Konflikty zbrojne w historii Polski
Wygląd
Lista konfliktów zbrojnych w dziejach Polski w układzie chronologicznym i podziale na okresy.
Legenda:
zwycięstwo Polski
klęska Polski
inny wynik – konflikt nierozstrzygnięty, wynik nieustalony z różnych względów
konflikt trwający
Polska Piastów
[edytuj | edytuj kod]Czas | Konflikt | I strona | II strona | Rezultat |
---|---|---|---|---|
963 | walki Gerona ze Słowianami[1] | Polska | Marchia Wschodnia | klęska Mieszka I |
967 | wojna polsko-wielecka | Polska Czechy |
Wolinianie Wichman Młodszy Wieleci |
zwycięstwo Polski |
972
|
walki o Pomorze Zachodnie | Polska | Marchia Łużycka | zwycięstwo Polski |
979 | wyprawa Ottona II na Polskę (?)[2] | Polska | Cesarstwo | zwycięstwo Polski |
981 | wyprawa polska na Pomorze Gdańskie | Polska | Pomorze Gdańskie | zwycięstwo Polski[3] |
981 | wyprawa ruska na Grody Czerwieńskie | Polska | Ruś Kijowska | klęska Polski[4] |
985 | najazd sasko-polski na Wieletów | Polska Cesarstwo |
Wieleci | zwycięstwo Polski i Sasów |
988–990 | wojna polsko-czeska (988–990) | Polska | Czechy | zwycięstwo Polski |
992 | najazd niemiecko-polski na Wieletów | Polska Cesarstwo |
Wieleci | zwycięstwo Cesarstwa i Polski |
995 | najazd niemiecko-polski na Obodrytów | Polska Cesarstwo |
Obodryci | zwycięstwo Cesarstwa i Polski |
1002–1005
|
wojna polsko-niemiecka (1002–1005) | Polska | Cesarstwo Czechy Wieleci |
pokój w Poznaniu |
1007–1013
|
wojna polsko-niemiecka (1007–1013) | Polska | Cesarstwo | pokój w Merseburgu |
1013 | wyprawa Bolesława Chrobrego na Ruś | Polska Cesarstwo Pieczyngowie |
Ruś Kijowska | nierozstrzygnięta |
1015[5] | wyprawa Bolesława Chrobrego do Prus | Polska | Prusowie Jaćwingowie |
zwycięstwo Polski |
1015–1018
|
wojna polsko-niemiecka (1015–1018) | Polska | Cesarstwo | zwycięstwo Polski |
1018–1019
|
wyprawa Bolesława Chrobrego na Kijów | Polska Cesarstwo Światopełk Węgry Pieczyngowie |
Ruś Kijowska Waregowie |
zwycięstwo Polski |
1022 | wyprawa Jarosława Mądrego na Brześć | Polska | Ruś Kijowska | zwycięstwo Polski |
1028–1031
|
wojna polsko-niemiecka (1028–1031) | Polska Węgry |
Cesarstwo Bezprym Czechy Ruś Kijowska |
klęska Polski |
1031–1032 | reakcja pogańska i powstanie ludowe | Bezprym | lud możni |
klęska Bezpryma |
1038–1047
|
reakcja pogańska i powstanie ludowe | Kazimierz I Odnowiciel Cesarstwo Ruś Kijowska |
lud możni Państwo Miecława |
zwycięstwo Kazimierza |
1038–1039 | najazd Brzetysława I na Polskę | Polska | Czechy | klęska Polski |
1042 | wyprawa Kazimierza I na Małopolskę | Polska | Czechy | zwycięstwo Polski |
1047 | wyprawa Kazimierza I na Śląsk | Polska | Czechy | zwycięstwo Polski |
1050 | wyprawa Kazimierza I na Śląsk | Polska | Czechy | zwycięstwo Polski |
1051 | wyprawa niemiecko-polska na Węgry | Polska Cesarstwo |
Węgry | zwycięstwo Cesarstwa i Polski |
1060 | najazd Bolesława II na Czechy | Polska | Czechy | klęska Polski |
1060 | walki o tron węgierski | Bela I Polska |
Andrzej I | zwycięstwo Beli |
1069 | wyprawa Bolesława II na Ruś | Polska | Ruś Kijowska | zwycięstwo Polski |
1072 | najazd Bolesława II na Czechy | Polska | Czechy | zwycięstwo Polski |
1077–1079 | walki wewnętrzne | Bolesław II Szczodry | buntownicy, możni | klęska Bolesława |
1086 | wyprawa węgierska na Kraków | Polska | Węgry | klęska Polski |
1090–1092
|
4 wyprawy na Pomorze Zachodnie | Polska Czechy |
Pomorze Zachodnie | klęska Polski |
1092 | najazd Rusinów i Połowców na Polskę | Polska | Ruś Kijowska | klęska Polski |
1093–1100
|
walki Władysława Hermana i Sieciecha ze Zbigniewem i Bolesławem | Władysław Herman Palatyn Sieciech Czechy |
Zbigniew Bolesław |
klęska Władysława i Sieciecha |
1099 | wyprawa Władysława na Halicz | Polska | Księstwo Halickie | nierozstrzygnięta |
