Czarna Wdowa (film 2021)

Chronologia
	Produkcja
	Wydarzenia

Czarna Wdowa
Black Widow
	; Logo filmu
Gatunek	superbohaterski; fantastyka naukowa; akcja
Rok produkcji	2021
Data premiery	29 czerwca 2021; 9 lipca 2021 (Polska)
Kraj produkcji	Stany Zjednoczone
Język	angielski
Czas trwania	133 minuty
Reżyseria	Cate Shortland
Scenariusz	Eric Pearson
Główne role	Scarlett Johansson; Florence Pugh; David Harbour; O.T. Fagbenle; Olga Kurylenko; William Hurt; Ray Winstone; Rachel Weisz
Muzyka	Lorne Balfe
Zdjęcia	Gabriel Beristain
Scenografia	Charles Wood
Kostiumy	Jany Temime
Montaż	Leigh Folsom Boyd; Matthew Schmidt
Produkcja	Kevin Feige
Wytwórnia	Marvel Studios
Dystrybucja	Walt Disney Studios Motion Pictures
Budżet	200 000 000 USD
Przychody brutto	379 751 655 USD
	Strona internetowa

Czarna Wdowa (oryg. Black Widow) – amerykański film akcji z 2021 roku na podstawie serii komiksów o superbohaterce o tej samej nazwie wydawnictwa Marvel Comics. Za reżyserię odpowiadała Cate Shortland na podstawie scenariusza Erica Pearsona. Tytułową rolę zagrała Scarlett Johansson, a obok niej w głównych rolach wystąpili: Florence Pugh, David Harbour, O.T. Fagbenle, Olga Kurylenko, William Hurt, Ray Winstone i Rachel Weisz.

Film opowiada historię Natashy Romanoff / Czarnej Wdowy, która po wydarzeniach z filmu Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów musi zmierzyć się ze swoją przeszłością oraz stoczyć walkę ze złoczyńcą o pseudonimie Taskmaster^[4].

Czarna Wdowa wchodzi w skład IV Fazy Filmowego Uniwersum Marvela, jest to dwudziesty czwarty film należący do tej franczyzy i stanowi część jej drugiego rozdziału zatytułowanego Multiverse Saga. Światowa premiera filmu miała miejsce 29 czerwca 2021 roku równocześnie w Londynie, Los Angeles, Melbourne i Nowym Jorku. W Polsce film zadebiutował 9 lipca 2021 roku. Czarna Wdowa przy budżecie szacowanym na 200 milionów dolarów zarobiła w kinach prawie 380 milionów i otrzymała przeważnie pozytywne oceny od krytyków.

Streszczenie fabuły

W 1995 roku rosyjscy agenci Alexei Shostakov i Melina Vostokoff udają normalną rodzinę w Ohio razem z ich przybranymi córkami Natashą Romanoff i Yeleną Belovą. Po zakończeniu misji, polegającej na wykradzeniu danych z T.A.R.C.Z.Y., rodzina ucieka na Kubę. Tam spotykają się ze swoim szefem Viktorem Dreykovem, który zabiera Romanoff i Belovą do swojego programu szkoleniowego Red Room. Shostakov natomiast trafia do więzienia w Rosji. Po wielu latach dorosła Natasha dołącza do T.A.R.C.Z.Y. i wysadza w powietrze biuro Dreykova pozornie zabijając jego i jego córkę, Antonię^[5]^[6].

W 2016 roku Romanoff zostaje zbiegiem za naruszenie Porozumień z Sokowii. Ucieka przed Sekretarzem Thaddeusem Rossem do kryjówki w Norwegii zorganizowanej przez Ricka Masona. W międzyczasie Belova zabija byłą Czarną Wdowę, która przed śmiercią wypuszcza na nią Czerwony Pył, który uwalnia umysł Belovy spod kontroli Red Roomu. Belova wysyła pozostałe fiolki z antidotum do Romanoff z nadzieją, że pomoże jej w uwolnieniu pozostałych Wdów. Kiedy Romanoff jedzie samochodem nieświadoma, że znajduje się w nim antidotum, zostaje zaatakowana przez Taskmastera. Romannoff udaje się uciec przed Taskmasterem i odkrywa antidotum wysłane przez Belovą. Obie spotykają się w Budapeszcie, gdzie zostają zaatakowane przez Wdowy. Romanoff dowiaduje się, że Dreykov jednak żyje, a Red Room nadal funkcjonuje. Romanoff i Belova uciekają przed Wdowami i Taskmasterem oraz spotykają się z Masonem, który zapewnia im helikopter^[5]^[6].

Romanoff i Belova wyciągają Shostakova z więzienia, aby dowiedzieć się, gdzie znajduje się Dreykov. Ten radzi im porozmawiać z Vostokoff, która mieszka na farmie w Rosji, gdzie dopracowała proces kontroli umysłu stosowany u Wdów. Tam Belova wyjawia, że chociaż nie byli prawdziwą rodziną, wierzyła, że tak jest. Vostokoff zdradza swoją lokalizację Dreykovowi. Jego agenci przybywają na miejsce i zabierają ich do bazy Red Roomu^[5]^[7]^[6].

Przed schwytaniem przez ludzi Dreykova, Vostokoff i Romanoff przy użyciu technologii masek zamieniły się twarzami. Vostokoff udaje się uwolnić Shostakova i Belovą, a Romanoff konfrontuje się w tym czasie z Dreykovem. Dowiaduje się ona, że Taskmaster to Antonia, którą Dreykov przemienił w idealnego żołnierza. Romanoff próbuje zabić Dreykova, ale nie wyrządza mu krzywdy z powodu blokady feromonowej, którą zainstalował w każdej Wdowie. Dreykov ujawnia, że kontroluje Wdowy na całym świecie za pomocą konsoli przy biurku. Romanoff celowo łamie nos, odcinając nerw w przewodzie nosowym, który odpowiedzialny jest za wyczuwanie feromonów, a następnie atakuje Dreykova. Shostakov walczy z Antonią, Vostokoff próbuje wyłączyć silnik bazy, a Belova poszukuje innych Wdów, które zostały wysłane, aby chronić Dreykova. Shostakov i Belova zamykają Antonię w celi^[7]^[6].

Dreykov ucieka, po tym jak Romanoff zostaje zaatakowana przez Wdowy, ale Belova tworzy bombę Czerwonego Pyłu, który uwalnia Wdowy spod kontroli umysłu. Romanoff wchodzi do pulpitu sterowniczego i kopiuje lokalizacje innych Wdów na całym świecie, a statek – baza zaczyna eksplodować i spadać. Przed opuszczeniem pokoju kontrolnego Romanoff zabiera dwie ocalałe fiolki Czerwonego Pyłu, a następnie uwalnia Antonię z celi. Vostokoff i Shostakov zabierają jeden z samolotów, a Belova zabija Dreykova podczas jego próby ucieczki. Romanoff walczy z Antonią na niebie. Po wylądowaniu Romanoff używa fiolki Czerwonego Pyłu na Antonii uwalniając ją spod kontroli. Na miejscu pojawiają się pozostałe uwolnione Wdowy. Belova, Vostokoff i Shostakov żegnają się z Romanoff, która daje Belovej ostatnią fiolkę Czerwonego Pyłu i przenośny dysk, aby odnalazła i uwolniła pozostałe Wdowy. Gdy odlatują z Antonią, Romanoff pozostaje na miejscu w oczekiwaniu na Rossa i jego ludzi, którzy przybyli, by ją zatrzymać. Dwa tygodnie później Romanoff spotyka się z Masonem, który dostarcza jej quinjet, którym planuje uwolnić zatrzymanych Avengers w więzieniu Raft^[7]^[6].

W scenie po napisach umiejscowionej po śmierci Romanoff, Belova spotyka Contessę Valentinę Allegra de Fontaine przy grobie Romanoff i otrzymuje kolejne zadanie: zabić Clinta Bartona, który „odpowiada” za śmierć Romanoff^[7]^[6].

Obsada

Osobny artykuł: Lista obsady w filmach Filmowego Uniwersum Marvela.

Polski dubbing^[8]
Wiktoria Gorodeckaja jako Natasha Romanoff / Czarna Wdowa Elżbieta Nagel jako Yelena Belova Leszek Lichota jako Alexi Shostakov / Red Guardian Michał Mikołajczak jako Rick Mason Jerzy Radziwiłowicz jako Thaddeus „Thunderbolt” Ross Marian Opania jako Viktor Dreykov Ewa Konstancja Bułhak jako Melina Vostokoff

Scarlett Johansson jako Natasha Romanoff / Czarna Wdowa, była agentka T.A.R.C.Z.Y., wysoce wyszkolony szpieg i członkini Avengers^[9]^[10]. Ever Anderson zagrała Natashę jako dziecko^[11].
Florence Pugh jako Yelena Belova, zabójczyni i szpieg szkolona w radzieckim programie Red Room^[12]. Violet McGraw zagrała Yelenę jako dziecko^[11].
David Harbour jako Alexei Shostakov / Red Guardian, superżołnierz i rosyjski odpowiednik Kapitana Ameryki, który ma wspólną przeszłość z Romanoff^[12].
O.T. Fagbenle jako Rick Mason, były współpracownik Romanoff z czasów istnienia T.A.R.C.Z.Y.^[12]
Olga Kurylenko jako Antonia Dreykov / Taskmaster, córka Viktora, która została poddana eksperymentom ojca^[13]. Potrafi naśladować styl walki przeciwnika, między innymi: Kapitana Ameryki, Czarnej Pantery i samej Natashy^[11]. Ryan Kiera Armstrong zagrała Antoninę jako dziecko^[11].
William Hurt jako Thaddeus „Thunderbolt” Ross, sekretarz stanu Stanów Zjednoczonych i były generał armii amerykańskiej^[14].
Ray Winstone jako Viktor Dreykov, kierujący programem Red Room^[15]
Rachel Weisz jako Melina Vostokoff, zabójczyni i szpieg, naukowiec w programie Red Room^[12]^[16].

W filmie ponadto wystąpili: Olivier Richters jako Ursa^[11], współwięzień Shostakova oraz Liani Samuel jako Lerato^[17], Michelle Lee jako Oksana i Nanna Blondell jako Ingrid, zabójczynie programu Red Room pod pseudonimem Czarna Wdowa. Inne Wdowy zagrały: Simona Zivkovska, Erin Jameson, Shaina West, Yolanda Lynes^[11], Claudia Heinz, Fatou Bah, Jade Ma, Jade Xu, Lucy Jayne Murray, Lucy Cork, Eniko Fulop, Lauren Okadigbo, Aurelia Agel, Zhane Samuels, Shawarah Battles, Tabby Bond, Madeleine Nicholls, Yasmin Riley, Fiona Griffiths, Georgia Curtis, Svetlana Constantine, Ione Butler i Aubrey Cleland^[18].

W roli cameo w scenie po napisach pojawiła się Julia Louis-Dreyfus jako Valentina Allegra de Fontaine, która została przedstawiona w serialu Falcon i Zimowy Żołnierz^[19].

Scarlett Johansson
(Natasha Romanoff / Czarna Wdowa)

Florence Pugh
(Yelena Belova)

David Harbour
(Alexi Shostakov / Red Guardian)

O.T. Fagbenle
(Rick Mason)

Olga Kurylenko
(Antonia Dreykov / Taskmaster)

William Hurt
(Thaddeus „Thunderbolt” Ross)

Ray Winstone
(Viktor Dreykov)

Rachel Weisz
(Melina Vostokoff)

Produkcja

Rozwój projektu

W lutym 2004 roku Lionsgate nabyło prawa filmowe do postaci Czarnej Wdowy na podstawie komiksów wydawnictwa Marvel Comics^[20]. W kwietniu tego samego roku studio poinformowało, że na stanowisku scenarzysty i reżysera zatrudniło Davida Haytera. Producentem został Avi Arad^[21]. W czerwcu 2006 roku Lionsgate porzuciło projekt, a prawa do postaci powróciły do Marvel Studios. Hayter i Marvel nadal chcieli kontynuować pracę nad projektem oraz poszukiwali możliwości sfinansowania dalszego jego rozwoju. Ostatecznie projekt Haytera został odłożony^[22]^[23].

