Avengers: Koniec gry
 Logo filmu | |
| Gatunek | |
|---|---|
| Rok produkcji | |
| Data premiery |
22 kwietnia 2019 |
| Kraj produkcji | |
| Język | |
| Czas trwania |
181 minut[1] |
| Reżyseria | |
| Scenariusz | |
| Główne role |
Robert Downey Jr. |
| Muzyka | |
| Zdjęcia | |
| Scenografia | |
| Kostiumy | |
| Montaż | |
| Produkcja | |
| Wytwórnia | |
| Dystrybucja | |
| Budżet |
356 000 000 USD |
| Przychody brutto |
2 797 800 564 USD |
| Strona internetowa | |
| Produkcja | ||||
| ||||
| Wydarzenia | ||||
| ||||
| Seria Avengers | ||||
| ||||
Avengers: Koniec gry (oryg. Avengers: Endgame) – amerykański fantastycznonaukowy film akcji z 2019 roku na podstawie serii komiksów o grupie superbohaterów o nazwie Avengers wydawnictwa Marvel Comics. Za reżyserię odpowiadali bracia Anthony i Joe Russo na podstawie scenariusza Christophera Markusa i Stephena McFeelya. W rolach głównych wystąpili: Robert Downey Jr., Chris Evans, Mark Ruffalo, Chris Hemsworth, Scarlett Johansson, Jeremy Renner, Don Cheadle, Paul Rudd, Brie Larson, Karen Gillan, Danai Gurira, Benedict Wong, Jon Favreau, Bradley Cooper, Gwyneth Paltrow i Josh Brolin.
Po wydarzeniach w trzeciej części Avengers, pozostali przy życiu superbohaterowie próbują pokonać Thanosa i odwrócić jego działania, które doprowadziły do wymazania połowy istnień we wszechświecie.
Koniec gry wchodzi w skład III Fazy Filmowego Uniwersum Marvela, jest to dwudziesty drugi film należący do tej franczyzy i stanowi on część jej pierwszego rozdziału zatytułowanego Saga Nieskończoności. Jest on kontynuacją filmów Avengers z 2012, Avengers: Czas Ultrona z 2015 i Avengers: Wojna bez granic z 2018 roku. Dwa kolejne filmy, Avengers 5 i Avengers: Secret Wars zostały zapowiedziane na 2026 i 2027 rok.
Światowa premiera filmu miała miejsce 22 kwietnia 2019 roku w Los Angeles. W Polsce zadebiutował on 25 kwietnia tego samego roku. Przy budżecie 356 milionów dolarów Koniec gry zarobił prawie 2,8 miliarda dolarów i stał się najbardziej kasowym filmem na świecie, detronizując ówczesnego lidera, Avatara z 2009 roku. Koniec gry otrzymał pozytywne oceny od krytyków.
Streszczenie fabuły
[edytuj | edytuj kod]Dwadzieścia trzy dni po tym, jak Thanos użył Rękawicy Nieskończoności aby wymazać połowę życia we Wszechświecie, Carol Danvers ratuje Tony’ego Starka i Nebulę przebywających w przestrzeni kosmicznej na statku należącym do Strażników Galaktyki i pomaga im powrócić na Ziemię. Na miejscu ponownie łączą się z pozostałymi przy życiu członkami Avengers: Bruce’em Bannerem, Steve’em Rogersem, Thorem, Natashą Romanoff, Jamesem Rhodesem oraz Rocketem. Udaje im się zlokalizować Thanosa na niezamieszkanej planecie. Udają się tam, by odebrać Thanosowi Kamienie Nieskończoności i przywrócić do życia wszystkich, których unicestwił. Dotarłszy na miejsce, dowiadują się jednak, że Thanos zniszczył Kamienie Nieskończoności. Thor ścina głowę Thanosowi[3].
Pięć lat później Scott Lang przypadkowo wydostaje się z Wymiaru Kwantowego, w którym był uwięziony od momentu zagłady sprowokowanej przez Thanosa. W bazie należącej do Avengers wyjaśnia Romanoff i Rogersowi, że pięć lat spędzonych w Wymiarze Kwantowym było dla niego jak pięć godzin, po czym przedstawia im teorię pozwalającą wykorzystać Wymiar Kwantowy do podróży w czasie. Cała trójka prosi Starka, aby ten pomógł im odzyskać Kamienie z przeszłości i odwrócić działania Thanosa w teraźniejszości. Stark odmawia, martwiąc się o przyszłość swojej żony Pepper Potts i córki Morgan. Mimo to postanawia dopracować urządzenie do nawigacji w Wymiarze Kwantowym i za namową Potts, postanawia im jednak pomóc. Stark i Banner, któremu udało się połączyć swoją inteligencję z siłą Hulka, budują maszynę czasu. Banner zauważa, że zmiana przeszłości nie wpływa na ich teraźniejszość, a wszelkie zmiany prowadzą do stworzenia alternatywnych rzeczywistości. Banner i Rocket odwiedzają nowy dom dla uchodźców ze zniszczonego Asgardu w Norwegii, aby zwerbować Thora, który nadużywa alkoholu i cierpi na nadwagę. Natomiast w Tokio Romanoff rekrutuje Clinta Bartona, zrozpaczonego stratą swojej rodziny w wyniku działań Thanosa[3].
Banner, Lang, Rogers i Stark przenoszą się do Nowego Jorku z 2012 roku, w trakcie bitwy z Chitauri. Banner odwiedza Sanctum Sanctorum i przekonuje Starożytną, aby ta oddała mu Kamień Czasu. W Stark Tower Rogers odzyskuje Kamień Umysłu, jednak Stark i Lang bez powodzenia próbują ukraść Kamień Przestrzeni, wskutek czego Loki ucieka z tymże kamieniem. Rogers i Stark postanawiają się udać do 1970 roku. Docierają do jednej z baz T.A.R.C.Z.Y., gdzie Starkowi udaje się zdobyć Kamień, ale też spotkać swojego ojca, Howarda. Rogers w tym czasie kradnie kilka cząstek Pyma z laboratorium Hanka Pyma, aby możliwy był powrót do teraźniejszości. W międzyczasie Rocket i Thor udają się do Asgardu z 2013 roku i wydobywają Kamień Rzeczywistości z ciała Jane Foster. Thor zabiera również ze sobą Mjølner. Nebula i Rhodes udają się na planetę Morag w 2014 roku, obezwładniają Petera Quilla i zabierają Kamień Mocy. Rhodes wraca do teraźniejszości z Kamieniem Mocy, ale Nebula zostaje obezwładniona, gdy jej cybernetyczne implanty łączą się z implantami Nebuli z przeszłości. Za sprawą owego połączenia ówczesny Thanos dowiaduje się o przyszłości. Przechwytuje Nebulę z przyszłości, a w jej miejsce wysyła lojalną wersję z 2014 roku. Barton i Romanoff udają się na planetę Vormir w 2014 roku. Tam opiekun Kamienia Duszy, Czerwona Czaszka, ujawnia, że ów kamień można zdobyć tylko dzięki poświęceniu kogoś, kogo się kocha. Romanoff poświęca się, skacząc w przepaść, dzięki czemu Barton zdobywa Kamień[3].
Ponownie łącząc się w teraźniejszości, Avengers umieszczają zdobyte Kamienie w stworzonej przez Starka rękawicy, której Banner, odporny na promieniowanie Gamma Kamieni, używa do wskrzeszenia unicestwionego życia. Nebula z 2014 roku używa wehikułu czasu, aby przenieść Thanosa i jego okręt wojenny do teraźniejszości. Atakowi wówczas podlega siedziba Avengers, a Thanos za pomocą kamieni planuje zniszczyć i odbudować Wszechświat według swojej wizji. Nebula z teraźniejszości przekonuje Gamorę z 2014 roku do zdradzenia Thanosa, ale nie udaje jej się zrobić tego samego dla wersji samej siebie z przeszłości i jest zmuszona ją zabić. Stark, Rogers i Thor walczą z Thanosem. Ten wzywa swoją armię, by zniszczyć Ziemię, ale przywrócony do życia Stephen Strange przybywa wraz z innymi czarodziejami, przywróconymi Avengers oraz Strażnikami Galaktyki, armiami Wakandy, Asgardu i Ravagers, aby stanąć do walki z Thanosem i jego armią. Na pomoc przybywa również Danvers, która niszczy okręt wojenny Thanosa. Obezwładniwszy bohaterów, Thanos chwyta rękawicę, ale Stark zabiera mu Kamienie i używa ich do dezintegracji Thanosa oraz jego armii, kosztem własnego życia[3].
Po pogrzebie Starka Thor mianuje Walkirię nowym królem Asgardu i dołącza do Strażników Galaktyki. Rogers natomiast przywraca Kamienie i Mjølner w miejsca w przeszłości, z których zostały zabrane i pozostaje tam, aby spędzić życie z Peggy Carter. W teraźniejszości sędziwy Rogers przekazuje tarczę Samowi Wilsonowi[3].
Obsada
[edytuj | edytuj kod]
| Polski dubbing[4] |
| • Mariusz Bonaszewski jako Tony Stark / Iron Man • Paweł Ciołkosz jako Steve Rogers / Kapitan Ameryka • Grzegorz Damięcki jako Bruce Banner / Hulk • Piotr Grabowski jako Thor • Wiktoria Gorodeckaja jako Natasha Romanoff / Czarna Wdowa • Marcin Przybylski jako Clint Barton / Hawkeye • Tomasz Sapryk jako James „Rhodey” Rhodes / War Machine • Piotr Adamczyk jako Scott Lang / Ant-Man • Maria Dębska jako Carol Danvers / Kapitan Marvel • Julia Kijowska jako Nebula • Monika Węgiel-Jarocińska jako Okoye • Michał Piela jako Wong • Michał Piela jako Harold „Happy” Hogan • Jacek Braciak jako Rocket • Magdalena Kumorek jako Virginia „Pepper” Potts • Jan Frycz jako Thanos |
- Robert Downey Jr. jako Tony Stark / Iron Man, geniusz, biznesmen, filantrop i playboy, który skonstruował dla siebie serię bojowych pancerzy wspomaganych[5][6].
- Chris Evans jako Steve Rogers / Kapitan Ameryka, weteran II wojny światowej, który został poddany działaniu serum superżołnierza. Spędził kilkadziesiąt lat w letargu zamrożony w lodowcu i został z niego przebudzony w latach współczesnych[7].
- Mark Ruffalo jako Bruce Banner / Hulk, naukowiec specjalizujący się w dziedzinach: biochemii, fizyki nuklearnej i promieniowania gamma. W wyniku wypadku został napromieniowany, co zaowocowało niekontrolowanymi transformacjami w Hulka – wielkiego, humanoidalnego stwora o nadludzkiej sile i wytrzymałości[8].
- Chris Hemsworth jako Thor, król Asgardu, syn Odyna i Friggi. Potrafi wzywać pioruny oraz nimi władać. Jego nową bronią jest topór Stormbreaker, który pozwala na teleportację za pomocą Bifrostu[7].
- Scarlett Johansson jako Natasha Romanoff / Czarna Wdowa, jest byłą agentką T.A.R.C.Z.Y. pracującą wcześniej także jako wysoce wyszkolony szpieg[9].
- Jeremy Renner jako Clint Barton / Hawkeye, mistrz w łucznictwie, wcześniej współpracował z T.A.R.C.Z.Ą[10].
- Don Cheadle jako James „Rhodey” Rhodes / War Machine, były oficer sił powietrznych armii Stanów Zjednoczonych wyposażony w zbroję War Machine[11].
- Paul Rudd jako Scott Lang / Ant-Man, były złodziej, który posługuje się kombinezonem, dzięki któremu może się pomniejszyć jak i powiększyć[6].
- Brie Larson jako Carol Danvers / Kapitan Marvel, była pilot U.S. Air Force, której DNA połączyło się z DNA istoty pozaziemskiej, wskutek czego zyskała nadludzką siłę oraz zdolności latania i emitowania energii[12].
- Karen Gillan jako Nebula, adoptowana córka Thanosa, wychowywana wspólnie z Gamorą. Członek Strażników Galaktyki[13].
- Danai Gurira jako Okoye, dowódczyni Dora Milaje, straży T’Challi. Jest tradycjonalistką i wywodzi się z plemienia Strażników[14].
- Benedict Wong jako Wong, mistrz mistycznych sztuk, sojusznik Strange’a[15].
- Jon Favreau jako Harold „Happy” Hogan, szef ochrony Stark Industries, były szofer i przyjaciel Tony’ego Starka[16].
- Bradley Cooper jako Rocket, członek Strażników Galaktyki, genetycznie zmodyfikowany szop, który biegle posługuje się bronią palną[17]. Sean Gunn zagrał postać na planie za pomocą techniki motion-capture[18].