1100 | najazd Pomorzan na Polskę | Polska | Pomorze Zachodnie | zwycięstwo Polski |
1101 | najazd Połowców na Polskę | Polska | Ruś Kijowska | klęska Polski |
1103–1123
|
14 wypraw Bolesława na Pomorze | Polska Dania |
Pomorzanie | zwycięstwo Polski |
1103–1108 | walki wewnętrzne | Bolesław III Krzywousty Węgry Ruś |
Zbigniew Czechy |
zwycięstwo Bolesława |
1108 | najazd Bolesława III na Prusy | Polska | Prusowie | zwycięstwo Polski |
1108–1109 | 3 najazdy Pomorzan na Polskę | Polska | Pomorze Zachodnie | zwycięstwo Polski |
1108 | najazd Morawian na Śląsk | Polska | Czechy | zwycięstwo Polski |
1108 | wyprawa Bolesława III na Czechy | Polska | Czechy | zwycięstwo Polski |
1109 | wojna polsko-niemiecka | Polska | Cesarstwo Czechy |
zwycięstwo Polski |
1109–1114
|
3 wyprawy Bolesława III na Czechy | Polska | Czechy | zwycięstwo Polski |
1110 | najazd Zbigniewa i Czechów na Śląsk | Polska | Czechy | klęska Polski |
1110–1111 | najazd Bolesława na Prusy | Polska | Prusowie | zwycięstwo Polski |
1117 | bunt Skarbimira | Polska | Skarbimir | zwycięstwo Polski |
1121–1124
|
walki na Rusi | Polska Ruś Kijowska Czechy Węgry |
Księstwo Halickie | zwycięstwo Polski |
1120 | najazd Rusinów i Połowców na Polskę | Polska | Ruś Kijowska | klęska Polski |
1126 | najazd Węgrów na Polskę | Polska | Węgry | klęska Polski |
1127 | najazd Polaków na Węgry | Polska | Węgry | zwycięstwo Polski |
1131–1134 | 6 najazdów Czechów na Śląsk | Polska | Czechy | klęska Polski |
1132 | wyprawa Bolesława III na Węgry | Polska | Węgry | klęska Polski |
1135 | walki na Rusi | Polska | Księstwo Halickie | zwycięstwo Polski |
1144–1320
|
walki pomiędzy książętami dzielnicowymi
|
książęta dzielnicowi | książęta dzielnicowi | osłabienie i rozbicie wewnętrzne kraju |
1139–1142 | walki mazowiecko-ruskie | Bolesław IV Kędzierzawy | Ruś | klęska Bolesława |
1144–1146 | 2 wyprawy polsko-ruskie na Halicz | Władysław II Wygnaniec Ruś Kijowska |
Księstwo Halickie | zwycięstwo Rusinów i Polaków |
1146 | wojna polsko-niemiecka | Mieszko III Stary | Cesarstwo Czechy |
zwycięstwo Mieszka |
1147 | krucjata Albrechta Niedźwiedzia i Mieszka III na Słowian Połabskich | Mieszko III Stary Marchia Północna |
Wieleci | zwycięstwo krucjaty |
1147 | najazd Bolesława Kędzierzawego na Prusy | Bolesław IV Kędzierzawy Ruś |
Prusowie | zwycięstwo Bolesława |
1154–1155 | krucjata Henryka Sandomierskiego do Palestyny | rycerstwo polskie | Saraceni | zwycięstwo Henryka |
1157 | wojna polsko-niemiecka | Bolesław IV Kędzierzawy | Cesarstwo | klęska Polski |
1166 | najazd Bolesława Kędzierzawego na Prusy | Bolesław IV Kędzierzawy | Prusowie | klęska Bolesława |
1180 | walki księcia drohiczyńsko-brzeskiego Wasylka o Brześć | Księstwo Drohiczyńskie Kazimierz II Sprawiedliwy |
Ruś | zwycięstwo Kazimierza |
1182–1183
|
walki Kazimierza Sprawiedliwego o Brześć | Kazimierz II Sprawiedliwy | Ruś | zwycięstwo Kazimierza |
1184 | wyprawa Fryderyka Barbarossy na Polskę | Kazimierz II Sprawiedliwy | Cesarstwo | nierozstrzygnięta |
1187 | najazd ruski na Małopolskę | Kazimierz II Sprawiedliwy | Księstwo Halickie | klęska Kazimierza |
1189 | wyprawa Kazimierza na Halicz | Kazimierz II Sprawiedliwy | Węgry Księstwo Halickie |
zwycięstwo Kazimierza |
1194 | najazd Kazimierza na Jaćwingów | Kazimierz II Sprawiedliwy | Jaćwingowie | zwycięstwo Kazimierza |
1199 | wyprawa Leszka Białego na Halicz | Leszek Biały | Księstwo Halickie | zwycięstwo Leszka |
1205 | wyprawa księcia kijowskiego Romana Halickiego na Polskę | Leszek Biały | Księstwo Halickie | zwycięstwo Leszka |
1206 | wyprawa Leszka Białego na Ruś | Leszek Biały Konrad I mazowiecki |
Księstwo Halickie | zwycięstwo Leszka[6] |