W 2010 roku podczas wydania filmu Iron Man 2, Kevin Feige przyznał, że rozpoczęły się rozmowy nad solowym filmem o superbohaterce. Natomiast w lutym 2014 roku potwierdził, że film Black Widow jest w planach studia. Ujawniono również, że Nicole Perlman pracuje już nad scenariuszem^[24]. W styczniu 2016 roku, bracia Russo poinformowali, że są zainteresowani wyreżyserowaniem filmu^[25].

W styczniu 2018 roku Jac Schaeffer została zatrudniona do napisania scenariusza^[26]. W lipcu tego samego roku Cate Shortland została zatrudniona na stanowisku reżysera^[9]. W lutym 2019 roku Ned Benson został zatrudniony do dalszych prac nad scenariuszem^[27]. W lipcu tego samego roku, podczas San Diego Comic-Conu, studio oficjalnie zapowiedziało film z premierą wyznaczoną na 1 maja 2020 roku^[10]. Ujawniono wtedy również, że akcja filmu będzie się rozgrywać po wydarzeniach ukazanych w Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów^[4]. W styczniu 2020 roku ujawniono, że Eric Pearson był odpowiedzialny za scenariusz na podstawie historii napisanej przez Schaeffer i Bensona^[28]. W marcu zadecydowano o przesunięciu premiery filmu wskutek pandemii COVID-19^[29]. W kwietniu wyznaczono nową datę na 6 listopada^[30]. We wrześniu zadecydowano o kolejnym opóźnieniu premiery filmu, tym razem na 7 maja 2021 roku^[31]. W marcu 2021 roku premiera została przesunięta na 9 lipca i zadecydowano, że odbędzie się ona hybrydowo: w kinach i w serwisie Disney+ za pomocą usługi „Premier Access” w krajach, gdzie jest on dostępny^[32]. W lipcu 2022 roku wyjawiono, że film będzie wchodził w skład Multiverse Saga^[33].

Shortland inspirowała się filmami To nie jest kraj dla starych ludzi (2007), Thelma i Louise (1991) i Kapitan Ameryka: Zimowy żołnierz (2014). Obejrzała również filmy ze sztukami walki i te, w których pojawiły się wojska i uzbrojenie, by zwizualizować sobie kobiety w tej roli^[34]. W scenach walki odwołała się do kobiecych postaci w filmie Obcy – ósmy pasażer Nostromo (1979) i we franczyzie o Terminatorze^[35].

Casting

W styczniu 2009 roku studio rozpoczęło rozmowy z Emily Blunt dotyczące zagrania roli Czarnej Wdowy w filmie Iron Man 2. Aktorka nie mogła jednak przyjąć roli ze względu na jej wcześniejsze zobowiązania związane z filmem Podróże Guliwera. W marcu 2009 roku Scarlett Johansson podpisała kontrakt na rolę Natashy Romanoff / Czarnej Wdowy w filmach franczyzy^[36]. Po wydaniu Avengers: Czas Ultrona w 2015 roku aktorka ujawniła, że w jej kontrakcie zwiększono liczbę filmów ze względu na pozytywne przyjęcie jej postaci. W lipcu 2018 roku potwierdzono udział Johansson w solowej produkcji^[9].

W marcu 2019 roku studio rozpoczęło negocjacje z Florence Pugh w sprawie roli w filmie^[37]. Miesiąc później potwierdzono jej udział i do obsady dołączyli David Harbour^[38], Rachel Weisz oraz O.T. Fagbenle^[39]. W czerwcu tego samego roku poinformowano, że w filmie zagra Ray Winstone^[40]. Miesiąc później, podczas San Diego Comic-Conu, ujawniono, że Pugh, Harbour, Weisz i Fagbenle zagrają odpowiednio Yelenę Belovą, Alexiego Shostakova, Melinę Vostokoff i Ricka Masona^[12]. W październiku tego samego roku wyjawiono, że William Hurt powróci do roli Thaddeusa Rossa^[14].

Zdjęcia i postprodukcja

Zdjęcia do filmu rozpoczęły się 28 maja 2019 roku w Norwegii pod roboczym tytułem Blue Bayou^[41]. Zrealizowano wtedy zdjęcia w okolicach fiordu Hjørundfjorden oraz miasteczku Sæbø^[42]. Na początku czerwca produkcja przeniosła się do Pinewood Studios w Wielkiej Brytanii^[43], gdzie nakręcono sceny w więzieniu i w Czerwonym Pokoju^[42]. W połowie lipca zdjęcia zrealizowano w rezerwacie Hankley Common w hrabstwie Surrey^[44], gdzie zrealizowano między innymi sceny na farmie Meliny Vostokoff^[42]. Film był kręcony również w Macon^[45], Chamblee i Rome w stanie Georgia^[42]. W Chamblee nakręcono sceny z dzieciństwa Natashy i Yeleny w Ohio z 1995 roku, a w Rome scenę po napisach na cmentarzu Myrtle Hill Cemetery. W Budapeszcie zrealizowano sceny pościgu i w mieszkaniu Natashy, a w Maroku nakręcono scenę pościgu Yeleny za Oksaną. Film realizowano również w Korda Studios i miasteczku Etyek na Węgrzech. Ponadto sceny na Kubie nakręcono w rzeczywistości w bazie RAF Upper Heyford w Anglii^[42]. Prace na planie zakończono 6 października 2019 roku^[46] po 87 dniach^[47]. Za zdjęcia odpowiadał Gabriel Beristain^[48], choć wcześniej informowano, że tę rolę ma pełnić Rob Hardy^[49]. Scenografię przygotował Charles Wood, a kostiumy zaprojektowała Jany Temime^[50].

Montażem zajęli się Leigh Folsom Boyd i Matthew Schmidt^[51]. Efekty specjalne zostały stworzone przez studia produkcyjne: Industrial Light & Magic, Trixter, Digital Domain, Cinesite, Mammal Studios, Scanline VFX, Weta Digital, SSVFX^[52], Lola VFX, Rising Sun Pictures, Capital T, Exceptional Minds, Stereo D, Virtuos, Perception i The Third Floor, a odpowiadał za nie Geoffrey Baumann^[18].

Lola VFX pracowało nad scenami retrospekcji z 1995 roku, przy których wykorzystano efekty odmładzania Davida Harboura i Rachel Weisz^[53]. Weta Digital przygotowało efekty w scenach ucieczki Alexia Shostakova z więzienia oraz na farmie Meliny Vostokoff^[54], natomiast Cinesite wykonało sceny w więzieniu oraz wnętrzem helikoptera^[55]. ILM pracowało nad sceną ucieczki samolotem na początku filmu oraz nad pościgiem samochodowym w Budapeszcie^[56]. Scanline przygotowało efekty w scenie walki pomiędzy Natashą a Taskmasterem na moście^[57]. Digital Domain pracowało nad większością trzeciego aktu w Czerwonym Pokoju do momentu jego zniszczenia i rozbicia się o ziemię^[58].

W maju 2021 roku Cate Shortland ujawniła, że prace nad filmem zostały zakończone rok wcześniej i od tamtego momentu nie zdecydowano się na żadne zmiany^[59].

Muzyka

W styczniu 2020 roku ujawniono, że Alexandre Desplat skomponuje muzykę do filmu^[28]. Jednak w marcu tego samego roku poinformowano, że zastąpił go Lorne Balfe^[60]. Album z muzyką Balfe, Black Widow Original Motion Picture Soundtrack, został wydany 9 lipca 2021 roku przez Hollywood Records^[61].

W filmie wykorzystano również cover „Smells Like Teen Spirit” oraz utwór „American Pie”^[62].

Black Widow Original Motion Picture Soundtrack – 2021
Nr	Tytuł utworu	Autor	Długość
1.	„Natasha’s Lullaby”	L. Balfe	3:24
2.	„Latrodectus”	L. Balfe	2:40
3.	„Fireflies”	L. Balfe	3:13
4.	„The Pursuit”	L. Balfe	2:53
5.	„The First Bite Is the Deepest”	L. Balfe	3:05
6.	„Last Glimmer”	L. Balfe	4:19
7.	„Dreykov”	L. Balfe	3:34
8.	„You Don’t Know Me”	L. Balfe	2:01
9.	„Yelena Belova”	L. Balfe	3:36
10.	„From the Shadows”	L. Balfe	3:44
11.	„Hand in Hand”	L. Balfe	2:46
12.	„Blood Ties”	L. Balfe	2:54
13.	„Whirlwind”	L. Balfe	3:28
14.	„Arise”	L. Balfe	2:13
15.	„Natasha’s Fragments”	L. Balfe	1:55
16.	„A Sister Says Goodbye”	L. Balfe	4:14
17.	„I Can’t Save Us”	L. Balfe	1:51
18.	„Red Rising”	L. Balfe	3:57
19.	„The Betrayed”	L. Balfe	5:38
20.	„The Descent”	L. Balfe	2:05
21.	„Faces to the Sun”	L. Balfe	1:51
22.	„Natasha Soars”	L. Balfe	2:19
23.	„Last Love”	L. Balfe	1:59
24.	„Into the Past”	L. Balfe	4:55
25.	„Broken Free”	L. Balfe	3:09
26.	„A Calling”	L. Balfe	2:10
			1:19:53

Promocja

W lipcu 2019 roku Cate Shortland, Scarlett Johansson, Florence Pugh, David Harbour, Rachel Weisz i O.T. Fagbenle pojawili się na panelu studia na San Diego Comic-Conie, gdzie zaprezentowano krótki materiał z prac nad filmem^[10]. 3 grudnia pokazano pierwszy zwiastun filmu^[63]. 2 lutego 2020 roku zaprezentowano spot podczas Super Bowl LIV^[64]. 9 marca ukazał się drugi zwiastun^[65]. Obejrzany został on 57 miliona razy w ciągu pierwszych 24 godzin^[66]. We wrześniu firma Mattel wprowadziła do sprzedaży lalki Barbie z dwoma strojami Natashy Romanoff / Czarnej Wdowy z filmu^[67]. 3 kwietnia 2021 roku udostępniono ostateczny zwiastun^[68], który został obejrzany 70 milionów razy w ciągu pierwszych 24 godzin^[66].

5 lipca został udostępniony na ESPN+ dokument Moneymaker: Behind the Black Widow, który przedstawia sylwetkę Heidi Moneymaker, dublerki Johansson^[69]. 7 lipca na Disney+ pojawił się odcinek serialu dokumentalnego Legendy Marvela przypominający historię Natashy Romanoff / Czarnej Wdowy w MCU^[70]. Natomiast 20 października, również na Disney+, pokazano odcinek serialu dokumentalnego Assembled – Za kulisami filmu Czarna Wdowa (oryg. The Making of Black Widow), który ukazuje kulisy powstania filmu^[71].

Komiksy powiązane

Osobny artykuł: Lista komiksów powiązanych z Filmowym Uniwersum Marvela.

15 stycznia i 19 lutego 2020 roku Marvel Comics wydało dwuzeszytowy komiks Black Widow Prelude ze scenariuszem Petera Davida i rysunkami C.F. Villi^[72]^[73].

Wydanie

Światowa premiera Czarnej Wdowy miała miejsce 29 czerwca 2021 roku równocześnie w Londynie, Los Angeles, Melbourne i Nowym Jorku. Podczas wydarzenia uczestniczyła obsada i obsada produkcyjna filmu oraz zaproszeni specjalni goście. Premierze tej towarzyszył czerwony dywan oraz szereg konferencji prasowych^[74]^[75]. 3 lipca film został pokazany podczas Taormina Film Fest^[76].