- Gwyneth Paltrow jako Virginia „Pepper” Potts, narzeczona Starka i prezes Stark Industries[19].
- Josh Brolin jako Thanos, potężna istota, której celem jest zdobycie wszystkich Kamieni Nieskończoności[20].
Swoje role ponadto powtórzyli:
- Sebastian Stan jako James „Bucky” Barnes[21];
- Anthony Mackie jako Sam Wilson / Falcon[22];
- Elizabeth Olsen jako Wanda Maximoff[23];
- Benedict Cumberbatch jako Stephen Strange[24];
- Tilda Swinton jako Starożytna[25][26];
- Chadwick Boseman jako T’Challa / Czarna Pantera[27];
- Letitia Wright jako Shuri[27];
- Winston Duke jako M’Baku[28];
- Angela Bassett jako Ramonda[26];
- Evangeline Lilly jako Hope Van Dyne / Osa[29];
- Michael Douglas jako Hank Pym[30];
- Michelle Pfeiffer jako Janet Van Dyne[30][31];
- Tom Hiddleston jako Loki[26][32];
- Natalie Portman jako Jane Foster[26];
- Rene Russo jako Frigga[26];
- Tessa Thompson jako Walkiria[33];
- Taika Waititi jako Korg[26];
- Tom Holland jako Peter Parker / Spider-Man[34];
- Marisa Tomei jako May Parker[26];
- Jacob Batalon jako Ned Leeds[26];
- Samuel L. Jackson jako Nick Fury[21][30];
- Cobie Smulders jako Maria Hill[21];
- William Hurt jako Thaddeus „Thunderbolt” Ross[21][35];
- Hayley Atwell jako Peggy Carter[26];
- John Slattery jako Howard Stark[26];
- Linda Cardellini jako Laura Barton[26];
- Ben Sakamoto jako Cooper Barton[36];
- Kerry Condon jako głos F.R.I.D.A.Y.[21];
- Ty Simpkins jako Harley Keener[26];
- Frank Grillo jako Brock Rumlow[37];
- Maximiliano Hernández jako Jasper Sitwell[26];
- Robert Redford jako Alexander Pierce[26];
- Callan Mulvey jako Jack Rollins[26];
- Chris Pratt jako Peter Quill / Star-Lord[38];
- Dave Bautista jako Drax[39];
- Zoe Saldaña jako Gamora[40];
- Vin Diesel / Terry Notary jako Groot[41][42];
- Pom Klementieff jako Mantis[23].
- Sean Gunn jako Kraglin Obfonteri[18][43];
- Ross Marquand jako Johann Schmidt / Czerwona Czaszka[21];
- Michael James Shaw jako Corvus Glaive[42];
- Tom Vaughan-Lawlor jako Ebony Maw[21];
- Terry Notary jako Cull Obsidian[42];
- Monique Ganderton jako Proxima Midnight[42].
Powróciły również postacie zagrane przez innych aktorów: Emma Fuhrmann zagrała nastoletnią Cassie Lang[44]; Ava Russo i Cade Woodward pojawili się jako starsze wersje Lily i Nathaniela Bartonów[36]. Pojawiają się ponownie również postacie Mieka[42] i Kaczora Howarda, które zostały wygenerowane komputerowo[43]. Swoją rolę Edwina Jarvisa z serialu Agentka Carter powtarza James D’Arcy. Jest to pierwsza sytuacja, kiedy postać przedstawiona w serialach powiązanych z Filmowym Uniwersum Marvela pojawiła się w filmie franczyzy[26].
W filmie wystąpili również Hiroyuki Sanada jako Akihiko, przywódca japońskiej Yakuzy[21][45] oraz Alexandra Rabe jako Morgan Stark, córka Tony’ego Starka i Pepper Potts[46]. W roli cameo pojawił się twórca komiksów Marvela, Stan Lee jako cyfrowo odmłodzony kierowca samochodu w 1970 roku. Był to ostatni występ Lee, który zdążył nagrać tę scenę przed swoją śmiercią w 2018 roku[21]. Aktorzy z serialu Community: Ken Jeong i Yvette Nicole Brown pojawiają się jako ochroniarz i agentka T.A.R.C.Z.Y.[21]; współreżyser filmu, Joe Russo[26] (w napisach końcowych wymieniony jako Gozie Agbo)[47], i Jim Starlin, twórca postaci Thanosa, pojawiają się na ekranie podczas spotkania grupy wsparcia[48].
.jpg)
(Tony Stark / Iron Man)
(Steve Rogers / Kapitan Ameryka)
(Bruce Banner / Hulk)
.jpg)
(Thor)
.jpg)
(Natasha Romanoff / Czarna Wdowa)
.jpg)
(Clint Barton / Hawkeye)
.jpg)
(James „Rhodey” Rhodes / War Machine)
.jpg)
(Scott Lang / Ant-Man)
(Carol Danvers / Kapitan Marvel)
.jpg)
(Nebula)
.jpg)
(Okoye)
.jpg)
(Wong)
(Harold „Happy” Hogan)
(Rocket)
(Virginia „Pepper” Potts)
(Thanos)
Produkcja
[edytuj | edytuj kod]Rozwój projektu
[edytuj | edytuj kod]
Począwszy od pierwszych filmów, Marvel Studios zaplanowało adaptację historii z komiksu Infinity Gauntlet Jima Starlina z 1991 roku, wprowadzając Kamienie Nieskończoności jako MacGuffiny. Kamień Przestrzeni (ang. Space Stone) wprowadzono w filmie Kapitan Ameryka: Pierwsze starcie (2011) jako Tesserakt (ang. Tesseract), Kamień Umysłu (ang. Mind Stone) przedstawiono w filmie Avengers (2012) wewnątrz Berła (ang. Scepter), Kamień Rzeczywistości (ang. Reality Stone) w Thor: Mroczny świat (2013) jako Eter (ang. Aether), Kamień Mocy (ang. Power Stone) w Strażnikach Galaktyki (2014) jako Glob (ang. Orb), a Kamień Czasu (ang. Time Stone) w filmie Doktor Strange (2016) w naszyjniku Oko Agamotto (ang. Eye of Agamotto)[49]. Ostatni, Kamień Duszy (ang. Soul Stone), pojawił się w filmie Avengers: Wojna bez granic (2018) na planecie Vormir[50]. Rękawice Nieskończoności pokazane zostały w filmach Thor i Avengers: Czas Ultrona, gdzie złoczyńca Thanos zdobył drugą z nich[51].
28 października 2014 roku podczas MarvelEvent, gdzie przedstawiono skład filmów III Fazy MCU, studio zapowiedziało dwuczęściową kontynuację Avengers: Czas Ultrona, Avengers: Infinity War Part 1 na 2018 rok i Part 2 na 2019[52]. W kwietniu 2015 roku ujawniono, że za reżyserię będą odpowiedzialni bracia Anthony i Joe Russo[53], a w maju tego samego roku poinformowano, że scenariuszem zajmą się Christopher Markus i Stephen McFeely[54]. Pracowali oni już wspólnie dla wytwórni przy filmach Kapitan Ameryka: Zimowy żołnierz i Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów. W lipcu 2016 roku ujawniono, że Part 1 będzie nosiła tytuł Avengers: Infinity War, a Part 2 została oficjalnie bez tytułu[55]. W czerwcu 2018 roku poinformowano, że tytuł zostanie ujawniony pod koniec 2018 roku[56].
Markus i McFeely rozpoczęli prace poprzedzające napisanie scenariusza podczas zdjęć do filmu Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów. Scenarzyści spędzili ten czas na czytaniu komiksów i spisywania pomysłów. Początkowo napisali 60 stron niezwiązanych ze sobą historii aby pokazać, co może się wydarzyć[57]. Od lipca 2016 roku zaczęli pisać scenariusz[58]. Bracia Russo oraz Markus i McFeely współpracowali ze wszystkimi reżyserami i scenarzystami filmów III Fazy Uniwersum[57]. Po zapowiedzeniu filmu w 2014 roku, Feige poinformował, że jest szansa na pojawienie się w filmie postaci z seriali[8]. Bracia Russo ujawnili, że było to rozważane, ale okazało się niewykonalne i zdecydowali się skoncentrować tylko na świecie filmowym[59]. Fabuła filmu była trzymana w tajemnicy do ostatniej chwili, aktorzy nie mieli scenariusza nawet w przeddzień rozpoczęcia zdjęć. Przeważnie dostawali tylko jego fragmenty, a w scenariuszu specjalnie zawarte były fałszywe sceny[60]. Podczas prac nad scenariuszem, Markus i McFeely współpracowali z fizykami kwantowymi na temat mechaniki ich teorii dotyczących podróży w czasie[61]. 7 grudnia 2018 roku został ujawniony pełny tytuł filmu jako Avengers: Endgame oraz przesunięto jego amerykańską premierę o dwa tygodnie wcześniej, na 26 kwietnia[62].
Casting
[edytuj | edytuj kod]W maju 2014 roku Josh Brolin podpisał kontrakt na rolę Thanosa obejmujący kilka filmów[63]. We wrześniu potwierdzony został udział Jeremy’ego Rennera w roli Clinta Bartona[10]. W październiku Kevin Feige poinformował, że Mark Ruffalo jako Hulk[8], Josh Brolin jako Thanos i Tom Hiddleston jako Loki pojawią się w filmie[32]. W kwietniu 2015 roku Chris Hemsworth i Chris Evans potwierdzili swój udział[7]. Natomiast rok później, w kwietniu 2016 roku, poinformowano, że Robert Downey Jr. powtórzy swoją rolę[5]. W październiku poinformowano, że w filmie wystąpi Evangeline Lilly jako Hope Van Dyne / Wasp[29].
W styczniu 2017 roku potwierdzono udział Karen Gillan jako Nebuli[13], natomiast w marcu Anthony’ego Mackie’ego jako Sama Wilsona[22]. Miesiąc później ujawniono, że Tom Holland[34] i Zoe Saldana powtórzą swoje role[40]. W lipcu Brolin potwierdził swój udział w produkcji[20]. W sierpniu poinformowano, że w obsadzie znaleźli się również: Scarlett Johansson jako Natasha Romanoff[9], Gwyneth Paltrow jako Pepper Potts[19], Jon Favreau jako Happy Hogan[16] i Paul Bettany jako Vision, który ostatecznie nie pojawił się w filmie[64]. W następnym miesiącu ujawniono, że powróci Don Cheadle jako James Rhodes[11], a do obsady dołączył Hiroyuki Sanada[45]. W październiku natomiast potwierdzono, że w filmie wystąpią również: Paul Rudd jako Scott Lang[6], Letitia Wright jako Shuri i Chadwick Boseman jako T’Challa / Czarna Pantera[27]. W listopadzie ujawniono, że Brie Larson i Michelle Pfeiffer powtórzą swoje role jako Carol Danvers / Kapitan Marvel[12] i Janet Van Dyne[31]. W grudniu Sebastian Stan potwierdził swój powrót do roli Bucky’ego Barnesa i zdradził, że w filmie wystąpią również William Hurt jako Thaddeus Ross i Jeff Goldblum jako Arcymistrz. Goldblum ostatecznie nie pojawił się w filmie[35].
W kwietniu 2018 roku poinformowano, że powrócą Samuel L. Jackson jako Nick Fury i Michael Douglas jako Hank Pym[30], a w maju Vin Diesel jako głos Groota[41]. W październiku ujawniono, że Bradley Cooper powróci jako głos Rocketa[17], a Tilda Swinton jako Starożytna[25]. W tym samym miesiącu poinformowano, że Frank Grillo powtórzy rolę Brocka Rumlowa[37]. Ujawniono również, że jedną z ról w filmie zagrała Katherine Langford[65], jednak nie pojawiła się ona w ostatecznej wersji filmu. Później ujawniono, że zagrała ona dorosłą córkę Tony’ego Starka, Morgan, która pojawiła się w jego wizji przed śmiercią[66]. Potwierdzono również udział Dave’a Bautisty w roli Draxa[39], Danai Guriry jako Okoye[14], Chrisa Pratta jako Petera Quilla[38], Benedicta Cumberbatcha jako Stephena Strange’a[24], Elizabeth Olsen jako Wandy Maximoff / Scarlet Witch, Pom Klementieff jako Mantis[23] oraz Benedicta Wonga jako Wonga[15].
