Łęczna: Różnice pomiędzy wersjami

Łęczna
	miasto w gminie miejsko-wiejskiej
	; Łęczyński ratusz
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	łęczyński
Gmina	Łęczna
Aglomeracja	lubelska
Prawa miejskie	7 stycznia 1467
Burmistrz	Leszek Włodarski
Powierzchnia	19 km²
Populacja (31.12.2022); • liczba ludności; • gęstość	; 17 500; 990,5 os./km²
Strefa numeracyjna	(+48) 81
Kod pocztowy	21-010
Tablice rejestracyjne	LLE
	Położenie na mapie gminy Łęczna Łęczna
	Położenie na mapie Polski Łęczna
	Położenie na mapie województwa lubelskiego Łęczna
	Położenie na mapie powiatu łęczyńskiego Łęczna
	51°18′06″N 22°52′45″E/51,301667 22,879167
TERC (TERYT)	0610034
SIMC	0956388
	Hasło promocyjne: Łączy nas energia
	Urząd miejskipl. Kościuszki 5; 21-010 Łęczna
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Cytaty w Wikicytatach
	Hasło w Wikisłowniku
	Strona internetowa

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 13:04, 1 gru 2024

Łęczna – miasto w Polsce, w województwie lubelskim, siedziba powiatu łęczyńskiego i gminy miejsko-wiejskiej Łęczna. Położone na Wyżynie Lubelskiej w widłach dwóch rzek: Wieprza, która wyznacza jego zachodnią granicę i Świnki, będącą północną granicą miasta. Stanowi część aglomeracji lubelskiej.

Według danych GUS z 30 czerwca 2024 r. miasto miało 17 500 mieszkańców^[5].

Położenie

Łęczna położona jest na skraju historycznej Małopolski, początkowo należała do ziemi sandomierskiej^[6], a następnie do ziemi lubelskiej. Od 1474 r. należała do województwa lubelskiego. Prywatne miasto szlacheckie położone było w drugiej połowie XVI wieku w powiecie lubelskim województwa lubelskiego^[7]. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do małego woj. lubelskiego.

Łęczna jest siedzibą władz gminy miejsko-wiejskiej Łęczna oraz powiatu łęczyńskiego.

Podział administracyjny

Łęczna składa się z ośmiu osiedli:

Stare Miasto
os. Pasternik
Śródmieście
os. Samsonowicza
os. Niepodległości
os. Bobrowniki
os. kol.Trębaczów

Środowisko naturalne

Łęczna leży na styku trzech różnych jednostek fizycznogeograficznych, których naturalne granice wyznaczają rzeki Wieprz i Świnka.

Tereny po wschodniej stronie Wieprza należą do makroregionu Polesia Lubelskiego, na północ od rzeczki Świnki jest to obszar Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego, na południe jest to Kotlina Dorohucka. Na zachód od doliny Wieprza rozpościera się Równina Łuszczowska należąca do makroregionu Wyżyny Lubelskiej^[8]^[9].

Geologia

Złożoność budowy geologicznej rejonu Łęcznej, zwłaszcza zróżnicowanie ukształtowania powierzchni podłoża utworów czwartorzędowych zbudowanych ze skład kredowych, znajduje swoje odbicie w rzeźbie powierzchni terenu. Najważniejszą formą podłoża w dorzeczu środkowego Wieprza jest wał kredowy Lublin-Łęczna. W poprzek tego wału przebija się rzeka Wieprz młodą doliną przełomową między Ciechankami Krzesimowskimi na południu, a Kijanami na północy. Zbocza są strome, a ich wysokość dochodzi na północ od Łęcznej – do dwudziestu kilku metrów. W zboczach przełomu odsłaniają się skały kredowe. Dno doliny jest na tym odcinku bardzo wąskie, osiąga zaledwie 200–300 metrów szerokości. Doliny rozcinają liczne wąwozy.

Na południe i wschód od Ciechanek Krzesimowskich cechy morfologiczne doliny Wieprza ulegają zmianie. Rzeka na tym odcinku silnie meandruje, a sama dolina jest znacznie szersza – od kilkuset metrów do ok. 2 kilometrów. Zbocza doliny zaznaczają się bardzo wyraźnie i mają znaczne nachylenie.

Drugim elementem kształtującym strukturę przestrzenną tego obszaru jest dolina rzeki Świnki. Wcina się ona na głębokość ok. kilku do kilkunastu metrów. Dno jej charakteryzuje się niewielką szerokością 50–150 metrów. Zbocza doliny są strome, porozcinane licznymi wąwozami i suchymi dolinkami. U podnóży zboczy występują źródła.

Obydwie doliny wyraźnie zaznaczają się w rzeźbie rejonu Łęcznej. Oprócz walorów estetyczno-krajobrazowych, stanowią one obszary, gdzie występują liczne cenne zbiorowiska roślinne, wykształcone w ekosystemach łąkowych, bagiennych, torfowiskowych i leśnych oraz miejsca retencji wód, dzięki czemu w bardzo dużej mierze kształtują warunki wodne i bioklimatyczne całego obszaru.

Przeważającymi formami rzeźby okolic Łęcznej są równiny denudacyjne płaskie lub lekko faliste, zbudowane z różnych utworów. Na zachód od przełomu zbudowane są ze skał kredowych. Na wschód – powierzchnia kredy zanurza się gwałtownie pod utwory czwartorzędowe i obszar między dolinami Wieprza i Świnki stanowią równiny zbudowane z utworów lessopodobnych, o zróżnicowanej miąższości, uzależnionej od podłoża kredowego.

Na północny zachód od Łęcznej powierzchnię kredy pokrywają niewielkiej miąższości osady pochodzenia lodowcowego i wodnolodowcowego. Z glin zwałowych oraz piasków zbudowane są płaskie równiny, natomiast z osadów pylastych, piaszczystych i piaszczysto-żwirowych – wały o łagodnych zboczach i rozległych płaskich powierzchniach grzbietowych.

Charakterystyczną cechą równin jest występowanie licznych zagłębień bezodpływowych o różnej genezie^[8]^[9].

Gleba

Przeważają gleby w I-II klasie bonitacyjnej. W najbliższym sąsiedztwie Łęcznej jedynie na północny zachód od miasta w kierunku Zawieprzyc występują gleby słabsze klasy IV i V^[8]^[9].

Klimat

Średnie wartości temperatur i opadów w Łęcznej^[10]
Miesiąc	Sty	Lut	Mar	Kwi	Maj	Czer	Lip	Sie	Wrz	Paź	Lis	Gru	Rocznie
Śr. temperatura [°C]	–4,9	-4,1	1,4	8,7	13,6	16,7	18,4	17,7	13,5	8,7	2,8	-2,2	7,52
Opady [mm]	23	26	28	38	54	71	75	65	49	34	36	32	531

Wody

Wody zarówno powierzchniowo otwarte, jak i podziemne oraz retencjonowane w dnach dolin i obniżeń, na obszarach łąkowych i w torfowiskach. Łęczna i jej okolicy leżą w całości w zlewni Wieprza i jego dopływów, z których największą rolę odgrywa Świnka. Tereny położone na północ i północny wschód oraz jezioro Dratów znajdują się w zasięgu oddziaływania Kanału Wieprz-Krzna. Wody podziemne o znacznych zasobach i kwalifikacji wód pitnych występują w szczelinach i spękaniach utworów kredowych w podłożu całego terenu, a także w utworach czwartorzędowych wypełniających doliny większych rzek.

Wody retencjonowane w torfowiskach w obrębie rozległych obniżeń wokół jeziora Dratów w dnach dolin mają bezpośredni wpływ na kształtowanie się reżimu termiczno-wilgotnościowego powietrza i gleb w najbliższym sąsiedztwie. Kształtują pośrednio warunki bioklimatyczne i hydrologiczne całego regionu^[8]^[9].

Przyroda

Najcenniejsze walory biotyczne w okolicy Łęcznej występują w obrębie doliny Wieprza i Świnki w ekosystemach leśnych, łąkowo-bagiennych, torfowiskowych i lokalnie murawowych w obrębie skarp. Liczne zespoły roślinności naturalnej bądź w niewielkim stopniu przekształconej.

Fragmenty zboczy doliny Wieprza z roślinnością kserotermiczną (Witanów, Ciechanki), rzadkie okazy roślinności łęgowej (Zakrzów, Łańcuchów).

Fragment doliny Wieprza (od Milejowa do Zawieprzyc na północy) z unikatowymi zespołami roślinności łąkowej, bagiennej, zaroślowej i leśnej.

Dwa parki dworskie (Łęczna i Ciechanki) z licznymi gatunkami drzew egzotycznych i sędziwych. W parku w Łęcznej 8 pomników przyrody^[8]^[9].

Historia

Zobacz też: Kalendarium historii Łęcznej.

Najstarsze wiadomości o początkach dzisiejszej Łęcznej w źródłach historycznych zaczynają się z rokiem 1252, niemniej jednak pierwszy wielki przełom w dziejach osady dokonał się w 1462 roku, po tym jak Zbigniew z Łęcznej odsprzedał własną, przekazywaną z pokolenia na pokolenie posiadłość, rodzinie magnaterii polskiej – Tęczyńskim. W niedalekiej przyszłości – 7 stycznia 1467, Jan z Tęczyna, przywódca „oligarchów małopolskich” i kasztelan krakowski, zyskał od Kazimierza Jagiellończyka pełnomocnictwo na formę organizacyjno-prawną miasta wzorowaną prawem magdeburskim. Podmiot lokujący obdarzył utworzoną osadę miejską – królewską prerogatywą robienia dwóch jarmarków^[12]^[13].

Aktywnością polskiego rodu magnackiego Firlejów, następnych właścicieli Łęcznej^[14] – w 1582 król Stefan Batory uprzywilejował miejscowość możliwością organizowania dwóch następnych jarmarków. Akcesoryjne dni handlu, a mianowicie w czerwcu, w dniu uroczystości liturgicznej w Kościele katolickim z okazji święta Bożego Ciała i w grudniu na św. Mikołaja oraz sprzyjające usytuowanie na ruchliwym szlaku handlowym w kierunku Rusi i Litwy, niezależnie od pożarów nękających Łęczną w XVI w., dały impuls do szybkiego rozwoju miasta^[12]^[13].

Na początku i w połowie XVII w., w konsekwencji poczynań podkomorzego lubelskiego Adama Noskowskiego, właściciela ziemskiego między innymi dóbr Łęczna^[15], społeczeństwo Łęcznej i jej okolic^[16] doświadczyło etapu rekordowej dynamizacji. W 1647 roku, stosownie do petycji Noskowskiego, król Władysława IV dokumentował pozwolenie na trzy nowe jarmarki, które odbywały się w święto: 22 lipca – św. Marii Magdaleny, 2 maja – św. Zygmunta i 11 listopada – św. Marcina. W tamtym czasie wymurowano cały szereg obiekt budowlany istniejących do dziś (mansjonaria, Kościół św. Marii Magdaleny w Łęcznej, synagoga). W XVII wieku przekonstruowano położony na wzgórzu zamkowym w widłach rzeki Wieprz i Świnki zamek obronny^[17]^[12]^[13].

Wojny piętnujące Rzeczpospolitą od połowy XVII w., a także epidemie (w 1693 – niemalże wyludnienie miejscowości i w 1710 – intensyfikacja dżumy) to czynniki regresu w życiu miasta. Mimo że w 1723 roku Łęcznie rozdysponowano niebywałe przywileje targowe, a z Lublina przeniesiono tu targi bydła i koni to nie osiągnięto oczekiwanego ożywienia, i, na domiar złego, pożary w latach 1746–1761 były przyczyną ruiny miasta^[12]^[13].

Po jakimś czasie, gdy biskup diecezjalny płocki należący do konfederacji Czartoryskich i elektor Stanisława Augusta Poniatowskiego Hieronim Szeptycki – właściciel miasta od 1766 roku^[18], doczekał się od króla świadectwa dawnych przywilejów i prawo organizowania kolejnego dwutygodniowego jarmarku na św. Idziego, Łęczna przezwyciężyła trudną sytuację. Targi spotężniały do międzynarodowych^[12]^[13].

Tłumnie dojeżdżały tu osoby prowadzące kupiecką działalność gospodarczą, jak i inni rzemieślnicy z Ukrainy, Mołdawii, Niemiec, a nawet Austrii. Łęczna – licząca w 1797 roku zaledwie 348 domów i 1510 mieszkańców, do której w trakcie jarmarków przybywało naście tysięcy ludzi, przypędzano niespełna 30 tys. wołów i 10 tys. koni, a obroty sięgały szacunkowo 12 mln zł – nie mając innego wyboru, cywilizowała^[12]^[13].