Dla szerszej publiczności film zadebiutował 7 lipca w Belgii, Izraelu, Hongkongu, Islandii, Szwecji, Indonezji, Francji, Irlandii, Holandii, Korei Południowej, Wielkiej Brytanii i we Włoszech. Następnego dnia, 8 lipca, pojawił się w Argentynie, Australii, Czechach, Słowacji, Rosji, Niemczech, Grecji, Japonii, Malezjii, Brazylii, Meksyku, Portugalii, Nowej Zelandii oraz na Węgrzech i Filipinach^[77]. 9 lipca zadebiutował w Stanach Zjednoczonych^[32], Kanadzie, Turcji, Bułgarii, Singapurze, Danii, Finlandii, Hiszpanii^[77] i w Polsce^[78].

Równocześnie od 9 lipca Czarna Wdowa została udostępniona za dodatkową opłatą w serwisie Disney+ za pomocą usługi „Premier Access” w krajach gdzie został on uruchomiony^[32]. Od 6 października został udostępniony w tych krajach dla wszystkich subskrybentów bez dodatkowej opłaty. W Polsce Czarna Wdowa pojawiła się 14 czerwca 2022 roku, wraz ze startem Disney+^[79].

Początkowo amerykańska premiera filmu miała mieć miejsce 1 maja 2020 roku^[10], jednak wskutek pandemii COVID-19 zdecydowano się przesunąć premierę filmu trzykrotnie, najpierw na 6 listopada tego samego roku^[29]^[30], później na 7 maja 2021 roku^[31] i ostatecznie na lipiec tego samego roku^[32].

Film został wydany cyfrowo w Stanach Zjednoczonych 10 sierpnia 2021 roku przez Walt Disney Studios Home Entertainment, a 14 września tego samego roku na nośnikach DVD i Blu-ray^[80]. W Polsce został on wydany 24 listopada tego samego roku przez Galapagos^[81].

Pozew sądowy

W lipcu 2021 roku Scarlett Johansson złożyła pozew przeciwko The Walt Disney Company w sądzie okręgowym hrabstwa Los Angeles twierdząc, że hybrydowa dystrybucja Czarnej Wdowy na Disney+ i w kinach złamała zapis w jej kontrakcie z wytwórnią, według którego film miał być dystrybuowany wyłącznie w kinach^[82]. Disney dzięki udostępnieniu go przez własną platformę nie musiał wypłacić Johansson premii od wyniku finansowego filmu, do której aktorka byłaby uprawniona w przypadku premiery wyłącznie kinowej^[83]. Disney wydał w odpowiedzi oświadczenie, w którym stwierdził, że pozew jest bezpodstawny i nazwał go „bezdusznym lekceważeniem przerażających i długotrwałych globalnych skutków pandemii COVID-19”. Ponadto firma stwierdziła, że w pełni zastosowała się do umowy z Johansson i że wydanie filmu na Disney+ dzięki usłudze „Premier Access” „znacznie poprawiło zdolność [Johansson] do otrzymania dodatkowego wynagrodzenia poza 20 milionami dolarów, które uzyskała do tej pory”^[82].

Agent Johansson, Bryan Lourd, skrytykował odpowiedź Disneya argumentując, że firma „bezwstydnie i fałszywie oskarżyła panią Johansson o niewrażliwość na globalną pandemię COVID”. Skrytykowano również ujawnienie przez Disneya zarobków Johansson jako „próbę wykorzystania jej sukcesu jako artystki i kobiety biznesu, tak jakby było to coś, czego powinna się wstydzić”^[84]. Organizacje Women in Film, ReFrame i Time’s Up wydały wspólne oświadczenie krytykujące reakcję Disneya nazywając ją „atakiem ze względu na płeć” i stwierdzając, że „stanowczo sprzeciwiają się niedawnemu oświadczeniu Disneya, które próbuje scharakteryzować Johansson jako niewrażliwej lub samolubnej za obronę umownych praw biznesowych”^[85]. Według The Wrap Johansson była zszokowana tonem odpowiedzi Disneya^[86], a były dyrektor generalny, Robert Iger czuł się upokorzony pozwem^[87]. Kevin Feige, prezes Marvel Studios, był podobno rozgniewany i zawstydzony tym, w jaki sposób Disney zareagował na sytuację i chciał, by firma naprawiła sprawę z Johansson^[88]. Gabrielle Carteris, prezes SAG-AFTRA, również skrytykowała odpowiedź Disneya mówiąc, że „powinni się wstydzić za uciekanie się do oklepanych taktyk, takich jak zawstydzanie ze względu na płeć i zastraszanie”^[89]. W odpowiedzi na tę krytykę adwokat Disneya, Daniel Petrocelli, nazwał pozew „wysoce zaaranżowaną kampanią mającą na celu osiągnięcie wyniku, który nie jest możliwy do uzyskania w procesie sądowym”^[90].

Eriq Gardner z „The Hollywood Reporter” uznał, że pozew Johansson jest słaby od strony prawnej i że sprawa ta prawdopodobnie zostanie przeniesiona do arbitrażu ze względu na standardowe postępowanie w takich sporach. Zwrócił uwagę na fakt, że Disney może argumentować przed sądem hybrydowe wydanie filmu warunkami pandemicznymi. Gardner napisał również, że wytwórnia długo zwlekała z wydaniem Czarnej Wdowy, której premiera była początkowo zaplanowana na maj 2020 roku i dalsza zwłoka byłaby problematyczna dla franczyzy, ponieważ film wprowadza nowe postacie^[91]. Dziennikarz Matt Mueller ocenił, że sprawa pomiędzy Johansson a Disneyem zostanie rozstrzygnięta zanim dojdzie do rozprawy sądowej i był zdziwiony, że Disney dopuścił do tego biorąc pod uwagę, że Warner Bros. podpisał umowy z aktorami na równoczesną dystrybucję w kinach na HBO Max na większość swoich tytułów^[92]. „Variety” ujawniło, że pozew Johansson skłonił innych aktorów do podjęcia kroków prawnych wobec Disneya^[93].

W sierpniu Disney złożył wniosek o przeniesienie pozwu do arbitrażu powołując się na to, że Czarna Wdowa uzyskała lepszy wynik finansowy niż niektóre wcześniejsze filmy MCU w weekend otwarcia^[94]. Adwokat Johansson, John Berlinski, skrytykował ten ruch jako próbę „ukrycia niewłaściwego postępowania w poufnym arbitrażu” przez Disneya, jednocześnie określając ich poprzednie wypowiedzi jako mizoginistyczne^[95]. Miesiąc później sprawa została rozstrzygnięta w sposób niejawny chociaż „Deadline Hollywood” poinformowało, że Johansson otrzymała od Disneya ponad 40 milionów dolarów^[96]. Ugoda pojawiła się po tym, jak po sukcesach Shang-Chi i legenda dziesięciu pierścieni i Free Guy Disney zdecydował się dystrybuować kinowo kolejne tytuły z 2021 roku^[97]. W listopadzie 2021 roku Johansson przyznała, że czuje się „bardzo szczęśliwa, że nikt nie będzie musiał przechodzić przez to, przez co ja przeszłam” i uznała, że sprawa wywarła „pozytywny wpływ na branżę i, miejmy nadzieję, na życie artystów i twórców oraz ich źródła utrzymania”^[98].

Odbiór

Box office

Czarna Wdowa,przy budżecie wynoszącym 200 milionów dolarów^[99] zarobiła w weekend otwarcia ponad 215 milionów dolarów^[100], z czego 80 milionów pochodzi z kin w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie^[101]. Film uzyskał najwyższy wynik otwarcia od początku pandemii COVID-19^[100]. Film uzyskał z kin w sumie prawie 380 milinów dolarów, z czego w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie ponad 183 miliony^[101].

Do największych rynków poza Stanami Zjednoczonymi i Kanadą należały: Korea Południowa (26,3 miliona), Wielka Brytania (25,8 miliona), Francja (15,1 miliona), Meksyk (9,9 miliona), Australia (9,5 miliona), Rosja (9,4 miliona), Japonia (8,6 miliona) i Niemcy (8,5 miliona). W Polsce film zarobił prawie 2,7 miliona dolarów^[101].

Oglądalność i wynik finansowy „Premier Access”

W weekend otwarcia Czarna Wdowa ustanowiła wynik ponad 60 milionów dolarów wpływu z dostępu „Premier Access” na Disney+^[100]. Według aplikacji Samba TV, która mierzy przynajmniej pięciominutową oglądalność w Stanach Zjednoczonych, film został obejrzany w 1,1 miliona gospodarstw domowych w tym okresie^[102]. Po tygodniu okazało się, że Czarna Wdowa jest najchętniej nielegalnie pobieranym filmem okresu pandemii COVID-19^[103]. Po dziesięciu dniach Samba TV zaktualizowała swoje dane podając, że film został obejrzany 2 miliony razy w Stanach Zjednoczonych, 258 tysięcy razy w Wielkiej Brytanii, 116 tysięcy w Niemczech i 47 tysięcy w Australii^[104]. W październiku Samba TV podała, że w Stanach Zjednoczonych film został obejrzany 1,1 miliona razy w ciągu pierwszych pięciu dni od momentu udostępnienia go dla wszystkich subskrybentów Disney+, już bez dodatkowej opłaty. W tym samym okresie w Wielkiej Brytanii – 190 tysięcy, a w Niemczech – 96 tysięcy^[105]. Do 15 sierpnia 2021 roku Czarna Wdowa zarobiła 125 milionów dolarów ze streamingu i cyfrowej dystrybucji^[94]. W ciągu 30 dni była obejrzana w 2,8 miliona gospodarstw domowych w Stanach Zjednoczonych. „Deadline Hollywood” oszacowało, że film został nielegalnie pobrany ponad 20 milionów razy, co przyniosło 600 milionów dolarów strat dla The Walt Disney Company^[106]. W styczniu 2022 roku ujawniono, że Czarna Wdowa była trzecim w kolejności najchętniej nielegalnie pobieranym filmem w 2021 roku^[107].

Krytyka w mediach

Film spotkał się z pozytywną reakcją krytyków. W serwisie Rotten Tomatoes 79% z 449 recenzji uznano za pozytywne, a średnia ocen wystawionych na ich podstawie wyniosła 6,9/10^[108]. Na portalu Metacritic średnia ważona ocen z 57 recenzji wyniosła 67 punktów na 100^[109]. Natomiast według serwisu CinemaScore, zajmującego się mierzeniem atrakcyjności filmów w Stanach Zjednoczonych, publiczność przyznała mu ocenę A– w skali od F do A+^[100].

Owen Gleiberman z „Variety” ocenił, że film „nie wydaje się być pierwszym samodzielnym filmem o Czarnej Wdowie. Wydaje się on być raczej zagubioną na pustkowiu kontynuacją”^[110]. David Rooney z „The Hollywood Reporter” stwierdził, że Czarna Wdowa „odchodząc od szablonu filmu superbohaterskiego na rzecz wysokooktanowego thrillera szpiegowskiego jest o wiele bardziej zadowalającą pozycją MCU niż nijako napuszona Kapitan Marvel”^[111]. Nick De Semlyen z „Empire Magazine” napisał, że „Czarna Wdowa nie powinna czekać aż 11 lat na swój samodzielny film. Ale dzięki nowej dynamice postaci i sprytnym zwrotom akcji Marvel zrobił to dobrze”^[112]. Joshua Rivera z Polygon stwierdził, że „Czarna Wdowa skupia się na odświeżaniu MCU pozwalając poczuć styl i zabawę, która jest naprawdę przyjemna, kiedy przezwycięży się osobliwą ciągłość w MCU”^[113]. Eric Kohn z Indie Wire napisał, że „Czarna Wdowa wpada w ten sam rodzaj rutyny typu biegnij-walcz-powtórz, którą widzieliśmy niezliczoną ilość razy wcześniej”^[114]. Peter Bradshaw z „The Guardian” stwierdził, że „Czarna Wdowa zarówno dla fanów i wszystkich innych będzie świetną zabawą”^[62].