Zdjęcia i postprodukcja
[edytuj | edytuj kod]Bracia Russo początkowo chcieli kręcić film równocześnie z Avengers: Wojną bez granic ze względu na obszerną obsadę i ograniczenie kosztów produkcji, a okres zdjęciowy dla obu produkcji miał trwać około 9 miesięcy. Ostatecznie, w kwietniu 2017 roku, po rozpoczęciu zdjęć do Wojny bez granic, Kevin Feige wyjawił, że jednak będą one realizowane jeden po drugim, ponieważ równoczesne kręcenie okazało się zbyt skomplikowane[67]. Jednym z głównych powodów okazał się fakt, że scenariusz do drugiego filmu nie był jeszcze ukończony[68]. Mimo to, ostatecznie zrealizowano część zdjęć do Końca gry podczas produkcji Wojny bez granic[61]. Były to między innymi sceny Nowego Asgardu, które nakręcono w szkockiej wiosce St Abbs[69] oraz w Asgardzie z 2013 roku, które zrealizowano w Katedrze w Durham. Nakręcono je w kwietniu[61] i maju 2017 roku[70][71].
Zdjęcia do filmu rozpoczęto 10 sierpnia 2017 roku w Pinewood Studios w Atlancie, pod tytułem roboczym Mary Lou 2[72]. W sierpniu film był kręcony w śródmieściu Atlanty[73], a pod koniec miesiąca w Tokio[74]. Produkcję realizowano również nad jeziorem w miasteczku Fairburn[75]. Zdjęcia zakończono 11 stycznia 2018 roku[76]. Odpowiadał za nie Trent Opaloch[77]. Scenografią zajął się Charles Wood[78], a kostiumy zaprojektowała Judianna Makovsky[79].
Scena z Bartonem i jego rodziną otwierająca film początkowo miała się znaleźć na końcu Wojny bez granic[61]. Przemiana Bannera w mądrego Hulka była zaplanowana również w poprzedniej produkcji i miała ona nastąpić podczas walk w Wakandzie[68]. Scena cameo ze Stanem Lee została nakręcona w listopadzie 2018 roku[61].
Postprodukcję filmu rozpoczęto zaraz po premierze Avengers: Wojny bez granic[80]. Dodatkowe zdjęcia do filmu trwały od 7 września[81] do 12 października 2018 roku w Pinewood Studios w Atlancie[82], a kolejne zrealizowano w styczniu 2019 roku[83] w Raleigh Studios w Kalifornii[84]. Montażem zajęli się Jeffrey Ford i Matthew Schmidt[85] na kilka tygodni przed wydaniem filmu Ant-Man i Osa[86]. Tia Nolan, Peter S. Elliot i Craig Tanner wspierali ich gościnnie, aby ukończyć film na czas[87]. Montaż został zakończony na początku marca 2019 roku[88]. Efekty specjalne przygotowały studia: Industrial Light & Magic, Weta Digital, DNEG, Framestore, Cinesite, Digital Domain, Rise FX, Lola VFX, Cantina Creative, Capital T, Technicolor VFX, Territory Studio[89] i Perception[90], a odpowiadali za nie Dan DeLeeuw i Swen Gillberg[89].
Weta Digital przygotowało w znacznej części za scenę finałowej walki, która nakręcona została w całości w studiu w Atlancie. Firma ta odpowiadała także między innymi za atak statku Thanosa na bazę Avengers, walkę Thanosa z Iron Manem, Thorem i Kapitanem Ameryką, scenę z portalami i śmierć Starka. Ich pracę nad ostatnim aktem filmu wspomagały również inne studia[91]. Industrial Light & Magic również partycypowało w tworzeniu sceny finałowej walki, przygotowało scenę przekazywania Rękawicy, walkę Spider-Mana w zbroi Iron Spider i zniszczenie statku Thanosa przez Kapitan Marvel. Stworzyli oni wygląd zbroi Iron Mana, War Machine i Rescue; odpowiadali za wygląd mądrego Hulka, scenę z nim w restauracji oraz jego pobyt w Nowym Asgardzie wraz ze scenami z Rocketem, Korgiem i Miekiem. Odtworzyli również sceny Nowego Jorku z 2012 roku[92]. Cinesite również pracowało nad trzecim aktem; stworzyło scenę walki Hawkeye’a z Outriders. Ponadto było odpowiedzialne za początkową scenę przedstawiającą Starka i Nebulę w kosmosie i odtworzyło scenę ze Strażników Galaktyki na Moragu z Nebulą i Rhodesem[93].
Digital Domain przygotowało między innymi walkę dwóch Nebuli i sceny na Vormirze[94]. Framestore zajęło się sceną rozmowy Natashy z hologramami, Hawkeye’a testującego tunel kwantowy i jego pobyt na swojej farmie, sceny Thora i Rocketa w Asgardzie w 2013 roku, końcową scenę w Wakandzie i przemówienie hologramu Starka na pogrzebie[95]. DNEG stworzyło scenę powrotu Ant-Mana z tunelu kwantowego w składziku, pomniki przy Golden Gate, sceny w Tokio i walkę Kapitan Ameryka kontra Kapitan Ameryka[96]. Cantina Creative zajęło się między innymi sceną pracy Starka nad podróżami w czasie w jego domu[97]. Lola VFX pracowało nie tylko przy odmładzaniu Johna Slattery’ego, Michaela Douglasa i Stana Lee, ale też przy zrobieniu z Chrisa Evansa 119-latka[98]. Perception przygotowało napisy początkowe i przedstawienie obsady przed napisami końcowymi[90].
Muzyka
[edytuj | edytuj kod]
W czerwcu 2016 roku poinformowano, że Alan Silvestri skomponuje muzykę do filmu[99]. Ścieżka dźwiękowa nagrana została w Abbey Road Studios w Londynie przez ponad 90-osobowy skład London Symphony Orchestra[100] pod kierownictwem Marka Grahama[101]. Nagrania rozpoczęły się w styczniu[100], a zakończyły się pod koniec marca 2019 roku[102]. Album z muzyką Silvestriego, Avengers: Endgame Original Motion Picture Soundtrack, został wydany cyfrowo 26 kwietnia 2019 roku, a wersja CD 24 maja tego samego roku przez Hollywood Records[103]. Wersja cyfrowa wzbogacona została o dodatkowe 7 kompozycji[103][104]. 13 czerwca został wydany wideoklip do utworu Portals, który został wykorzystany w scenie, gdzie Doktor Strange i inni mistrzowie mistycznych sztuk zbierają siły do finałowego starcia z Thanosem[105].
W filmie wykorzystano ponadto motywy przewodnie z filmów Kapitan Ameryka: Pierwsze starcie, Ant-Man, Doktor Strange i Kapitan Marvel, które skomponowali odpowiednio: Silvestri, Christophe Beck, Michael Giacchino i Pinar Toprak; utwory „Come and Get Your Love” (Redbone) i „It’s Been a Long, Long Time” (Jule Styne i Sammy Cahn), które pojawiły się wcześniej w filmach Strażnicy Galaktyki i Kapitan Ameryka: Zimowy żołnierz oraz „Make Way for Tomorrow Today” (Richard Sherman) „Doom and Gloom” (The Rolling Stones), „Hey Lawdy Mama” (Steppenwolf), „Supersonic Rocket Ship” (The Kinks) i „Dear Mr. Fantasy” (Traffic)[106].
| Avengers: Endgame Original Motion Picture Soundtrack – 2019 | |||
|---|---|---|---|
| Nr | Tytuł utworu | Autor | Długość |
| 1. | „Totally Fine” | A. Silvestri | 4:29 |
| 2. | „Arrival” | A. Silvestri | 1:49 |
| 3. | „Where Are They?” | A. Silvestri | 3:12 |
| 4. | „Becoming Whole Again” | A. Silvestri | 3:48 |
| 5. | „I Figured It Out” | A. Silvestri | 4:30 |
| 6. | „Perfectly Not Confusing” | A. Silvestri | 4:46 |
| 7. | „You Shouldn’t Be Here” | A. Silvestri | 3:33 |
| 8. | „The How Works” | A. Silvestri | 3:50 |
| 9. | „One Shot” | A. Silvestri | 2:04 |
| 10. | „Snap Out of It” | A. Silvestri | 2:24 |
| 11. | „So Many Stairs” | A. Silvestri | 1:51 |
| 12. | „Watch Each Other’s Six” | A. Silvestri | 3:56 |
| 13. | „I Can’t Risk This” | A. Silvestri | 4:48 |
| 14. | „He Gave It Away” | A. Silvestri | 3:42 |
| 15. | „The Tool of a Thief” | A. Silvestri | 2:58 |
| 16. | „The Measure of a Hero” | A. Silvestri | 3:05 |
| 17. | „In Plain Sight” | A. Silvestri | 3:14 |
| 18. | „Whatever It Takes” | A. Silvestri | 2:56 |
| 19. | „Not Good” | A. Silvestri | 1:53 |
| 20. | „I Was Made for This” | A. Silvestri | 4:37 |
| 21. | „Tres Amigos” | A. Silvestri | 3:37 |
| 22. | „Worth It” | A. Silvestri | 4:15 |
| 23. | „Portals” | A. Silvestri | 3:17 |
| 24. | „The One” | A. Silvestri | 2:08 |
| 25. | „You Did Good” | A. Silvestri | 1:57 |
| 26. | „The Real Hero” | A. Silvestri | 5:54 |
| 27. | „Go Ahead” | A. Silvestri | 2:57 |
| 28. | „Main on End” | A. Silvestri | 3:11 |
| 1:34:41 | |||
| Avengers: Endgame Original Motion Picture Soundtrack (wydanie cyfrowe) – 2019 | |||
|---|---|---|---|
| Nr | Tytuł utworu | Autor | Długość |
| 1. | „Totally Fine” | A. Silvestri | 4:29 |
| 2. | „Arrival” | A. Silvestri | 1:49 |
| 3. | „No Trust” | A. Silvestri | 3:08 |
| 4. | „Where Are They?” | A. Silvestri | 3:12 |
| 5. | „Becoming Whole Again” | A. Silvestri | 3:48 |
| 6. | „I Figured It Out” | A. Silvestri | 4:30 |
| 7. | „Perfectly Not Confusing” | A. Silvestri | 4:46 |
| 8. | „You Shouldn’t Be Here” | A. Silvestri | 3:33 |
| 9. | „The How Works” | A. Silvestri | 3:50 |
| 10. | „Snap Out of It” | A. Silvestri | 2:24 |
| 11. | „So Many Stairs” | A. Silvestri | 1:51 |
| 12. | „One Shot” | A. Silvestri | 2:04 |
| 13. | „Watch Each Other’s Six” | A. Silvestri | 3:56 |
| 14. | „I Can’t Risk This” | A. Silvestri | 4:48 |
| 15. | „He Gave It Away” | A. Silvestri | 3:42 |
| 16. | „The Tool of a Thief” | A. Silvestri | 2:58 |
| 17. | „The Measure of a Hero” | A. Silvestri | 3:05 |
| 18. | „Destiny Fulfilled” | A. Silvestri | 4:05 |
| 19. | „In Plain Sight” | A. Silvestri | 3:14 |
| 20. | „How Do I Look?” | A. Silvestri | 2:06 |
| 21. | „Whatever It Takes” | A. Silvestri | 2:56 |
| 22. | „Not Good” | A. Silvestri | 1:53 |
| 23. | „Gotta Get Out” | A. Silvestri | 2:38 |
| 24. | „I Was Made for This” | A. Silvestri | 4:37 |
| 25. | „Tres Amigos” | A. Silvestri | 3:37 |
| 26. | „Tunnel Scape” | A. Silvestri | 3:16 |
| 27. | „Worth It” | A. Silvestri | 4:15 |
| 28. | „Portals” | A. Silvestri | 3:17 |
| 29. | „Get This Thing Started” | A. Silvestri | 4:54 |
| 30. | „The One” | A. Silvestri | 2:08 |
| 31. | „You Did Good” | A. Silvestri | 1:57 |
| 32. | „The Real Hero” | A. Silvestri | 5:54 |
| 33. | „Five Seconds” | A. Silvestri | 1:45 |
| 34. | „Go Ahead” | A. Silvestri | 2:57 |
| 35. | „Main on End” | A. Silvestri | 3:11 |
| 1:56:33 | |||
Promocja
[edytuj | edytuj kod].jpg)
28 października 2014 roku, podczas MarvelEvent, została zaprezentowana krótka zapowiedź filmu prezentująca przedstawione do tej pory Kamienie nieskończoności oraz Thanosa z Rękawicą nieskończoności[107]. Rok przed wydaniem filmu dziennikarz Germain Lussier podzielił się swoimi spostrzeżeniami na temat ewentualnego podejścia Marvel Studios do promocji filmu związanymi ze śmiercią wielu postaci w filmie Avengers: Wojna bez granic. Zastanawiał się, czy te postacie pojawią się na plakatach i w kampaniach zabawkowych, oraz czy aktorzy je przedstawiający będą uczestniczyć w wydarzeniach prasowych poprzedzających premierę filmu. Lussier uważał, że studio może się skupić na oryginalnych członkach zespołu Avengers, którzy stanowią większość żyjących postaci. Zauważył jednak, że bardziej korzystne byłoby pokazanie powrotu martwych postaci, co spowodowałoby ciekawość co do tego, jak wracają i pomogłoby to stworzyć zupełnie inny poziom zainteresowania filmem[108]. W czerwcu 2018 roku Kevin Feige zaprezentował materiał zza kulis na konwencie CineEurope[109]. Również w tym samym miesiącu Feige poinformował, że żadna z nieżyjących postaci nie pojawi się w kampanii promocyjnej[110]. 7 grudnia 2018 roku został zaprezentowany pierwszy zwiastun filmu oraz po raz pierwszy tytuł filmu[62], który został obejrzany 289 milionów razy w ciągu pierwszych 24 godzin, stając się najchętniej oglądanym zwiastunem. Wygenerował on również 549 tysięcy konwersacji na Twitterze, ustanawiając ich nową rekordową liczbę[111]. 14 marca 2019 roku pojawił się ostateczny zwiastun[112], który został obejrzany 268 milionów razy w ciągu 24 godzin[113].