W XIX w. urealnił się proces ograniczenia jarmarków łęczyńskich, w jeszcze dalszej kolejności utrata dawnej świetności miasta i innych zniszczeń powstałych wskutek ujemnego wzrost gospodarczego Rzeczypospolitej, zmagań niepodległościowych, ukierunkowania infrastruktury transportu kolejowego i lądowych dróg kołowych nie uwzględniających miejscowości oraz seryjnych pożarów w 1846 i 1881. W pierwszej połowie XX wieku Łęczna to zaledwie przynależni do Lubelszczyzny, mieszkańcy żyjący z dnia na dzień^[12]^[13].

Podczas okupacji hitlerowskiej, 7 stycznia 1940 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 3000 Żydów. 9 października 1943 roku zostali wywiezieni do obozu zagłady w Bełżcu i Trawnikach^[19].

W XX w. Łęczna była miastem o charakterze rolniczo-handlowym. W latach 60. Państwowy Instytut Geologiczny odkrył w rejonie Łęcznej złoża węgla kamiennego. W 1975 r. w pobliżu miasta, w Bogdance, podjęto budowę pierwszej w Lubelskim Zagłębiu Węglowym „pilotującej” kopalni, co zapoczątkowało wzmożony rozrost 3-tysięcznego miasteczka, a Łęczną wytypowano na stolicę przyszłego 75-tysięcznego powstającego górniczego Zagłębia^[12]^[13].

Od stycznia 1999 r. Łęczna po raz pierwszy w historii została siedzibą powiatu^[20]^[12]^[13].

Włodarze Łęcznej na przestrzeni lat

Burmistrzowie:

1811–1816: Mikołaj Śmielski^[21]
1816–Jan Bosakiewicz (p.o.)
1817–Jan Kocurzyński (jako zastępca, p.o.)
1817–1823: Grzegorz Grabowiecki (w latach 1817–1819 jako zastępca, od 1825 r. do śmierci 9 stycznia 1836 r. burmistrz Puchaczowa)
1823–1824: Kasper Włoszczewski (jako zastępca, 1824–1828 burmistrz Zamościa, 1828–1830 – burmistrz Kozienic, 1843–1844 – burmistrz Końskowoli)
1825–1831: Stanisław Kawecki
1831–1832: Marcin Zakrzewski
1832–1839: Adam Schybille (w 1839 r. przeniesiony na urząd burmistrza Horodła, które piastował do śmierci w 1852 r., ponadto w 1840 i 1842 r. pełnił obowiązki burmistrza Hrubieszowa)
1839–1855: Augustyn Marenicz (p.o., w 1838 r. był zastępcą burmistrza Komarowa, zaś w 1839 r. Horodła, w 1856 r. powołany na urząd burmistrza Lubartowa, zaś w kwietniu 1860 r. – burmistrza Białej)
1855–1858: Ludwik Dornsztein (1858–1859 burmistrz Markuszowa)
1858–1874: Jan Brzyski (1850–1858? p.o. burmistrza Markuszowa)
1874–1876: Bronisław Dudziński (1876–1879 burmistrz Biłgoraja)
1876–1881: Apolon Kurowski
1881–1883: Ludwik Izenberg (Inzeberger)
1883–1912: Wojciech Antoni Nowakowski
1912–1915: Wasilij Dobrynin
...
1992–2000: Jerzy Blicharski^[22] (złożył rezygnację, po czym wystartował jeszcze w wyborach w 2002 r.)
2002–2018: Teodor Kosiarski
2018–...: Leszek Włodarski^[23]

Architektura

Rynki

Miasto posiada charakterystyczny układ urbanistyczny Starego Miasta z trzema rynkami, który kształtował się od XV do początku XIX wieku^[24].

Rynek I – plac Kościuszki – przy placu stoi budynek Urzędu Miasta, a także klasycystyczny budynek Ratusza z czterokolumnowym portykiem, obecnie siedziba Urzędu Stanu Cywilnego^[24].
Rynek II – najstarszy łęczyński rynek z zespołem synagogalnym. Przy rynku znajduje się Duża Synagoga z poł. XVII wieku, do 2014 siedziba Muzeum Regionalnego. Na wzniesieniu, na wschód od synagogi widoczna jest sylwetka Kościoła św. Marii Magdaleny^[24].
Rynek III – trzeci rynek z XVIII wieku, usytuowany jest na zachód od najstarszego targowiska. Kilkaset metrów na północ, na wzniesieniu rozpościera się okazały Zespół dworsko-parkowy na Podzamczu z łęczyńskim zamkiem zbudowanym na skarpie doliny Wieprza i Świnki w XV wieku^[24].

Zabudowa Starego Miasta

W czasach odrodzenia stawiano liczne karczmy, pensjonaty i domy zajezdne – te ostatnie z XIX w. zachowały się m.in. przy ul. 3 maja 26 i 36 oraz placu Kanałowym 18 i 26.

Zabytki

Zespół dworsko-parkowy na Podzamczu – na terenie zespołu dworsko-pałacowego znajduje się łęczyński zamek, XIX-wieczny dwór, oficyna, spichlerz i liczne pomniki przyrody.
Zamek w Łęcznej
Kościół św. Marii Magdaleny w Łęcznej – renesansowy rzymskokatolicki kościół parafialny wybudowany w latach 1618–1631.
Dzwonnica przykościelna – późnobarokowa dzwonnica postawiona na planie czworokąta. Wybudowana po 1781 r., a przed 1805 r. W 1805 r. wyposażona była w cztery dzwony. W 1959 r. dzwonnica wyposażona została w trzy nowe dzwony, a dodatkowy czwarty zamontowano w 1966 r.
Mansjonaria w Łęcznej – późnobarokowy budynek mansjonarii wybudowany około 1639 roku.
Budynek dawnej plebanii – drewniany budynek dawnej plebanii zbudowany około 1858 roku przez księdza proboszcza Bolesława Wrześniewskiego.
Duża Synagoga – synagoga znajdująca się przy ulicy Bożniczej 19. Jest obecnie jedną z najlepiej zachowanych synagog w województwie lubelskim.
Mała Synagoga – synagoga znajdująca się przy ulicy Bożniczej 21.
Ratusz – zabytkowy klasycystyczny budynek wybudowany w 1888 roku z przeznaczeniem na odwach.
Dom z podcieniami – murowany, otynkowany dom z cegły przy ul. Krasnostawskiej 4 wybudowany w połowie XIX w. Postawiony na planie prostokąta, dwutraktowy. Wzdłuż elewacji frontowej podcień, wsparty pierwotnie na słupach drewnianych, obecnie na murowanych^[25].
Domy zajezdne – 4 domy usytuowane przy ul. 3 Maja 26 i 37 oraz przy pl. Kanałowym 18 i 26. Przykład architektury miasta z XIX w. Domy drewniane, o czterospadowych dachach, z dużą sienią zajezdną – stanowiącą ponad jedną trzecią część powierzchni domu. W okresie jarmarków łęczyńskich pełniły role kwater mieszkalnych i stancji^[25].
Kramy sukienne z XIX w.^[26]
Cmentarz żydowski w Łęcznej

Demografia

Osobny artykuł: Ludność Łęcznej.

Według danych z 26 czerwca 2015 r. miasto miało 23 883 mieszkańców^[27].

Piramida wieku mieszkańców Łęcznej w 2014 roku^[28].

Symbole

Herb – herbem Łęcznej jest czarny dzik ze srebrnymi kłami w polu czerwonym.
Chorągiew – chorągiew miasta składa się z dwóch poziomych stref: górnej czarnej oraz dolnej czerwonej, pośrodku której umieszcza się srebrny pas szerokości jednej dziewiątej obu stref.
Flaga – flaga miasta jest uroczystą odmianą chorągwi miasta. Na środku jej górnej strefy umieszczony jest herb miasta.
Sztandar – sztandar miasta stanowi uroczystą odmianę chorągwi miasta i składa się z dwóch płatów wielkości 70x70 cm, obszytych złotymi frędzlami, z trzech stron nie przylegających do drzewca. Z prawej (głównej) strony, czarnej ze srebrnym pasem szerokości 10 cm, znajdującym się od strony lewej (od drzewca), umieszcza się pośrodku herb miasta oraz srebrny napis majuskulny: MIASTO ŁĘCZNA. Z lewej strony czerwonej znajdować się będzie herb Rzeczypospolitej Polskiej, z tym, że głowa orła zwrócona będzie do drzewca. W prawym dolnym rogu strony głównej oraz lewym strony lewej umieszczony jest w skos herb województwa. Drzewce sztandaru jest zakończone godłem Miasta wykonanym z metalu.
Pieczęć – pieczęć miasta zawiera herb miasta wraz z rozmieszczonym wokół niego napisem majuskulnym MIASTO ŁĘCZNA.
Hejnał – został przekazany 26 kwietnia 1995 roku przez Ryszarda Boguckiego dyrektora Zespołu Szkół Muzycznych I i II stopnia w Łęcznej. Miejski hejnał odgrywany jest codziennie o godzinie 12:00 z miejscowego ratusza oraz grany przez trębacza podczas ważnych uroczystości miejskich i narodowo-patriotycznych.

Źródło^[29].

Współpraca międzynarodowa

Miasta partnerskie^[30]
Miasto	Kraj	Data podpisania umowy
Hajdúhadház	Węgry	od 1996 r.
Treviolo	Włochy	od 1997 r.
Kowel	Ukraina	od 2006 r.

Transport

Transport drogowy

Przez Łęczną przebiegają 4 drogi krajowe i wojewódzkie:

Droga krajowa nr 82 z Lublina do Włodawy
Droga wojewódzka nr 813 z Międzyrzeca Podlaskiego do Podzamcza (Łęczna)
Droga wojewódzka nr 820 z Łęcznej do Sosnowicy
Droga wojewódzka nr 829 z Łucki do Biskupic

Transport lotniczy

Port lotniczy Lublin-Świdnik – najbliższy port lotniczy zlokalizowany w Świdniku, około 18 km od centrum Łęcznej
Lotnisko Lublin-Radawiec – położone około 47 km od centrum Łęcznej w Radawcu Dużym
Lądowisko – w 2011 roku otwarto sanitarne lądowisko przy Szpitalu Powiatowym im. św. Faustyny Kowalskiej przy ul. Krasnostawkiej 52^[31]

Rada Miejska

Ugrupowanie	Kadencja 2002–2006^[32]	Kadencja 2006–2010^[33]	Kadencja 2010–2014^[34]	Kadencja 2014–2018^[35]
KWW „Twój samorząd”	–	2	3	2
Wspólna Sprawa	–	5	6	9
Prawo i Sprawiedliwość	–	3	3	2
Platforma Obywatelska	–	–	3	1
Lepsza Łęczna	–	–	–	6
Łęczna – Wspólna Przyszłość	3	4	3	–
Prawicowe Porozumienie Ziemi Łęczyńskiej	6	4	2	–
Samorządowe Forum Ziemi Łęczyńskiej	–	–	2	–
Prawica Łęcznej – Powiat	–	3	–	–
Stowarzyszenie Rozwoju Łęcznej	8	–	–	–
SLD-UP	4	–	–	–

Kultura

Stowarzyszenia i instytucje kulturalne

Centrum Kultury (ul. Obrońców Pokoju 1)^[36]
CK-Osiedlowy Dom Kultury (ul. Górnicza 12)^[37]
Łęczyńskie Stowarzyszenie Twórców Kultury i Sztuki PLAMA – Prezes Maria Majka Zuzańska^[38]^[39]. W ostatnich latach – Stowarzyszenie Plama silnie się rozrasta, a w jego poczet przyjęci są również artyści z innych rejonów kraju^[40]^[41].
Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Łęczyńskiej, które od 1975 r. zajmuje się propagowaniem kultury i dziedzictwa lokalnego – Prezes Eugeniusz Misiewicz^[42].
Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna im. Zbigniewa Herberta w Łęcznej – Biblioteka Główna (ul. Bożniczna 21) – Filia nr 1 (ul. Górnicza 12) – Filia nr 2 (ul. Obrońców Pokoju 1) – Filia nr 3 (ul. Jaśminowa 4)

Łęczyński Odyniec Kultury

Nagroda Burmistrza Łęcznej za osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania i ochrony dóbr kultury. Nagrodę przyznaje Burmistrz Łęcznej po zaopiniowaniu przez Kapitułę Nagrody, którą tworzą: przedstawiciel Komisji Kultury, Sportu, Turystyki i Spraw Młodzieży Rady Miejskiej, dyrektorzy Centrum Kultury i Miejsko-Gminnej Biblioteki Publicznej oraz laureaci nagrody z lat ubiegłych^[29].

