Śląsk
Śląsk (język polski)
[edytuj]
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
- (1.1) geogr. terytorium historyczne (kraina geograficzna i historyczna) w dorzeczu górnej i środkowej Odry[1]; zob. też Śląsk w Wikipedii
- (1.2) pot. posp. województwo śląskie; zob. też województwo śląskie w Wikipedii
- (1.3) pot. posp. obszar konurbacji katowickiej[2]; zob. też konurbacja górnośląska w Wikipedii
- odmiana:
- (1.1-3) blm,
przypadek liczba pojedyncza mianownik Śląsk dopełniacz Śląska celownik Śląskowi biernik Śląsk narzędnik Śląskiem miejscownik Śląsku wołacz Śląsku
- przykłady:
- (1.1) Uznanie przez stany śląskie w 1526 roku na sejmie w Głubczycach prawa do dziedziczenia Ferdynanda I Habsburga (1526-1564) zapoczątkowało ponad dwustuletnie panowanie Habsburgów nad Śląskiem.[3]
- (1.1) Ludzie mieszkający na Śląsku są bardzo gościnni.
- (1.2) Przebyliśmy cały Śląsk od Bielska-Białej aż po Częstochowę, zatrzymując się oczywiście w Katowicach, Sosnowcu, Gliwicach i Rudzie Śląskiej[4].
- (1.3) Czy pacjenci z Częstochowy będą jeździli leczyć się na Śląsk?[5]
- (1.3) Od 9 grudnia pasażerowie korzystający z dotychczasowych bezpośrednich połączeń Przewozów Regionalnych z Opola na Śląsk i z powrotem muszą się przesiadać…[6]
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) Górny Śląsk • Dolny Śląsk • Śląsk Opolski • Śląsk Cieszyński • Śląsk Opawski • Śląsk Austriacki • Śląsk Czeski • mieszkać / być na Śląsku • jechać na Śląsk
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- (1.1) Cieszyńskie, Opolskie
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. ślązak mzw, śląszczyzna ż, śląska ż, Śląskie n, Ślązak mos, Ślązaczka ż, śląskość ż, śląski mrz
- przym. śląski
- przysł. śląsko, po śląsku
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- (1.1) zob. Pochodzenie nazwy Śląsk w Wikipedii
- uwagi:
- Stosowanie terminu Śląsk w znaczeniu (1.2) bywa uznawane za kontrowersyjne m.in. dlatego, że w ten sposób używa się go w odniesieniu także do obszarów, które nigdy nie należały do Śląska jako krainy historycznej. Około połowy terytorium województwa śląskiego stanowią ziemie historycznie małopolskie[2]. Podobnie jest w przypadku znaczenia (1.3) – częścią konurbacji katowickiej (górnośląskiej) są obszary należące historycznie do Małopolski. Poza tym użycie w znaczeniach (1.2-3) może sugerować, że inne regiony stanowiące część historycznego i geograficznego Śląska leżą poza tą krainą, tworząc w ten sposób chaos pojęciowy.
- Początkowo termin Śląsk odnosił się do ziem dzisiejszego Dolnego Śląska i tamtejsi Piastowie używali tytułu książąt Śląska. Odróżniali się tym samym od książąt opolskich władających na ziemiach dzisiejszego Górnego Śląska[7].
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) Silesia
- baskijski: (1.1) Silesia
- białoruski: (1.1) Сілезія ż (Sìlezìâ)
- chorwacki: (1.1) Šleska ż
- czeski: (1.1) Slezsko n
- duński: (1.1) Schlesien n
- esperanto: (1.1) Silezio
- fiński: (1.1) Sleesia
- francuski: (1.1) Silésie ż
- hiszpański: (1.1) Silesia ż
- kaszubski: (1.1) Szląsk m
- łaciński: (1.1) Silesia ż
- niderlandzki: (1.1) Silezië
- niemiecki: (1.1) Schlesien n
- norweski (bokmål): (1.1) Schlesien
- nowogrecki: (1.1) Σιλεσία ż (silesia)
- portugalski: (1.1) Silésia ż
- rosyjski: (1.1) Силезия ż (Sileziâ)
- serbski: (1.1) Шлезије
- słowacki: (1.1) Sliezsko n
- słoweński: (1.1) Šlezija ż
- szwedzki: (1.1) Schlesien
- śląski: (1.1) Ślónsk m, Ślónzek m
- ukraiński: (1.1) Сілезія ż (Sìlezìâ)
- węgierski: (1.1) Szilézia
- wilamowski: (1.1) Šłȳz
- włoski: (1.1) Slesia ż
- źródła:
- ↑
Encyklopedia PWN Online, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ 2,0 2,1 Antoni Barciak, Historyczne granice Śląska [w:] Ryszard Gładkiewicz, Teresa Sołdra-Gwiżdż, Marek S. Szczepański, Granice Śląska w interdyscyplinarnej perspektywie, Wydawnictwo Instytut Śląski, Opole, 2012, s. 19–21, ISBN 978-83-7126-291-3.
- ↑ Christian-Frederik Felskau, Od panowania Ferdynanda I do wojny trzydziestoletniej (1526-1618) [w:] Joachim Bahlcke, Dan Gawrecki, Ryszard Kaczmarek, Historia Górnego Śląska. Polityka, gospodarka i kultura europejskiego regionu, Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej, Gliwice, 2011, s. 137, ISBN 978-83-60470-41-1.
- ↑ 11 najlepszych placów zabaw na Śląsku w: atrakcje dziecięce.pl, 2017.
- ↑ Violetta Gradek, Czy pacjenci z Częstochowy będą jeździli leczyć się na Śląsk?, 2007
- ↑ Money.pl, Przewozy Regionalne wracają na tory na Śląsku, 2012
- ↑ Joachim Bahlcke, Górny Śląsk – studium przypadku powstawania: regionów historycznych, wyobrażeń o obszarach kulturowych, historiograficznych koncepcji przestrzeni [w:] Joachim Bahlcke, Dan Gawrecki, Ryszard Kaczmarek, Historia Górnego Śląska. Polityka, gospodarka i kultura europejskiego regionu, Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej, Gliwice, 2011, s. 25, ISBN 978-83-60470-41-1.