Łukasz Muszyński z portalu Filmweb stwierdził, że Czarna Wdowa „dla widzów, stanowi z kolei okazję do spędzania w kinie dwóch odprężających godzin”^[115]. Dawid Muszyński z NaEkranie napisał, że „to solidna produkcja niedokładająca praktycznie żadnej cegiełki pod wyczekiwaną 4 fazę”^[116]. Natalia Nowecka z Radia Zet stwierdziła, że „Czarna Wdowa to przede wszystkim film nierówny, który momentami zachwyca, tylko po to, by za chwilę zaserwować nam nudne klisze i utarte schematy z serii ale to już było”^[117]. Natomiast Tymoteusz Wójcik z Movies Room ocenił, że „Czarna Wdowa jest bezsprzecznie całkiem dobrym filmem”^[118].

Nagrody i nominacje

Rok	Ceremonia	Kategoria	Nominowani	Rezultat	Przypis
2021	Women’s Image Awards	Najlepsza aktorka filmowa	Scarlett Johansson	Nominacja	^[119]^[120]
	Women’s Image Awards	Najlepszy film	Czarna Wdowa	Wygrana	^[119]^[120]
	Hollywood Music in Media Awards	Najlepsza ścieżka dźwiękowa dla filmu fantastyczno-naukowego / fantasy	Lorne Balfe	Nominacja	^[121]
	Hollywood Professional Association Awards	Najlepsze efekty specjalne w filmie kinowym	David Hodgins, Hanzhi Tang, Ryan Duhaime, James Reid, Edmond Smith III	Wygrana	^[122]
	Hollywood Professional Association Awards	Najlepsze efekty specjalne w filmie kinowym	Sean Walker, Marvyn Young, Karl Rapley, Lily Lawrence, Timothy Walker	Nominacja	^[122]
	People’s Choice Awards	Ulubiony film	Czarna Wdowa	Wygrana	^[123]^[124]
		Ulubiony film akcji	Czarna Wdowa	Nominacja
		Ulubiona aktorka filmowa	Scarlett Johansson	Wygrana
		Ulubiona aktorka filmowa	Florence Pugh	Nominacja
		Ulubiona gwiazda kina akcji	Scarlett Johansson	Nominacja
		Ulubiona gwiazda kina akcji	Florence Pugh	Nominacja
	Las Vegas Film Critics Society Awards	Najlepszy film akcji	Czarna Wdowa	Nominacja	^[125]
	St. Louis Film Critics Association Awards	Najlepszy film akcji	Czarna Wdowa	Nominacja	^[126]
	St. Louis Film Critics Association Awards	Najlepsze efekty specjalne	Czarna Wdowa	Nominacja	^[126]
2022	Georgia Film Critics Association Awards	Oglethorpe Award	Cate Shortland, Eric Pearson	Nominacja	^[127]
	San Diego Film Critics Society Awards	Najlepszy występ komediowy	David Harbour	Nominacja	^[128]
	Hawaii Film Critics Society Awards	Najlepsza adaptacja komiksu	Czarna Wdowa	Nominacja	^[129]
	Hawaii Film Critics Society Awards	Najlepsza praca kaskaderów	Czarna Wdowa	Nominacja	^[129]
	North Carolina Film Critics Association Awards	Najlepsza praca kaskaderów	Czarna Wdowa	Nominacja	^[130]
	Houston Film Critics Society Awards	Najlepsza praca kaskaderów	Czarna Wdowa	Nominacja	^[131]
	Nagroda Gildii Aktorów Ekranowych	Najlepszy zespół kaskaderski w filmie	Czarna Wdowa	Nominacja	^[132]
	Hollywood Critics Association Film Awards	Najlepsza praca kaskaderów	Czarna Wdowa	Nominacja	^[133]
	Nagroda Gildii Charakteryzatorów	Najlepszy makijaż współczesny	Paul Gooch, Paula Price, Deborah La Mia Denaver	Nominacja	^[134]
	VES Awards	Najlepszy model w projekcie fotorealistycznym lub animowanym	Tristan John Connors, Bo Kwon, James Stuart, Ryan Duhaime	Nominacja	^[135]
	VES Awards	Najlepsza kompozycja i światło w filmie aktorskim	Michael Melchiorre, Simon Twine, Daniel Harkness, Tim Crowson	Nominacja	^[135]
	Critics Choice Super Awards	Najlepszy film superbohaterski	Czarna Wdowa	Nominacja	^[136]^[137]
		Najlepsza aktorka w filmie superbohaterskim	Scarlett Johansson	Nominacja
		Najlepsza aktorka w filmie superbohaterskim	Florence Pugh	Wygrana
	Kids’ Choice Awards	Ulubiona aktorka filmowa	Scarlett Johansson	Nominacja	^[138]
	MTV Movie & TV Awards	Najlepszy bohater	Scarlett Johansson	Wygrana	^[139]
	MTV Movie & TV Awards	Najlepsza scena walki	Czarna Wdowa	Nominacja	^[139]