Partnerami promocyjnymi byli: Stand Up to Cancer, Mastercard, Ulta Beauty, Audi, McDonald’s, Ulta Beauty, Geico, Coca-Cola, Google, General Mills, Hertz, Ziploc, Oppo i Synchrony Financial. Kampania marketingowa wyniosła ponad 200 milionów dolarów i była największą promocją filmu produkcji Marvel Studios[114].
- Komiksy powiązane
5 grudnia 2018[115], 9 stycznia[116] i 20 lutego 2019 roku został wydany trzy-zeszytowy komiks Avengers: Endgame Prelude, który jest adaptacją filmu Avengers: Wojna bez granic[117]. Will Corona Pilgrim napisał scenariusz, a za rysunki odpowiadał Paco Diaz[116].
Wydanie
[edytuj | edytuj kod]Światowa premiera Avengers: Koniec gry miała miejsce 22 kwietnia 2019 roku w Los Angeles. W wydarzeniu tym uczestniczyła obsada, twórcy filmu oraz zaproszeni goście. Premierze towarzyszył czerwony dywan oraz szereg konferencji prasowych[118].
Dla szerszej publiczności film zadebiutował 24 kwietnia we Francji, Niemczech, Włoszech, Australii, Chinach, Korei Południowej, Austrii, Belgii, Danii, Finlandii, Grecji, Islandii, Libanie, Holandii, Norwegii, Szwecji, Szwajcarii, Hongkongu, Indonezji, Malezji, Nowej Zelandii, Filipinach, Singapurze, Tajwanie i Tajlandii[119]. Następnego dnia zadebiutował on w Polsce[120] oraz między innymi w Wielkiej Brytanii, Brazylii, Chorwacji, Czechach, Izraelu, Portugalii, Słowacji, Słowenii, Turcji, Ukrainie, Argentynie, Panamie, Urugwaju, Paragwaju, Peru, Kolumbii i na Węgrzech[119]. 26 kwietnia był dostępny dla widzów w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie[62] oraz w Hiszpanii, Japonii, Meksyku, Południowej Afryce, Indiach, Wietnamie, Wenezueli i Ekwadorze, a w Rosji zadebiutował 29 kwietnia[119]. Początkowo amerykańska premiera została zapowiedziana na 3 maja 2019 roku[52].
W czerwcu Kevin Feige poinformował, że Avengers: Koniec gry zostanie ponownie wydany w kinach, tym razem z dodatkowym siedmiominutowym materiałem po napisach zawierającym: hołd dla Stana Lee, niedokończoną usuniętą scenę oraz scenę otwarcia filmu Spider-Man: Daleko od domu. To wydanie filmu było dostępne w Stanach Zjednoczonych od 28 czerwca[121].
Film został wydany cyfrowo w Stanach Zjednoczonych 30 lipca 2019 roku przez Walt Disney Studios Home Entertainment, a 13 sierpnia tego samego roku na nośnikach DVD i Blu-ray[66]. W Polsce został on wydany 4 września tego samego roku przez Galapagos[122].
11 listopada 2019 roku został wydany również w 14-dyskowej wersji kolekcjonerskiej Marvel Cinematic Universe: Phase Three Collection – Part 2, która zawiera 6 filmów kończących Fazę Trzecią[123], a 15 listopada tego samego roku w specjalnej wersji zawierającej 23 filmy franczyzy tworzące The Infinity Saga[124].
Odbiór
[edytuj | edytuj kod]Box office
[edytuj | edytuj kod]
Avengers: Koniec gry, mając budżet wynoszący 356 milionów dolarów, w pierwszym tygodniu wyświetlania zarobił na świecie ponad 1,2 miliarda dolarów, z czego prawie 360 milionów w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie. Jego łączny przychód z biletów na świecie osiągnął prawie 2,8 miliarda dolarów, z czego w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie to ponad 858 milionów[125]. Ostatecznie film zajął pierwsze miejsce wśród najbardziej dochodowych filmów wszech czasów, filmów w 2019 roku, filmów MCU oraz filmów o superbohaterach[126]. W marcu 2021 roku poprzedni najbardziej dochodowy film, Avatar, powrócił do kin w Chinach i spowodował spadek Końca gry na drugie miejsce na tej liście[127].
Przedsprzedaż biletów w Stanach Zjednoczonych rozpoczęła się 2 kwietnia 2019 roku. Strony Atom Tickets i Fandango były tego dnia przeciążone, a strona i aplikacja AMC Theatres uległy kilkugodzinnej awarii. Fandango i Atom Tickets poinformowały, że Avengers: Koniec gry pobił rekord w ciągu pierwszych 24 godzin[128]. Z samej przedsprzedaży film zarobił ponad 120 milionów dolarów[119].
Na początku kwietnia prognozy na weekend otwarcia w Stanach Zjednoczonych zakładały dochód w granicach 200–250 milionów dolarów[129]. Natomiast na tydzień przed premierą zwiększono je do 260–300 milionów. W Chinach prognozy wynosiły 250–280 milionów dolarów[119]. Ostatecznie uzyskał on tam pierwszego dnia wyświetlania rekordowe 107 milionów, a prognozy z weekendu wzrosły do 300 milionów[130]. Koniec gry uzyskało w Chinach w weekend otwarcia ponad 330 milionów dolarów[125]. Po tygodniu wyświetlania stał się najbardziej dochodowym filmem zagranicznym w Chinach i Indiach[131]. W tych krajach zarobił odpowiednio prawie 630 milionów i ponad 62 miliony. Do największych rynków, poza Chinami i Indiami, należały również: Wielka Brytania (115 milionów), Korea Południowa (100 milionów), Brazylia (85,7 miliona), Meksyk (77,6 miliona), Niemcy (64,3 miliona), Francja (62,4 miliona), Australia (59,1 miliona) i Japonia (55,3 miliona). W Polsce w weekend otwarcia film zarobił ponad 4,6 miliona dolarów, a w sumie ponad 10,5 miliona[125].
Rekordy
[edytuj | edytuj kod]- Najbardziej dochodowy film wszech czasów[126]
- Najlepszy weekend otwarcia na świecie[126][132]
- Najwyższy wynik dla filmu o superbohaterach na świecie[125]
- Najszybciej osiągnięte pół miliarda, miliard, półtora miliarda, dwa miliardy oraz dwa i pół miliarda dolarów na świecie[126][125]
- Najlepiej zarabiający film 2019 roku na świecie[125]
- Najlepszy weekend otwarcia w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie[126][132]
- Najlepszy weekend otwarcia w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie po uwzględnieniu inflacji[126]
- Najlepszy weekend otwarcia dla kategorii wiekowej PG-13 w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie[133]
- Najlepszy weekend wiosenny otwarcia w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie[133]
- Najlepszy weekend kwietniowy otwarcia w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie[133]
- Najlepszy trzydniowy weekend otwarcia w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie[133]
- Najlepszy tydzień otwarcia w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie[133]
- Najlepszy dzień otwarcia w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie[132]
- Najlepszy wynik dla pojedynczego dnia w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie[132]
- Najwyższy wynik dla przedpremierowych pokazów czwartkowych w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie[126][132]
- Najwyższy wynik dla piątku w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie[133]
- Najwyższy wynik dla soboty w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie[133]
- Najwyższy wynik dla niedzieli w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie[133]
- Najszybciej osiągnięte 50, 100, 150, 200, 250, 300, 350, 400, 450, 500, 550, 600 i 650 milionów dolarów w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie[132][133]
- Najlepiej zarabiający film: Arabia Saudyjska, Boliwia, Brazylia, Chile, Egipt, Ekwador, Etiopia, Filipiny, Hongkong, Indonezja, Kambodża, Katar, Kolumbia, Malezja, Meksyk, Oman, Paragwaj, Peru, Singapur, Tajlandia, Ukraina, Urugwaj, Wietnam i Zjednoczone Emiraty Arabskie[126].
- Najlepszy weekend otwarcia: Arabia Saudyjska, Argentyna, Australia, Austria, Bahrajn, Belgia, Boliwia, Bośnia i Hercegowina, Brazylia, Chile, Chiny, Chorwacja, Czechy, Dania, Egipt, Ekwador, Filipiny, Hiszpania, Holandia, Hongkong, Islandia, Irlandia, Indonezja, Jordania, Katar, Kolumbia, Korea Południowa, Malezja, Meksyk, Nowa Zelandia, Norwegia, Paragwaj, Peru, Południowa Afryka, Rosja Serbia, Singapur, Słowacja, Słowenia, Syria, Tajwan, Tajlandia, Trynidad i Tobago, Ukraina, Urugwaj, Węgry, Wielka Brytania, Wietnam i Zjednoczone Emiraty Arabskie[126]
- Najlepszy pierwszy dzień otwarcia: Argentyna, Australia, Boliwia, Brazylia, Chile, Chiny, Ekwador, Egipt, Filipiny, Hongkong, Kolumbia, Korea Południowa, Meksyk, Nowa Zelandia, Panama, Paragwaj, Peru, Południowa Afryka, Rosja, Tajlandia, Tajwan, Trynidad i Tobago, Urugwaj, Wielka Brytania, Wietnam i Zjednoczone Emiraty Arabskie[126]
Krytyka w mediach
[edytuj | edytuj kod]Film spotkał się z pozytywną reakcją krytyków. W serwisie Rotten Tomatoes 94% z 532 recenzji uznano za pozytywne, a średnia ocen wystawionych na ich podstawie wyniosła 8,2/10[134]. Na portalu Metacritic średnia ważona ocen z 57 recenzji wyniosła 78 punkty na 100[135]. Natomiast według serwisu CinemaScore, zajmującego się mierzeniem atrakcyjności filmów w Stanach Zjednoczonych, publiczność przyznała mu ocenę A+ w skali od F do A+[136].
Peter Travers z magazynu „Rolling Stone” przyznał ocenę 4 na 5 i napisał: „Jednak to długie pożegnanie cię dosięgło. To nie jest żarliwy i pomysłowy element zmieniający zasady gry, jak Czarna Pantera; prawdopodobnie w przyszłości nie będzie nominacji do Oscara dla najlepszego filmu. I co z tego? Będziesz się śmiać, płakać, zachwycać się fajerwerkami akcji. Pokochasz to po 3000. I ani przez minutę nie uwierzysz, że to naprawdę pożegnanie”[137]. Todd McCarthy z „The Hollywood Reporter” stwierdził: „Avengers: Koniec gry jest, z pozoru, końcem drogi dla niektórych postaci i fabuł, ale nasiona wielu odgałęzień wydają się być zasiane po drodze”[138]. Peter Debruge z „Variety” stwierdził: „Po starciu, które trzeba zobaczyć, jakim była Wojna bez granic, bracia Russo zapewniają trzygodzinną kontynuację bardziej skierowaną do fanów, nagradzając ich lojalność wobec Filmowego Uniwersum Marvela”[139]. Richard Roeper z „Chicago Sun-Times” stwierdził: „Nie jestem przygotowany na natychmiastowe oznaczenie Avengers: Koniec gry jako najlepszego z 23 filmów Marvel Universe do tej pory, ale jest to poważny pretendent do korony i niekwestionowany mistrz, jeśli chodzi o emocjonalne uderzenie”[140]. A.O. Scott z „The New York Times” napisał: „Koniec gry jest pomnikiem adekwatności, odpowiednim zwieńczeniem przedsięwzięcia, które zorientowało się, jak być wystarczająco dobrym dla wystarczającej liczby ludzi”[141]. Justin Chang z „Los Angeles Times” stwierdził: „Pomimo swoich epickich ambicji i burzliwego czasu trwania Koniec gry często wydaje się być krótszy, luźniejszy i lżejszy niż niektórzy bracia Marvela”[142]. Helen O’Hara z „Empire Magazine” napisała: „tym razem Joe i Anthony Russo dostarczyli obcej, bardziej drapieżnej bestii. Dotyczy to bałaganu związanego z opadem emocjonalnym i rozwojem postaci. Rzecz w tym, że robi to w sposób, który jest równie satysfakcjonujący – a akcja, gdy się pojawia, jest mniej precyzyjna, ale znacznie bardziej efektowna”[143]. Laura Prudom z IGN stwierdziła: „Im mniej wiesz, rozpoczynając Avengers: Koniec gry, tym bardziej prawdopodobne, że ci się spodoba”[144]. Natomiast Richard Brody z „The New Yorker” bardziej krytycznie odniósł się do filmu: „Bracia Russo mają szczególnie małe poczucie wizualnej przyjemności, małe poczucie piękna, małe poczucie metafory, małe zdolności do tekstury lub kompozycji; ich spektakularna zarozumiałość jest czysto jednoskalowa, dlatego ich najwspanialsze chwile są ciche i dramatyczne”[145].