1207 | wyprawa Leszka Białego na Ruś | Leszek Biały Konrad I mazowiecki |
Księstwo Halickie | zwycięstwo Leszka |
1209–1211
|
I wojna o Lubusz | Henryk I Brodaty Władysław III Laskonogi |
Marchia Łużycka | zwycięstwo Henryka |
1214 | wyprawa Leszka Białego na Włodzimierz Wołyński | Leszek Biały Węgry |
Księstwo Halickie | zwycięstwo Leszka |
1215 | wyprawa Węgrów na Polskę | Leszek Biały | Węgry | klęska Leszka |
1218–1221 | wojna polsko-węgiersko-ruska | Leszek Biały Węgry |
Księstwo Halickie | klęska Leszka |
1219–1222
|
3 najazdy pruskie na Mazowsze | Konrad I mazowiecki | Prusowie | klęska Konrada |
1222–1223 | 2 najazdy polskie na Prusy | książęta dzielnicowi | Prusowie | klęska Polski |
1224 | wojna polsko-ruska | Leszek Biały Węgry |
Księstwo Halickie | zwycięstwo Leszka[7] |
1225 | najazd pruski na Mazowsze | Konrad I mazowiecki | Prusowie | klęska Konrada |
1225–1230 | II wojna o Lubusz | Henryk I Brodaty | Turyngia | zwycięstwo Henryka |
1234 | krucjata polsko-krzyżacka na Prusy | książęta dzielnicowi zakon krzyżacki |
Prusowie | zwycięstwo polsko-niemieckie |
1236–1237
|
walki Konrada mazowieckiego z Księstwem Halickim | Konrad I mazowiecki | Księstwo Halickie | klęska Konrada |
1238–1240
|
III wojna o Lubusz | Henryk II Pobożny | Brandenburgia | zwycięstwo Henryka |
1241 | I najazd mongolski na Polskę | książęta dzielnicowi zakony rycerskie |
imperium mongolskie | klęska Polski |
1247–1252 | walki Przemysła I z Brandenburgią | Przemysł I | Brandenburgia | zwycięstwo Przemysła |
1248–1255 | 3 najazdy na Jaćwingów | Bolesław V Wstydliwy Siemowit I Księstwo Halickie |
Jaćwingowie | zwycięstwo Bolesława |
1259 | II najazd mongolski na Polskę | Bolesław V Wstydliwy | imperium mongolskie | klęska Polski |
1260 | wojna czesko-węgierska | Czechy Śląsk inne |
Węgry Polska inne |
zwycięstwo Czech |
1262 | najazd litewski na Mazowsze | Siemowit I | Litwa | klęska Siemowita |
1264 | walki z Jaćwieżą | Bolesław V Wstydliwy | Jaćwingowie | zwycięstwo Bolesława |
1265–1278
|
walki z Brandenburgią | Bolesław Pobożny Przemysł II |
Brandenburgia | zwycięstwo Bolesława |
1278 | walki o tron czeski | Przemysł Ottokar II Bolesław V Wstydliwy Henryk IV Prawy |
Rudolf I Habsburg | klęska Przemysła |
1280 | wojna Leszka Czarnego z Rusią Halicką | Leszek Czarny | Księstwo Halickie | zwycięstwo Leszka |
1282–1283
|
3 najazdy jaćwińsko-litewskie na Polskę | Leszek Czarny | Jaćwingowie Litwa |
zwycięstwo Leszka |
1287–1288
|
III najazd mongolski na Polskę | Leszek Czarny | imperium mongolskie | nierozstrzygnięta |
1291–1306
|
6 najazdów Witenesa na Mazowsze | książęta dzielnicowi | Litwa | klęska Polski |
1296 | wyprawa Brandenburczyków na Rogoźno | Przemysł II | Brandenburgia | klęska Przemysła |
1308 | wyprawa Brandenburczyków na Gdańsk | Władysław I Łokietek | Brandenburgia | klęska Władysława |
1308 | zajęcie Gdańska przez zakon krzyżacki | Władysław I Łokietek | zakon krzyżacki | klęska Władysława |
1309 | zajęcie Świecia przez zakon krzyżacki | Władysław I Łokietek | zakon krzyżacki | klęska Władysława |
1311–1312 | bunt wójta Alberta | Władysław I Łokietek | niemieccy mieszczanie księstwo opolskie |
zwycięstwo Władysława |
1316 | walki polsko-brandenburskie w Wielkopolsce | Władysław I Łokietek | Brandenburgia | zwycięstwo Władysława |
1323 | wyprawa polsko-węgierska na Ruś | Polska Węgry |
Księstwo Halickie | zwycięstwo Polski i Węgier |
1323 | najazd Władysława Łokietka na Płock | Polska | Płock | zwycięstwo Polski |
1326–1329 | wojna polsko-brandenburska | Polska Litwa |
Brandenburgia | zwycięstwo Polski |
1327–1332
|
wojna polsko-czesko-krzyżacka | Polska Litwa Węgry |
zakon krzyżacki Czechy Mazowsze |
nierozstrzygnięta |
1332 | wyprawa Kazimierza Wielkiego na Głogów | Polska | Głogów | zwycięstwo Polski |