Przypisy

↑ Stephanie Chase: Black Widow’s runtime has been confirmed by Disney. Digital Spy. [dostęp 2021-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-04)]. (ang.).
↑ ^a ^b Kofi Outlaw: Disney+ Japan Casts Doubt On Official MCU Timeline Order After It Moves Incredible Hulk. Comic Book. [dostęp 2022-08-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-03)]. (ang.).
↑ ^a ^b New MCU Timelines Arrive on Disney+. marvel.com, 2024-02-08. [dostęp 2024-02-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-02-11)]. (ang.).
↑ ^a ^b Megan Peters: Black Widow Confirmed to Take Place After Captain America: Civil War and Will Reveal ‘Budapest’ Story. Comic Book. [dostęp 2019-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-21)]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Brian Tallerico: Black Widow. RogerEbert.com. [dostęp 2021-07-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-07-05)]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f CateC. Shortland CateC., Czarna Wdowa, Walt Disney Studios Motion Pictures .
↑ ^a ^b ^c ^d Rosie Fletcher: Black Widow Ending Explained. Den of Geek. [dostęp 2021-07-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-15)]. (ang.).
↑ Kuba Gronek: “Czarna Wdowa”: Obsada polskiego dubbingu. Wsyncu.pl. [dostęp 2021-07-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-08)]. (pol.).
↑ ^a ^b ^c Borys Kit: ‘Black Widow’ Movie Finds Director in Cate Shortland (Exclusive). The Hollywood Reporter. [dostęp 2018-07-12]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Aaron Couch: Marvel Unveils Post-'Endgame’ Slate with ‘Eternals’, ‘Shang-Chi’ and Multiple Sequels. The Hollywood Reporter. [dostęp 2018-07-21]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Allie Gemmill: Black Widow Movie Cast & Character Guide. Screen Rant. [dostęp 2021-07-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-11)]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Devan Coggan: Black Widow hits Comic-Con with first details of Scarlett Johansson film. Entertainment Weekly. [dostęp 2019-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
↑ Lidia Molina-Whyte: Who is Taskmaster in Marvel’s Black Widow?. Radio Times. [dostęp 2021-07-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-07)]. (ang.).
↑ ^a ^b Chris Arrant: William Hurt Joins Black Widow Film. Newsarama. [dostęp 2019-10-01]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
↑ Chris Edwards: Black Widow reveals Ray Winstone’s key role. Digital Spy. [dostęp 2020-03-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-04-03)]. (ang.).
↑ Jacob Campbell: Rachel Weisz Reveals She Is Playing Iron Maiden In ‘Black Widow’. Full Circle Cinema. [dostęp 2019-07-21]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
↑ Hannah Shaw-Williams: Black Widow: Who Plays Taskmaster?. Screen Rant. [dostęp 2021-07-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-11)]. (ang.).
↑ ^a ^b Black Widow Press Kit (PDF). Disney Media and Entertainment Distribution. [dostęp 2021-07-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-11)]. (ang.).
↑ Huw Fullerton: Black Widow’s post-credits scene explained. Radio Times. [dostęp 2021-07-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-07)]. (ang.).
↑ Lions Gate & Marvel Sign Iron Fist & Black Widow Deal. Superhero Hype. [dostęp 2004-02-26]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
↑ David Hayter to Direct The Black Widow!. Superhero Hype. [dostęp 2004-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
↑ Scott Weinberg: Lionsgate squashes the „Black Widow”. Rotten Tomatoes. [dostęp 2006-06-06]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
↑ Kevin Melrose: David Hayter Recalls Details of Abandoned Black Widow Movie. CBR.com. [dostęp 2011-11-17]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
↑ Rachel West: Screenwriter Nicole Perlman gives us the scoop on Guardians, Marvel, and more!. Cineplex. [dostęp 2014-07-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-12)]. (ang.).
↑ Jay Jayson: The Russo Brothers Would Be Interested In Doing A Black Widow Solo Movie. Comic Book. [dostęp 2016-01-11]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
↑ Justin Kroll: Marvel’s Standalone ‘Black Widow’ Movie Gains Momentum With Jac Schaeffer Writing. Variety. [dostęp 2018-01-10]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
↑ Jeff Sneider: Exclusive: Marvel, Scarlett Johansson Tap Ned Benson to Rewrite ‘Black Widow’ Movie. Collider. [dostęp 2019-02-15]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
↑ ^a ^b Allie Gemmill: Alexandre Desplat to Score ‘Black Widow’, a Fact Casually Revealed in the Latest Trailer. Collider. [dostęp 2020-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-15)]. (ang.).
↑ ^a ^b Rebecca Rubin: ‘Black Widow’ Release Pulled Amid Coronavirus Pandemic. Variety. [dostęp 2020-03-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-03-17)]. (ang.).
↑ ^a ^b Brian Welk: ‘Black Widow’ Moves to November as Other MCU Films Shift Back to 2021, 2022. The Wrap. [dostęp 2020-04-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-04-03)]. (ang.).
↑ ^a ^b Umberto Gonzalez, Brian Welk: Disney Pushes ‘Black Widow’ Back to 2021. The Wrap. [dostęp 2020-09-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-23)]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Rebecca Rubin: ‘Black Widow,’ ‘Cruella’ to Debut on Disney Plus and in Theaters as Disney Shifts Dates for Seven Films. Variety. [dostęp 2021-03-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-03-2)]. (ang.).
↑ Aaron Couch, Borys Kit: Marvel’s Kevin Feige Unveils Phase 5 Plans, New ‘Avengers’ Movies at Comic-Con. The Hollywood Reporter. [dostęp 2022-07-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-07-24)]. (ang.).
↑ Taylor Ferber: Black Widow’ Director Cate Shortland on its Unique Identity in the MCU (and Which Marvel Film It’s Most Like). Fandango. [dostęp 2021-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-01)]. (ang.).
↑ Cath Clarke: ‘I enjoy how sexy she is, as long as she’s in control’: Black Widow’s Cate Shortland on Scarlett Johansson. The Guardian. [dostęp 2021-07-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-03-03)]. (ang.).
↑ Nikki Finke: Scarlett Johannson To Replace Emily Blunt As Black Widow For Lousy Lowball Money. Deadline Hollywood. [dostęp 2009-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
↑ Justin Kroll: Scarlett Johansson’s ‘Black Widow’ Movie Adds Florence Pugh. Variety. [dostęp 2019-03-18]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
↑ Amanda N’Duka: David Harbour Set For Disney/Marvel ‘Black Widow’ Standalone. Deadline Hollywood. [dostęp 2019-04-03]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
↑ Amanda N’Duka, Anthony D’Alessandro: Marvel’s ‘Black Widow’ Snares ‘The Handmaid’s Tale’ Actor O-T Fagbenle. Deadline Hollywood. [dostęp 2019-04-10]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
↑ Justin Kroll: Ray Winstone Joins Marvel’s ‘Black Widow’ (Exlusive). Variety. [dostęp 2019-06-20]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
↑ Matthew Aguilar: New Black Widow Set Photos Surface as Production Officially Begins. Comic Book. [dostęp 2019-05-29]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e HAnnah Shaw-Williams: Black Widow Movie Locations: Where The Marvel Movie Filmed. Screen Rant. [dostęp 2021-07-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-19)]. (ang.).
↑ Ian Sandwell: First look at Scarlett Johansson filming Black Widow solo movie Are there any clues as to what it’s about?. Digital Spy. [dostęp 2019-06-07]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
↑ Christopher McKeon: Marvel film Black Widow shooting on Hankley Common – but the parish council isn’t happy. SurreyLive. [dostęp 2019-07-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-18)]. (ang.).
↑ Adam Bernhardt: Black Widow Shifts Production to Macon, Georgia for the Week. Comic Book. [dostęp 2019-09-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-07)]. (ang.).
↑ Charile Ridgley: Marvel’s Black Widow Wraps Production. Comic Book. [dostęp 2019-10-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-02)]. (ang.).
↑ Black Widow Advance (PDF). Disney Media and Entertainment Distribution. [dostęp 2021-05-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-05-20)]. (ang.).
↑ Jeff Sneider: ‘Black Widow’ Cinematographer Mystery Solved: Gabriel Beristain Shot the Marvel Movie. Collider. [dostęp 2020-01-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-20)]. (ang.).
↑ Cooper Hood: Black Widow Movie Recruits Mission: Impossible – Fallout Cinematographer. Screen Rant. [dostęp 2018-12-14]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
↑ Christopher Marc: Update: ‘Avengers: Endgame’ Production Designer Charles Wood Joins ‘Black Widow’. HN Entertainment. [dostęp 2019-04-03]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
↑ Clayton Davis: Oscars Predictions: Best Film Editing – Chloé Zhao Looking to Emulate Alfonso Cuarón?. Variety. [dostęp 2020-09-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-20)]. (ang.).
↑ Vincent Frei: Black Widow. Art of VFX. [dostęp 2021-06-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-11)]. (ang.).
↑ Alisha Grauso: Black Widow’s Multiple De-Aged Characters: How Did Marvel Do It?. Screen Rant. [dostęp 2021-07-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-20)]. (ang.).
↑ Vincent Frei: Black Widow: Sean Walker – VFX Supervisor – Weta Digital. Art of VFX. [dostęp 2021-07-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-10)]. (ang.).
↑ Black Widow: VFX Breakdown by Cinesite. VFX Express. [dostęp 2021-08-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-02)]. (ang.).
↑ Trevor Hogg: ILM’s VFX Help Marvel Studios ‘Wing It’ in ‘Black Widow’. Animation World Network. [dostęp 2021-08-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-08-31)]. (ang.).
↑ Jeff Ames: Scanline VFX’s Mathew Giampa Breaks Down Pivotal Black Widow Sequence. Coming Soon. [dostęp 2021-09-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-09-18)]. (ang.).
↑ Vincent Frei: Black Widow: Hanzhi Tang – Digital Effects Supervisor – Digital Domain. Art of VFX. [dostęp 2021-07-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-31)]. (ang.).
↑ Ben Travis: Black Widow: Scarlett Johansson And Florence Pugh Team Up In Exclusive Image. Empire Magazine. [dostęp 2021-05-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-05-11)]. (ang.).
↑ Lorne Balfe Scoring Marvel’s ‘Black Widow’. Film Music Reporter. [dostęp 2020-03-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-14)]. (ang.).
↑ ‘Black Widow’ Soundtrack Album Details. Film Music Reporter. [dostęp 2021-08-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-07)]. (ang.).
↑ ^a ^b Peter Bradshaw: Black Widow review – Scarlett Johansson, the Russian super spy with an electra complex. The Guardian. [dostęp 2021-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
↑ Julia Alexander: First Black Widow trailer finally puts Scarlett Johansson’s Marvel hero in the spotlight. The Verge. [dostęp 2019-12-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-15)]. (ang.).
↑ Meredith Woerner: ‘Black Widow’ Super Bowl Trailer Teases Scarlett Johansson’s Superhero Backstory. Variety. [dostęp 2020-02-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-03-02)]. (ang.).
↑ Nicole Carpenter: Marvel’s final Black Widow trailer ‘goes back to the beginning’. Polygon. [dostęp 2020-03-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-03-08)]. (ang.).
↑ ^a ^b Pamela McClintock: ‘Black Widow’ Trailer Spins Strong Web With 70M Views. The Hollywood Reporter. [dostęp 2021-04-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-05-13)]. (ang.).
↑ Rachel Paige: Black Widow Teams Up With Barbie for New Collectible Dolls. marvel.com. [dostęp 2020-09-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-17)]. (ang.).
↑ Austen Goslin: Black Widow’s new trailer reveals Taskmaster’s villainous mission. Polygon. [dostęp 2021-04-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-03-23)]. (ang.).
↑ Christine Dinh: The Unsung Hero Behind Black Widow, Scarlett Johansson’s Stunt Double – Heidi Moneymaker. marvel.com. [dostęp 2021-07-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-05)]. (ang.).
↑ Charlie Ridgely: Disney+: Every Movie and TV Show Arriving in July 2021. Comic Book. [dostęp 2021-06-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-06-25)]. (ang.).
↑ Charlie Ridgely: Everything Coming to Disney+ in October 2021. Comic Book. [dostęp 2021-09-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-09-23)]. (ang.).
↑ Marvel’s Black Widow Prelude (2020) #1. marvel.com. [dostęp 2020-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-27)]. (ang.).
↑ Marvel’s Black Widow Prelude (2020) #2. marvel.com. [dostęp 2020-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-26)]. (ang.).
↑ Mindy Burrows: ‘Black Widow’ screening rolls out the red carpet for London film fans. Reuters. [dostęp 2021-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-06-29)]. (ang.).
↑ Rachel Paige: ‘Black Widow’: See Photos and Videos From World Premiere Fan Events. marvel.com. [dostęp 2021-06-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-06-30)]. (ang.).
↑ Martina Volonté: Black Widow film di chiusura del Taormina Film Fest 2021. Cinematographe. [dostęp 2021-06-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-06-29)]. (ang.).
↑ ^a ^b Watch ‘Black Widow’ (2021): Free streaming: on Disney Plus. Inter Press Service. [dostęp 2021-07-07]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
↑ Filmowe premiery przyspieszone. Co zobaczymy w kinie za tydzień?. Onet.pl. [dostęp 2021-05-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-05-15)]. (pol.).
↑ Rafał Christ: Te seriale i filmy obejrzymy na Disney+ w Polsce. Serwis obiecuje na start dwa tysiące produkcji. Spider’s Web. [dostęp 2022-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-07)]. (pol.).
↑ Richard Trenholm: Black Widow digital and Blu-ray release date comes early. Thanks, Marvel. CNet. [dostęp 2021-07-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-06-11)]. (ang.).
↑ Mateusz Zaczyk: Zapowiedzi na listopad od Galapagos – „Czarna Wdowa”, „Legion samobójców”, „Harry Potter” i inne. Filmożercy. [dostęp 2021-10-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-02)]. (pol.).
↑ ^a ^b Pamela McClintock, Eriq Gardner: Scarlett Johansson Files Lawsuit Against Disney Over ‘Black Widow’ Release. The Hollywood Reporter. [dostęp 2021-07-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-28)]. (ang.).
↑ Frank Pallotta: Scarlett Johansson is suing Disney over ‘Black Widow’ Disney+ release. CNN Business. [dostęp 2021-07-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-26)]. (ang.).
↑ Anthony D’Alessandro: ‘Black Widow’ Scarlett Johansson Lawsuit: Actress’ Agent Slams Disney For “Direct Attack On Her Character” & Leaving Talent Out Of Streaming Profit Equation. Deadline Hollywood. [dostęp 2021-07-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-03-12)]. (ang.).
↑ Tyler Aquilina: Women in Film, ReFrame, Time’s Up slam Disney’s ‘gendered character attack’ on Scarlett Johansson. Entertainment Weekly. [dostęp 2021-07-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-28)]. (ang.).
↑ Beatrice Verhoeven, Umberto Gonzalez, Diane Haithman: Scarlett Johansson’s Lawsuit and Disney Brand ‘Carnage’: Is CEO Bob Chapek to Blame?. The Wrap. [dostęp 2021-08-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-07-01)]. (ang.).
↑ SHARON WAXMAN: Inside Disney: How the Bob Iger-Bob Chapek Rift Led to the ScarJo Blunder. The Wrap. [dostęp 2021-08-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-07-11)]. (ang.).
↑ William Hughes: Kevin Feige reportedly „angry and embarrassed” about Disney’s handling of ScarJo. AV Club. [dostęp 2021-07-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-30)]. (ang.).
↑ Patrick Hipes: SAG-AFTRA President On Scarlett Johansson’s ‘Black Widow’ Lawsuit: “Disney Should Be Ashamed”. Deadline Hollywood. [dostęp 2021-08-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-04-09)]. (ang.).
↑ Cynthia Littleton: Disney Lawyer Daniel Petrocelli Calls ‘Black Widow’ Lawsuit an ‘Orchestrated PR Campaign’. Variety. [dostęp 2021-08-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-04)]. (ang.).
↑ Eriq Gardner: Scarlett Johansson’s ‘Black Widow’ Lawsuit Is Game-Changing, But May Be Legally Weak. The Hollywood Reporter. [dostęp 2021-07-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-31)]. (ang.).
↑ Scarlett Johansson sues Disney over streaming of Black Widow. BBC News. [dostęp 2021-07-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-04-22)]. (ang.).
↑ Brent Lang, Gene Maddaus: ‘Black Widow’ Legal Battle: Inside the Fallout After Scarlett Johansson Sues Disney. Variety. [dostęp 2021-07-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-06-09)]. (ang.).
↑ ^a ^b Eriq Gardner: Disney Makes First Move in Scarlett Johansson’s ‘Black Widow’ Suit. The Hollywood Reporter. [dostęp 2021-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-04-12)]. (ang.).
↑ Dominic Patten: Scarlett Johansson Slams “Misogynistic” Disney Response As Mouse House Tries To Move ‘Black Widow’ Suit Behind Closed Doors – Update. Deadline Hollywood. [dostęp 2021-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-16)]. (ang.).
↑ Dominic Patten: Disney & Scarlett Johansson Resolve Bitter ‘Black Widow’ Profits Lawsuit; Big $$$ Win For Oscar Nominee. Deadline Hollywood. [dostęp 2021-09-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-06-10)]. (ang.).
↑ Jeremy Fuster: Scarlett Johansson Settles ‘Black Widow’ Lawsuit With Disney. The Wrap. [dostęp 2021-09-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-06-24)]. (ang.).
↑ Chris Gardner: Scarlett Johansson Touts “Positive Impact” of ‘Black Widow’ Lawsuit, Kevin Feige Teases “Top-Secret” Marvel Project With Her as Producer. The Hollywood Reporter. [dostęp 2021-11-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-07-25)]. (ang.).
↑ Rebecca Rubin: ‘Black Widow’ vs. ‘F9’: Which Summer Blockbuster Will Blink First?. Variety. [dostęp 2021-02-12]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Anthony D’Alessandro: Disney Claims $215M+ WW Victory At The B.O. & Disney+ Premier With ‘Black Widow’ Weekend: Will Distrib Model Endanger A Movie’s Life Cycle? – Update. Deadline Hollywood. [dostęp 2021-07-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-11)]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Black Widow. Box Office Mojo. [dostęp 2022-08-04]. (ang.).
↑ Anthony D’Alessandro: ‘Black Widow’ Racks Up Near $33M In Samba TV U.S. Households. Deadline Hollywood. [dostęp 2021-07-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-04-19)]. (ang.).
↑ Anthony D’Alessandro: ‘Space Jam: A New Legacy’ Steals Ball Away From ‘Black Widow’ With $31M+ Opening, Best For Family Pic & WB During Pandemic. Deadline Hollywood. [dostęp 2021-07-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-06-15)]. (ang.).
↑ Anthony D’Alessandro: ‘Black Widow’ 10-Day U.S. Household Viewership Rises To 2M On Disney+ Premier, Samba TV Reports. Deadline Hollywood. [dostęp 2021-07-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-30)]. (ang.).
↑ 1.1M US households watched #BlackWidow in its first 5 days on #DisneyPlus at no additional cost to subscribers. It became available free to stream on the platform Wednesday, October 6.. Twitter. [dostęp 2021-10-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-20)]. (ang.).
↑ Anthony D’Alessandro: With Tentpoles Bound To Surge The 2022 Box Office, The Great Theatrical-Streaming Day & Date Experiment Goes Out Like A Dud In 2021. Deadline Hollywood. [dostęp 2022-01-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-30)]. (ang.).
↑ Andi Ortiz: ‘Zack Snyder’s Justice League,’ ‘Black Widow’ Among 2021’s Most Pirated Movies. The Wrap. [dostęp 2022-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-06-16)]. (ang.).
↑ Black Widow. Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-08-04]. (ang.).
↑ Black Widow. Metacritic. [dostęp 2022-08-04]. (ang.).
↑ Owen Gleiberman: ‘Black Widow’ Review: A Superhero Movie That’s Grittier, More Layered With Feeling, Than You Expect. Variety. [dostęp 2021-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-07)]. (ang.).
↑ David Rooney: Scarlett Johansson in Marvel’s ‘Black Widow’: Film Review. The Hollywood Reporter. [dostęp 2021-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-04)]. (ang.).
↑ Nick De Semlyen: Black Widow Review. Empire Magazine. [dostęp 2021-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-06-29)]. (ang.).
↑ Joshua Rivera: Black Widow isn’t too little, but it is too late. Polygon. [dostęp 2021-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-06)]. (ang.).
↑ Eric Kohn: ‘Black Widow’ Review: Johansson and Pugh Share Banter and Badass Fights in Solid Bourne-Meets-Marvel Romp. Indie Wire. [dostęp 2021-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-06-29)]. (ang.).
↑ Łukasz Muszyński: Ostatnia misja. Filmweb. [dostęp 2021-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-04)]. (pol.).
↑ Dawid Muszyński: Czarna Wdowa – recenzja filmu. NaEkranie.pl. [dostęp 2021-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-06-29)]. (pol.).
↑ Natalia Nowecka: I po co nam to było? Recenzja filmu „Czarna Wdowa” od Marvela. Radio Zet. [dostęp 2021-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-08)]. (pol.).
↑ Tymoteusz Wójcik: Czarna Wdowa – recenzja filmu Marvela. Rodziny się nie wybiera!. Movies Room. [dostęp 2021-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
↑ Women’s Image Network Announces its 23rd Women’s Image Awards Film & Television Nominees. PR Web. [dostęp 2021-08-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-09)]. (ang.).
↑ 23rd Women’s Image Awards Winners. Women’s Image Awards. [dostęp 2021-10-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-20)]. (ang.).
↑ Paul Grein: ‘No Time to Die’ Wins at 2021 Hollywood Music in Media Awards: Full List of Film Music Winners. Billboard. [dostęp 2021-11-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-10)]. (ang.).
↑ HPA Awards: ‘Sound of Metal,’ ‘Black Widow’ Among 2021 Winners. The Hollywood Reporter. [dostęp 2021-11-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-25)]. (ang.).
↑ Jemie Lovett: 2021 People’s Choice Awards Nominees Announced: Black Widow, Venom 2 And More. Comic Book. [dostęp 2021-10-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-27)]. (ang.).
↑ Adam Chitwood: 2021 People’s Choice Awards Winners (Complete List). The Wrap. [dostęp 2021-12-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-08)]. (ang.).
↑ Matt Neglia: The 2021 Las Vegas Film Critics Society (LVFCS) Winners. Next Best Picture. [dostęp 2021-12-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-14)]. (ang.).
↑ Matt Neglia: The 2021 St. Louis Film Critics Association (StLFCA) Winners. Next Best Picture. [dostęp 2021-12-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-20)]. (ang.).
↑ Matt Neglia: The 2021 Georgia Film Critics Association (GFCA) Winners. Next Best Picture. [dostęp 2022-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-15)]. (ang.).
↑ Matt Neglia: The 2021 San Diego Film Critics Society (SDFCS) Winners. Next Best Picture. [dostęp 2022-01-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-12)]. (ang.).
↑ Matt Neglia: The 2021 Hawaii Film Critics Society (HFCS) Winners. Next Best Picture. [dostęp 2022-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-14)]. (ang.).
↑ Matt Neglia: The 2021 North Carolina Film Critics Association (NCFCA) Nominations. Next Best Picture. [dostęp 2021-12-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-29)]. (ang.).
↑ Matt Neglia: The 2021 Houston Film Critics Society (HFCS) Nominations. Next Best Picture. [dostęp 2022-01-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-04)]. (ang.).
↑ Brent Lang, Jordan Moreau: SAG Nominations: ‘House of Gucci’ and ‘Power of the Dog’ Score Big; ‘Succession’ and ‘Ted Lasso’ Lead TV. Variety. [dostęp 2022-01-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-12)]. (ang.).
↑ Matt Neglia: The 2021 Hollywood Critics Association (HCA) Nominations. Next Best Picture. [dostęp 2021-12-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-02)]. (ang.).
↑ Erik Pedersen: Make-Up Artists & Hair Stylists Guild Awards Nominations: ‘House Of Gucci’, ‘The Suicide Squad’ & ‘Legendary’ Among Leaders. Variety. [dostęp 2022-01-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-12)]. (ang.).
↑ Patrick Hipes: VES Awards Nominations Led By ‘Dune’, ‘Encanto’, ‘Loki’. Deadline Hollywood. [dostęp 2022-01-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-01)]. (ang.).
↑ Pete Hammond: Critics Choice Super Awards Nominations Include ‘Shang-Chi’, ‘Spider-Man’, ‘Midnight Mass’ & ‘Evil’. Deadline Hollywood. [dostęp 2022-02-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-22)]. (ang.).
↑ Erik Pedersen: Critics Choice Super Awards: ‘Spider-Man: No Way Home’, ‘Squid Game’ & ‘WandaVision’ Lead Field. Deadline Hollywood. [dostęp 2022-03-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-03-18)]. (ang.).
↑ Erik Pedersen: Kids’ Choice Awards Nominations Set; Miranda Cosgrove & Rob Gronkowski To Host Show. Deadline Hollywood. [dostęp 2022-03-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-03-09)]. (ang.).
↑ Kimberly Nordyke: MTV Movie & TV Awards: ‘Spider-Man: No Way Home,’ ‘Euphoria’ Top Winners List. The Hollywood Reporter. [dostęp 2022-06-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-06-18)]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Czarna Wdowa w bazie Filmweb
Czarna Wdowa w bazie IMDb (ang.)

