Cerealia
 Rzymskie święto wiosny (mal. L. Alma-Tadema, 1894) | |
| Dzień | |
|---|---|
| Państwa | |
| Typ święta | |
| Upamiętnia |
powrót Prozerpiny na ziemię |
| Znaczenie |
ku czci bogini Cerery |
| Inne nazwy |
Cereales, Cerialia |
Cerealia (Cereales, Cerialia) – rzymskie święto ku czci bogini Cerery (Ceres) obchodzone od 12 do 19 kwietnia[1][2], obchodzone na pamiątkę powrotu jej córki Prozerpiny na ziemię[3].
Kult jej popularny był wśród plebejuszy, a jego głównym miejscem był Awentyn. W ofierze składano jej przed żniwami maciorę, a po nich – pierwociny ze zbiorów (pierwsze ścięte kłosy zbóż)[3][4].
W święto Cerealiów przypadające w rzymskim kalendarzu 19 kwietnia, ubogim rozdawano poczęstunek na koszt państwa, a kobiety, odziane biało, z wieńcami z kłosów na głowach, składały w ofierze snopki zboża[5]. Było też ono połączone z organizowanymi igrzyskami (Ludi Cereales) teatralnymi i cyrkowymi, które w czasach Augusta celebrowano od 12 kwietnia. Oprócz Cerery świętu patronowali Liber i Libera. Jego obchody miały mieć korzystny wpływ na formowanie się kłosów[6].
Jako pierwszy uroczyste publiczne obchody Ceraliów urządził edyl Gajusz Memmiusz Kwirynus już w 216 p.n.e.[7] (lub w 202 p.n.e.[8]). Do programu tygodniowych obchodów włączono przedstawienia w teatrze, a w ostatnim dniu wyścigi konne oraz wypuszczenie na arenie lisów z przywiązanymi płonącymi pochodniami[9].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]
- misteria eleuzyńskie (eleuzynie)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Mała encyklopedia 1990 ↓, s. 142.
- ↑ Harry Thurston Peck: Harpers Dictionary of Classical Antiquities, 1898: Cerealia. perseus.tufts.edu. [dostęp 2012-03-22]. (ang.).
- ↑ a b Bogowie, demony, herosi 1996 ↓, s. 87.
- ↑ Jean-Claude Fredouille: Słownik cywilizacji rzymskiej. Katowice: Książnica, 1996, s. 316.
- ↑ Stankiewicz 2008 ↓, s. 79.
- ↑ Musiał 2009 ↓, s. 71-73.
- ↑ Liwiusz, Dzieje Rzymu od założenia miasta, XXII 56. Po bitwie pod Kannami w 216 p.n.e. nie złożono dorocznych ofiar ku czci Cerery ze względu na żałobę po sierpniowej klęsce.
- ↑ Liwiusz, Dzieje Rzymu od założenia miasta, XXX 39. Igrzyska na cześć Cerery na mocy uchwały senatu zostały urządzone przez dyktatora Gajusza Serwiliusza Geminusa i dowódcę jazdy Publiusza Eliusza Petusa w 202 p.n.e.
- ↑ Winniczuk 1988 ↓, s. 614. Przyczynę użycia lisów podaje Owidiusz w Fasti IV 679 jako zwyczaj związany z wydarzeniami w miejscowości Karseoli. Opis ten jest podważany jako nieautentyczny i powstały pod wpływem hellenistycznych tradycji.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Lidia Winniczuk: Ludzie, zwyczaje, obyczaje starożytnej Grecji i Rzymu. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1988. ISBN 83-01-06735-7.
- Lucyna Stankiewicz: Ilustrowany słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Wrocław: Ossolineum, 2008. ISBN 978-83-04-04768-6.
- Bogowie, demony, herosi. Leksykon. Kraków: Wydawnictwo Znak, 1996. ISBN 83-70-06597-X.
- Mała encyklopedia kultury antycznej A-Z. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990. ISBN 83-01-03529-3.
- Danuta Musiał: Dionizos w Rzymie. Kraków: Towarzystwo Wydawnicze "Historia Iagellonica", 2009. ISBN 978-83-88737-89-3.
- Liwiusz: Dzieje Rzymu od założenia miasta. Księgi XXI-XXVII. Przełożył Mieczysław Brożek. Wrocław: Ossolineum i Wydawnictwo PAN, 1974.
- Liwiusz: Dzieje Rzymu od założenia miasta. Księgi XXVIII-XXXIV. Przełożył Mieczysław Brożek. Wrocław: Ossolineum i Wydawnictwo PAN, 1976.