Laureaci nagrody:

2023 – Maria Perzyńska-Kusiak, poetka^[43]
2022 – Chór Cordi Est^[44]
2021 – Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Łęczyńskiej^[45], stowarzyszenie
2019 – Roman Kurzępa^[46], muzyk, kapelmistrz
2018 – Adam Świeca^[29], muzyk
2017 – Mirosław Kozera^[29], nauczyciel (przyznano bez akceptacji Kapituły Nagrody)
2016 – Wacław Perzyński^[29], regionalista
2015 – Paweł Brodzisz, artysta
2014 – Stanisław Andrzej Winiarski, rzeźbiarz, artysta^[29]
2012 – Maria Kieres-Kramek^[29], pisarka
2010 – nie przyznano^[29]
2009 – Tomasz Gładosz^[29]
2008 – Helena Kępka^[29], działacz kultury, plastyk
2007 – Eugeniusz Misiewicz^[42], regionalista
2006 – Górnicza Orkiestra Dęta Lubelskiego Węgla Bogdanka S.A.^[42]
2003 – Maria Majka Zuzańska, artystka
2002 – Grupa Inicjatyw Plastycznych i Fotograficznych PLAMA
2001 – J. Ewa Leśniewska^[42]
2000 – Eugeniusz Misiewicz i Piotr Winiarski. Zespół Redakcyjny Merkuriusza Łęczyńskiego^[42]
1999 – Górnicza Kapela Podwórkowa Karbon^[42]

Teatr

Pierwsze wzmianki o teatrze w Łęcznej pochodzą z lat 1817–1835^[47].

W skrzydle ratusza mieści się teatr... a dwie kulissy między ścianami i dwoma sochami do belka pułapowego przybitem z płótna rozpięte, poboczne sceny od widzów zasłaniają.

Filmy realizowane w Łęcznej

Rok pierwszy, film wojenny, polityczny rok produkcji 1960, reżyseria Witold Lesiewicz^[48]

Media

Pojezierze – miesięcznik informacyjno-publicystyczny, nakład 12 000 egz^[49].
Merkuriusz Łęczyński – rocznik, wydawany od 1985 roku^[50]
Ziemia Łęczyńska – wydawnictwo Samorządu Powiatu Łęczyńskiego^[51]
Studia Łęczyńskie – Czasopismo^[52]
Tygodnik Powiatowy – tygodnik informacyjny, nakład 6000 egz. (wydawany w latach 2000–2010)^[53].
Wspólnota Łęczyńska – tygodnik informacyjny^[54]

Turystyka

Informacja Turystyczna

Lokalne Centrum Informacji Turystycznej znajduje się na parterze budynku Starostwa Powiatowego w Łęcznej przy al. Jana Pawła II 95a, czynne jest od poniedziałku do piątku w godz. 7.00–15.00, wtorek w godz. 8.00–16.00. W punkcie można uzyskać informacje na temat atrakcji turystycznych, bazy noclegowej i gastronomicznej, oferty kulturalnej oraz zaopatrzyć się w bezpłatne materiały promocyjne. Niezbędne turystom informacje udostępniane są również na prowadzonej przez Lokalne Centrum Informacji Turystycznej stronie internetowej Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego^[55].

Pojezierze Łęczyńsko-Włodawskie

Łęczna stanowi punkt wypadowy na Pojezierze Łęczyńsko-Włodawskie, krainę 68 jezior o powierzchni powyżej 1 ha, tworzących razem powierzchnię 2726 ha. Większość jezior ma regularny, zbliżony do koła zarys linii brzegowej, różnią się natomiast pod względem biologicznym. Istnieją tu jeziora eutroficzne (zasobne w ryby) oraz dystroficzne (zanikowe). Niską trofią charakteryzuje się 1-2 jeziora, które można określić jako mezotroficzne. Wraz z różnorodnością wód występuje bogactwo flory i fauny, a na zróżnicowanym terenie zachowały się siedliska lęgowe i bytowe rzadkich gatunków ptaków.

Muzeum regionalne w Łęcznej

Osobny artykuł: Muzeum Regionalne w Łęcznej.

Nieistniejące muzeum w Łęcznej. Budynek synagogi, w którym znajdowała się siedziba Muzeum Regionalnego (oddziału zamiejscowego Muzeum Lubelskiego), został decyzją Komisji Regulacyjnej ds. Gmin Wyznaniowych Żydowskich oddany Gminie Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie. 30 kwietnia 2014 r. muzeum odwiedzili ostatni zwiedzający.

Izba Regionalna w Łęcznej.

Izba regionalna Izba regionalna prowadzona przez Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Łęczyńskiej mieści się przy ulicy Tysiąclecia 10 w Łęcznej. W izbie są prezentowane zbiory eksponatów związanych z Ziemią Łęczyńską. W skład kolekcji wchodzą przedmioty pozyskane przez Towarzystwo od darczyńców, w tym od mieszkańców Łęcznej i okolic. W izbie można obejrzeć m.in. przedmioty codziennego użytku, monety, książki, obrazy, zabytkowe kafle, urządzenia domowe^[56]. Izba czynna jest w środy w godz. 13.00–15.00 (zwiedzanie bezpłatne).

Dolina dinozaurów

Łęczyńska Dolina dinozaurów znajduje się w Podzamczu k. Łęcznej. Tworzy ją 8 betonowych rzeźb wielkości od 2 do 8 m. Jej pomysłodawcą i twórcą jest lokalny rzeźbiarz Bogumił Brodzisz. Pierwsze figury powstały w połowie lat 70. XX w. – ostatnie w 2013 r.^[57]^[58]^[59]^[60]^[61]^[62]^[63]^[64]

Szlaki turystyczne

Szlak Renesansu Lubelskiego

Wspólnoty wyznaniowe

Na terenie miasta działalność religijną prowadzą następujące wspólnoty:

Kościół rzymskokatolicki:
- parafia pw. św. Marii Magdaleny – siedziba parafii kościół św. Marii Magdaleny, ul. Świętoduska 2
- parafia pw. św. Barbary – siedziba parafii kościół św. Barbary, al. Jana Pawła II 97
- parafia pw. św. Józefa Opiekuna Rodzin – siedziba parafii kościół św. Józefa Opiekuna Rodzin, al. Matki Bożej Fatimskiej
- parafia pw. św. Izydora i Niepokalanego Serca NMP – siedziba parafii kościół św. Izydora i Niepokalanego Serca NMP, Ciechanki Łęczyńskie 1
Świadkowie Jehowy, dwa zbory:
- zbór Łęczna-Południe
- zbór Łęczna-Północ (Sala Królestwa ul. Nadwieprzańska 13)^[65].
Kościół Chrześcijan Wiary Ewangelicznej:
- zbór, ul. Józefa Piłsudskiego 4

Sport i rekreacja

Klub GKS Górnik Łęczna

Klub sportowy założony 20 września 1979 roku z inicjatywy pracowników Kombinatu Budownictwa Górniczego Wschód^[66].

Sekcje

Tenis ziemny
Zapasy styl wolny
Piłka nożna kobiet
MMA

Górnik Łęczna

Osobny artykuł: Górnik Łęczna.

Klub piłkarski mężczyzn (jednosekcyjny) z siedzibą w Łęcznej, założony 20 września 1979, jako sekcja piłki nożnej GKS Górnik Łęczna. 1 stycznia 2007 nastąpiło oddzielenie męskiej sekcji piłkarskiej od wielosekcyjnego GKS Górnik Łęczna.

Ludzie związani z Łęczną

Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani z Łęczną.

Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie urodzeni w Łęcznej.