[Czas-1] Stephanie Chase: Black Widow’s runtime has been confirmed by Disney. Digital Spy. [dostęp 2021-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-04)]. (ang.).

[Chronologia-2] Kofi Outlaw: Disney+ Japan Casts Doubt On Official MCU Timeline Order After It Moves Incredible Hulk. Comic Book. [dostęp 2022-08-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-03)]. (ang.).

[Timeline-3] New MCU Timelines Arrive on Disney+. marvel.com, 2024-02-08. [dostęp 2024-02-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-02-11)]. (ang.).

[Fabuła-4] Megan Peters: Black Widow Confirmed to Take Place After Captain America: Civil War and Will Reveal ‘Budapest’ Story. Comic Book. [dostęp 2019-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-21)]. (ang.).

[Streszczenie1-5] Brian Tallerico: Black Widow. RogerEbert.com. [dostęp 2021-07-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-07-05)]. (ang.).

[BW-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f CateC. Shortland CateC., Czarna Wdowa, Walt Disney Studios Motion Pictures .

[Streszczenie2-7] Rosie Fletcher: Black Widow Ending Explained. Den of Geek. [dostęp 2021-07-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-15)]. (ang.).

[Dubbing-8] Kuba Gronek: “Czarna Wdowa”: Obsada polskiego dubbingu. Wsyncu.pl. [dostęp 2021-07-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-08)]. (pol.).

[Shortland-9] Borys Kit: ‘Black Widow’ Movie Finds Director in Cate Shortland (Exclusive). The Hollywood Reporter. [dostęp 2018-07-12]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).

[Faza_IV-10] Aaron Couch: Marvel Unveils Post-'Endgame’ Slate with ‘Eternals’, ‘Shang-Chi’ and Multiple Sequels. The Hollywood Reporter. [dostęp 2018-07-21]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).

[Obsada2-11] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Allie Gemmill: Black Widow Movie Cast & Character Guide. Screen Rant. [dostęp 2021-07-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-11)]. (ang.).

[Obsada-12] Devan Coggan: Black Widow hits Comic-Con with first details of Scarlett Johansson film. Entertainment Weekly. [dostęp 2019-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).

[Kurylenko-13] Lidia Molina-Whyte: Who is Taskmaster in Marvel’s Black Widow?. Radio Times. [dostęp 2021-07-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-07)]. (ang.).

[Hurt-14] Chris Arrant: William Hurt Joins Black Widow Film. Newsarama. [dostęp 2019-10-01]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).

[Winsone_Dreykov-15] Chris Edwards: Black Widow reveals Ray Winstone’s key role. Digital Spy. [dostęp 2020-03-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-04-03)]. (ang.).

[Weisz-16] Jacob Campbell: Rachel Weisz Reveals She Is Playing Iron Maiden In ‘Black Widow’. Full Circle Cinema. [dostęp 2019-07-21]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).

[Samuel-17] Hannah Shaw-Williams: Black Widow: Who Plays Taskmaster?. Screen Rant. [dostęp 2021-07-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-11)]. (ang.).

[Press_Kit-18] Black Widow Press Kit (PDF). Disney Media and Entertainment Distribution. [dostęp 2021-07-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-11)]. (ang.).

[Louis-Dreyfus-19] Huw Fullerton: Black Widow’s post-credits scene explained. Radio Times. [dostęp 2021-07-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-07)]. (ang.).

[LionsGate-20] Lions Gate & Marvel Sign Iron Fist & Black Widow Deal. Superhero Hype. [dostęp 2004-02-26]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).

[Hayter-21] David Hayter to Direct The Black Widow!. Superhero Hype. [dostęp 2004-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).

[LionsGate_Marvel-22] Scott Weinberg: Lionsgate squashes the „Black Widow”. Rotten Tomatoes. [dostęp 2006-06-06]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).

[Marvel-23] Kevin Melrose: David Hayter Recalls Details of Abandoned Black Widow Movie. CBR.com. [dostęp 2011-11-17]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).

[Perlamn-24] Rachel West: Screenwriter Nicole Perlman gives us the scoop on Guardians, Marvel, and more!. Cineplex. [dostęp 2014-07-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-12)]. (ang.).

[Russo-25] Jay Jayson: The Russo Brothers Would Be Interested In Doing A Black Widow Solo Movie. Comic Book. [dostęp 2016-01-11]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).

[Schaeffer-26] Justin Kroll: Marvel’s Standalone ‘Black Widow’ Movie Gains Momentum With Jac Schaeffer Writing. Variety. [dostęp 2018-01-10]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).

[Benson-27] Jeff Sneider: Exclusive: Marvel, Scarlett Johansson Tap Ned Benson to Rewrite ‘Black Widow’ Movie. Collider. [dostęp 2019-02-15]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).