1337 | najazd litewski na Mazowsze | Mazowsze | Litwa | zwycięstwo Polski |
1340–1392
|
wojna o księstwo halicko-włodzimierskie | Polska Mazowsze Węgry |
Księstwo Halickie Litwa Tatarzy |
zwycięstwo Polski |
1343 | walki o Wschowę | Polska | Głogów | zwycięstwo Polski |
1345–1348
|
wojna polsko-czeska | Polska Litwa Węgry |
Czechy | pokój namysłowski |
1352–1358 | konfederacja Maćka Borkowica | Polska | Maćko Borkowic, rody wielkopolskie Brandenburgia |
zwycięstwo Polski |
1355 | najazd zakonu na Mazowsze | Polska Mazowsze |
zakon krzyżacki | klęska Polski |
1359 | wyprawa Kazimierza na Mołdawię | Polska | Mołdawia | klęska Polski |
1368 | wyprawa Kazimierza na Mołdawię | Polska | Mołdawia | klęska Polski |
1370 | najazd Brandenburgii na Santok i Drezdenko | Polska | Brandenburgia | klęska Polski |
1370 | walki o Płock | Polska | Mazowsze | klęska Polski |
1375–1376
|
wojna z Władysławem Białym | Polska | Władysław Biały | zwycięstwo Polski |
1381–1385 | wojna Grzymalitów z Nałęczami (wojna domowa w Wielkopolsce) | Grzymalici | Nałęczowie | zwycięstwo Nałęczów |
1381–1385 | walka Siemowita IV o tron polski | Polska Węgry |
Mazowsze | zwycięstwo Polski |
Polska Jagiellonów
[edytuj | edytuj kod]Czas | Konflikt | I strona | II strona | Rezultat |
---|---|---|---|---|
1387 | wyprawa Jadwigi na Ruś Halicką | Polska | Węgry | zwycięstwo Polski |
1390–1392 | wojna domowa na Litwie | Jagiełło Polska |
Witold zakon krzyżacki |
zwycięstwo Jagiełły |
1391 | walki z Konradem II o Wschowę | Polska | Oleśnica | zwycięstwo Polski |
1391–1401 | wojna z Władysławem Opolczykiem | Polska | Władysław Opolczyk | zwycięstwo Polski |
1399 | walki ze Złotą Ordą | Litwa Polska zakon krzyżacki Mołdawia |
Tatarzy | klęska Polski i Litwy |
1409–1411
|
Wielka wojna z zakonem krzyżackim | Polska Litwa |
zakon krzyżacki Węgry |
zwycięstwo Polski |
1414 | wojna głodowa | Polska Litwa |
zakon krzyżacki | Sobór w Konstancji |
1422 | wojna golubska | Polska Litwa |
zakon krzyżacki | zwycięstwo Polski |
1431 | najazd mołdawski na Podole | Polska | Mołdawia | zwycięstwo Polski |
1431–1435/1439
|
wojna polsko-krzyżacka/domowa na Litwie | Polska Husyci Zygmunt Kiejstutowicz |
zakon krzyżacki Świdrygiełło Mołdawia Tatarzy |
zwycięstwo Polski |
1435 | interwencja Odrowążów w Mołdawii | Polska Eliasz I |
Stefan II | zwycięstwo Eliasza |
1438 | walki polsko-czeskie o Śląsk | Polska Litwa |
Czechy Węgry |
klęska Polski i Litwy |
1438 | najazd tatarski na Podole | Polska | Tatarzy | klęska Polski |
1439 | konfederacja Spytka z Melsztyna | Polska | Spytek Melsztyński (1398–1439) | stłumienie konfederacji |
1440–1444 | wojna litewsko-mazowiecka o Podlasie | Mazowsze | Litwa | nierozstrzygnięta |
1440–1442 | wojna domowa na Węgrzech | Władysław III Polska |
Elżbieta | zwycięstwo Władysława III |
1444 | wyprawa Władysława III na Turcję | Polska Węgry |
Imperium Osmańskie | klęska Polski i Węgier |
1449–1450
|
walki o tron mołdawski | Polska Aleksander II |
Bogdan II | klęska Aleksandra |
1450–1454 | walki o ziemię oświęcimską | Polska | Toszek | zwycięstwo Polski |
1453 | najazd tatarski na Podole | Polska | Tatarzy | zwycięstwo Polski |
1454–1466
|
wojna trzynastoletnia | Polska Związek Pruski |
zakon krzyżacki zakon inflancki Dania |
zwycięstwo Polski |
1457–1458 | bunt nieopłaconych najemników | Polska | Oświęcim najemnicy |
wypłacenie zaległego żołdu |
1469 | najazd tatarski na Podole | Polska | Tatarzy | klęska Polski |
1471 | najazd tatarski na Podole | Polska | Tatarzy | klęska Polski |
1471–1474 | wojna polsko-węgierska | Polska | Węgry | nierozstrzygnięta |
1474 | wyprawa polsko-czeska na Śląsk | Polska Czechy |
Węgry | klęska Polski i Czech |
1476–1482