Jakub Popielecki z portalu Filmweb napisał: „Tak, widowisko chwieje się w kilku miejscach pod własnym ciężarem. Nie wszystkie dramatyczne momenty mogą wybrzmieć, jak należy, bo są uwikłane w kolejne cyrkowe triki. Trudna sprawa: niełatwo poruszyć każdą czułą, intymną strunę, kiedy jednocześnie żonglujesz planetami i wszechświatami”[146]. Urszula Schwarzenberg-Czerny z tygodnika „Polityka” napisała: „Avengers: Koniec gry czasem strasznie się dłuży (megaprodukcja Marvela trwa aż trzy godziny), ale poprzetykany jest momentami zaskakująco nostalgicznymi i naprawdę zabawnymi. Choć aby uniknąć spoilerów, najlepiej jak najmniej o nich mówić”[147]. Piotr Piskozub z NaEkranie.pl napisał: „Avengers: Koniec gry to perła w koronie MCU. Prawdziwa uczta na poziomie fabularnym i realizacyjnym, która przytłoczy swoim rozmachem, wyniesie nas w mentalną stratosferę i doprowadzi do łez. To jedyna w swoim rodzaju podróż, czasami tak piękna, że aż onieśmielająca”[148]. Michał Mielnik z Głosu Kultury stwierdził: „Całość tego gigantycznego widowiska z całą pewnością sprawi dużą przyjemność zaprzysięgłym fanom Marvela, aczkolwiek wrażenia z seansu nie będą jakoś szczególnie odkrywcze. Pytanie, czy obraz, który jest już tylko kolejnym trybikiem w dobrze naoliwionej maszynie, może być jeszcze choć trochę kreatywny i czy w ogóle twórcy mają takie aspiracje”[149]. Łukasz Kołakowski z Movies Room napisał: „Koniec gry po raz kolejny potwierdza, że bracia Russo to diament, którego upolowanie jest jednym z największych sukcesów ludzi odpowiedzialnych za MCU. Ludzie na filmach Marvela wychowani będą ich w przyszłości wspominać, tak jak to my dziś wspominamy takiego Spielberga czy Zemeckisa. Nowi Avengers to film marzenie, dla każdego fana, ze wszech miar zasługujący, żeby to wielkie przedsięwzięcie zamykać. Film, o którym będziemy rozmawiać, czytać i pisać przez najbliższy okres wszędzie”[150].
Nagrody i nominacje
[edytuj | edytuj kod]2019
[edytuj | edytuj kod]| Ceremonia | Kategoria | Nominowani | Rezultat | Przypis |
|---|---|---|---|---|
| Golden Trailer Awards | Najlepszy zwiastun filmu fantasy / przygodowego | Avengers: Koniec gry | Wygrana | [151] |
| Najlepsza muzyka w zwiastunie | Avengers: Koniec gry | Nominacja | ||
| Najlepszy spot telewizyjny dla pełnometrażowego filmu akcji | Avengers: Koniec gry | Nominacja | ||
| Najlepszy spot telewizyjny dla pełnometrażowego filmu fantasy / przygodowego | Avengers: Koniec gry | Wygrana | ||
| Najlepszy plakat filmu fantasy / przygodowego | Avengers: Koniec gry | Nominacja | ||
| Najlepszy plakat międzynarodowy | Avengers: Koniec gry | Nominacja | ||
| Nagroda Box Office Weekend | Avengers: Koniec gry | Wygrana | ||
| MTV Movie & TV Awards | Najlepszy film | Avengers: Koniec gry | Wygrana | [152] |
| Najlepszy bohater | Robert Downey Jr. | Wygrana | ||
| Najlepszy czarny charakter | Josh Brolin | Wygrana | ||
| Najlepsza scena walki | Chris Evans, Josh Brolin | Nominacja | ||
| BET Awards | Najlepszy aktor | Chadwick Boseman | Nominacja | [153] |
| Teen Choice Awards | Ulubiony film akcji | Avengers: Koniec gry | Wygrana | [154] |
| Ulubiony aktor filmu akcji | Robert Downey Jr. | Wygrana | ||
| Chris Evans | Nominacja | |||
| Chris Hemsworth | Nominacja | |||
| Paul Rudd | Nominacja | |||
| Ulubiony aktorka filmu akcji | Scarlett Johansson | Wygrana | ||
| Brie Larson | Nominacja | |||
| Zoe Saldana | Nominacja | |||
| Ulubiony czarny charakter | Josh Brolin | Wygrana | ||
| Dragon Awards | Najlepszy film fantastycznonaukowy / fantasy | Avengers: Koniec gry | Wygrana | [155] |
| Saturn Awards | Najlepsza adaptacja komiksu | Avengers: Koniec gry | Wygrana | [156] |
| Najlepszy aktor | Robert Downey Jr. | Wygrana | ||
| Chris Evans | Nominacja | |||
| Najlepszy aktor drugoplanowy | Jeremy Renner | Nominacja | ||
| Najlepsza aktorka drugoplanowa | Karen Gillan | Nominacja | ||
| Scarlett Johansson | Nominacja | |||
| Najlepsza reżyseria | Anthony i Joe Russo | Nominacja | ||
| Najlepszy scenariusz | Christopher Markus i Stephen McFeely | Nominacja | ||
| Najlepsza scenografia | Charles Wood | Wygrana | ||
| Najlepszy montaż | Jeffrey Ford, Matthew Schmidt | Wygrana | ||
| Najlepsza muzyka | Alan Silvestri | Nominacja | ||
| Najlepsze kostiumy | Judianna Makovsky | Nominacja | ||
| Najlepsza charakteryzacja | John Blake, Brian Sipe | Wygrana | ||
| Najlepsze efekty specjalne | Avengers: Koniec gry | Wygrana | ||
| Harvey Awards | Najlepsza adaptacja komiksu | Avengers: Koniec gry | Nominacja | [157] |
| World Soundtrack Awards | Filmowy kompozytor roku | Alan Silvestri | Nominacja | [158] |
| Hollywood Film Awards | Nagroda Hollywood Blockbuster | Kevin Feige, Victoria Alonso | Wygrana | [159] |
| People’s Choice Awards | Ulubiony film | Avengers: Koniec gry | Wygrana | [160] |
| Ulubiony film akcji | Avengers: Koniec gry | Wygrana | ||
| Ulubiony aktor filmowy | Robert Downey Jr. | Wygrana | ||
| Chris Hemsworth | Nominacja | |||
| Ulubiona aktorka filmowa | Scarlett Johansson | Nominacja | ||
| Ulubiona gwiazda kina akcji | Robert Downey Jr. | Nominacja | ||
| Chris Evans | Nominacja | |||
| Hollywood Music in Media Awards | Najlepsza muzyka w filmie fantastycznonaukowym / fantasy | Alan Silvestri | Wygrana | [161] |
| National Film & TV Awards | Najlepszy film | Avengers: Koniec gry | Nominacja | [162] |
| Najlepszy aktor | Robert Downey Jr. | Nominacja | ||
| Najlepsza aktorka | Scarlett Johansson | Nominacja | ||
| Najlepszy występ w filmie | Mark Ruffalo | Nominacja | ||
| Don Cheadle | Nominacja | |||
| Najlepszy producent | Kevin Feige | Nominacja | ||
| Washington D.C. Area Film Critics Association | Najlepszy występ za pomocą techniki motion capture | Josh Brolin | Wygrana | [163] |
| San Diego Film Critics Society | Najlepsze efekty specjalne | Avengers: Koniec gry | Nominacja | [164] |
| Chicago Film Critics Association | Najlepsze efekty specjalne | Avengers: Koniec gry | Nominacja | [165] |
| St. Louis Film Critics Association | Najlepsze efekty specjalne | Avengers: Koniec gry | Wygrana | [166] |
| Najlepsza muzyka | Alan Silvestri | Nominacja | ||
| Najlepszy film akcji | Avengers: Koniec gry | 2. miejsce | ||
| Najlepsza scena | „Avengers Assemble” | Nominacja | ||
| Seattle Film Critics Society | Najlepsza choreografia akcji | Avengers: Koniec gry | Nominacja | [167] |
| Najlepsze efekty specjalne | Dan DeLeeuw, Matt Aitken, Russell Earl, Dan Sudick | Nominacja | ||
| Satellite Awards | Najlepszy dźwięk | Daniel Laurie, John Pritchett, Juan Peralta, Shannon Mills, Tom Johnson | Nominacja | [168] |
| Najlepsze efekty specjalne | Dan DeLeeuw, Matt Aitken, Russell Earl, Daniel Sudick | Nominacja | ||
| Florida Film Critics Circle | Najlepsze efekty specjalne | Avengers: Koniec gry | 2. miejsce | [169] |
2020
[edytuj | edytuj kod]| Ceremonia | Kategoria | Nominowani | Rezultat | Przypis |
|---|---|---|---|---|
| Houston Film Critics Society | Najlepsze efekty specjalne | Avengers: Koniec gry | Nominacja | [170] |
| Austin Film Critics Association | Najlepszy występ za pomocą techniki motion capture | Mark Ruffalo | Nominacja | [171] |
| Josh Brolin | Wygrana | |||
| Najlepsi kaskaderzy | Avengers: Koniec gry | Nominacja | ||
| Golden Tomato Awards | Najlepsze szeroko dystrybuowany film | Avengers: Koniec gry | Wygrana | [172] |
| Najlepsza adaptacja komiksu / powieści graficznej | Avengers: Koniec gry | Wygrana | ||
| Hollywood Critics Association | Najlepsza obsada | Avengers: Koniec gry | Nominacja | [173] |
| Najlepszy film akcji | Avengers: Koniec gry | Nominacja | ||
| Najlepszy blockbuster | Avengers: Koniec gry | Wygrana | ||
| Najlepsza praca kaskaderów | Avengers: Koniec gry | Nominacja | ||
| Najlepsze efekty specjalne | Dan DeLeeuw, Matt Aitken, Russell Earl, and Dan Sudick | Wygrana | ||
| Najlepszy występ przy użyciu animacji lub efektów specjalnych | Josh Brolin | Nominacja | ||
| Amerykańska Gildia Charakteryzatorów | Najlepszy współczesny makijaż dla filmu pełnometrażowego | John Blake, Francisco Perez | Nominacja | [174] |
| Critics’ Choice Movie Awards | Najlepszy film akcji | Avengers: Koniec gry | Wygrana | [175] |
| Najlepsze efekty specjalne | Avengers: Koniec gry | Wygrana | ||
| Najlepszy film fantastycznonaukowy / horror | Avengers: Koniec gry | Nominacja | ||
| Golden Reel Awards | Najlepszy montaż dźwięku w filmie pełnometrażowym – dialogi i technika ADR | Daniel Laurie, Shannon Mills, Jacob Riehle, Brad Semenoff | Nominacja | [176] |
| Najlepszy montaż dźwięku w filmie pełnometrażowym – efekty i imitacje dźwiękowe | Avengers: Koniec gry | Nominacja | ||
| Amerykańska Gildia Aktorów Filmowych | Najlepszy zespół kaskaderski w filmie | Avengers: Koniec gry | Wygrana | [177] |
| Annie Awards | Najlepsze indywidualne osiągnięcie: animacja postaci w produkcji aktorskiej | Sidney Kombo, Sam Sharplin, Keven Norris, Tim Teramoto, Jacob Luamanuvae | Wygrana | [178] |
| Grammy Awards | Najlepsza ilustracyjna ścieżka muzyczna w formach wizualnych | Alan Silvestri | Nominacja | [179] |
| Amerykańska Gildia Kostiumologów | Najlepsze kostiumy w filmie fantastycznonaukowym / fantasy | Judianna Makovsky | Nominacja | [180] |
| VES Awards | Najlepsze efekty specjalne w fotorealistycznym filmie | Dan DeLeeuw, Jen Underdahl, Russell Earl, Matt Aitken, Dan Sudick | Nominacja | [181] |
| Najlepsza animacja postaci w fotorealistycznym filmie | Kevin Martel, Ebrahim Jahromi, Sven Jensen, Robert Allman | Nominacja | ||
| Najlepsza kompozycja w fotorealistycznym filmie | Tim Walker, Blake Winder, Tobias Wiesner, Joerg Bruemmer | Nominacja | ||
| Amerykańska Gildia Scenografów | Najlepsza scenografia w filmie fantasy | Charles Wood | Wygrana | [182] |
| Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej | Najlepsze efekty specjalne | Dan DeLeeuw, Dan Sudick | Nominacja | [183] |
| Nagroda Akademii Filmowej | Najlepsze efekty specjalne | Dan DeLeeuw, Matt Aitken, Russell Earl, Dan Sudick | Nominacja | [184] |
| Kids’ Choice Awards | Ulubiony film | Avengers: Koniec gry | Wygrana | [185] |
| Ulubiony aktor filmowy | Chris Evans | Nominacja | ||
| Chris Hemsworth | Nominacja | |||
| Ulubiona aktorka filmowa | Scarlett Johansson | Nominacja | ||
| Brie Larson | Nominacja | |||
| Ulubiony superbohater | Tom Holland | Wygrana | ||
| Robert Downey Jr. | Nominacja | |||
| Chris Evans | Nominacja | |||
| Chris Hemsworth | Nominacja | |||
| Scarlett Johansson | Nominacja | |||
| Brie Larson | Nominacja | |||
| Hugo Awards | Najlepsza prezentacja dramatyczna – długa forma | Anthony i Joe Russo, Christopher Markus, Stephen McFeely | Nominacja | [186] |
Kontynuacje
[edytuj | edytuj kod]W lipcu 2022 roku zostały zapowiedziane na 2025 rok dwie kontynuacje, Avengers: The Kang Dynasty i Avengers: Secret Wars[187]. W czerwcu 2023 roku The Kang Dynasty i Secret Wars zostały przesunięte na 2026 i 2027 rok[188]. W grudniu zrezygnowano z podtytułu The Kang Dynasty[189].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Avengers: Endgame. British Board of Film Classification. [dostęp 2019-04-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-29)]. (ang.).