Przypisy

↑ Emil Horoch, Łęczna. Studia z dziejów miasta, Łęczna 1989.
↑ „Leszek Włodarski – Burmistrz Łęcznej” – Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego BIP – Informacje osobowe – Urząd Miejski w Łęcznej. [online], lubelskie.pl, 16 października 2023 [dostęp 2024-11-07] (pol.).
↑ „Burmistrz Łęcznej – Leszek Włodarski” – Pracownicy i Referaty Urzędu – Kierownictwo Urzędu – Urząd Miejski w Łęcznej. [online], leczna.pl, 16 października 2023 [dostęp 2024-11-07] (pol.).
↑ Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2024 r. (stan w dniu 30.06) – Główny Urząd Statystyczny [online], stat.gov.pl [dostęp 2024-06-30] .
↑ Wyniki badań bieżących – Baza Demografia – Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-07-19] .
↑ Łęczna – Karta Dziedzictwa Kulturowego. shtetlroutes.eu. [dostęp 2020-12-02]. (pol.).
↑ Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Łęczna – miasto przyszłości Maria Zgorzelska, Andrzej Lubiatowski.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e J. Kondracki: Regiony fizycznogeograficzne Polski. Wydawnictwo UW, 1977.
↑ Historia pogody dla Łęcznej. [dostęp 2015-04-30]. (ang.).
↑ Łęczna – Karta Dziedzictwa Kulturowego. [online], shtetlroutes.eu, 20 maja 2022 [dostęp 2024-10-31] (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ „Łęczna – Historia”. [online], leczna.pl, 16 października 2023 [dostęp 2024-11-07] (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ „POWIAT ŁĘCZYŃSKI” – Wydawca: Starostwo Powiatowe w Łęcznej – Wydawnictwo ukazało się dzięki finansowemu wsparciu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Lublinie i Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej – ISBN 83-91493-8-4. [online], powiatleczynski.pl, 12 sierpnia 2006 [dostęp 2024-11-08] (pol.).
↑ „Łęczna – Polskie zamki”. [online], zamki.pl, 5 listopada 2024 [dostęp 2024-11-10] (pol.).
↑ Leśniewska 2017 ↓, s. 272–273.
↑ Leśniewska 2017 ↓, s. 277.
↑ Jolanta Michalak-Ścibior. Zamek w Łęcznej. „Merkuriusz Łęczyński”, s. 31,32, 1996. Łęczna. ISSN 1233-8885.
↑ Instytut Historii PAN – BIBLIOGRAFIA HISTORII POLSKIEJ – Ksiądz Hieronim Antoni Szeptycki [1700–1772] i jego spadkobiercy – dziedzice „Państwa Łęczyńskiego”. W: Merkuriusz Łęczyński. – Nr 30: 2017, 10–15. [online], ihpan.edu.pl, 16 października 2017 [dostęp 2024-11-09] (pol.).
↑ Geoffrey P.G.P. Megargee Geoffrey P.G.P. (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part A, s. 669 .
↑ „Historia powiatu”. [online], powiatleczynski.pl, 12 czerwca 1998 [dostęp 2024-11-10] (pol.).
↑ MonikaM. Bogusz MonikaM., Burmistrzowie Łęcznej w okresie zaboru rosyjskiego, „Merkuriusz Łęczyński nr 30”, 2017 .
↑ Znikający burmistrz, „Przegląd”, 15 lutego 2004 [dostęp 2018-10-23] (pol.).
↑ Wybory samorządowe 2018 [online], wybory2018.pkw.gov.pl [dostęp 2018-10-23] .
↑ ^a ^b ^c ^d Powiat łęczyński – strona interenetowa. [dostęp 2015-04-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-06)]. (pol.).
↑ ^a ^b Powiat Łęczyński – domy zajezdne.. [dostęp 2015-04-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-15)]. (pol.).
↑ Portal wiedzy onet.pl – Łęczna. portalwiedzy.onet.pl. [dostęp 2015-04-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-15)]. (pol.).
↑ DziennikD. Wschodni DziennikD., Zamość większy od Chełma. Lublin znów chudszy. Miasta wciąż się wyludniają – Dziennik Wschodni, „Dziennik Wschodni” [dostęp 2016-10-11] .
↑ Łęczna w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-09] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Łęczna On-Line – serwis Urzędu Miejskiego. Urząd Miejski w Łęcznej. [dostęp 2015-02-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-13)]. (pol.).
↑ Mista_partnerskie. Urząd Miasta Łęczna. [dostęp 2012-03-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-04)].
↑ Dziennik Wschodni – Szpital w Łęcznej: Lądowisko dla helikopterów, komora i nowy OIOM [online] [dostęp 2015-04-10] (pol.).
↑ Państwowa Komisja Wyborcza: Wybory samorządowe [online], wybory2002.pkw.gov.pl [dostęp 2017-04-25] .
↑ Geografia wyborcza – Wybory samorządowe – Państwowa Komisja Wyborcza [online], wybory2006.pkw.gov.pl [dostęp 2017-04-25] .
↑ DituelD. Sp. DituelD., Wybory Samorządowe 2010 – Geografia wyborcza – Województwo lubelskie – Powiat łęczyński – gm. Łęczna [online], wybory2010.pkw.gov.pl [dostęp 2017-04-25] .
↑ PKW | Samorząd 2014 [online], samorzad2014.pkw.gov.pl [dostęp 2017-04-25] .
↑ NIP 7131815189 CENTRUM KULTURY ŁĘCZNA.
↑ Centrum Kultury w Łęcznej – WYSTAWA MALARSTWA – KWIATY.
↑ Galeria Sztuki PO DRODZE – Tychy – GOLDEN EUROPE. goldeneurope.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. (pol.).
↑ KRS 0000199557 ŁĘCZYŃSKIE STOWARZYSZENIE TWÓRCÓW KULTURY I SZTUKI PLAMA.
↑ Henryk Jan Dominiak | Wielkopolski Związek Artystów Rzeźbiarzy.
↑ Henryk Jan Dominiak artysta rzeźbiarz, złotnik, grafik, malarz.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f towarzystwoleczna.pl.
↑ Odyniec kultury przyznany | Łęczna – serwis Urzędu Miejskiego w Łęcznej [online], leczna.pl [dostęp 2024-11-01] (pol.).
↑ Łęczyński Odyniec Kultury dla Chóru Cordi Est [online], Tuba Łęcznej - Aktualności. Łęczna - Informacje, Aktualności, Wydarzenia, Wiadomości, 24 maja 2022 [dostęp 2023-03-22] (pol.).
↑ Łęczyński Odyniec Kultury przyznany | Łęczna – serwis Urzędu Miejskiego w Łęcznej [online], leczna.pl [dostęp 2021-07-02] (pol.).
↑ Łęczyński Odyniec Kultury za rok 2019 przyznany | Łęczna – serwis Urzędu Miejskiego w Łęcznej [online], leczna.pl [dostęp 2020-08-03] (pol.).
↑ Ewa Leśniewska. Ciekawostki historyczne. „Merkuriusz Łęczyński”, s. 23, 1985. Łęczna.
↑ FilmWeb.pl – Rok pierwszy. [dostęp 2015-04-10]. (pol.).
↑ e-pojezierze – Prezentacja pojezierza. [dostęp 2015-04-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-15)]. (pol.).
↑ Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Łęczyńskiej – Merkuriusz. [dostęp 2015-04-10]. (pol.).
↑ Czasopismo – „Ziemia Łęczyńska”. Wydawnictwo Samorządu Powiatu Łęczyńskiego / Starostwo Powiatowe w Łęcznej – Biblioteka Narodowa W: Magazyn Czasopism. [online], bn.org.pl, 5 sierpnia 2006 [dostęp 2024-11-04] (pol.).
↑ Czasopismo – „Studia Łęczyńskie” – ARCHIWUM PAŃSTWOWE W LUBLINIE. [online], lublin.ap.gov.pl, 4 grudnia 2013 [dostęp 2024-11-04] (pol.).
↑ leczna24.pl – Koniec łęczyńskiego Tygodnika Powiatowego. leczna24.pl. [dostęp 2015-04-10]. (pol.).
↑ Czasopismo – „Wspólnota Łęczyńska”. Tygodnik lokalny: Łęczna, Spiczyn, Ludwin, Puchaczów, Milejów, Cyców – Biblioteka Narodowa W: Magazyn Czasopism. [online], bn.org.pl, 14 grudnia 2015 [dostęp 2024-11-04] (pol.).
↑ turystyka-pojezierze.pl. [dostęp 2016-09-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-03)].
↑ Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Łęczyńskiej, Łęczna – bazy.ngo.pl – Baza danych organizacji pozarządowych i instytucji.
↑ Łęczna: Zmarł Bogumił Brodzisz, twórca „Doliny Dinozaurów” na Podzamczu. [online], tubalecznej.pl, 11 marca 2022 [dostęp 2024-10-31] (pol.).
↑ Łęczna: Zmarł Bogumił Brodzisz. [online], leczna.pl, 11 marca 2022 [dostęp 2024-10-31] (pol.).
↑ Kurier Lubelski – Łęczna. Prehistoryczny zakątek pod Lublinem. Zobacz zdjęcia ze spaceru po Dolinie Dinozaurów. [online], kurierlubelski.pl, 25 marca 2022 [dostęp 2024-10-31] (pol.).
↑ Melka blogerka – Łęczna: Dolina Dinozaurów i Park Podzamcze. [online], melkablogerka.blogspot.com, 18 marca 2022 [dostęp 2024-10-31] (pol.).
↑ ZabawkoweDinozaury.pl – Dinozaury Łęczna. [online], zabawkowedinozaury.pl, 12 marca 2024 [dostęp 2024-10-31] (pol.).
↑ Radio ESKA – To najdziwniejszy park jurajski w Polsce. Znajdziecie go w woj. lubelskim. Zobacz zdjęcia. [online], eska.pl, 14 sierpnia 2024 [dostęp 2024-10-31] (pol.).
↑ komoot – Dolina Dinozaurów – Atrakcja – jazda na rowerze. [online], komoot.com, 28 października 2024 [dostęp 2024-10-31] (pol.).
↑ Mapa Polski Targeo – Dolina Dinozaurów. [online], targeo.pl, 7 marca 2024 [dostęp 2024-10-31] (pol.).
↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-10-08] .
↑ Strona internetowa GKS Górnik Łęczna. [dostęp 2015-04-13].

Bibliografia

Regiony fizycznogeograficzne Polski, Wydawnictwo UW, Warszawa 1977, J. Kondracki.

Linki zewnętrzne

Serwis Urzędu Miejskiego
Mapa miasta
Łęczna, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 648 .
Łęczna, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 264 .

[1] Emil Horoch, Łęczna. Studia z dziejów miasta, Łęczna 1989.

[lubelskie-pl-2] „Leszek Włodarski – Burmistrz Łęcznej” – Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego BIP – Informacje osobowe – Urząd Miejski w Łęcznej. [online], lubelskie.pl, 16 października 2023 [dostęp 2024-11-07] (pol.).

[2leczna-pl-3] „Burmistrz Łęcznej – Leszek Włodarski” – Pracownicy i Referaty Urzędu – Kierownictwo Urzędu – Urząd Miejski w Łęcznej. [online], leczna.pl, 16 października 2023 [dostęp 2024-11-07] (pol.).

[populacja2024-4] Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2024 r. (stan w dniu 30.06) – Główny Urząd Statystyczny [online], stat.gov.pl [dostęp 2024-06-30] .

[populacja2019-5] Wyniki badań bieżących – Baza Demografia – Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-07-19] .

[6] Łęczna – Karta Dziedzictwa Kulturowego. shtetlroutes.eu. [dostęp 2020-12-02]. (pol.).

[7] Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

[a2-8] Łęczna – miasto przyszłości Maria Zgorzelska, Andrzej Lubiatowski.

[a3-9] J. Kondracki: Regiony fizycznogeograficzne Polski. Wydawnictwo UW, 1977.

[pogoda_Leczna-10] Historia pogody dla Łęcznej. [dostęp 2015-04-30]. (ang.).

[shtetlroutes-eu-11] Łęczna – Karta Dziedzictwa Kulturowego. [online], shtetlroutes.eu, 20 maja 2022 [dostęp 2024-10-31] (pol.).

[2leczna-pl-historia-12] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ „Łęczna – Historia”. [online], leczna.pl, 16 października 2023 [dostęp 2024-11-07] (pol.).

[2powiatleczynski-pl-13] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ „POWIAT ŁĘCZYŃSKI” – Wydawca: Starostwo Powiatowe w Łęcznej – Wydawnictwo ukazało się dzięki finansowemu wsparciu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Lublinie i Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej – ISBN 83-91493-8-4. [online], powiatleczynski.pl, 12 sierpnia 2006 [dostęp 2024-11-08] (pol.).

[2zamki-pl-14] „Łęczna – Polskie zamki”. [online], zamki.pl, 5 listopada 2024 [dostęp 2024-11-10] (pol.).

[CITEREFLeśniewska2017272–273-15] Leśniewska 2017 ↓, s. 272–273.

[CITEREFLeśniewska2017277-16] Leśniewska 2017 ↓, s. 277.

[2michalak-scibior-jolanta-17] Jolanta Michalak-Ścibior. Zamek w Łęcznej. „Merkuriusz Łęczyński”, s. 31,32, 1996. Łęczna. ISSN 1233-8885.

[2ihpan-edu-pl-18] Instytut Historii PAN – BIBLIOGRAFIA HISTORII POLSKIEJ – Ksiądz Hieronim Antoni Szeptycki [1700–1772] i jego spadkobiercy – dziedzice „Państwa Łęczyńskiego”. W: Merkuriusz Łęczyński. – Nr 30: 2017, 10–15. [online], ihpan.edu.pl, 16 października 2017 [dostęp 2024-11-09] (pol.).

[19] Geoffrey P.G.P. Megargee Geoffrey P.G.P. (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part A, s. 669 .

[3powiatleczynski-pl-20] „Historia powiatu”. [online], powiatleczynski.pl, 12 czerwca 1998 [dostęp 2024-11-10] (pol.).

[21] MonikaM. Bogusz MonikaM., Burmistrzowie Łęcznej w okresie zaboru rosyjskiego, „Merkuriusz Łęczyński nr 30”, 2017 .

[22] Znikający burmistrz, „Przegląd”, 15 lutego 2004 [dostęp 2018-10-23] (pol.).

[23] Wybory samorządowe 2018 [online], wybory2018.pkw.gov.pl [dostęp 2018-10-23] .

[a5-24] Powiat łęczyński – strona interenetowa. [dostęp 2015-04-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-06)]. (pol.).

[:1-25] Powiat Łęczyński – domy zajezdne.. [dostęp 2015-04-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-15)]. (pol.).

[:0-26] Portal wiedzy onet.pl – Łęczna. portalwiedzy.onet.pl. [dostęp 2015-04-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-15)]. (pol.).

[27] DziennikD. Wschodni DziennikD., Zamość większy od Chełma. Lublin znów chudszy. Miasta wciąż się wyludniają – Dziennik Wschodni, „Dziennik Wschodni” [dostęp 2016-10-11] .

[populacja2016-28] Łęczna w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-09] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[autonazwa1-29] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Łęczna On-Line – serwis Urzędu Miejskiego. Urząd Miejski w Łęcznej. [dostęp 2015-02-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-13)]. (pol.).

[30] Mista_partnerskie. Urząd Miasta Łęczna. [dostęp 2012-03-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-04)].

[31] Dziennik Wschodni – Szpital w Łęcznej: Lądowisko dla helikopterów, komora i nowy OIOM [online] [dostęp 2015-04-10] (pol.).

[32] Państwowa Komisja Wyborcza: Wybory samorządowe [online], wybory2002.pkw.gov.pl [dostęp 2017-04-25] .

[33] Geografia wyborcza – Wybory samorządowe – Państwowa Komisja Wyborcza [online], wybory2006.pkw.gov.pl [dostęp 2017-04-25] .

[34] DituelD. Sp. DituelD., Wybory Samorządowe 2010 – Geografia wyborcza – Województwo lubelskie – Powiat łęczyński – gm. Łęczna [online], wybory2010.pkw.gov.pl [dostęp 2017-04-25] .

[35] PKW | Samorząd 2014 [online], samorzad2014.pkw.gov.pl [dostęp 2017-04-25] .

[36] NIP 7131815189 CENTRUM KULTURY ŁĘCZNA.

[37] Centrum Kultury w Łęcznej – WYSTAWA MALARSTWA – KWIATY.

[38] Galeria Sztuki PO DRODZE – Tychy – GOLDEN EUROPE. goldeneurope.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. (pol.).

[39] KRS 0000199557 ŁĘCZYŃSKIE STOWARZYSZENIE TWÓRCÓW KULTURY I SZTUKI PLAMA.

[40] Henryk Jan Dominiak | Wielkopolski Związek Artystów Rzeźbiarzy.

[41] Henryk Jan Dominiak artysta rzeźbiarz, złotnik, grafik, malarz.

[:6-42] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f towarzystwoleczna.pl.

[43] Odyniec kultury przyznany | Łęczna – serwis Urzędu Miejskiego w Łęcznej [online], leczna.pl [dostęp 2024-11-01] (pol.).

[44] Łęczyński Odyniec Kultury dla Chóru Cordi Est [online], Tuba Łęcznej - Aktualności. Łęczna - Informacje, Aktualności, Wydarzenia, Wiadomości, 24 maja 2022 [dostęp 2023-03-22] (pol.).