|
wojna o sukcesję głogowską | Polska | Brandenburgia | klęska Polski |
1476 | wyprawa polska na Prusy | Polska | zakon krzyżacki | zwycięstwo Polski |
1478–1479 | wojna popia | Polska | Mikołaj Tungen zakon krzyżacki |
zwycięstwo Polski |
1485–1503
|
I wojna polsko-turecka | Polska Litwa |
Imperium Osmańskie Mołdawia Tatarzy |
klęska Polski |
1490–1492
|
walki o tron węgierski | Jan Olbracht | Władysław II Jagiellończyk | zwycięstwo Władysława |
1495 | wyprawa polska na Płock | Polska | Mazowsze | zwycięstwo Polski |
1500–1503
|
II wojna litewsko-rosyjska | Polska Litwa |
Moskwa | klęska Litwy |
1501 | wyprawa polska na Prusy | Polska | zakon krzyżacki | przerwanie wyprawy przez śmierć króla |
1502–1510
|
wojna polsko-mołdawska | Polska | Mołdawia | zwycięstwo Polski |
1506 | Wojna polsko-moskiewska | Polska | Moskwa | zwycięstwo
Polski[8] |
1507–1508
|
III wojna litewsko-rosyjska | Polska Litwa |
Moskwa | zwycięstwo Litwy |
1512 | najazd tatarski na Polskę | Polska Litwa |
Tatarzy | zwycięstwo Polski |
1512–1522
|
IV wojna litewsko-moskiewska | Polska Litwa |
Moskwa | klęska Litwy |
1516 | najazd tatarski na Podole i Ruś | Polska | Tatarzy | klęska Polski |
1519 | najazd tatarski na Podole i Ruś | Polska Litwa |
Tatarzy | klęska Polski |
1519–1521 | wojna pruska | Polska | zakon krzyżacki | zwycięstwo Polski |
1524 | najazd turecko-tatarski na Podole | Polska | Imperium Osmańskie Tatarzy |
klęska Polski |
1526 | najazd tatarski na Polskę i Litwę | Polska Litwa |
Tatarzy | klęska Polski |
1528 | najazd Habsburgów na Spisz | Polska | Węgry | klęska Polski |
1528 | najazd tatarski na Podole | Polska | Tatarzy | zwycięstwo Polski |
1530–1531
|
wojna polsko-mołdawska | Polska | Mołdawia | zwycięstwo Polski |
1534–1537
|
V wojna litewsko-moskiewska | Polska Litwa |
Moskwa | nierozstrzygnięta |
1535 | najazd mołdawski na Podole i Pokucie | Polska | Mołdawia | klęska Polski |
1537 | wojna kokosza (rokosz lwowski) | Polska | szlachta | rozwiązanie rokoszu |
1538 | najazd mołdawski na Podole i Pokucie | Polska | Mołdawia | klęska Polski |
1549 | najazd tatarski na Wołyń i Ruś Czerwoną | Polska Litwa |
Tatarzy | klęska Polski |
1550 | najazd mołdawski na Bar | Polska | Mołdawia | zwycięstwo Polski |
1552 | interwencja Mikołaja Sieniawskiego w Mołdawii | Polska Aleksander Lăpușneanu |
Jan Joldea | zwycięstwo Aleksandra |
1557 | wyprawa Zygmunta Augusta na Inflanty | Polska Litwa |
zakon inflancki | zwycięstwo Polski |
1557 | najazd tatarski na Podole | Polska | Tatarzy | klęska Polski |
1562 | Szwedzka wyprawa do Inflant | Polska Litwa |
Szwecja | klęska Polski |
1561–1570
|
I wojna północna | Polska Litwa Dania |
Rosja Szwecja |
pokój w Szczecinie |
Rzeczpospolita Obojga Narodów
[edytuj | edytuj kod]Czas | Konflikt | I strona | II strona | Rezultat |
---|---|---|---|---|
1571 | atak floty duńskiej na flotę polską | Rzeczpospolita | Dania | klęska Rzeczypospolitej |
1572 | wyprawa Mikołaja Mieleckiego na Mołdawię | Rzeczpospolita | Turcja Mołdawia |
klęska Rzeczypospolitej |
1575 | najazd tatarski na Ruś Czerwoną i Podole | Rzeczpospolita | Chanat Krymski | klęska Rzeczypospolitej |
1575 | inwazja rosyjska na Inflanty | Rzeczpospolita | Rosja | klęska Rzeczypospolitej |
1576–1577
|
wojna Rzeczypospolitej z Gdańskiem | Rzeczpospolita | Gdańsk | zwycięstwo Rzeczypospolitej[9] |
1577 | najazd tatarski na Podole, Ruś Czerwoną i Wołyń | Rzeczpospolita | Chanat Krymski | klęska Rzeczypospolitej |
1577–1582
|
I wojna polsko-rosyjska
|
Rzeczpospolita | Rosja | zwycięstwo Rzeczypospolitej |
1578 | najazd tatarski na Podole, Ruś Czerwoną i Wołyń | Rzeczpospolita | Chanat Krymski | klęska Rzeczypospolitej |
1587–1588
|