- ↑ a b New MCU Timelines Arrive on Disney+. marvel.com, 2024-02-08. [dostęp 2024-02-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-02-11)]. (ang.).
- ↑ a b c d e Anthony i Joe Russo, Avengers: Koniec gry, Walt Disney Studios Motion Pictures.
- ↑ „Avengers: Koniec gry”: obsada polskiego dubbingu. polski-dubbing.pl. [dostęp 2019-04-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-18)]. (pol.).
- ↑ a b Borys Kit: Robert Downey Jr. Joins ‘Spider-Man: Homecoming’. The Hollywood Reporter. [dostęp 2016-04-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-19)]. (ang.).
- ↑ a b c Mansoor Mithaiwala: Robert Downey Jr. Announces Avengers 4 Return. Screen Rant. [dostęp 2017-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-11)]. (ang.).
- ↑ a b c Adam Chitwood: Chris Hemsworth Reveals the 3 Marvel Movies Left on His Contract. Collider. [dostęp 2015-04-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-08)]. (ang.).
- ↑ a b c Peter Sciretta: All Of Your Marvel Phase 3 Questions Answered By Marvel Head Kevin Feige. /Film. [dostęp 2014-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-12)]. (ang.).
- ↑ a b Alex Welch: Black Widow Heads to Japan in Avengers 4 Set Photos. Screen Rant. [dostęp 2017-08-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-19)]. (ang.).
- ↑ a b Rob Keyes: Jeremy Renner Signed On For ‘The Avengers 3′ & ‘Hawkeye’ Spinoff. Screen Rant. [dostęp 2014-09-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-11)]. (ang.).
- ↑ a b Meagan Damore: Paltrow Confirms Avengers 4 Role for Cheadle’s War Machine. CBR.com. [dostęp 2017-09-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-19)]. (ang.).
- ↑ a b Joanna Robinson: What RoboCop Has to Do with the Future of the Marvel Cinematic Universe. Vanity Fair. [dostęp 2017-11-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-09)]. (ang.).
- ↑ a b Pauline McLean: Karen Gillan on Tupperware Party, Inverness and Avengers. BBC. [dostęp 2017-01-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-23)]. (ang.).
- ↑ a b David James: Joe Russo Says To Expect More Of Danai Gurira’s Okoye In Avengers 4. We Got This Covered. [dostęp 2018-08-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-18)]. (ang.).
- ↑ a b Matthew Mueller: Benedict Wong Teases 'Avengers 4' Spoilers Cleaning. Comic Book. [dostęp 2018-09-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-20)]. (ang.).
- ↑ a b Meagan Damore: Avengers 4 Set Photos Capture Iron Man Character’s Return. CBR.com. [dostęp 2017-08-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-20)]. (ang.).
- ↑ a b Mel Evans: Bradley Cooper asked Avengers 4’s Russo Brothers if they altered Rocket’s voice for Infinity War. Metro UK. [dostęp 2018-10-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-17)]. (ang.).
- ↑ a b Christian Bone: Avengers: Endgame Actor Says The Film Is Beyond Epic. We Got This Covered. [dostęp 2019-04-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-27)]. (ang.).
- ↑ a b Heidi Parker: Picture Exclusive: Gwyneth Paltrow confirms she’ll star in Avengers 4 as she’s seen on set with Robert Downey Jr and Mark Ruffalo. Daily Mail. [dostęp 2017-08-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-28)]. (ang.).
- ↑ a b Matt Dolloff: Josh Brolin Announces Return For Avengers 4 Filming. Screen Rant. [dostęp 2017-07-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-07-26)]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j Lewis Knight: Avengers Endgame cast: All confirmed characters including spoilers. Daily Mirror. [dostęp 2019-04-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-29)]. (ang.).
- ↑ a b Frank Palmer: Exclusive: Anthony Mackie Says FALCON Won’t Die. Screen Geek. [dostęp 2017-03-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-11)]. (ang.).
- ↑ a b c Ana Dumaraog: Avengers 4: Elizabeth Olsen & Pom Klementieff Reportedly Arrive for Reshoots. Screen Rant. [dostęp 2018-09-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-27)]. (ang.).
- ↑ a b George Simpson: Doctor Strange 2: You won’t BELIEVE how much Benedict Cumberbatch will earn. Daily Express. [dostęp 2018-08-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-10-17)]. (ang.).
- ↑ a b The next avengers movie will bring back two surprising marvel characters. MTV. [dostęp 2018-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Ben Allen: All of the cameos in Avengers: Endgame. Radio Times. [dostęp 2019-04-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-04)]. (ang.).
- ↑ a b c Mark Cassidy: New Avengers 4 Set Photos See The Arrival Of Chadwick Boseman’s Black Panther And Letitia Wright’s Shuri. Comic Book Movie. [dostęp 2017-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-09)]. (ang.).
- ↑ Stuart McGurk: Winston Duke: ‘We were pretending to be fighting for our lives every day for three months’. GQ. [dostęp 2019-03-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-12)]. (ang.).
- ↑ a b Mike Avila: Watch: Evangeline Lilly on introducing the Wasp, when she’ll join The Avengers. SyFy Wire. [dostęp 2016-10-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-08)]. (ang.).
- ↑ a b c d Clarisse Loughrey: Avengers Infinity War: Sebastian Stan reveals scene with Samuel L. Jackson, Michael Douglas and Michelle Pfeiffer. The Independent. [dostęp 2018-04-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-28)]. (ang.).
- ↑ a b ‘Avengers: Infinity War’ actor Sebastian Stan said filming was like 'riding a psychotic horse through a burning stable’. Toronto Sun. [dostęp 2017-11-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-03)]. (ang.).
- ↑ a b Rachel Babbage: Loki to appear in Thor: Ragnarok and both parts of Avengers: Infinity War. Digital Spy. [dostęp 2014-11-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-01)]. (ang.).
- ↑ Zack Sharf: Tessa Thompson Confirmed for ‘Avengers: Endgame,’ Weighs In on Valkyrie-Captain Marvel Fan Buzz. Indie Wire. [dostęp 2019-03-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-04)]. (ang.).
- ↑ a b Borys Kit, Aaron Couch: Marvel’s Kevin Feige on Why the Studio Won’t Make R-Rated Movies, 'Guardians 2' and Joss Whedon’s DC Move. The Hollywood Reporter. [dostęp 2017-04-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-12)]. (ang.).
- ↑ a b Christina Radish: Sebastian Stan on ‘I, Tonya’, Working with Margot Robbie, and ‘Avengers 4′. Collider. [dostęp 2017-12-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-09)]. (ang.).
- ↑ a b Jamie Jirak: Hawkeye Set Photos Reveal Return of Avengers: Endgame Characters. Comic Book. [dostęp 2020-12-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-09)]. (ang.).
- ↑ a b Graeme McMillan: Avengers 4' Will Feature Flashbacks, Says Actor Frank Grillo. The Hollywood Reporter. [dostęp 2018-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-09)]. (ang.).
- ↑ a b Matt McGloin: Chris Pratt & Jeff Goldblum tease Avengers 4. Cosmic Book News. [dostęp 2018-06-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-23)]. (ang.).
- ↑ a b Steve Weintraub: Dave Bautista Talks ‘Avengers: Infinity War’ Spoilers and Working with Jodie Foster in ‘Hotel Artemis’. Collider. [dostęp 2018-05-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-07-18)]. (ang.).
- ↑ a b Sarah Deen: Has Guardians Of The Galaxy star Zoe Saldana revealed the name of Avengers 4?. Metro UK. [dostęp 2017-04-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-20)]. (ang.).
- ↑ a b Adam Holmes: Vin Diesel Will Be Leading Yet Another Franchise. Cinema Blend. [dostęp 2018-05-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-14)]. (ang.).
- ↑ a b c d e Cooper Hood: Every Returning Character In Avengers: Endgame. Screen Rant. [dostęp 2019-04-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-12)]. (ang.).
- ↑ a b Mansoor Mithaiwala: Avengers: Endgame – Every Character In [SPOILER]. Screen Rant. [dostęp 2019-04-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-05-02)]. (ang.).
- ↑ Emma Fuhrmann Gets Ready For ‘Avengers: Endgame’ Premiere. Just Jared Jr. [dostęp 2019-04-22]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ a b Denise Petski: ‘Westworld’: Hiroyuki Sanada Set To Recur In Season 2 Of HBO Series. Deadline Hollywood. [dostęp 2017-09-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-11)]. (ang.).
- ↑ Shaun Kitchener: Avengers Endgame spoilers: Morgan Stark shock – Tony’s daughter is VERY different to comic. Daily Express. [dostęp 2019-04-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-07-26)]. (ang.).
- ↑ Mike Fleming Jr: ‘Avengers: Endgame’ Directors Joe & Anthony Russo Address Inclusion Of First Openly Gay Character In Marvel Superhero Film. Deadline Hollywood. [dostęp 2019-04-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-27)]. (ang.).
- ↑ Renaldo Matadeen: Thanos Creator Jim Starlin Reveals Avengers: Endgame Cameo. CBR.com. [dostęp 2019-04-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-28)]. (ang.).
- ↑ Anthony Breznican: Doctor Strange revelations: Secrets and Easter eggs from the new Marvel movie. Entertainment Weekly. [dostęp 2016-10-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-06)]. (ang.).
- ↑ Haleigh Foutch: Exclusive: 'Infinity War' Directors Explain How Thanos Wields the Soul Stone; Red Skull's Connection. Collider. [dostęp 2018-11-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-12)]. (ang.).
- ↑ Eric Eisenberg: The Big Secret Behind The Infinity Gauntlet, According To Marvel’s Kevin Feige. Cinema Blend. [dostęp 2015-05-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-27)]. (ang.).
- ↑ a b Rebecca Ford, Borys Kit: Marvel Reveals Complete Phase 3 Plans, Dates 'Black Panther,' 'Inhumans,' ‘Avengers: Infinity War’. The Hollywood Reporter. [dostęp 2014-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ Joe & Anthony Russo to Direct 2-Part Marvel’s ‘Avengers: Infinity War’ Event. marvel.com. [dostęp 2015-04-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-15)]. (ang.).
- ↑ Devin Faraci: Markus & McFeely Will Write Infinity War. Birth.Movies.Death. [dostęp 2015-04-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-09)]. (ang.).
- ↑ Matt Donnelly: Marvel Surprise: ‘Avengers: Infinity War’ Won’t Be Split Into 2 Movies. The Wrap. [dostęp 2016-07-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-08)]. (ang.).