[45] Łęczyński Odyniec Kultury przyznany | Łęczna – serwis Urzędu Miejskiego w Łęcznej [online], leczna.pl [dostęp 2021-07-02] (pol.).

[46] Łęczyński Odyniec Kultury za rok 2019 przyznany | Łęczna – serwis Urzędu Miejskiego w Łęcznej [online], leczna.pl [dostęp 2020-08-03] (pol.).

[47] Ewa Leśniewska. Ciekawostki historyczne. „Merkuriusz Łęczyński”, s. 23, 1985. Łęczna.

[48] FilmWeb.pl – Rok pierwszy. [dostęp 2015-04-10]. (pol.).

[49] -pojezierze – Prezentacja pojezierza. [dostęp 2015-04-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-15)]. (pol.).

[50] Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Łęczyńskiej – Merkuriusz. [dostęp 2015-04-10]. (pol.).

[4bn-org-pl-51] Czasopismo – „Ziemia Łęczyńska”. Wydawnictwo Samorządu Powiatu Łęczyńskiego / Starostwo Powiatowe w Łęcznej – Biblioteka Narodowa W: Magazyn Czasopism. [online], bn.org.pl, 5 sierpnia 2006 [dostęp 2024-11-04] (pol.).

[lublin-ap-gov-pl-52] Czasopismo – „Studia Łęczyńskie” – ARCHIWUM PAŃSTWOWE W LUBLINIE. [online], lublin.ap.gov.pl, 4 grudnia 2013 [dostęp 2024-11-04] (pol.).

[53] zna24.pl – Koniec łęczyńskiego Tygodnika Powiatowego. leczna24.pl. [dostęp 2015-04-10]. (pol.).

[2bn-org-pl-54] Czasopismo – „Wspólnota Łęczyńska”. Tygodnik lokalny: Łęczna, Spiczyn, Ludwin, Puchaczów, Milejów, Cyców – Biblioteka Narodowa W: Magazyn Czasopism. [online], bn.org.pl, 14 grudnia 2015 [dostęp 2024-11-04] (pol.).

[55] turystyka-pojezierze.pl. [dostęp 2016-09-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-03)].

[56] Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Łęczyńskiej, Łęczna – bazy.ngo.pl – Baza danych organizacji pozarządowych i instytucji.

[tubalecznej-pl-57] Łęczna: Zmarł Bogumił Brodzisz, twórca „Doliny Dinozaurów” na Podzamczu. [online], tubalecznej.pl, 11 marca 2022 [dostęp 2024-10-31] (pol.).

[1leczna-pl-58] Łęczna: Zmarł Bogumił Brodzisz. [online], leczna.pl, 11 marca 2022 [dostęp 2024-10-31] (pol.).

[2kurierlubelski-pl-59] Kurier Lubelski – Łęczna. Prehistoryczny zakątek pod Lublinem. Zobacz zdjęcia ze spaceru po Dolinie Dinozaurów. [online], kurierlubelski.pl, 25 marca 2022 [dostęp 2024-10-31] (pol.).

[2melkablogerka-blogspot-com-60] Melka blogerka – Łęczna: Dolina Dinozaurów i Park Podzamcze. [online], melkablogerka.blogspot.com, 18 marca 2022 [dostęp 2024-10-31] (pol.).

[2zabawkowedinozaury-pl-61] ZabawkoweDinozaury.pl – Dinozaury Łęczna. [online], zabawkowedinozaury.pl, 12 marca 2024 [dostęp 2024-10-31] (pol.).

[2eska-pl-62] Radio ESKA – To najdziwniejszy park jurajski w Polsce. Znajdziecie go w woj. lubelskim. Zobacz zdjęcia. [online], eska.pl, 14 sierpnia 2024 [dostęp 2024-10-31] (pol.).

[2komoot-com-63] komoot – Dolina Dinozaurów – Atrakcja – jazda na rowerze. [online], komoot.com, 28 października 2024 [dostęp 2024-10-31] (pol.).

[2targeo-pl-64] Mapa Polski Targeo – Dolina Dinozaurów. [online], targeo.pl, 7 marca 2024 [dostęp 2024-10-31] (pol.).

[65] Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-10-08] .

[66] Strona internetowa GKS Górnik Łęczna. [dostęp 2015-04-13].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

[33]

[34]

[35]

[36]

[37]

[38]

[39]

[40]

[41]

[42]

[43]

[44]

[45]

[46]

[47]

[48]

[49]

[50]

[51]

[52]

[53]

[54]

[55]

[56]

[57]

[58]

[59]

[60]

[61]

[62]

[63]

[64]

[65]

[66]