wyprawa Maksymiliana Habsburga po koronę polską | Rzeczpospolita | Austria | klęska Habsburga |
1589 | najazd tatarski na ziemie polskie | Rzeczpospolita | Chanat Krymski | klęska Rzeczypospolitej |
1591–1593
|
powstanie Kosińskiego | Rzeczpospolita | Kozacy | stłumienie powstania |
1594–1596
|
powstanie Nalewajki | Rzeczpospolita | Kozacy | stłumienie powstania |
1595 | wyprawa Jana Zamoyskiego na Mołdawię | Rzeczpospolita | Turcja Chanat Krymski Mołdawia |
zwycięstwo Rzeczypospolitej |
1598–1599
|
wyprawa Zygmunta III Wazy w obronę korony szwedzkiej | Rzeczpospolita | Szwecja | klęska Zygmunta |
1599–1600
|
walki z Michałem Walecznym | Rzeczpospolita Jeremi Mohyła |
Wołoszczyzna Siedmiogród |
zwycięstwo Rzeczypospolitej |
1600–1611
|
II wojna polsko-szwedzka | Rzeczpospolita | Szwecja | nierozstrzygnięta |
1604–1606
|
I dymitriada
|
szlachta | Rosja | zwycięstwo szlachty |
1606 | najazd tatarski na ziemie polskie | Rzeczpospolita | Chanat Krymski | zwycięstwo Rzeczypospolitej |
1606–1609
|
rokosz Zebrzydowskiego | Rzeczpospolita | szlachta | stłumienie rokoszu |
1607–1610
|
II dymitriada | szlachta | Rosja | klęska szlachty |
1607 | wyprawa Stefana Potockiego na Mołdawię | Stefan Potocki | Mołdawia | zwycięstwo magnatów |
1609–1618
|
II wojna polsko-rosyjska
|
Rzeczpospolita | Rosja Szwecja |
zwycięstwo Rzeczypospolitej |
1612 | wyprawa Stefana Potockiego na Mołdawię | Stefan Potocki | Turcja Chanat Krymski Mołdawia |
klęska magnatów |
1612 | odwetowe 4 najazdy tatarskie na ziemie polskie | Rzeczpospolita | Chanat Krymski | zwycięstwo Rzeczypospolitej |
1615–1616
|
wyprawa Samuela Koreckiego na Mołdawię | Samuel Korecki | Turcja Chanat Krymski Mołdawia |
klęska Polaków |
1617–1618 | III wojna polsko-szwedzka | Rzeczpospolita | Szwecja | nierozstrzygnięta |
1618 | najazd tatarski na ziemie polskie | Rzeczpospolita | Chanat Krymski | klęska Rzeczypospolitej |
1619 | I odsiecz wiedeńska | Rzeczpospolita | Siedmiogród | zwycięstwo Rzeczypospolitej |
1620–1621
|
II wojna polsko-turecka | Rzeczpospolita Mołdawia |
Turcja Tatarzy Wołoszczyzna |
pokój w Chocimiu |
1621–1626
|
IV wojna polsko-szwedzka | Rzeczpospolita | Szwecja | klęska Rzeczypospolitej |
1624 | najazd tatarski na ziemie polskie | Rzeczpospolita | Chanat Krymski | zwycięstwo Rzeczypospolitej |
1625 | powstanie Żmajły | Rzeczpospolita | Kozacy | nierozstrzygnięte |
1626–1629
|
V wojna polsko-szwedzka | Rzeczpospolita | Szwecja | rozejm w Altmarku |
1626 | 3 najazdy tatarskie na ziemie polskie | Rzeczpospolita | Chanat Krymski | zwycięstwo Rzeczypospolitej |
1628 | 5 najazdów tatarskich na ziemie polskie | Rzeczpospolita | Chanat Krymski | zwycięstwo Rzeczypospolitej |
1629 | 5 najazdów tatarskich na ziemie polskie | Rzeczpospolita | Chanat Krymski | zwycięstwo Rzeczypospolitej |
1630 | powstanie Fedorowicza | Rzeczpospolita | Kozacy | ugoda perejasławska |
1632–1634
|
III wojna polsko-rosyjska | Rzeczpospolita | Rosja | pokój w Polanowie |
1633–1634
|
wojna z Abazy paszą | Rzeczpospolita | Turcja Chanat Krymski Wołoszczyzna Mołdawia |
zwycięstwo Polski |
1635 | powstanie Sulimy | Rzeczpospolita | Kozacy | zwycięstwo Polski |
1637 | powstanie Pawluka | Rzeczpospolita | Kozacy | stłumienie powstania |
1638 | powstanie Ostranicy | Rzeczpospolita | Kozacy | stłumienie powstania |
1640 | najazd tatarski na ziemie polskie | Rzeczpospolita | Chanat Krymski | klęska Rzeczypospolitej |
1643 | najazd tatarski na ziemie polskie | Rzeczpospolita | Chanat Krymski | zwycięstwo Rzeczypospolitej |
1644 | najazd tatarski na ziemie polskie | Rzeczpospolita | Chanat Krymski | zwycięstwo Rzeczypospolitej |
1645–1646 | najazd polski na ziemie tatarskie | Rzeczpospolita | Chanat Krymski | zwycięstwo Rzeczypospolitej |
1648–1655
|