- ↑ Adam Chitwood: ‘Avengers 4’ Title Likely Won’t Be Revealed Until the End of the Year, Says Kevin Feige. Collider. [dostęp 2018-06-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-09)]. (ang.).
- ↑ a b Germain Lussier: Avengers: Infinity War Parts 1 and 2 Will Be Very Different Movies. Gizmodo. [dostęp 2016-04-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-08)]. (ang.).
- ↑ Jack Giroux: ‘Avengers: Infinity War’ Update: Christopher Markus and Stephen McFeely on How Far Along the Scripts Are. /Film. [dostęp 2016-08-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-05)]. (ang.).
- ↑ Phillip Martinez: Don’t expect The Deefenders to show up in ‘Avengers: Infinity War’. Newsweek. [dostęp 2018-03-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-09-18)]. (ang.).
- ↑ Thomas Bacon: How Avengers: Infinity War Was The Most Secretive Movie Event Ever. Screen Rant. [dostęp 2018-04-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-03)]. (ang.).
- ↑ a b c d e Kirsten Acuna: 51 things we learned about the making of 'Avengers: Endgame' that answer some pivotal questions about the movie. Insider. [dostęp 2020-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ a b c Brian Truitt: It’s finally here! Watch the first trailer for Marvel’s newly titled ‘Avengers: Endgame’. USA Today. [dostęp 2018-12-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-08)]. (ang.).
- ↑ Jeff Sneider: Josh Brolin Joins Marvel’s ‘Avengers’ Sequels as Villain Thanos. The Wrap. [dostęp 2014-05-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-04)]. (ang.).
- ↑ Christina Radish: Paul Bettany on ‘Manhunt: Unabomber’, Understanding Ted Kaczynski, and ‘Avengers: Infinity War’. Collider. [dostęp 2017-08-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-12)]. (ang.).
- ↑ Umberto Gonzalez: ’13 Reasons Why’ Star Katherine Langford Joins ‘Avengers 4’ (Exclusive). The Wrap. [dostęp 2018-10-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-19)]. (ang.).
- ↑ a b Adam Chitwood: ‘Avengers: Endgame’ Digital and Blu-ray Release Date, Details, and Trailer Revealed. Collider. [dostęp 2019-06-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-07)]. (ang.).
- ↑ Adam Chitwood: ‘Avengers: Infinity War’ and ‘Avengers 4’ Are Being Shot Separately, Says Kevin Feige. Collider. [dostęp 2017-04-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-07-26)]. (ang.).
- ↑ a b Adam Chitwood: How the MCU Was Made: ‘Avengers: Endgame’ and Crafting a Groundbreaking Conclusion. Collider. [dostęp 2010-10-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-09)]. (ang.).
- ↑ Nicola Love: Avengers A-listers sneak into Scotland unnoticed as Marvel blockbuster descends on sleepy Borders village. Daily Record. [dostęp 2017-05-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-03)]. (ang.).
- ↑ Rachel Conner-Hill: Durham Cathedral transformed for filming of Marvel’s Avengers: Infinity War. The Northen Echo. [dostęp 2017-05-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-07-31)]. (ang.).
- ↑ Ra Moon: Infinity War & Endgame Filming Locations: New Asgard and Tony Stark's cabin location. Atlas of Wonders. [dostęp 2020-12-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-23)]. (ang.).
- ↑ Spencer Perry: Avengers 4 Filming Has Begun!. Coming Soon. [dostęp 2017-08-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-13)]. (ang.).
- ↑ Matt Walljasper: What’s filming in Atlanta now? Avengers: Infinity War, Ant-Man and the Wasp, Valor, Uncle Drew, plus the Marvel film that got away. Atlanta Magazine. [dostęp 2017-08-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-09)]. (ang.).
- ↑ Tom Deehan: Avengers 4 to shoot in Tokyo as production begins in two weeks. The Location Guide. [dostęp 2017-08-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-03)]. (ang.).
- ↑ Elizabeth Gulino: Tony Stark’s Lakeside Cabin From Avengers: Endgame is Available to Rent on Airbnb. House Beautiful. [dostęp 2019-06-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-09)]. (ang.).
- ↑ Dave Trumbore: ‘Avengers 4’ Wraps Filming as the Russo Brothers Move into Post-Production. Collider. [dostęp 2018-01-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-11)]. (ang.).
- ↑ Chris Cabin: ‘Captain America: Civil War’ Directors on Landing Spider-Man, ‘Infinity War’ Shooting Schedule. Collider. [dostęp 2016-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-08)]. (ang.).
- ↑ Lucas Siegel: Exclusive: Avengers: Infinity War Production Designer Teases Many, Many New Worlds. Comic Book. [dostęp 2017-01-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-03-19)]. (ang.).
- ↑ Terri Schwartz: How Civil War affects Steve Rogers’ wardrobe in Avengers: Infinity War. IGN. [dostęp 2016-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-12)]. (ang.).
- ↑ Dominic Patten: ‘Deadly Class’ EP Joe Russo On Syfy Adaptation & Next ‘Avengers’ Movie – Comic-Con. Deadline Hollywood. [dostęp 2018-07-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-09)]. (ang.).
- ↑ Ana Dumaraog: Avengers 4 Reshoots Officially Begin As Directors Post Set Photo. Screen Rant. [dostęp 2018-09-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-12)]. (ang.).
- ↑ Cooper Hood: Avengers 4 Reshoots: Russo Brothers Announce Filming Has Wrapped. Screen Rant. [dostęp 2018-10-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-11)]. (ang.).
- ↑ Noah Dominguez: Avengers: Endgame Reshoots Bring Back Two Guardians of the Galaxy. CBR.com. [dostęp 2019-01-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-10)]. (ang.).
- ↑ Ethan Anderton: Robert Downey Jr.’s Finest Moment in ‘Avengers: Endgame’ Was a Last Minute Addition. /Film. [dostęp 2019-05-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-07)]. (ang.).
- ↑ Allison Keene: ‘Avengers: Infinity War:’ The Russo Brothers on Action, Tone, and Movies That Influenced. Collider. [dostęp 2018-03-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-09)]. (ang.).
- ↑ Russ Fisher: Kevin Feige Still Won’t Tell Us All Marvel’s Future Plans. Birth.Movies.Death. [dostęp 2018-07-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-09)]. (ang.).
- ↑ Steve Hullfish: Art of the Cut with Jeffrey Ford, ACE, of “Avengers: Endgame”. Pro Video Coalition. [dostęp 2019-05-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-08)]. (ang.).
- ↑ Taylor Williams: Avengers: Endgame Final Film Edit Locked, Directors Confirm. CBR.com. [dostęp 2019-03-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-23)]. (ang.).
- ↑ a b Vincent Frei: Avengers: Endgame. Art of VFX. [dostęp 2019-04-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-28)]. (ang.).
- ↑ a b Ana Dumaraog: Early Endgame Credit Sequence Reveals Alternate Farewell To Iron Man. Screen Rant. [dostęp 2020-05-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-31)]. (ang.).
- ↑ Vincent Frei: Avengers – Endgame: Matt Aitken (VFX Supervisor), Sidney Kombo-Kintombo (Animation Supervisor) & Gerardo Aguilera (FX Supervisor) – Weta Digital. Art of VFX. [dostęp 2019-05-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-25)]. (ang.).
- ↑ Vincent Frei: Avengers – Endgame: Russell Earl (VFX Supervisor) with Dan Snape (VFX Supervisor), Kevin Martel (Animation Supervisor) and Abs Jahromi (Facial Technology Supervisor) – Industrial Light & Magic. Art of VFX. [dostęp 2019-06-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-19)]. (ang.).
- ↑ Paul Hellard: Cinesite Avengers: Endgame Breakdown. VFX Science. [dostęp 2019-08-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-27)]. (ang.).
- ↑ Vincent Frei: Avengers – Endgame: Scott Edelstein – Associate VFX Supervisor – Digital Domain. Art of VFX. [dostęp 2019-05-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-25)]. (ang.).
- ↑ Vincent Frei: Avengers – Endgame: Stuart Penn (VFX Supervisor) with Max Solomon (Animation Supervisor) – Framestore. Art of VFX. [dostęp 2019-05-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-25)]. (ang.).
- ↑ Vincent Frei: Avengers – Endgame: Carlos Ciudad – VFX Producer – DNEG. Art of VFX. [dostęp 2019-08-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-29)]. (ang.).
- ↑ Avengers: Endgame Visual Effects by Cantina Creative. VFX Online. [dostęp 2020-12-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-23)]. (ang.).
- ↑ How Lola VFX Turned Chris Evans into a 119-year-old Captain America. Bold Entrance. [dostęp 2019-09-12]. (ang.).
- ↑ Russ Burlingame: Avengers Composer Alan Silvestri To Return For Infinity War. Comic Book. [dostęp 2016-06-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-01)]. (ang.).
- ↑ a b Daniel Spreadbury: Alan Silvestri über den einsatz von cubase und dorico im rahmen der filmmusik zu “Avengers: Endgame”. Steinberg. [dostęp 2019-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-23)]. (niem.).
- ↑ Jonathan Broxton: Avengers: Endgame – Alan Silvestri. Movie Music UK. [dostęp 2019-04-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-18)]. (ang.).
- ↑ Craig Elvy: Avengers: Endgame Directors Announce The Score Is Complete. Screen Rant. [dostęp 2019-03-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-13)]. (ang.).
- ↑ a b ‘Avengers: Endgame’ Soundtrack Details. Film Music Reporter. [dostęp 2019-04-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-13)]. (ang.).
- ↑ Alan Silvestri – Avengers: Endgame (Original Motion Picture Soundtrack). Discogs.com. [dostęp 2020-12-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-23)]. (ang.).
- ↑ Watch the Music Video for Alan Silvestri's 'Portals' Off the 'Avengers: Endgame' Soundtrack Christine Dinh. marvel.com. [dostęp 2018-06-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-06-17)]. (ang.).
- ↑ Christine Dinh: 'Avengers: Endgame': Every Single Song and Theme in the Film. marvel.com. [dostęp 2019-05-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-22)]. (ang.).
- ↑ Mike Sampson: ‘Avengers: Infinity War’ Trailer: Watch Marvel’s Teaser For the Epic ‘Avengers’ Finale. Screen Crush. [dostęp 2014-10-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-28)]. (ang.).
- ↑ Germain Lussier: Thanks to Infinity War, Marvel May Need a New Strategy to Promote Its Upcoming Releases. Gizmodo. [dostęp 2018-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-09)]. (ang.).
- ↑ Alex Ritman: CineEurope: Disney Offers Glimpses of 'Toy Story 4,' 'Avengers 4,' 'Wreck-It Ralph 2'. The Hollywood Reporter. [dostęp 2018-06-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-09)]. (ang.).
- ↑ Germain Lussier: The Avengers 4 Trailers Are Going To Have A Weird Marketing Problem. Gizmodo. [dostęp 2018-06-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-27)]. (ang.).
- ↑ Todd Spangler: ‘Avengers: Endgame’ Trailer Smashes 24-Hour Video Views Record. Variety. [dostęp 2018-12-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-08)]. (ang.).
- ↑ Hugh Armitage: Captain Marvel meets Thor in Avengers: Endgame’s new trailer. Digital Spy. [dostęp 2019-03-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-17)]. (ang.).
- ↑ Jose Martinez: Latest 'Avengers: Endgame' Trailer Becomes Second-Most Watched Trailer Ever in First 24 Hours. Complex. [dostęp 2019-03-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-08)]. (ang.).
- ↑ Anthony D’Alessandro: ‘Avengers: Endgame’ $200M+ Promo Campaign Is Marvel’s Biggest Ever, Surpassing ‘Infinity War’ & More. Deadline Hollywood. [dostęp 2019-04-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-08)]. (ang.).
- ↑ Josh Weiss: Look Inside the Marvel Studios' Avengers Prelude Comic. marvel.com. [dostęp 2018-12-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-24)]. (ang.).
- ↑ a b Andrew Dyce: Avengers: Endgame Prelude Comic Recaps Infinity War. Screen Rant. [dostęp 2019-01-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-10-19)]. (ang.).
- ↑ Josh Weiss: The Final Prelude Before Marvel Studios' 'Avengers: Endgame'. marvel.com. [dostęp 2019-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-24)]. (ang.).
- ↑ Avengers: Endgame Premiere, LA. Average Socialite. [dostęp 2019-04-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-10-30)]. (ang.).