[Desplat-28] Allie Gemmill: Alexandre Desplat to Score ‘Black Widow’, a Fact Casually Revealed in the Latest Trailer. Collider. [dostęp 2020-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-15)]. (ang.).

[Covid-29] Rebecca Rubin: ‘Black Widow’ Release Pulled Amid Coronavirus Pandemic. Variety. [dostęp 2020-03-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-03-17)]. (ang.).

[Nowe_daty-30] Brian Welk: ‘Black Widow’ Moves to November as Other MCU Films Shift Back to 2021, 2022. The Wrap. [dostęp 2020-04-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-04-03)]. (ang.).

[Nowe_daty3-31] Umberto Gonzalez, Brian Welk: Disney Pushes ‘Black Widow’ Back to 2021. The Wrap. [dostęp 2020-09-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-23)]. (ang.).

[Data_lipiec-32] Rebecca Rubin: ‘Black Widow,’ ‘Cruella’ to Debut on Disney Plus and in Theaters as Disney Shifts Dates for Seven Films. Variety. [dostęp 2021-03-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-03-2)]. (ang.).

[Multiverse-33] Aaron Couch, Borys Kit: Marvel’s Kevin Feige Unveils Phase 5 Plans, New ‘Avengers’ Movies at Comic-Con. The Hollywood Reporter. [dostęp 2022-07-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-07-24)]. (ang.).

[Shortland2-34] Taylor Ferber: Black Widow’ Director Cate Shortland on its Unique Identity in the MCU (and Which Marvel Film It’s Most Like). Fandango. [dostęp 2021-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-01)]. (ang.).

[Shortland3-35] Cath Clarke: ‘I enjoy how sexy she is, as long as she’s in control’: Black Widow’s Cate Shortland on Scarlett Johansson. The Guardian. [dostęp 2021-07-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-03-03)]. (ang.).

[Johannson_IM2-36] Nikki Finke: Scarlett Johannson To Replace Emily Blunt As Black Widow For Lousy Lowball Money. Deadline Hollywood. [dostęp 2009-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).

[Pugh-37] Justin Kroll: Scarlett Johansson’s ‘Black Widow’ Movie Adds Florence Pugh. Variety. [dostęp 2019-03-18]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).

[Harbour-38] Amanda N’Duka: David Harbour Set For Disney/Marvel ‘Black Widow’ Standalone. Deadline Hollywood. [dostęp 2019-04-03]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).

[Fagbenle-39] Amanda N’Duka, Anthony D’Alessandro: Marvel’s ‘Black Widow’ Snares ‘The Handmaid’s Tale’ Actor O-T Fagbenle. Deadline Hollywood. [dostęp 2019-04-10]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).

[Winstone-40] Justin Kroll: Ray Winstone Joins Marvel’s ‘Black Widow’ (Exlusive). Variety. [dostęp 2019-06-20]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).

[Zdjęcia_start-41] Matthew Aguilar: New Black Widow Set Photos Surface as Production Officially Begins. Comic Book. [dostęp 2019-05-29]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).

[Lokacje-42] HAnnah Shaw-Williams: Black Widow Movie Locations: Where The Marvel Movie Filmed. Screen Rant. [dostęp 2021-07-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-19)]. (ang.).

[Pinewood_Studios-43] Ian Sandwell: First look at Scarlett Johansson filming Black Widow solo movie Are there any clues as to what it’s about?. Digital Spy. [dostęp 2019-06-07]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).

[Surrey-44] Christopher McKeon: Marvel film Black Widow shooting on Hankley Common – but the parish council isn’t happy. SurreyLive. [dostęp 2019-07-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-18)]. (ang.).

[Macon-45] Adam Bernhardt: Black Widow Shifts Production to Macon, Georgia for the Week. Comic Book. [dostęp 2019-09-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-07)]. (ang.).

[Koniec_zdjęć-46] Charile Ridgley: Marvel’s Black Widow Wraps Production. Comic Book. [dostęp 2019-10-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-02)]. (ang.).

[PressKit-47] Black Widow Advance (PDF). Disney Media and Entertainment Distribution. [dostęp 2021-05-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-05-20)]. (ang.).

[Beristain-48] Jeff Sneider: ‘Black Widow’ Cinematographer Mystery Solved: Gabriel Beristain Shot the Marvel Movie. Collider. [dostęp 2020-01-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-20)]. (ang.).

[Rob_Hardy-49] Cooper Hood: Black Widow Movie Recruits Mission: Impossible – Fallout Cinematographer. Screen Rant. [dostęp 2018-12-14]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).

[Wood_Temine-50] Christopher Marc: Update: ‘Avengers: Endgame’ Production Designer Charles Wood Joins ‘Black Widow’. HN Entertainment. [dostęp 2019-04-03]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).

[Montaż-51] Clayton Davis: Oscars Predictions: Best Film Editing – Chloé Zhao Looking to Emulate Alfonso Cuarón?. Variety. [dostęp 2020-09-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-20)]. (ang.).

[Efekty-52] Vincent Frei: Black Widow. Art of VFX. [dostęp 2021-06-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-11)]. (ang.).

[Lola-53] Alisha Grauso: Black Widow’s Multiple De-Aged Characters: How Did Marvel Do It?. Screen Rant. [dostęp 2021-07-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-20)]. (ang.).

[Weta-54] Vincent Frei: Black Widow: Sean Walker – VFX Supervisor – Weta Digital. Art of VFX. [dostęp 2021-07-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-10)]. (ang.).

[Cinesite-55] Black Widow: VFX Breakdown by Cinesite. VFX Express. [dostęp 2021-08-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-02)]. (ang.).

[ILM-56] Trevor Hogg: ILM’s VFX Help Marvel Studios ‘Wing It’ in ‘Black Widow’. Animation World Network. [dostęp 2021-08-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-08-31)]. (ang.).

[Scanline-57] Jeff Ames: Scanline VFX’s Mathew Giampa Breaks Down Pivotal Black Widow Sequence. Coming Soon. [dostęp 2021-09-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-09-18)]. (ang.).

[DigitalDomain-58] Vincent Frei: Black Widow: Hanzhi Tang – Digital Effects Supervisor – Digital Domain. Art of VFX. [dostęp 2021-07-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-31)]. (ang.).

[Postprodukcja-59] Ben Travis: Black Widow: Scarlett Johansson And Florence Pugh Team Up In Exclusive Image. Empire Magazine. [dostęp 2021-05-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-05-11)]. (ang.).

[Balfe-60] Lorne Balfe Scoring Marvel’s ‘Black Widow’. Film Music Reporter. [dostęp 2020-03-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-14)]. (ang.).

[Soundtrack-61] ‘Black Widow’ Soundtrack Album Details. Film Music Reporter. [dostęp 2021-08-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-07)]. (ang.).

[Guardian-62] Peter Bradshaw: Black Widow review – Scarlett Johansson, the Russian super spy with an electra complex. The Guardian. [dostęp 2021-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).

[Zwiastun1-63] Julia Alexander: First Black Widow trailer finally puts Scarlett Johansson’s Marvel hero in the spotlight. The Verge. [dostęp 2019-12-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-15)]. (ang.).

[Super_Bowl-64] Meredith Woerner: ‘Black Widow’ Super Bowl Trailer Teases Scarlett Johansson’s Superhero Backstory. Variety. [dostęp 2020-02-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-03-02)]. (ang.).

[Zwiastun2-65] Nicole Carpenter: Marvel’s final Black Widow trailer ‘goes back to the beginning’. Polygon. [dostęp 2020-03-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-03-08)]. (ang.).

[Zwiastuny_oglądalność-66] Pamela McClintock: ‘Black Widow’ Trailer Spins Strong Web With 70M Views. The Hollywood Reporter. [dostęp 2021-04-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-05-13)]. (ang.).

[Barbie-67] Rachel Paige: Black Widow Teams Up With Barbie for New Collectible Dolls. marvel.com. [dostęp 2020-09-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-17)]. (ang.).

[Zwiastun3-68] Austen Goslin: Black Widow’s new trailer reveals Taskmaster’s villainous mission. Polygon. [dostęp 2021-04-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-03-23)]. (ang.).

[Moneymaker-69] Christine Dinh: The Unsung Hero Behind Black Widow, Scarlett Johansson’s Stunt Double – Heidi Moneymaker. marvel.com. [dostęp 2021-07-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-05)]. (ang.).

[Legendy-70] Charlie Ridgely: Disney+: Every Movie and TV Show Arriving in July 2021. Comic Book. [dostęp 2021-06-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-06-25)]. (ang.).

[Assembled-71] Charlie Ridgely: Everything Coming to Disney+ in October 2021. Comic Book. [dostęp 2021-09-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-09-23)]. (ang.).

[Komiks1-72] Marvel’s Black Widow Prelude (2020) #1. marvel.com. [dostęp 2020-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-27)]. (ang.).

[Komiks2-73] Marvel’s Black Widow Prelude (2020) #2. marvel.com. [dostęp 2020-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-26)]. (ang.).

[Premiera-74] Mindy Burrows: ‘Black Widow’ screening rolls out the red carpet for London film fans. Reuters. [dostęp 2021-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-06-29)]. (ang.).

[Premiera2-75] Rachel Paige: ‘Black Widow’: See Photos and Videos From World Premiere Fan Events. marvel.com. [dostęp 2021-06-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-06-30)]. (ang.).

[Taormina-76] Martina Volonté: Black Widow film di chiusura del Taormina Film Fest 2021. Cinematographe. [dostęp 2021-06-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-06-29)]. (ang.).

[Daty-77] Watch ‘Black Widow’ (2021): Free streaming: on Disney Plus. Inter Press Service. [dostęp 2021-07-07]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).

[Data_PL-78] Filmowe premiery przyspieszone. Co zobaczymy w kinie za tydzień?. Onet.pl. [dostęp 2021-05-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-05-15)]. (pol.).

[D+_PL-79] Rafał Christ: Te seriale i filmy obejrzymy na Disney+ w Polsce. Serwis obiecuje na start dwa tysiące produkcji. Spider’s Web. [dostęp 2022-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-07)]. (pol.).

[Wydanie_USA-80] Richard Trenholm: Black Widow digital and Blu-ray release date comes early. Thanks, Marvel. CNet. [dostęp 2021-07-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-06-11)]. (ang.).

[Wydanie_PL-81] Mateusz Zaczyk: Zapowiedzi na listopad od Galapagos – „Czarna Wdowa”, „Legion samobójców”, „Harry Potter” i inne. Filmożercy. [dostęp 2021-10-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-02)]. (pol.).

[Pozew1-82] Pamela McClintock, Eriq Gardner: Scarlett Johansson Files Lawsuit Against Disney Over ‘Black Widow’ Release. The Hollywood Reporter. [dostęp 2021-07-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-28)]. (ang.).

[Pozew2-83] Frank Pallotta: Scarlett Johansson is suing Disney over ‘Black Widow’ Disney+ release. CNN Business. [dostęp 2021-07-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-26)]. (ang.).

[Lourd-84] Anthony D’Alessandro: ‘Black Widow’ Scarlett Johansson Lawsuit: Actress’ Agent Slams Disney For “Direct Attack On Her Character” & Leaving Talent Out Of Streaming Profit Equation. Deadline Hollywood. [dostęp 2021-07-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-03-12)]. (ang.).

[Organizacje-85] Tyler Aquilina: Women in Film, ReFrame, Time’s Up slam Disney’s ‘gendered character attack’ on Scarlett Johansson. Entertainment Weekly. [dostęp 2021-07-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-28)]. (ang.).

[Wrap-86] Beatrice Verhoeven, Umberto Gonzalez, Diane Haithman: Scarlett Johansson’s Lawsuit and Disney Brand ‘Carnage’: Is CEO Bob Chapek to Blame?. The Wrap. [dostęp 2021-08-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-07-01)]. (ang.).