powstanie Chmielnickiego | Rzeczpospolita Tatarzy (1654–1655) |
Kozacy Chanat Krymski (1649–1654) |
nierozstrzygnięta[10] |
1651 | powstanie chłopskie Kostki-Napierskiego | Rzeczpospolita | Aleksander Kostka-Napierski | stłumienie powstania |
1654–1667
|
IV wojna polsko-rosyjska | Rzeczpospolita Tatarzy |
Rosja Kozacy |
rozejm andruszowski |
1655–1660
|
II wojna północna | Rzeczpospolita Austria Prusy (1655–1656, 1657–1660) Dania-Norwegia Holandia Rosja (1656–1658) |
Szwecja Prusy (1656–1657) Kozacy Siedmiogród Rosja |
pokój w Oliwie |
1665–1666
|
rokosz Lubomirskiego | Rzeczpospolita | szlachta | nierozstrzygnięta[11] |
1666–1671
|
wojna polsko-kozacko-tatarska | Rzeczpospolita | Chanat Krymski Kozacy |
nierozstrzygnięta |
1672–1676
|
III wojna polsko-turecka | Rzeczpospolita | Turcja Chanat Krymski |
rozejm w Żurawnie |
1683–1699
|
IV wojna polsko-turecka (w ramach Świętej Ligi) | Rzeczpospolita Austria |
Turcja Chanat Krymski |
zwycięstwo Rzeczypospolitej |
1697 | wyprawa księcia Conti po koronę polską | August II Mocny | Franciszek Conti | zwycięstwo Augusta |
1700 | wojna domowa na Litwie | szlachta | Sapiehowie | klęska Sapiehów |
1700–1721
|
III wojna północna | August II Sas Rosja Dania-Norwegia Saksonia Prusy Hanower |
Stanisław Leszczyński Szwecja Turcja |
pokój w Nystad |
1702–1704 | powstanie Paleja | Rzeczpospolita | Kozacy | stłumienie powstania |
1715–1716
|
konfederacja tarnogrodzka | szlachta | Rosja Saksonia |
Sejm niemy |
1733–1735
|
wojna o sukcesję polską | Stanisław Leszczyński Francja Hiszpania Sabaudia |
August III Sas Austria Rosja Saksonia |
pokój wiedeński |
1764 | wojna domowa w Rzeczypospolitej | stronnictwo hetmańskie | Familia Rosja |
klęska stronnictwa hetmańskiego |
1768–1772
|
konfederacja barska | Stanisław August Poniatowski Rosja |
szlachta Hajdamacy |
I rozbiór Polski |
1792 | VII wojna polsko-rosyjska | Rzeczpospolita | Rosja | klęska Rzeczypospolitej |
1794 | insurekcja kościuszkowska | Rzeczpospolita | Austria Prusy Rosja |
klęska Rzeczypospolitej |
Zabory
[edytuj | edytuj kod]Czas | Konflikt | I strona | II strona | Rezultat |
---|---|---|---|---|
1797–1814
|
wojny napoleońskie | I Cesarstwo Francuskie Legiony Polskie we Włoszech (1797–1807) Księstwo Warszawskie (1807–1815) inne |
Imperium Rosyjskie Królestwo Prus Cesarstwo Austrii Imperium Brytyjskie inne |
kongres wiedeński |
1797 | insurekcja Deniski | Joachim Denisko | Cesarstwo Austrii | stłumienie powstania |
1830–1831
|
powstanie listopadowe | Królestwo Polskie | Imperium Rosyjskie | |
1846 | powstanie krakowskie | Polacy | Cesarstwo Austrii | |
1846 | powstanie wielkopolskie | Królestwo Prus | ||
1848 | Wiosna Ludów w Polsce | Cesarstwo Austrii Królestwo Prus | ||
1863–1864
|
powstanie styczniowe | Imperium Rosyjskie | ||
1866 | powstanie zabajkalskie | |||
1905 | Rewolucja 1905 roku w Królestwie Polskim | |||
1914–1918
|
I wojna światowa | Cesarstwo Niemieckie Austro-Węgry Legiony Polskie inne |
Imperium Rosyjskie Wielka Brytania Francja WP na Wschodzie inne |
traktat wersalski |
Czasy współczesne
[edytuj | edytuj kod]Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- wojny moskiewskie
- wojny polsko-krzyżackie
- dymitriady
- historia wojska polskiego
- Wojsko Polskie w operacjach pokojowych
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Nie jest pewne, jak wyglądały walki, ponieważ oba źródła – Widukind i Thietmar – nie są jasne. Możliwe, że Mieszka w walce pokonał zbuntowany Wichamn z Wieletami lub bezpośrednio margrabia Gero. Pewne jest, że w wyniku klęski Mieszko został w 963 roku ostatecznie podporządkowany przez Gerona cesarstwu i odtąd musiał płacić trybut, zob. Jerzy Strzelczyk, Mieszko Pierwszy, 2016, rozdz. VII; Otton I Wielki, 2018, rozdz. XII.