- ↑ a b c d e Anthony D’Alessandro, Nancy Tartaglione: ‘Avengers: Endgame’: Is A $1B Global Opening Even Possible? If So, Here’s How It Would Go Down – B.O. Preview. Deadline Hollywood. [dostęp 2019-04-22]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ Dominik Dudek: Avengers 4 osadzone kilka lat po Wojnie Bez Granic?!. moviesroom.pl. [dostęp 2018-10-09]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
- ↑ Joshua Yehl: Avengers: Endgame Re-Release Runtime, Release Date, Tribute Subject Revealed. IGN. [dostęp 2019-06-20]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ „Avengers: Koniec gry” – recenzja filmu i wydania Blu-ray [opakowanie plastikowe]. Filmożercy. [dostęp 2019-09-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-09-29)]. (pol.).
- ↑ Cameron Bonomolo: Marvel Studios’ Phase 3 Part 2 Collector’s Edition 4K Box Set Revealed. Comic Book. [dostęp 2019-09-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-23)]. (ang.).
- ↑ Gina Carbone: MCU Infinity Saga Box Sets Quickly Sold Out, And Fans Complain They're Damaged. Cinema Blend. [dostęp 2019-11-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-16)]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Avengers: Endgame. Box Office Mojo. [dostęp 2020-12-18]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j Ian Sandwell: So, how much money has Avengers: Endgame taken so far?. Digital Spy. [dostęp 2019-07-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-17)]. (ang.).
- ↑ Nancy Tartaglione: ‘Avatar’ Overtakes ‘Avengers: Endgame’ As All-Time Highest-Grossing Film Worldwide; Rises To $2.8B Amid China Reissue – Update. Deadline Hollywood. [dostęp 2021-03-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-03-13)]. (ang.).
- ↑ Anthony D’Alessandro: ‘Avengers: Endgame’ Sets First-Day Presales Record For Fandango & Atom; Marvel High For Regal: CinemaCon – Update. Deadline Hollywood. [dostęp 2019-04-02]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ Anthony D’Alessandro: ‘Avengers: Endgame’ U.S. Opening Weekend Projections: Can Sequel Get Close To $300M?. Deadline Hollywood. [dostęp 2019-04-04]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ Nancy Tartaglione: ‘Avengers: Endgame’ Blasts Into China With $107M+ Record Opening Day. Deadline Hollywood. [dostęp 2019-09-04]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ Nancy Tartaglione: Oh, Snap! ‘Avengers: Endgame’ Rises To $1.22B+ Global & $866M Overseas Record Bows; Climbs All-Time Charts – International Box Office. Deadline Hollywood. [dostęp 2019-04-29]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Mansoor Mithaiwala: Every Record Avengers: Endgame Has Already Broken. Screen Rant. [dostęp 2019-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-12)]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i Avengers: Endgame. The Numbers. [dostęp 2019-07-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-25)]. (ang.).
- ↑ Avengers: Endgame. Rotten Tomatoes. [dostęp 2020-12-18]. (ang.).
- ↑ Avengers: Endgame. Metacritic. [dostęp 2020-12-18]. (ang.).
- ↑ Anthony D’Alessandro: ‘Avengers: Endgame’ Rests At $357M+ Opening Record; Eyes $33M+ Monday & Record $180M 2nd Frame; Weekend Biz Hits $401M+ High. Daedline Hollywood. [dostęp 2019-04-29]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ Peter Travers: ‘Avengers: Endgame’ Review: The MCU’s Long Goodbye Is an Emotional Wipeout. Rolling Stone. [dostęp 2019-04-24]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ Todd McCarthy: 'Avengers: Endgame': Film Review. The Hollywood Reporter. [dostęp 2019-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ Peter Debruge: Film Review: ‘Avengers: Endgame’. Variety. [dostęp 2019-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ Richard Roeper: ‘Avengers: Endgame’: Three hours of action and emotion, and worth every second. Chicago Sun-Times. [dostęp 2019-04-26]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ A.O. Scott: ‘Avengers: Endgame’ Review: The Real Heroes Were the Friends We Made Along the Way. The New York Times. [dostęp 2019-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ Justin Chang: Review: ‘Avengers: Endgame’ brings the Marvel saga to a thrilling, time-twisting conclusion – for now. Los Angeles Times. [dostęp 2019-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ Helen O’Hara: Avengers: Endgame Review. Empire Magazine. [dostęp 2019-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-18)]. (ang.).
- ↑ Laura Prudom: Avengers: Endgame Review. IGN. [dostęp 2019-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-08)]. (ang.).
- ↑ Richard Brody: Review: What "Avengers: Endgame" Could Have Been. The New Yorker. [dostęp 2019-04-26]. (ang.).
- ↑ Jakub Popielecki: Zemsta hitów. Filmweb. [dostęp 2019-04-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-19)]. (pol.).
- ↑ Urszula Schwrzenberg-Czerny: Recenzja filmu: „Avengers: Koniec gry”, reż. Anthony Russo, Joe Russo. Polityka. [dostęp 2019-04-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-25)]. (pol.).
- ↑ Piotr Piskozub: Avengers: Koniec gry – recenzja spoilerowa. NaEkranie.pl. [dostęp 2019-04-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-19)]. (pol.).
- ↑ Michał Mielnik: Bitwa wszystkich bitew – Anthony i Joe Russo – “Avengers: Koniec gry” [Recenzja]. Głos Kultury. [dostęp 2019-05-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-19)]. (pol.).
- ↑ Łukasz Kołakowski: Avengers: Koniec gry – recenzja największego filmu Marvela!. Movies Room. [dostęp 2019-04-24]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
- ↑ The 20th Annual Golden Trailer Award Winners. Golden Trailer Awards. [dostęp 2020-12-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-23)]. (ang.).
- ↑ ,Nate Nickolai: MTV Movie & TV Awards Winners: The Complete List. Variety. [dostęp 2019-06-17]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ Jamie Blynn: BET Awards 2019 Winners: The Complete List. E! Entertainment. [dostęp 2019-06-24]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ Dan Clarendon: Teen Choice Awards 2019: Complete List of Winners and Nominees. Us Weekly. [dostęp 2019-08-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-20)]. (ang.).
- ↑ Dragon Awards 2019 Winners Revealed. The Geeks Worldwide. [dostęp 2019-09-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-04)]. (ang.).
- ↑ Ethan Anderton: 2019 Saturn Awards Winners: ‘Avengers: Endgame’ Dominates with Six Total Awards. /Film. [dostęp 2019-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-11)]. (ang.).
- ↑ Michael Cavna: New York Comic Con’s Harvey Award nominations show streaming services gaining ground. The Washington Post. [dostęp 2019-08-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-14)]. (ang.).
- ↑ Patrick Hipes: Nicholas Britell, ‘Chernobyl’ Composer, “Shallow” Among World Soundtrack Award Winners. Deadline Hollywood. [dostęp 2019-10-18]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ Scott Feinberg: Hollywood Film Awards: 'Avengers: Endgame,' Pharrell Set for Honors. The Hollywood Reporter. [dostęp 2019-10-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-19)]. (ang.).
- ↑ Kimberly Nordyke, Annie Howard: People’s Choice Awards: 'Avengers: Endgame' Named Best Movie. The Hollywood Reporter. [dostęp 2019-11-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-22)]. (ang.).
- ↑ Chris Willman: Alan Silvestri, Cynthia Erivo, Bebe Rexha Among Hollywood Music in Media Award Winners. Variety. [dostęp 2019-11-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-04)]. (ang.).
- ↑ Naomi Wakeling: Nominations for the 2nd annual National Film & TV Awards are announced. National Film Academy. [dostęp 2019-11-21]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ Matt Neglia: The 2019 Washington DC Area Film Critics Association (WAFCA) Winners. Next Best Picture. [dostęp 2019-12-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-23)]. (ang.).
- ↑ Matt Neglia: The 2019 San Diego Film Critics Society (SDFCS) Winners. Next Best Picture. [dostęp 2019-12-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-19)]. (ang.).
- ↑ Matt Neglia: The 2019 Chicago Film Critics Association (CFCA) Winners. Next Best Picture. [dostęp 2019-12-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-27)]. (ang.).
- ↑ Matt Neglia: The 2019 St. Louis Film Critics Association (StLFCA) Winners. Next Best Picture. [dostęp 2019-12-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-19)]. (ang.).
- ↑ Matt Neglia: The 2019 Seattle Film Critics Society (SFCS) Winners. Next Best Picture. [dostęp 2019-12-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-29)]. (ang.).
- ↑ Matt Neglia: The 2019 Satellite Award Winners. Next Best Picture. [dostęp 2019-12-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-25)]. (ang.).
- ↑ Matt Neglia: The 2019 Florida Film Critics Circle (FFCC) Winners. Next Best Picture. [dostęp 2019-12-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-23)]. (ang.).
- ↑ Matt Neglia: The 2019 Houston Film Critics Society (HFCS) Winners. Next Best Picture. [dostęp 2020-01-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-24)]. (ang.).
- ↑ Matt Neglia: The 2019 Austin Film Critics Association (AFCA) Winners. Next Best Picture. [dostęp 2020-01-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-19)]. (ang.).
- ↑ Ben Pearson: ‘Parasite’, ‘Fleabag’ & More Win Big in Rotten Tomatoes’ Golden Tomato Awards. /Film. [dostęp 2020-01-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-30)]. (ang.).
- ↑ Matt Neglia: The 2019 Hollywood Critics Association (HCA) Nominations. Next Best Picture. [dostęp 2019-11-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-27)]. (ang.).
- ↑ Patrick Hipes: Make-Up Artists And Hair Stylists Guild Awards Nominees Set. Deadline Hollywood. [dostęp 2019-11-11]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ Marc Malkin: Critics’ Choice: ‘The Irishman,’ ‘Once Upon a Time in Hollywood’ Lead Movie Nominations. Variety. [dostęp 2019-12-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-07)]. (ang.).
- ↑ Carolyn Giardina: 'Ford v Ferrari,' '1917' Collect Wins at MPSE Golden Reel Awards. The Hollywood Reporter. [dostęp 2020-01-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-21)]. (ang.).
- ↑ Charlie Ridgely: Joker, Watchmen, Avengers: Endgame Score SAG Award Nominations. Comic Book. [dostęp 2019-12-11]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ 'Klaus' Wins Big at Annie Awards for Animation. The Hollywood Reporter. [dostęp 2020-01-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-07-28)]. (ang.).
- ↑ Grammy Awards Nominations: The Complete List. Variety. [dostęp 2020-11-20]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ Desiree Murphy: Costume Designers Guild Awards 2020: The Complete Winners List. Entertainment Tonight. [dostęp 2020-01-28]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ Patrick Hipes: VES Awards Nominations: ‘Lion King’, ‘Alita: Battle Angel’, ‘Mandalorian’ & ‘Thrones’ Top List. Deadline Hollywood. [dostęp 2020-01-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-08)]. (ang.).
- ↑ Erik Pedersen: ADG Awards: ‘Once Upon A Time In Hollywood’, ‘Avengers: Endgame’ & ‘Parasite’ Nab Top Film Prizes – Winners List. Deadline Hollywood. [dostęp 2020-02-01]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ Lisa Respers France: BAFTA Film Awards 2020: See who won. CNN. [dostęp 2020-02-03]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ Sandra Gonzalez: See who's nominated for an Oscar. CNN. [dostęp 2020-02-11]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ Elyse Dupre: Nickelodeon Kids' Choice Awards 2020 Winners: The Complete List. E! Entertainment. [dostęp 2020-05-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-01)]. (ang.).
- ↑ Jamie Lovett: Hugo Awards Nominations Include Avengers: Endgame, Watchmen and More. Comic Book. [dostęp 2020-04-14]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ Aaron Couch, Borys Kit: Marvel’s Kevin Feige Unveils Phase 5 Plans, New ‘Avengers’ Movies at Comic-Con. The Hollywood Reporter. [dostęp 2022-07-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-07-24)]. (ang.).
- ↑ Pamela McClintock, Aaron Couch: ‘Avatar 3’ Pushed a Year to 2025, Two ‘Star Wars’ Movies Head for 2026 and ‘Avengers’ Films Delayed. The Hollywood Reporter, 2023-06-13. [dostęp 2023-06-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-06-13)]. (ang.).
- ↑ Aaron Couch, Borys Kit: Marvel Drops Jonathan Majors After Assault, Harassment Verdict. The Hollywood Reporter, 2023-12-18. [dostęp 2023-12-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-12-18)]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Avengers: Koniec gry w bazie Filmweb
- Avengers: Koniec gry w bazie IMDb (ang.)
- Artykuły na Medal
- Amerykańskie filmy z 2019 roku
- Amerykańskie filmy fantastycznonaukowe
- Amerykańskie filmy akcji
- Filmy fantastyczne z 2019 roku
- Filmy wytwórni Marvel Studios
- Filmy w reżyserii braci Russo
- Sequele amerykańskich filmów
- Filmy o Avengers
- Filmowe Uniwersum Marvela: Faza Trzecia
- Saga Nieskończoności
- Filmy superbohaterskie z 2019 roku