Borsig Bn2t 11453 i 11458
 Parowóz nr 11458 | |
| Producent | |
|---|---|
| Lata budowy |
1924–1925 |
| Układ osi |
B n2t (0-2-0) |
| Wymiary | |
| Masa pustego parowozu |
6,3 t |
| Masa służbowa |
8 t[1] |
| Długość |
5290 mm[1] |
| Szerokość |
1600 mm |
| Wysokość |
2880 mm |
| Rozstaw osi skrajnych |
1200 mm |
| Średnica kół napędnych |
600 mm[1] |
| Napęd | |
| Trakcja |
parowa |
| Ciśnienie w kotle | |
| Powierzchnia ogrzewalna kotła |
18,3 m²[1] |
| Powierzchnia rusztu |
0,39 m²[1] |
| Średnica cylindra |
250 mm[1] |
| Skok tłoka |
300 mm[1] |
| Pojemność skrzyni węglowej |
0,3 t |
| Pojemność skrzyni wodnej |
0,55 m³[1] |
| Parametry eksploatacyjne | |
| Moc znamionowa |
40 KM |
| Maksymalna siła pociągowa |
950 kg |
| Prędkość konstrukcyjna |
30 km/h[1] |
| Parametry użytkowe | |
| Rozstaw szyn |
600 mm |
Borsig Bn2t 11453 i 11458 – dwuosiowe parowozy wąskotorowe wyprodukowane w niemieckiej firmie August Borsig Berlin-Tegel w latach 20. XX wieku. Oznaczenie Bn2t oznacza rodzaj parowozu – tendrzak o układzie osi B, z dwucylindrowym silnikiem bliźniaczym na parę nasyconą. Oba zostały zachowane do chwili obecnej; numer 11458 jeździ na Kolejce Parkowej Maltanka.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Niemiecka wytwórnia August Borsig Berlin-Tegel w latach 1920–1930 zbudowała 215 dwuosiowych wąskotorowych parowozów przemysłowych na parę nasyconą na tor szerokości od 590 mm do 1000 mm, z czego 73 na tor 600 mm[2]. Nabywane były przez zakłady przemysłowe, koleje prywatne lub duże gospodarstwa[2].
Egzemplarze
[edytuj | edytuj kod]Borsig Bn2t 11453
[edytuj | edytuj kod]Parowóz Borsig o numerze fabrycznym 11453 został zbudowany i sprzedany 6 lutego 1924 roku[2]. Pierwotnie był wykonany na tor o rozstawie 620 mm[2]. Pierwszym właścicielem była Dyrekcja Kopalń i Hut Księcia Donnersmarcka w Świętochłowicach[3]. Rozstaw osi w toku służby zmieniono na 600 mm[3]. Po II wojnie światowej eksploatowany do 1977 w Zakładach Azotowych Chorzów jako numer 1[3]. Razem z parowozem nr 11458, przed 1 czerwca 1979 roku został odnowiony i ustawiony jako pomnik w parku przyzakładowym, gdzie jednak podlegał dewastacji[2]. W 1992 roku został nabyty przez Poznański Klub Modelarzy Kolejowych[2]. Od 2006 roku po odnowieniu stanowi pomnik przy Fabryce Pojazdów Szynowych w Poznaniu, bez oznaczeń[3]
Borsig Bn2t 11458
[edytuj | edytuj kod]Parowóz Borsig o numerze fabrycznym 11458 został zbudowany w 1925 dla firmy handlowej Walter Höene w Berlinie, która swoją lokomotywę odebrała 13 lutego tego samego roku[2]. Następnie sprzedano go ziemianinowi S.J. Jerelowskiemu z Obrzycka nad Wartą[1]. Używany był do budowy wałów przeciwpowodziowych wzdłuż Warty[2]. Po II wojnie światowej eksploatowany do 1977 w Zakładach Azotowych Chorzów[1] jako numer 2. Wraz z parowozem nr 11453, przed 1 czerwca 1979 roku został odnowiony i ustawiony wraz z wagonem jako pomnik w parku przyzakładowym, gdzie podlegał dewastacji[2]. Przekazany następnie w 1992 roku Poznańskiemu Klubowi Modelarzy Kolejowych i dzięki staraniom tego klubu od 1994 był remontowany w Fabryce Pojazdów Szynowych H. Cegielski w Poznaniu (kocioł – w ZNTK w Pile)[2]. W czerwcu 1999 roku został wyremontowany i 22 września 1999 roku skierowany do służby na Kolejce Parkowej Maltanka w Poznaniu[2]. W styczniu 2021 został przekazany przez Poznański Klub Modelarzy Kolejowych do MPK Poznań[4].
Poza Maltanką, parowóz uczestniczy czasem w imprezach kolejowych na terenie Polski, np. zlotach miłośników kolei wąskotorowych w Białośliwiu w maju/czerwcu 2013 i lipcu 2017 roku[5].
Tender Zt 5001
[edytuj | edytuj kod]
W roku 2001 parowóz nr 11458 otrzymał dodatkowo tender[6]. Oznaczenie tendra „Zt” świadczy o oddzielności tendra od parowozu[7], z kolei „5001” to numer inwentarzowy przeznaczony dla toru szerokości 600 mm[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l Paweł Korcz: Atlas wąskotorówek. Poznań: Poznański Klub Modelarzy Kolejowych, 2006, s. 77. ISBN 83-920757-3-0.
- ↑ a b c d e f g h i j k Pokropiński 2000 ↓, s. 22.
- ↑ a b c d Zakłady Azotowe Chorzów 1 w serwisie Wciąż pod parą [dostęp 2010-09-04].
- ↑ Ryjek wróci na tory Maltanki! MPK Poznań rozpoczyna jego remont! [online], MPK Poznań [dostęp 2021-01-26] (pol.).
- ↑ Tomek Jankowski. III zlot miłośników kolei wąskotorowych - Białośliwie 2013. „Stalowe Szlaki”. nr 3/2013 (117). s. 16.; Paweł Korcz. VII zlot miłośników kolei wąskotorowych w Białośliwiu. „Stalowe Szlaki”. nr 4/2017 (132). s. 10.
- ↑ Sympatycy Poznańskiej Maltanki [dostęp 2010-09-04].
- ↑ a b Koleje wąskotorowe w Polsce.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Paweł Korcz: Atlas wąskotorówek. Poznań: Poznański Klub Modelarzy Kolejowych, 2006, s. 77. ISBN 83-920757-3-0.
- Bogdan Pokropiński. Borsig 11458. „Świat Kolei”. Nr 5/2000. ISSN 1234-5962.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Kolejka Parkowa Maltanka 2 w serwisie Wciąż pod parą – galeria zdjęć