- ↑ Wyprawa kwestionowana przez część historyków.
- ↑ Czas przyłączenia terenów dzisiejszego Pomorza Gdańskiego do rodzącej się monarchii Piastowskiej jest niepewny. Pierwszym dokumentem informującym nas o fakcje przynależności Pomorza Gdańskiego do Polski jest dokument Dagome Iudex, sporządzony na krótko przed śmiercią Mieszka I, który zmarł 25 maja 992.
- ↑ Sprawa odebrania przez Włodzimierza I Wielkiego Grodów Czerwieńskich Polsce jest bardzo niejasna. Jedynym źródłem informującym nas o tym wydarzeniu jest Powieść lat minionych ruskiego mnicha Nestora z XII wieku. Poza tym sam Nestor podaje pod datą roku 981, że wymienione wyżej grody odebrane zostały Lachom, nie udało się do dziś bezdyskusyjnie ustalić czy wspomniane słowo odnosiło się do państwa Mieszka I czy plemion zamieszkujących te tereny, a znanych nam pod nazwą Lędzianie. W tym drugim wypadku nazwa Lachy mogła być zniekształconą nazwą plemienia nieistniejącego już w czasach Nestora i przeniesionego jako nazwa na całe państwo pierwszych Piastów.
- ↑ Datę wyprawy podaje tylko Jan Długosz.
- ↑ Włodarski, Bronisław (1927), Polityka ruska Leszka białego, t. III, Lwów: Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu s. 87.
- ↑ Włodarski, Bronisław (1927), Polityka ruska Leszka białego, t. III, Lwów: Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu s. 88.
- ↑ Starbäck, Carl Georg (1891). "Berättelser ur svenska historien". I detta senare senare rike hade en konung Sigismund bestigit tronen i December 1506 och kom snart i krig med Ryssland, emedan han ville återta Smolensk, som en förrädare öfverlemnat åt Wasilej. Sigismund förde kriget med lycka, besegrade gång efter annan den ryska hären och återtog Smolensk. Svante Sture omtalar i bref till erkebiskopen den polske konungens segrar och önskar honom lycka.
- ↑ Trudno wojnę z Gdańskiem uznać za sukces króla i Rzeczypospolitej. W układzie zawartym 12 XII 1577 Gdańsk za niewielką cenę 220 tys. zł i uznanie Batorego za króla Rzeczypospolitej otrzymał monarsze przebaczenie oraz zniesienie restrykcji nałożonych jeszcze przez Zygmunta Augusta.
- ↑ Powstanie wykazało, że żadna ze stron nie może zadać decydującego ciosu przeciwnikowi. Na skutek tego Bohdan Chmielnicki oddał się w styczniu 1654 roku pod opiekę cara Rosji. Wydarzenie to doprowadziło do wybuchu nowej wojny polsko-rosyjskiej.
- ↑ Po zakończeniu rokoszu Lubomirski przeprosił króla Jana Kazimierza, po czym udał się na emigrację. Ze swej strony monarcha musiał zrezygnować z elekcji vivente rege.
- ↑ De facto konflikt zakończył się statusem quo narzuconym obu stronom przez ZSRR. Ostatecznym końcem konfliktu była umowa graniczna, regulująca spory terytorialne, między Polską a Czechosłowacją z roku 1958.
- ↑ Formalnie zwycięstwo Talibów.
- ↑ a b Wsparcie logistyczne i siły pokojowe.
- ↑ Wsparcie logistyczne podczas operacji Serwal.
- ↑ Wsparcie logistyczne podczas operacji Serwal i uczestnik operacji MINUSMA.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Marian Szulc: Historia Polski. Warszawa: PINNEX, 2002. ISBN 83-89265-00-1.