@@ Linia 15: / Linia 15: @@
  |prawa miejskie            = 7 stycznia 1467<ref>Emil Horoch, Łęczna. Studia z dziejów miasta, Łęczna 1989.</ref>
  |stanowisko zarządzającego = burmistrz
+ |zarządzający              = Leszek Włodarski<ref name="lubelskie-pl">{{Cytuj |tytuł = „Leszek Włodarski – Burmistrz Łęcznej” – Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego BIP – Informacje osobowe – Urząd Miejski w Łęcznej. |data = 2023-10-16 |data dostępu = 2024-11-07 |opublikowany = lubelskie.pl |url = https://umleczna.bip.lubelskie.pl/index.php?id=359 |język = pl}}</ref><ref name="2leczna-pl">{{Cytuj |tytuł = „Burmistrz Łęcznej – Leszek Włodarski” – Pracownicy i Referaty Urzędu – Kierownictwo Urzędu – Urząd Miejski w Łęcznej. |data = 2023-10-16 |data dostępu = 2024-11-07 |opublikowany = leczna.pl |url = https://leczna.pl/pracownicy-i-referaty-urzedu/kierownictwo-urzedu/ |język = pl}}</ref>
- |zarządzający              = Leszek Włodarski
  |powierzchnia              = 19
  |wysokość                  =
@@ Linia 30: / Linia 30: @@
  |SIMC                      = 0956388
  |hasło promocyjne          = Łączy nas energia
- |adres urzędu miasta       = pl.&nbsp;Kościuszki&nbsp;5<br />21-010 Łęczna
+ |adres urzędu miasta       = pl. Kościuszki 5<br>21-010 Łęczna
  |commons                   = Category:Łęczna
  |wikinews                  =
@@ Linia 38: / Linia 38: @@
  |bip                       =
 }}
-'''Łęczna''' – [[miasto]] we wschodniej [[Polska|Polsce]], w centrum [[województwo lubelskie|województwa lubelskiego]], w [[powiat łęczyński|powiecie łęczyńskim]], siedziba [[Powiat łęczyński|powiatu łęczyńskiego]] i [[Łęczna (gmina)|gminy miejsko-wiejskiej Łęczna]]. Położone na [[Wyżyna Lubelska|Wyżynie Lubelskiej]] w widłach dwóch rzek: [[Wieprz (rzeka)|Wieprza]], która wyznacza jego zachodnią granicę i [[Świnka (dopływ Wieprza w Łęcznej)|Świnki]], będącą północną granicą miasta. Stanowi część [[Aglomeracja lubelska|aglomeracji lubelskiej]].
+'''Łęczna''' – [[miasto]] w [[Polska|Polsce]], w [[województwo lubelskie|województwie lubelskim]], siedziba [[Powiat łęczyński|powiatu łęczyńskiego]] i [[Łęczna (gmina)|gminy miejsko-wiejskiej Łęczna]]. Położone na [[Wyżyna Lubelska|Wyżynie Lubelskiej]] w widłach dwóch rzek: [[Wieprz (rzeka)|Wieprza]], która wyznacza jego zachodnią granicę i [[Świnka (dopływ Wieprza w Łęcznej)|Świnki]], będącą północną granicą miasta. Stanowi część [[Aglomeracja lubelska|aglomeracji lubelskiej]].
-Według danych [[Główny Urząd Statystyczny|GUS]] z 30 czerwca 2024 r. miasto miało 17 500 mieszkańców<ref name="populacja2019" />.
+Według danych [[Główny Urząd Statystyczny|GUS]] z 30 czerwca 2024 r. miasto miało 17 500 mieszkańców{{r|populacja2019}}.
 == Położenie ==
@@ Linia 50: / Linia 50: @@
 Łęczna składa się z ośmiu osiedli:
 * Stare Miasto
-* os. Słoneczne
 * os. Pasternik
 * Śródmieście
@@ Linia 62: / Linia 61: @@
 Łęczna leży na styku trzech różnych jednostek fizycznogeograficznych, których naturalne granice wyznaczają rzeki [[Wieprz (rzeka)|Wieprz]] i [[Świnka (dopływ Wieprza w Łęcznej)|Świnka]].
-Tereny po wschodniej stronie Wieprza należą do makroregionu [[Polesie Zachodnie|Polesia Lubelskiego]], na północ od rzeczki Świnki jest to obszar [[Równina Łęczyńsko-Włodawska|Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego]], na południe jest to [[Kotlina Dorohucka]]. Na zachód od doliny Wieprza rozpościera się [[Płaskowyż Świdnicki|Równina Łuszczowska]] należąca do makroregionu [[Wyżyna Lubelska|Wyżyny Lubelskiej]]<ref name=":2">Łęczna – miasto przyszłości Maria Zgorzelska, Andrzej Lubiatowski.</ref><ref name=":3">{{Cytuj książkę |nazwisko = Kondracki |imię = J. |tytuł = Regiony fizycznogeograficzne Polski |rok = 1977 |wydawca = Wydawnictwo UW |miejsce = |strony = |isbn =}}</ref>.
+Tereny po wschodniej stronie Wieprza należą do makroregionu [[Polesie Zachodnie|Polesia Lubelskiego]], na północ od rzeczki Świnki jest to obszar [[Pojezierze Łęczyńsko-Włodawskie|Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego]], na południe jest to [[Kotlina Dorohucka]]. Na zachód od doliny Wieprza rozpościera się [[Płaskowyż Świdnicki|Równina Łuszczowska]] należąca do makroregionu [[Wyżyna Lubelska|Wyżyny Lubelskiej]]<ref name="a2">Łęczna – miasto przyszłości Maria Zgorzelska, Andrzej Lubiatowski.</ref><ref name="a3">{{Cytuj książkę |nazwisko = Kondracki |imię = J. |tytuł = Regiony fizycznogeograficzne Polski |rok = 1977 |wydawca = Wydawnictwo UW |miejsce = |strony = |isbn =}}</ref>.
 === Geologia ===
-Złożoność budowy geologicznej rejonu Łęcznej, zwłaszcza zróżnicowanie ukształtowania powierzchni podłoża utworów czwartorzędowych zbudowanych ze skład [[Kreda (skała)|kredowych]], znajduje swoje odbicie w rzeźbie powierzchni terenu. Najważniejszą formą podłoża w dorzeczu środkowego [[Wieprz (rzeka)|Wieprza]] jest wał kredowy Lublin-Łęczna. W poprzek tego wału przebija się rzeka Wieprz młodą doliną przełomową między [[Ciechanki Krzesimowskie|Ciechankami Krzesimowskimi]] na południu, a [[Kijany (województwo lubelskie)|Kijanami]] na północy. Zbocza są strome, a ich wysokość dochodzi na północ od Łęcznej – do dwudziestu kilku metrów. W zboczach przełomu odsłaniają się skały kredowe. Dno doliny jest na tym odcinku bardzo wąskie, osiąga zaledwie 200-300 metrów szerokości. Doliny rozcinają liczne wąwozy.
+Złożoność budowy geologicznej rejonu Łęcznej, zwłaszcza zróżnicowanie ukształtowania powierzchni podłoża utworów czwartorzędowych zbudowanych ze skład [[Kreda (skała)|kredowych]], znajduje swoje odbicie w rzeźbie powierzchni terenu. Najważniejszą formą podłoża w dorzeczu środkowego [[Wieprz (rzeka)|Wieprza]] jest wał kredowy Lublin-Łęczna. W poprzek tego wału przebija się rzeka Wieprz młodą doliną przełomową między [[Ciechanki Krzesimowskie|Ciechankami Krzesimowskimi]] na południu, a [[Kijany (województwo lubelskie)|Kijanami]] na północy. Zbocza są strome, a ich wysokość dochodzi na północ od Łęcznej – do dwudziestu kilku metrów. W zboczach przełomu odsłaniają się skały kredowe. Dno doliny jest na tym odcinku bardzo wąskie, osiąga zaledwie 200–300 metrów szerokości. Doliny rozcinają liczne wąwozy.
 Na południe i wschód od [[Ciechanki Krzesimowskie|Ciechanek Krzesimowskich]] cechy morfologiczne doliny Wieprza ulegają zmianie. Rzeka na tym odcinku silnie meandruje, a sama dolina jest znacznie szersza – od kilkuset metrów do ok. 2 kilometrów. Zbocza doliny zaznaczają się bardzo wyraźnie i mają znaczne nachylenie.
@@ Linia 77: / Linia 76: @@
 Na północny zachód od Łęcznej powierzchnię kredy pokrywają niewielkiej [[miąższość|miąższości]] osady pochodzenia lodowcowego i wodnolodowcowego. Z glin zwałowych oraz piasków zbudowane są płaskie równiny, natomiast z osadów [[pylaste|pylastych]], piaszczystych i piaszczysto-żwirowych – wały o łagodnych zboczach i rozległych płaskich powierzchniach grzbietowych.
-Charakterystyczną cechą równin jest występowanie licznych zagłębień bezodpływowych o różnej genezie<ref name=":2" /><ref name=":3" />.
+Charakterystyczną cechą równin jest występowanie licznych zagłębień bezodpływowych o różnej genezie{{r|a2|a3}}.
 === Gleba ===
-Przeważają gleby w I-II [[klasa bonitacyjna|klasie bonitacyjnej]]. W najbliższym sąsiedztwie Łęcznej jedynie na północny zachód od miasta w kierunku [[Zawieprzyce|Zawieprzyc]] występują gleby słabsze klasy IV i V<ref name=":2" /><ref name=":3" />.
+Przeważają gleby w I-II [[klasa bonitacyjna|klasie bonitacyjnej]]. W najbliższym sąsiedztwie Łęcznej jedynie na północny zachód od miasta w kierunku [[Zawieprzyce|Zawieprzyc]] występują gleby słabsze klasy IV i V{{r|a2|a3}}.
 === Klimat ===
@@ Linia 134: / Linia 133: @@
 Wody zarówno powierzchniowo otwarte, jak i podziemne oraz [[Retencja wodna|retencjonowane]] w dnach dolin i obniżeń, na obszarach łąkowych i w torfowiskach. Łęczna i jej okolicy leżą w całości w zlewni [[Wieprz (rzeka)|Wieprza]] i jego dopływów, z których największą rolę odgrywa Świnka. Tereny położone na północ i północny wschód oraz jezioro [[Dratów (jezioro)|Dratów]] znajdują się w zasięgu oddziaływania [[Kanał Wieprz-Krzna|Kanału Wieprz-Krzna]]. Wody podziemne o znacznych zasobach i kwalifikacji wód pitnych występują w szczelinach i spękaniach utworów kredowych w podłożu całego terenu, a także w utworach czwartorzędowych wypełniających doliny większych rzek.
-Wody retencjonowane w torfowiskach w obrębie rozległych obniżeń wokół jeziora [[Dratów (jezioro)|Dratów]] w dnach dolin mają bezpośredni wpływ na kształtowanie się reżimu termiczno-wilgotnościowego powietrza i gleb w najbliższym sąsiedztwie. Kształtują pośrednio warunki bioklimatyczne i hydrologiczne całego regionu<ref name=":2" /><ref name=":3" />.
+Wody retencjonowane w torfowiskach w obrębie rozległych obniżeń wokół jeziora [[Dratów (jezioro)|Dratów]] w dnach dolin mają bezpośredni wpływ na kształtowanie się reżimu termiczno-wilgotnościowego powietrza i gleb w najbliższym sąsiedztwie. Kształtują pośrednio warunki bioklimatyczne i hydrologiczne całego regionu{{r|a2|a3}}.
 === Przyroda ===
@@ Linia 143: / Linia 142: @@
 Fragment doliny Wieprza (od [[Milejów-Osada|Milejowa]] do [[Zawieprzyce|Zawieprzyc]] na północy) z unikatowymi zespołami roślinności łąkowej, bagiennej, zaroślowej i leśnej.
-Dwa parki dworskie ([[Zespół dworsko-parkowy na Podzamczu w Łęcznej|Łęczna]] i [[Ciechanki Łęczyńskie|Ciechanki]]) z licznymi gatunkami drzew egzotycznych i sędziwych. W [[Zespół dworsko-parkowy na Podzamczu w Łęcznej|parku w Łęcznej]] 8 [[pomnik przyrody|pomników przyrody]]<ref name=":2" /><ref name=":3" />.
+Dwa parki dworskie ([[Zespół dworsko-parkowy na Podzamczu w Łęcznej|Łęczna]] i [[Ciechanki Łęczyńskie|Ciechanki]]) z licznymi gatunkami drzew egzotycznych i sędziwych. W [[Zespół dworsko-parkowy na Podzamczu w Łęcznej|parku w Łęcznej]] 8 [[pomnik przyrody|pomników przyrody]]{{r|a2|a3}}.
 == Historia ==
-[[Plik:Widok na miasto od strony północnej z lat 30. XX w. - 2012, olej płotno 60x80 - Paweł Brodzisz.jpg|thumb|220px|Widok na miasto od strony północnej z lat 30. XX w. – olej – Paweł Brodzisz]]
+[[Plik:Widok na miasto od strony północnej z lat 30. XX w. - 2012, olej płotno 60x80 - Paweł Brodzisz.jpg|thumb|220px|Widok na miasto od strony północnej z lat 30. XX w. – [[Malarstwo olejne|olej]] – [[Paweł Brodzisz]]]]
 [[Plik:Łęczna ul. Nowokościelna z lat 50. XX w . - 2012, olej płótno 60x80 - Paweł Brodzisz.JPG|thumb|220px|Łęczna ul. Nowokościelna z lat 50. XX w. – olej – Paweł Brodzisz]]
 [[Plik:Łęczna, widok na kościół, lat 50. XX w. (2012 r.), olej płótno 60x80, Paweł BRODZISZ - artysta malarz, fotograf, grafik, regionalista.JPG|thumb|220px|Łęczna, widok na kościół, lata 50. XX w. – olej – Paweł Brodzisz]]
-[[Plik:Łęczna, plac Kanałowy, lata 50. XX w. (2012 r.), olej płótno 60x80, Paweł BRODZISZ - artysta malarz, fotograf, grafik, regionalista.JPG|thumb|220px|Łęczna, plac Kanałowy, lata 50. XX w. – olej – Paweł Brodzisz]]
+[[Plik:Łęczna, plac Kanałowy, lata 50. XX w. (2012 r.), olej płótno 60x80, Paweł BRODZISZ - artysta malarz, fotograf, grafik, regionalista.JPG|thumb|220px|Łęczna, plac Kanałowy, lata 50. XX w. – olej – Paweł Brodzisz<ref name="shtetlroutes-eu">{{Cytuj |tytuł = Łęczna – Karta Dziedzictwa Kulturowego. |data = 2022-05-20 |data dostępu = 2024-10-31 |opublikowany = shtetlroutes.eu |url = https://shtetlroutes.eu/pl/leczna-karta-dziedzictwa-kulturowego/ |język = pl}}</ref>]]
 {{Zobacz też|Kalendarium historii Łęcznej}}
