Michaił Kalinin

Michaił Kalinin
Data i miejsce urodzenia	19 listopada 1875 ; Wierchniaja Trojca, gubernia twerska, Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	3 czerwca 1946 ; Moskwa, RFSRR, ZSRR
	1. Przewodniczący Prezydium Rady Najwyższej ZSRR
Okres	od 17 stycznia 1938; do 19 marca 1946
Przynależność polityczna	Wszechzwiązkowa Komunistyczna Partia (bolszewików)
Następca	Nikołaj Szwernik
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Michaił Iwanowicz Kalinin (ros. Михаил Иванович Калинин; ur. 7 listopada^?/19 listopada 1875 we wsi Wierchniaja Trojca (ujezd korczewski guberni twerskiej), zm. 3 czerwca 1946 w Moskwie^[1]) – polityk radziecki, członek partii bolszewików od 1898 r.

Kalinin był współodpowiedzialny za masowe zbrodnie komunistyczne. Jego podpis, jak i innych członków politbiura, widnieje na decyzji o zamordowaniu polskich oficerów w Katyniu w 1940 r.^[2]^[3]

Życiorys

Pochodził z rodziny chłopskiej. W 1919 r., po śmierci Jakowa Swierdłowa, został przewodniczącym Ogólnorosyjskiego Centralnego Komitetu Wykonawczego Rad Rosyjskiej FSRR, czyli formalną głową państwa. Od utworzenia ZSRR łączył tę funkcję ze stanowiskiem przewodniczącego Centralnego Komitetu Wykonawczego ZSRR (głowy państwa związkowego). Od roku 1938, czyli od wejścia w życie nowej konstytucji ZSRR, pełnił funkcję Przewodniczącego Prezydium Rady Najwyższej ZSRR. W przeciwieństwie do Swierdłowa był działaczem niewielkiego kalibru i wysunięto go na tak ważny urząd, gdyż był jednym z nielicznych bolszewików pochodzenia chłopskiego. Nazywano go w propagandzie wszechzwiązkowym starostą, ale jego rola była głównie reprezentacyjna.

W roku 1919 został kandydatem (zastępcą członka) Biura Politycznego Komitetu Centralnego RKP(b), a w 1925 roku pełnym członkiem Biura Politycznego.

Początkowo był przeciwny kolektywizacji, ale w końcu pod presją Stalina ją poparł. Stalin tolerował pewną niezależność w wypowiedziach Kalinina, gdyż uważał go za polityka prostolinijnego i chwiejnego, niezdolnego do intryg i w ostateczności zawsze podtrzymującego linię wodza. Niemniej jednak żona Kalinina była aresztowana i więziona w łagrach, skąd zwolniono ją dopiero w latach czterdziestych.

Kalinin został zwolniony kilka miesięcy przed śmiercią z funkcji głowy państwa z powodu choroby.

Upamiętnienie

Jeszcze za życia samego Kalinina władze sowieckie przemianowały w 1931 Twer, w sąsiedztwie którego się urodził, na Kalinin^[4]. W 1990 powrócono do historycznej nazwy Twer^[5]. W 1946 po jego śmierci pruski Królewiec (niem. Königsberg) został przemianowany na Kaliningrad^[6].

9 maja 2023 roku opublikowano uchwałę, którą Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej podjęła miesiąc wcześniej (na swoim posiedzeniu 12 kwietnia), na mocy której jako nazwy miasta zaleca się stosowanie w języku polskim tradycyjnej nazwy „Królewiec”, niezalecane jest tym samym używanie dotychczasowej nazwy „Kaliningrad”^[7].

Przypisy

↑ Kalinin Michaił I., [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-02-15] .
↑ AleksandrA. Gurjanow AleksandrA., Działania Stowarzyszenia „Memoriał” w związku ze sprawą katyńską, Zeszyty Katyńskie, Warszawa 2007 (22), s. 20–31, ISBN 978-83-917780-4-5 .
↑ AnatolijA. Jabłokow AnatolijA., Jak utajniono „sprawę katyńską”, którą się zajmowałem, „Palestra”, 55 (3 (627)), 2010, s. 161 .
↑ Довоенные годы. Официальный сайт администрации города Твери. [dostęp 2023-05-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-08-04)]. (ros.).
↑ Послевоенные годы. Официальный сайт администрации города Твери. [dostęp 2023-05-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-08-04)]. (ros.).
↑ Miłosz J. Zieliński: Trzy czwarte rosyjskości. 75 lat obwodu kaliningradzkiego. [dostęp 2021-08-20].
↑ 125. posiedzenie Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami RP – Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej – Portal Gov.pl [online], Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej [dostęp 2023-05-10] (pol.).

Bibliografia

[epwn-1] Kalinin Michaił I., [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-02-15] .

[Gurjanow2007-2] AleksandrA. Gurjanow AleksandrA., Działania Stowarzyszenia „Memoriał” w związku ze sprawą katyńską, Zeszyty Katyńskie, Warszawa 2007 (22), s. 20–31, ISBN 978-83-917780-4-5 .

[Jabłokow2010-3] AnatolijA. Jabłokow AnatolijA., Jak utajniono „sprawę katyńską”, którą się zajmowałem, „Palestra”, 55 (3 (627)), 2010, s. 161 .

[4] Довоенные годы. Официальный сайт администрации города Твери. [dostęp 2023-05-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-08-04)]. (ros.).

[5] Послевоенные годы. Официальный сайт администрации города Твери. [dostęp 2023-05-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-08-04)]. (ros.).

[Zieliński2021-6] Miłosz J. Zieliński: Trzy czwarte rosyjskości. 75 lat obwodu kaliningradzkiego. [dostęp 2021-08-20].

[7] 125. posiedzenie Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami RP – Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej – Portal Gov.pl [online], Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej [dostęp 2023-05-10] (pol.).

[j-8] W latach 1960–1964 i 1977–1982 jako Przewodniczący Prezydium Rady Najwyższej ZSRR, a w latach 1964–1982 jako Sekretarz Generalny KPZR.

[f-9] Jako Przewodniczący Centralnego Komitetu Wykonawczego ZSRR później jako Przewodniczący Prezydium Rady Najwyższej ZSRR.

[g-10] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Jako Przewodniczący Prezydium Rady Najwyższej ZSRR.

[po-11] łniący obowiązki

[h-12] Wcześniej do 1989 jako Przewodniczący Prezydium Rady Najwyższej ZSRR oraz w latach 1989–1990 jako Przewodniczący Rady Najwyższej ZSRR.

[i-13] Jako wiceprezydent nielegalnie w trakcie puczu moskiewskiego pełniący obowiązki prezydenta Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich.

[a-14] W czasie kryzysu konstytucyjnego, bez uznania międzynarodowego

[b-15] W czasie operacji serca Borisa Jelcyna

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[A]

[B]

[C]

[D]

[E]

[F]

[A]

[B]

Przewodniczący Rządu Tymczasowego (1917)	Gieorgij Lwow (1917) Aleksander Kiereński (1917)
Przewodniczący Centralnego Komitetu Wykonawczego (1917–1922)	Lew Kamieniew (1917) Jakow Swierdłow (1917–1919) Michaił Kalinin (1919–1922)
Prezydent Federacji Rosyjskiej (od 1991)	Boris Jelcyn (1991–1999) Aleksandr Ruckoj (p.o., 1993)^[A] Wiktor Czernomyrdin (p.o., 1996)^[B] Władimir Putin (p.o., 1999–2000, 2000–2008) Dmitrij Miedwiediew (2008–2012) Władimir Putin (od 2012)