[Iger-87] SHARON WAXMAN: Inside Disney: How the Bob Iger-Bob Chapek Rift Led to the ScarJo Blunder. The Wrap. [dostęp 2021-08-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-07-11)]. (ang.).

[Feige-88] William Hughes: Kevin Feige reportedly „angry and embarrassed” about Disney’s handling of ScarJo. AV Club. [dostęp 2021-07-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-30)]. (ang.).

[SAG-AFTRA-89] Patrick Hipes: SAG-AFTRA President On Scarlett Johansson’s ‘Black Widow’ Lawsuit: “Disney Should Be Ashamed”. Deadline Hollywood. [dostęp 2021-08-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-04-09)]. (ang.).

[Petrocelli-90] Cynthia Littleton: Disney Lawyer Daniel Petrocelli Calls ‘Black Widow’ Lawsuit an ‘Orchestrated PR Campaign’. Variety. [dostęp 2021-08-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-04)]. (ang.).

[Gardner-91] Eriq Gardner: Scarlett Johansson’s ‘Black Widow’ Lawsuit Is Game-Changing, But May Be Legally Weak. The Hollywood Reporter. [dostęp 2021-07-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-31)]. (ang.).

[Mueller-92] Scarlett Johansson sues Disney over streaming of Black Widow. BBC News. [dostęp 2021-07-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-04-22)]. (ang.).

[Pozew3-93] Brent Lang, Gene Maddaus: ‘Black Widow’ Legal Battle: Inside the Fallout After Scarlett Johansson Sues Disney. Variety. [dostęp 2021-07-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-06-09)]. (ang.).

[Arbitraż-94] Eriq Gardner: Disney Makes First Move in Scarlett Johansson’s ‘Black Widow’ Suit. The Hollywood Reporter. [dostęp 2021-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-04-12)]. (ang.).

[Berlinski-95] Dominic Patten: Scarlett Johansson Slams “Misogynistic” Disney Response As Mouse House Tries To Move ‘Black Widow’ Suit Behind Closed Doors – Update. Deadline Hollywood. [dostęp 2021-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-16)]. (ang.).

[Ugoda-96] Dominic Patten: Disney & Scarlett Johansson Resolve Bitter ‘Black Widow’ Profits Lawsuit; Big $$$ Win For Oscar Nominee. Deadline Hollywood. [dostęp 2021-09-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-06-10)]. (ang.).

[Kina-97] Jeremy Fuster: Scarlett Johansson Settles ‘Black Widow’ Lawsuit With Disney. The Wrap. [dostęp 2021-09-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-06-24)]. (ang.).

[Pozew4-98] Chris Gardner: Scarlett Johansson Touts “Positive Impact” of ‘Black Widow’ Lawsuit, Kevin Feige Teases “Top-Secret” Marvel Project With Her as Producer. The Hollywood Reporter. [dostęp 2021-11-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-07-25)]. (ang.).

[Budżet-99] Rebecca Rubin: ‘Black Widow’ vs. ‘F9’: Which Summer Blockbuster Will Blink First?. Variety. [dostęp 2021-02-12]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).

[Otwarcie-100] Anthony D’Alessandro: Disney Claims $215M+ WW Victory At The B.O. & Disney+ Premier With ‘Black Widow’ Weekend: Will Distrib Model Endanger A Movie’s Life Cycle? – Update. Deadline Hollywood. [dostęp 2021-07-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-11)]. (ang.).

[Box_office-101] Black Widow. Box Office Mojo. [dostęp 2022-08-04]. (ang.).

[Samba1-102] Anthony D’Alessandro: ‘Black Widow’ Racks Up Near $33M In Samba TV U.S. Households. Deadline Hollywood. [dostęp 2021-07-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-04-19)]. (ang.).

[Pirat1-103] Anthony D’Alessandro: ‘Space Jam: A New Legacy’ Steals Ball Away From ‘Black Widow’ With $31M+ Opening, Best For Family Pic & WB During Pandemic. Deadline Hollywood. [dostęp 2021-07-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-06-15)]. (ang.).

[Samba2-104] Anthony D’Alessandro: ‘Black Widow’ 10-Day U.S. Household Viewership Rises To 2M On Disney+ Premier, Samba TV Reports. Deadline Hollywood. [dostęp 2021-07-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-30)]. (ang.).

[Samba3-105] 1.1M US households watched #BlackWidow in its first 5 days on #DisneyPlus at no additional cost to subscribers. It became available free to stream on the platform Wednesday, October 6.. Twitter. [dostęp 2021-10-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-20)]. (ang.).

[Pirat2-106] Anthony D’Alessandro: With Tentpoles Bound To Surge The 2022 Box Office, The Great Theatrical-Streaming Day & Date Experiment Goes Out Like A Dud In 2021. Deadline Hollywood. [dostęp 2022-01-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-30)]. (ang.).

[Pirat3-107] Andi Ortiz: ‘Zack Snyder’s Justice League,’ ‘Black Widow’ Among 2021’s Most Pirated Movies. The Wrap. [dostęp 2022-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-06-16)]. (ang.).

[Rotten-108] Black Widow. Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-08-04]. (ang.).

[Metacritic-109] Black Widow. Metacritic. [dostęp 2022-08-04]. (ang.).

[Variety-110] Owen Gleiberman: ‘Black Widow’ Review: A Superhero Movie That’s Grittier, More Layered With Feeling, Than You Expect. Variety. [dostęp 2021-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-07)]. (ang.).

[THR-111] David Rooney: Scarlett Johansson in Marvel’s ‘Black Widow’: Film Review. The Hollywood Reporter. [dostęp 2021-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-04)]. (ang.).

[Empire-112] Nick De Semlyen: Black Widow Review. Empire Magazine. [dostęp 2021-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-06-29)]. (ang.).

[Polygon-113] Joshua Rivera: Black Widow isn’t too little, but it is too late. Polygon. [dostęp 2021-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-06)]. (ang.).

[Indie-114] Eric Kohn: ‘Black Widow’ Review: Johansson and Pugh Share Banter and Badass Fights in Solid Bourne-Meets-Marvel Romp. Indie Wire. [dostęp 2021-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-06-29)]. (ang.).

[Filmweb-115] Łukasz Muszyński: Ostatnia misja. Filmweb. [dostęp 2021-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-04)]. (pol.).

[NaEkranie-116] Dawid Muszyński: Czarna Wdowa – recenzja filmu. NaEkranie.pl. [dostęp 2021-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-06-29)]. (pol.).

[Zet-117] Natalia Nowecka: I po co nam to było? Recenzja filmu „Czarna Wdowa” od Marvela. Radio Zet. [dostęp 2021-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-08)]. (pol.).

[MoviesRoom-118] Tymoteusz Wójcik: Czarna Wdowa – recenzja filmu Marvela. Rodziny się nie wybiera!. Movies Room. [dostęp 2021-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).

[Women_Image-119] Women’s Image Network Announces its 23rd Women’s Image Awards Film & Television Nominees. PR Web. [dostęp 2021-08-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-09)]. (ang.).

[Women_Image2-120] 23rd Women’s Image Awards Winners. Women’s Image Awards. [dostęp 2021-10-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-20)]. (ang.).

[Hollywood_Music-121] Paul Grein: ‘No Time to Die’ Wins at 2021 Hollywood Music in Media Awards: Full List of Film Music Winners. Billboard. [dostęp 2021-11-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-10)]. (ang.).

[Hollywood_Professional-122] HPA Awards: ‘Sound of Metal,’ ‘Black Widow’ Among 2021 Winners. The Hollywood Reporter. [dostęp 2021-11-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-25)]. (ang.).

[People-123] Jemie Lovett: 2021 People’s Choice Awards Nominees Announced: Black Widow, Venom 2 And More. Comic Book. [dostęp 2021-10-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-27)]. (ang.).

[People2-124] Adam Chitwood: 2021 People’s Choice Awards Winners (Complete List). The Wrap. [dostęp 2021-12-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-08)]. (ang.).

[Las_Vegas-125] Matt Neglia: The 2021 Las Vegas Film Critics Society (LVFCS) Winners. Next Best Picture. [dostęp 2021-12-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-14)]. (ang.).

[St._Louis-126] Matt Neglia: The 2021 St. Louis Film Critics Association (StLFCA) Winners. Next Best Picture. [dostęp 2021-12-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-20)]. (ang.).

[Georgia-127] Matt Neglia: The 2021 Georgia Film Critics Association (GFCA) Winners. Next Best Picture. [dostęp 2022-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-15)]. (ang.).

[San_Diego-128] Matt Neglia: The 2021 San Diego Film Critics Society (SDFCS) Winners. Next Best Picture. [dostęp 2022-01-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-12)]. (ang.).

[Hawaii-129] Matt Neglia: The 2021 Hawaii Film Critics Society (HFCS) Winners. Next Best Picture. [dostęp 2022-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-14)]. (ang.).

[North_Carolina-130] Matt Neglia: The 2021 North Carolina Film Critics Association (NCFCA) Nominations. Next Best Picture. [dostęp 2021-12-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-29)]. (ang.).

[Houston-131] Matt Neglia: The 2021 Houston Film Critics Society (HFCS) Nominations. Next Best Picture. [dostęp 2022-01-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-04)]. (ang.).

[SAG-132] Brent Lang, Jordan Moreau: SAG Nominations: ‘House of Gucci’ and ‘Power of the Dog’ Score Big; ‘Succession’ and ‘Ted Lasso’ Lead TV. Variety. [dostęp 2022-01-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-12)]. (ang.).

[Hollywood_Critics-133] Matt Neglia: The 2021 Hollywood Critics Association (HCA) Nominations. Next Best Picture. [dostęp 2021-12-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-02)]. (ang.).

[Gildia_Charakteryzatorów-134] Erik Pedersen: Make-Up Artists & Hair Stylists Guild Awards Nominations: ‘House Of Gucci’, ‘The Suicide Squad’ & ‘Legendary’ Among Leaders. Variety. [dostęp 2022-01-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-12)]. (ang.).

[VES-135] Patrick Hipes: VES Awards Nominations Led By ‘Dune’, ‘Encanto’, ‘Loki’. Deadline Hollywood. [dostęp 2022-01-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-01)]. (ang.).

[ChoiceSuper-136] Pete Hammond: Critics Choice Super Awards Nominations Include ‘Shang-Chi’, ‘Spider-Man’, ‘Midnight Mass’ & ‘Evil’. Deadline Hollywood. [dostęp 2022-02-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-22)]. (ang.).

[ChoiceSuper2-137] Erik Pedersen: Critics Choice Super Awards: ‘Spider-Man: No Way Home’, ‘Squid Game’ & ‘WandaVision’ Lead Field. Deadline Hollywood. [dostęp 2022-03-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-03-18)]. (ang.).

[Kids-138] Erik Pedersen: Kids’ Choice Awards Nominations Set; Miranda Cosgrove & Rob Gronkowski To Host Show. Deadline Hollywood. [dostęp 2022-03-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-03-09)]. (ang.).

[MTV-139] Kimberly Nordyke: MTV Movie & TV Awards: ‘Spider-Man: No Way Home,’ ‘Euphoria’ Top Winners List. The Hollywood Reporter. [dostęp 2022-06-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-06-18)]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

[33]

[34]

[35]

[36]

[37]

[38]

[39]

[40]

[41]

[42]

[43]

[44]

[45]

[46]

[47]

[48]

[49]

[50]

[51]

[52]

[53]

[54]

[55]

[56]

[57]

[58]

[59]

[60]

[61]

[62]

[63]

[64]

[65]

[66]

[67]

[68]

[69]

[70]

[71]

[72]

[73]

[74]

[75]

[76]

[77]

[78]

[79]

[80]

[81]

[82]

[83]

[84]

[85]

[86]

[87]

[88]

[89]

[90]

[91]

[92]

[93]

[94]

[95]

[96]

[97]

[98]

[99]

[100]