+Najstarsze wiadomości o początkach dzisiejszej Łęcznej w źródłach historycznych zaczynają się z rokiem [[1252]], niemniej jednak pierwszy wielki przełom w dziejach osady dokonał się w [[1462]] roku, po tym jak Zbigniew z Łęcznej odsprzedał własną, przekazywaną z pokolenia na pokolenie posiadłość, rodzinie magnaterii polskiej – [[Tęczyńscy herbu Topór|Tęczyńskim]]. W niedalekiej przyszłości – [[7 stycznia]] [[1467]], [[Jan z Tęczyna]], przywódca „oligarchów małopolskich” i kasztelan krakowski, zyskał od [[Kazimierz IV Jagiellończyk|Kazimierza Jagiellończyka]] pełnomocnictwo na formę organizacyjno-prawną miasta wzorowaną [[Prawo magdeburskie|prawem magdeburskim]]. Podmiot lokujący obdarzył utworzoną osadę miejską – królewską prerogatywą robienia dwóch jarmarków<ref name="2leczna-pl-historia">{{Cytuj |tytuł = „Łęczna – Historia”. |data = 2023-10-16 |data dostępu = 2024-11-07 |opublikowany = leczna.pl |url = https://leczna.pl/leczna/historia/ |język = pl}}</ref><ref name="2powiatleczynski-pl">{{Cytuj |tytuł = „POWIAT ŁĘCZYŃSKI” – Wydawca: Starostwo Powiatowe w Łęcznej – Wydawnictwo ukazało się dzięki finansowemu wsparciu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Lublinie i Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej – ISBN 83-91493-8-4. |data = 2006-08-12 |data dostępu = 2024-11-08 |opublikowany = powiatleczynski.pl |url = https://powiatleczynski.pl/wp-content/uploads/2019/05/Powiat-%C5%81%C4%99czy%C5%84ski.-Przyroda-zabytki-pomniki-przyrody-zdj%C4%99cia-mapy-informacje-adresowe.pdf |język = pl}}</ref>.
-{{dopracować|sekcja|źródła=2012-03}}
-{{Fakt|Pierwsze wzmianki historyczne o Łęcznej pochodzą z [[1252]] r., jednakże przełom w życiu osady nastąpił w roku [[1462]], kiedy to Zbigniew z Łęcznej sprzedał swoją rodową wieś rodzinie Tęczyńskich. Już w pięć lat później – dokładnie 7 stycznia [[1467]] r., [[Jan z Tęczyna]], kasztelan krakowski, uzyskał od [[Kazimierz IV Jagiellończyk|Kazimierza Jagiellończyka]] przywilej na lokację miasta na prawie magdeburskim|data=2015-05}}.
+Aktywnością polskiego rodu magnackiego [[Firlejowie herbu Lewart|Firlejów]], następnych właścicieli Łęcznej<ref name="2zamki-pl">{{Cytuj |tytuł = „Łęczna – Polskie zamki”. |data = 2024-11-05 |data dostępu = 2024-11-10 |opublikowany = zamki.pl |url = https://www.zamki.pl/?idzamku=leczna |język = pl}}</ref> – w 1582 król [[Stefan Batory]] uprzywilejował miejscowość możliwością organizowania dwóch następnych jarmarków. Akcesoryjne dni handlu, a mianowicie w czerwcu, w dniu uroczystości liturgicznej w Kościele katolickim z okazji [[Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa|święta Bożego Ciała]] i w grudniu na [[Mikołaj z Miry|św. Mikołaja]] oraz sprzyjające usytuowanie na ruchliwym szlaku handlowym w kierunku Rusi i Litwy, niezależnie od pożarów nękających Łęczną w XVI w., dały impuls do szybkiego rozwoju miasta{{r|2leczna-pl-historia|2powiatleczynski-pl}}.
-Wraz z aktem lokacyjnym miastu nadano królewski przywilej na organizowanie dwóch jarmarków. W 1582 r. kolejni właściciele Łęcznej, Firlejowie, uzyskali od króla [[Stefan Batory|Stefana Batorego]] przywilej na dwa następne jarmarki, na [[Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa|Boże Ciało]], w czerwcu, i na św. Mikołaja, w grudniu. Dzięki królewskim przywilejom oraz korzystnemu położeniu na ruchliwym szlaku handlowym w kierunku Rusi i Litwy nastąpił szybki rozwój miasta, którego nie powstrzymały groźne pożary nękające je w XVI w.
+Na początku i w połowie XVII w., w konsekwencji poczynań podkomorzego lubelskiego [[Adam Noskowski|Adama Noskowskiego]], właściciela ziemskiego między innymi dóbr Łęczna{{odn|Leśniewska|2017|s=272–273}}, społeczeństwo Łęcznej i jej okolic{{odn|Leśniewska|2017|s=277}} doświadczyło etapu rekordowej dynamizacji. W 1647 roku, stosownie do petycji Noskowskiego, król [[Władysław IV Waza|Władysława IV]] dokumentował pozwolenie na trzy nowe jarmarki, które odbywały się w święto: 22 lipca – [[Maria Magdalena|św. Marii Magdaleny]], 2 maja – [[Zygmunt I Święty|św. Zygmunta]] i 11 listopada – [[Dzień Świętego Marcina|św. Marcina]]. W tamtym czasie wymurowano cały szereg obiekt budowlany istniejących do dziś ([[Mansjonaria w Łęcznej|mansjonaria]], [[Kościół św. Marii Magdaleny w Łęcznej]], [[Duża Synagoga w Łęcznej|synagoga]]). W XVII wieku przekonstruowano położony na wzgórzu zamkowym w widłach rzeki Wieprz i Świnki [[Zamek|zamek obronny]]<ref name="2michalak-scibior-jolanta">{{Cytuj pismo |nazwisko = Michalak-Ścibior |imię = Jolanta |tytuł = Zamek w Łęcznej |czasopismo = Merkuriusz Łęczyński |wolumin = |wydanie = 9 |strony = 31,32 |data = 1996 |miejsce = Łęczna |issn = 1233-8885}}</ref>{{r|2leczna-pl-historia|2powiatleczynski-pl}}.
-W pierwszej połowie XVII w. Łęczna przeżywała okres najwyższego rozkwitu. Jego właścicielem był wówczas podkomorzy lubelski Adam Noskowski, który w 1647 r. u króla [[Władysław IV Waza|Władysława IV]] wystarał się o przywilej na trzy nowe jarmarki. W tym czasie powstało wiele budowli murowanych istniejących do dziś (mansjonaria, kościół, synagoga).
+Wojny piętnujące [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczpospolitą]] od połowy XVII w., a także [[epidemia|epidemie]] (w 1693 – niemalże wyludnienie miejscowości i w 1710 – intensyfikacja [[dżuma|dżumy]]) to czynniki regresu w życiu miasta. Mimo że w 1723 roku Łęcznie rozdysponowano niebywałe przywileje targowe, a z [[Lublin]]a przeniesiono tu targi [[Bydło|bydła]] i [[Koń domowy|koni]] to nie osiągnięto oczekiwanego ożywienia, i, na domiar złego, pożary w latach 1746–1761 były przyczyną ruiny miasta{{r|2leczna-pl-historia|2powiatleczynski-pl}}.
-Na łęczyńskie targi ściągało wtedy tysiące sprzedawców, kupców i pośredników nawet z najdalszych krain – z Rosji, Niemiec, Austrii, ziem Królestwa Polskiego. Obroty sięgały zawrotnych wówczas milionowych sum. Targi, rozwój przestrzenny miasta, okazałe budownictwo (zamek, ratusz, kamienice rynku), zwiększająca się stale liczba mieszkańców sprawiły, że miasto rozwinęło się w silny ośrodek miejsko-handlowo-rzemieślniczy na skalę krajową.
+Po jakimś czasie, gdy [[Biskupi płoccy|biskup diecezjalny]] płocki należący do [[Wojna domowa w Rzeczypospolitej (1764)|konfederacji Czartoryskich]] i elektor [[Stanisław August Poniatowski|Stanisława Augusta Poniatowskiego]] [[Hieronim Antoni Szeptycki|Hieronim Szeptycki]] – właściciel miasta od 1766 roku<ref name="2ihpan-edu-pl">{{Cytuj |tytuł = Instytut Historii PAN – BIBLIOGRAFIA HISTORII POLSKIEJ – Ksiądz Hieronim Antoni Szeptycki [1700–1772] i jego spadkobiercy – dziedzice „Państwa Łęczyńskiego”. W: Merkuriusz Łęczyński. – Nr 30: 2017, 10–15. |data = 2017-10-165 |data dostępu = 2024-11-09 |opublikowany = ihpan.edu.pl |url = https://bhp.ihpan.edu.pl/index.php?KatID=0&typ=record&001=IHPAN22164862 |język = pl}}</ref>, doczekał się od króla świadectwa dawnych przywilejów i prawo organizowania kolejnego dwutygodniowego jarmarku na [[Święty Idzi|św. Idziego]], Łęczna przezwyciężyła trudną sytuację. Targi spotężniały do międzynarodowych{{r|2leczna-pl-historia|2powiatleczynski-pl}}.
-Regres w życiu miasta zapoczątkowały wojny nękające [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczpospolitą]] od połowy XVII w., a także [[epidemia|epidemie]] (1693 – kiedy wymarli prawie wszyscy mieszkańcy i 1710 – gdy wybuchła epidemia [[dżuma|dżumy]]). Co prawda w 1723 r. Łęczna uzyskała nowe przywileje targowe i przeniesiono tu nawet z Lublina targi na konie i bydło, ale rozwój miasta uległ zatrzymaniu.
+Tłumnie dojeżdżały tu osoby prowadzące [[kupiec]]ką działalność gospodarczą, jak i inni [[Rzemiosło|rzemieślnicy]] z [[Ukraina|Ukrainy]], [[Mołdawia|Mołdawii]], [[Niemcy|Niemiec]], a nawet [[Austria|Austrii]]. Łęczna – licząca w 1797 roku zaledwie 348 domów i 1510 mieszkańców, do której w trakcie jarmarków przybywało naście tysięcy ludzi, przypędzano niespełna 30 tys. [[Wół|wołów]] i 10 tys. koni, a obroty sięgały szacunkowo 12 mln zł – nie mając innego wyboru, cywilizowała{{r|2leczna-pl-historia|2powiatleczynski-pl}}.
-W XIX w., na skutek upadku Rzeczypospolitej, walk niepodległościowych, wytyczenia nowych dróg handlowych i linii kolejowych, które ominęły Łęczną oraz kolejnych pożarów, które w latach 1846 i 1881 zniszczyły całą zabudowę centrum, jarmarki łęczyńskie straciły swój międzynarodowy charakter, a Łęczna już nie powróciła do dawnej świetności.
+W XIX w. urealnił się proces ograniczenia jarmarków łęczyńskich, w jeszcze dalszej kolejności utrata dawnej świetności miasta i innych zniszczeń powstałych wskutek ujemnego wzrost gospodarczego Rzeczypospolitej, zmagań niepodległościowych, ukierunkowania infrastruktury [[Droga kolejowa|transportu kolejowego]] i [[Ulica|lądowych dróg kołowych]] nie uwzględniających miejscowości oraz seryjnych pożarów w 1846 i 1881. W pierwszej połowie XX wieku Łęczna to zaledwie przynależni do [[Lubelszczyzna|Lubelszczyzny]], mieszkańcy żyjący z dnia na dzień{{r|2leczna-pl-historia|2powiatleczynski-pl}}.
+[[Plik:Łęczna synagoga lata 30. XX w., linoryt, papier, 20x30,5cm 2017r. autor Paweł Brodzisz.jpg|alt=Budynek synagogi w Łęcznej wykonany w technice linorytu. Odbitka wykonana czarną farbą drukarską. Prezentuje wschodnią i południową ścianę budynku. Grafika powstała na podstawie archiwalnego wyglądu synagogi w latach 30. XX w.|mały|„Łęczna, Synagoga lata 30. XX w.”, linoryt, papier, 20x30,5 cm, 2017 r., autor Paweł Brodzisz.]]
 Podczas okupacji hitlerowskiej, 7 stycznia 1940 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 3000 Żydów. 9 października 1943 roku zostali wywiezieni do obozu zagłady w Bełżcu i Trawnikach<ref>{{Cytuj |redaktor = Geoffrey P. Megargee |tytuł = Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945 |wolumin = II, part A |s = 669}}</ref>.
-W XX w. Łęczna była miastem o charakterze rolniczo-handlowym. W latach 60. [[Państwowy Instytut Geologiczny]] odkrył w rejonie Łęcznej złoża węgla kamiennego. W 1975 r. w pobliżu miasta, w [[Bogdanka (województwo lubelskie)|Bogdance]], podjęto budowę pierwszej w [[Lubelskie Zagłębie Węglowe|Lubelskim Zagłębiu Węglowym]] „pilotującej” kopalni, a Łęczną wytypowano na stolicę powstającego Zagłębia.
+W XX w. Łęczna była miastem o charakterze rolniczo-handlowym. W latach 60. [[Państwowy Instytut Geologiczny]] odkrył w rejonie Łęcznej złoża węgla kamiennego. W 1975 r. w pobliżu miasta, w [[Bogdanka (województwo lubelskie)|Bogdance]], podjęto budowę pierwszej w [[Lubelskie Zagłębie Węglowe|Lubelskim Zagłębiu Węglowym]] „pilotującej” kopalni, co zapoczątkowało wzmożony rozrost 3-tysięcznego miasteczka, a Łęczną wytypowano na stolicę przyszłego 75-tysięcznego powstającego górniczego Zagłębia{{r|2leczna-pl-historia|2powiatleczynski-pl}}.
-Od stycznia 1999 r. Łęczna po raz pierwszy w historii została siedzibą powiatu.
+Od stycznia 1999 r. Łęczna po raz pierwszy w historii została siedzibą powiatu<ref name="3powiatleczynski-pl">{{Cytuj |tytuł = „Historia powiatu”. |data = 1998-06-12 |data dostępu = 2024-11-10 |opublikowany = powiatleczynski.pl |url = https://powiatleczynski.pl/o-powiecie/historia-powiatu/ |język = pl}}</ref>{{r|2leczna-pl-historia|2powiatleczynski-pl}}.
 === Włodarze Łęcznej na przestrzeni lat ===
@@ Linia 182: / Linia 182: @@
 * 1832–1839: Adam Schybille (''w 1839 r. przeniesiony na urząd burmistrza [[Horodło|Horodła]], które piastował do śmierci w 1852 r., ponadto w 1840 i 1842 r. pełnił obowiązki burmistrza [[Hrubieszów|Hrubieszowa]]'')
 * 1839–1855: Augustyn Marenicz (''p.o., w 1838 r. był zastępcą burmistrza Komarowa, zaś w 1839 r. Horodła, w 1856 r. powołany na urząd burmistrza [[Lubartów|Lubartowa]], zaś w kwietniu 1860 r. – burmistrza [[Biała Podlaska|Białej]]'')
