çalışma arkadaşı ve "Eski Bolşevik"tir.
Gençliği
[değiştir | kaynağı değiştir]Kalinin 7 Kasım 1875 günü Rus İmparatorluğuna bağlı Tver Oblastındaki bir köyde köylü bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelir. 1889 yılında orta eğitimini tamamlayarak çiftliklerde çalışmaya başlar.[1] Daha sonra Sankt-Peterburg'a geçer ve 1895 yılında metal işçisi olur. 1906 yılında Estonya kökenli Katarina Loorberg ile evlenir.[2]
Siyasete atılması
[değiştir | kaynağı değiştir]Kalinin 1898 yılında Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisi RSDİP'e katılmıştır. Partiye ilk katılanlardandır.[3] RSDİP içinde 1903 yılında yaşanan Bolşevik – Menşevik ayrışmasında Vladimir Lenin tarafında Bolşeviklerin yanında yer alır. 1905 Devrimi sırasında metal işçileri arasında örgütlenir. Sonrasında sırasıyla Tiflis,[4] Reval, Tallinn ve Moskova'da görev yapar. 1912 yılında Prag'da yapılan ve Bolşeviklerin ayrı bir siyasi parti olduklarını ilan ettikleri ilk toplantı olan Parti Konferansına delege olarak katılır. Oluşturulan Merkez Komiteye aday üye olarak seçilir ve Rusya'da faaliyet göstermesi kararlaştırılır.
1917 yılı
[değiştir | kaynağı değiştir]Kalinin 1916 yılında siyasi faaliyetlerinden ötürü tutuklanır. 1917 yılında Şubat Devrimi ile Çarlık rejiminin devrilmesiyle beraber serbest kalır. Başkent Sankt-Peterburg'a giderek buradaki Bolşeviklere katılır. Pravda gazetesinin çıkartılmasına yardımcı olur. Bu dönemde Pravda yayın kurulundaki Josef Stalin ve Matvei Muranov gibi Menşeviklerle birleşilmesini savunur. Lenin'in sürgünde bulunduğu İsviçre'den Mühürlü Tren ile dönmesiyle beraber yayınladığı Nisan Tezlerinden sonra fikirlerini değiştirecektir. Ancak yaz aylarında Aleksandr Kerenski'nin başbakanlığını yürüttüğü Geçici Hükümetin silahlı bir ayaklanmayla devrilmesine karşıdır. Kalinin Ekim Devriminin öncesi ve sırasında Petrograd Şehir Duması tarafından seçilmiş belediye başkanıdır.
Sovyet devlet adamı
[değiştir | kaynağı değiştir]1919 yılında Rusya Komünist Partisi Merkez Komitesi üyesi ve Politbüro aday üyesi olur.[5] Yakov Sverdlov Mart 1919'da hayatını kaybedince Kalinin onun yerine Tüm Rusya Merkez Yönetim Komitesi (VtsIK) başkanlığına getirilir. Kalinin'in başkanlığının adı çok kez değişikliğe uğrar.[6] Kalinin bu görevde II. Dünya Savaşının sonuna kadar bulunacaktır.
Komintern görevleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Kalinin 1920 yılında Moskova'da yapılan Komintern 2. Kongresine Rus delegasyonunda katılır. Ayrıca 1924 yılındaki Komintern 5. Kongresine de hitap edecektir.
Stalin ile ilişkileri
[değiştir | kaynağı değiştir]1924 yılında Lenin'in ölümünden sonra başlayan Bolşevikler arası iktidar kavgasında Stalin tarafında yer aldı. Köylü geçmişe sahip olduğundan dolayı devlet başkanı olması Sovyetler Birliği için bir gurur kaynağı olarak gösterildi. Ancak Sovyetler Birliğinde gerçek karar yetkisi hep Bolşevik Parti yönetiminde oldu.[kaynak belirtilmeli]
Büyük Temizlik adı verilen tasfiye hareketlerine karşı çıkmasa da idam cezalarına tepki gösterdi. Yakın arkadaşı Avel Enukidze'nin idamına karşı çıksa da Stalin'e hep bağlı kaldı. Kendisi de bu dönemde NKVD tarafından takip edildi. Eşi, karşı-devrimci Troçkist eylemlerinden dolayı 25 Ekim 1938 tarihinde tutuklandı. Çalışma kampına sürüldü ve ancak 1945 yılında serbest kaldı.[7][8]
Ölümü ve geleneği
[değiştir | kaynağı değiştir]1946 yılında emekli oldu ve aynı yıl 3 Haziran günü Moskova'da öldü. Devlet töreniyle Kremlin Duvarı Mezarlığına gömüldü. Yaşamı sırasında Tver, Korolyov ve Königsberg şehirlerine onun adı verildi. Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra eski adı Königsberg olan Kaliningrad hâlâ onun adını taşımaktadır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Branko Lazitch ve Milorad M. Drachkovitch, Biographical Dictionary of the Comintern: New, Revised, and Expanded Edition. Stanford, CA: Hoover Institution Press, 1986; s. 204-205.
- ^ Eşi Katarina 1882 doğumludur. Stalin iktidarındaki tasfiyeler sırasında eşi devlet başkanıyken tutuklu kalmış, sonra serbest bırakılmıştır. 1960 yılında ölmüştür.
- ^ George Jackson ve Robert Devlin (editörler), Dictionary of the Russian Revolution. Westport, CT: Greenwood Press, 1989; s. 295-296
- ^ Tiflis’de bulunduğu sırada o zamanlar takma adı Koba olan Stalin ile tanışacaktır.(Montefiore, Simon Sebag, Young Stalin, Vantage, 2008, s.81 (İngilizce))
- ^ 1926 yılında Politbüro üyesi olur. 1946 yılından ölünceye dek Politbüro üyesi kalacaktır.
- ^ Kurumun adı 1922 yılında SSCB Merkezi Yönetim Komitesi Başkanlığı, 1938 yılında da Yüksek Sovyet Prezidyum Başkanlığı olur.
- ^ [1] 20 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Katarina Kalinin’in hayatı, 15 Şubat 2010 tarihinde erişilmiştir.
- ^ Kendisi iktidarda önemli görevdeyken tasfiye edilen liderler arasında Vyaçeslav Molotov ve Aleksandr Poskrebişev de bulunmaktadır.
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Mihail Vladimirski |
Yüksek Sovyet Prezidyumu Başkanı 1919 - 1946 |
Sonra gelen: Nikolay Şvernik |