-* 1855–1858: Ludwik Dornsztein (''1858 – 1859 burmistrz [[Markuszów|Markuszowa]]'')
+* 1855–1858: Ludwik Dornsztein (''1858–1859 burmistrz [[Markuszów|Markuszowa]]'')
-* 1858–1874: Jan Brzyski (''1850 – 1858? p.o. burmistrza Markuszowa'')
+* 1858–1874: Jan Brzyski (''1850–1858? p.o. burmistrza Markuszowa'')
-* 1874–1876: Bronisław Dudziński (''1876 – 1879 burmistrz Biłgoraja'')
+* 1874–1876: Bronisław Dudziński (''1876–1879 burmistrz Biłgoraja'')
 * 1876–1881: Apolon Kurowski
 * 1881–1883: Ludwik Izenberg (Inzeberger)
@@ Linia 199: / Linia 199: @@
 === Rynki ===
-Miasto posiada charakterystyczny układ urbanistyczny Starego Miasta z trzema rynkami, który kształtował się od XV do początku XIX wieku<ref name=":5">{{Cytuj stronę |url = http://www.ludwin.powiatleczynski.pl/baza,show,115,szlaki-piesze-i-rowerowe.html |tytuł = Powiat łęczyński – strona interenetowa |autor = |opublikowany = |język = pl |archiwum = https://web.archive.org/web/20151006191249/http://www.ludwin.powiatleczynski.pl/baza,show,115,szlaki-piesze-i-rowerowe.html |zarchiwizowano = 2015-10-06 |data dostępu = 2015-04-14}}</ref>. &nbsp;
+Miasto posiada charakterystyczny układ urbanistyczny Starego Miasta z trzema rynkami, który kształtował się od XV do początku XIX wieku<ref name="a5">{{Cytuj stronę |url = http://www.ludwin.powiatleczynski.pl/baza,show,115,szlaki-piesze-i-rowerowe.html |tytuł = Powiat łęczyński – strona interenetowa |autor = |opublikowany = |język = pl |archiwum = https://web.archive.org/web/20151006191249/http://www.ludwin.powiatleczynski.pl/baza,show,115,szlaki-piesze-i-rowerowe.html |zarchiwizowano = 2015-10-06 |data dostępu = 2015-04-14}}</ref>.
-* Rynek I – plac Kościuszki – przy placu stoi budynek Urzędu Miasta, a także klasycystyczny budynek [[Ratusz w Łęcznej|Ratusza]] z czterokolumnowym portykiem, obecnie siedziba Urzędu Stanu Cywilnego<ref name=":5" />.
+* Rynek I – plac Kościuszki – przy placu stoi budynek Urzędu Miasta, a także klasycystyczny budynek [[Ratusz w Łęcznej|Ratusza]] z czterokolumnowym portykiem, obecnie siedziba Urzędu Stanu Cywilnego{{r|a5}}.
-* Rynek II – najstarszy łęczyński rynek z zespołem synagogalnym. Przy rynku znajduje się [[Duża Synagoga w Łęcznej|Duża Synagoga]] z poł. XVII wieku, do 2014 siedziba [[Muzeum Regionalne w Łęcznej|Muzeum Regionalnego]]. Na wzniesieniu, na wschód od synagogi widoczna jest sylwetka [[Kościół św. Marii Magdaleny w Łęcznej|Kościoła św. Marii Magdaleny]]<ref name=":5" />.
+* Rynek II – najstarszy łęczyński rynek z zespołem synagogalnym. Przy rynku znajduje się [[Duża Synagoga w Łęcznej|Duża Synagoga]] z poł. XVII wieku, do 2014 siedziba [[Muzeum Regionalne w Łęcznej|Muzeum Regionalnego]]. Na wzniesieniu, na wschód od synagogi widoczna jest sylwetka [[Kościół św. Marii Magdaleny w Łęcznej|Kościoła św. Marii Magdaleny]]{{r|a5}}.
-* Rynek III – trzeci rynek z XVIII wieku, usytuowany jest na zachód od najstarszego targowiska. Kilkaset metrów na północ, na wzniesieniu rozpościera się okazały [[Zespół dworsko-parkowy na Podzamczu w Łęcznej|Zespół dworsko-parkowy na Podzamczu]] z [[Zamek w Łęcznej|łęczyńskim zamkiem]] zbudowanym na skarpie doliny [[Wieprz (rzeka)|Wieprza]] i [[Świnka (dopływ Wieprza w Łęcznej)|Świnki]] w XV wieku<ref name=":5" />.
+* Rynek III – trzeci rynek z XVIII wieku, usytuowany jest na zachód od najstarszego targowiska. Kilkaset metrów na północ, na wzniesieniu rozpościera się okazały [[Zespół dworsko-parkowy na Podzamczu w Łęcznej|Zespół dworsko-parkowy na Podzamczu]] z [[Zamek w Łęcznej|łęczyńskim zamkiem]] zbudowanym na skarpie doliny [[Wieprz (rzeka)|Wieprza]] i [[Świnka (dopływ Wieprza w Łęcznej)|Świnki]] w XV wieku{{r|a5}}.
 === Zabudowa Starego Miasta ===
-W czasach [[renesans|odrodzenia]] stawiano liczne karczmy, pensjonaty i domy zajezdne – te ostatnie z XIX w. zachowały się m.in. przy ul. 3 maja 26 i 36 oraz placu Kanałowym 18 i 26.&nbsp.
+W czasach [[renesans|odrodzenia]] stawiano liczne karczmy, pensjonaty i domy zajezdne – te ostatnie z XIX w. zachowały się m.in. przy ul. 3 maja 26 i 36 oraz placu Kanałowym 18 i 26.
 === Zabytki ===
@@ Linia 211: / Linia 211: @@
 [[Plik:Ratusz w Łęcznej, obecnie Urząd Stanu Cywilnego.JPG|thumb|220px|Klasycystyczny [[Ratusz w Łęcznej|Ratusz]]]]
 [[Plik:Poland Leczna - synagogue.jpg|thumb|220px|[[Duża Synagoga w Łęcznej|Duża Synagoga]]]]
-* [[Zespół dworsko-parkowy na Podzamczu w Łęcznej|Zespół dworsko-parkowy na Podzamczu]] – na terenie zespołu dworsko-pałacowego znajduje się&nbsp;[[Zamek w Łęcznej|łęczyński zamek]], XIX-wieczny dwór, oficyna, spichlerz i liczne pomniki przyrody.
+* [[Zespół dworsko-parkowy na Podzamczu w Łęcznej|Zespół dworsko-parkowy na Podzamczu]] – na terenie zespołu dworsko-pałacowego znajduje się [[Zamek w Łęcznej|łęczyński zamek]], XIX-wieczny dwór, oficyna, spichlerz i liczne pomniki przyrody.
 * [[Zamek w Łęcznej]]
 * [[Kościół św. Marii Magdaleny w Łęcznej]] – renesansowy rzymskokatolicki kościół parafialny wybudowany w latach 1618–1631.
 * Dzwonnica przykościelna – późnobarokowa dzwonnica postawiona na planie czworokąta. Wybudowana po 1781 r., a przed 1805 r. W 1805 r. wyposażona była w cztery dzwony. W 1959 r. dzwonnica wyposażona została w trzy nowe dzwony, a dodatkowy czwarty zamontowano w 1966 r.
-* [[Mansjonaria w Łęcznej]] – późnobarokowy budynek&nbsp;mansjonarii wybudowany około 1639 roku.
+* [[Mansjonaria w Łęcznej]] – późnobarokowy budynek mansjonarii wybudowany około 1639 roku.
-* [[Budynek dawnej plebanii w Łęcznej|Budynek dawnej plebanii]] – drewniany budynek dawnej plebanii&nbsp;zbudowany około 1858 roku przez księdza proboszcza&nbsp;Bolesława Wrześniewskiego.
+* [[Budynek dawnej plebanii w Łęcznej|Budynek dawnej plebanii]] – drewniany budynek dawnej plebanii zbudowany około 1858 roku przez księdza proboszcza Bolesława Wrześniewskiego.
-* [[Duża Synagoga w Łęcznej|Duża Synagoga]] – synagoga&nbsp;znajdująca się przy ulicy Bożniczej 19. Jest obecnie jedną z najlepiej zachowanych synagog w&nbsp;województwie lubelskim.
+* [[Duża Synagoga w Łęcznej|Duża Synagoga]] – synagoga znajdująca się przy ulicy Bożniczej 19. Jest obecnie jedną z najlepiej zachowanych synagog w województwie lubelskim.
 * [[Mała Synagoga w Łęcznej|Mała Synagoga]] – synagoga znajdująca się przy ulicy Bożniczej 21.
-* [[Ratusz w Łęcznej|Ratusz]] – zabytkowy&nbsp;klasycystyczny&nbsp;budynek wybudowany w 1888 roku z przeznaczeniem na&nbsp;odwach.
+* [[Ratusz w Łęcznej|Ratusz]] – zabytkowy klasycystyczny budynek wybudowany w 1888 roku z przeznaczeniem na odwach.
 * Dom z podcieniami – murowany, otynkowany dom z cegły przy ul. Krasnostawskiej 4 wybudowany w połowie XIX w. Postawiony na planie prostokąta, dwutraktowy. Wzdłuż elewacji frontowej podcień, wsparty pierwotnie na słupach drewnianych, obecnie na murowanych<ref name=":1" />.
 * Domy zajezdne – 4 domy usytuowane przy ul. 3 Maja 26 i 37 oraz przy pl. Kanałowym 18 i 26. Przykład architektury miasta z XIX w. Domy drewniane, o czterospadowych dachach, z dużą sienią zajezdną – stanowiącą ponad jedną trzecią część powierzchni domu. W okresie [[Jarmarki Łęczyńskie|jarmarków łęczyńskich]] pełniły role kwater mieszkalnych i stancji<ref name=":1">{{Cytuj stronę |url = http://pup.powiatleczynski.pl/baza,show,258,zabytki-gminy-leczna.html |tytuł = Powiat Łęczyński – domy zajezdne. |autor = |opublikowany = |język = pl |archiwum = https://web.archive.org/web/20150415050612/http://pup.powiatleczynski.pl/baza,show,258,zabytki-gminy-leczna.html |zarchiwizowano = 2015-04-15 |data dostępu = 2015-04-09}}</ref>.
@@ Linia 231: / Linia 231: @@
 * Piramida wieku mieszkańców Łęcznej w 2014 roku<ref name="populacja2016">{{Polska w liczbach|id=Leczna|nazwa=Łęczna w liczbach|data dostępu=9 stycznia 2016}}</ref>.
-<br />[[Plik:Piramida wieku Leczna.png|690x480px]]
+[[Plik:Piramida wieku Leczna.png|690x480px]]
 == Symbole ==
@@ Linia 247: / Linia 248: @@
 ; Współpraca międzynarodowa
 {| class="wikitable"
-!colspan="3"| Miasta partnerskie<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.leczna.pl/pl/miasto/miasta_partnerskie/ |tytuł = Mista_partnerskie |opublikowany = Urząd Miasta Łęczna |archiwum = https://web.archive.org/web/20120204065009/http://www.leczna.pl/pl/miasto/miasta_partnerskie/ |zarchiwizowano = 2012-02-04 |data dostępu = 2012-03-23}}</ref>
+!colspan=3| Miasta partnerskie<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.leczna.pl/pl/miasto/miasta_partnerskie/ |tytuł = Mista_partnerskie |opublikowany = Urząd Miasta Łęczna |archiwum = https://web.archive.org/web/20120204065009/http://www.leczna.pl/pl/miasto/miasta_partnerskie/ |zarchiwizowano = 2012-02-04 |data dostępu = 2012-03-23}}</ref>
 |-
 !Miasto
@@ Linia 277: / Linia 278: @@
 * [[Port lotniczy Lublin|Port lotniczy Lublin-Świdnik]] – najbliższy port lotniczy zlokalizowany w [[Świdnik]]u, około 18 km od centrum Łęcznej
 * [[Lotnisko Lublin-Radawiec]] – położone około 47 km od centrum Łęcznej w [[Radawiec Duży|Radawcu Dużym]]
-* Lądowisko – w 2011 roku otwarto sanitarne [[lądowisko]] przy [[Szpital Powiatowy im. św. Faustyny Kowalskiej w Łęcznej|Szpitalu Powiatowym im. św. Faustyny Kowalskiej]] przy ul. Krasnostawkiej 52<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.dziennikwschodni.pl/apps/pbcs.dll/article?AID=/20110916/LECZNA/932678487 |tytuł = Dziennik Wschodni – Szpital w Łęcznej: Lądowisko dla helikopterów, komora i nowy OIOM |autor = |opublikowany = |język = pl |data dostępu = 2015-04-10}}</ref>
+* Lądowisko – w 2011 roku otwarto sanitarne [[lądowisko]] przy [[Szpital Powiatowy im. św. Faustyny Kowalskiej w Łęcznej|Szpitalu Powiatowym im. św. Faustyny Kowalskiej]] przy ul. Krasnostawkiej 52<ref>{{Cytuj |url = http://www.dziennikwschodni.pl/apps/pbcs.dll/article?AID=/20110916/LECZNA/932678487 |tytuł = Dziennik Wschodni – Szpital w Łęcznej: Lądowisko dla helikopterów, komora i nowy OIOM |język = pl |data dostępu = 2015-04-10}}</ref>
 == Rada Miejska ==
@@ Linia 360: / Linia 361: @@
 * Łęczyńskie Stowarzyszenie Twórców Kultury i Sztuki PLAMA – Prezes Maria Majka Zuzańska<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.goldeneurope.pl/Galeria-Sztuki-PO-DRODZE-Tychy/Galeria-Sztuki-PO-DRODZE-Tychy.html |tytuł = Galeria Sztuki PO DRODZE – Tychy – GOLDEN EUROPE |opublikowany = goldeneurope.pl |język = pl |archiwum = https://web.archive.org/web/20160305184242/http://www.goldeneurope.pl/Galeria-Sztuki-PO-DRODZE-Tychy/Galeria-Sztuki-PO-DRODZE-Tychy.html |zarchiwizowano = 2016-03-05 |data dostępu =}}</ref><ref>[http://www.krs-online.com.pl/leczynskie-stowarzyszenie-tworcow-kultury-krs-190455.html KRS 0000199557 ŁĘCZYŃSKIE STOWARZYSZENIE TWÓRCÓW KULTURY I SZTUKI PLAMA].</ref>. W ostatnich latach – Stowarzyszenie Plama silnie się rozrasta, a w jego poczet przyjęci są również artyści z innych rejonów kraju<ref>[http://www.wzar.pl/artysci/henryk-jan-dominiak Henryk Jan Dominiak | Wielkopolski Związek Artystów Rzeźbiarzy].</ref><ref>[http://www.henrykjandominiak.eu/ Henryk Jan Dominiak artysta rzeźbiarz, złotnik, grafik, malarz].</ref>.
 * Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Łęczyńskiej, które od 1975 r. zajmuje się propagowaniem kultury i dziedzictwa lokalnego – Prezes Eugeniusz Misiewicz<ref name=":6">[http://www.towarzystwoleczna.pl/ towarzystwoleczna.pl].</ref>.
 * Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna im. Zbigniewa Herberta w Łęcznej – Biblioteka Główna (ul. Bożniczna 21) – Filia nr 1 (ul. Górnicza 12) – Filia nr 2 (ul. Obrońców Pokoju 1) – Filia nr 3 (ul. Jaśminowa 4)
 === Łęczyński Odyniec Kultury ===
@@ Linia 366: / Linia 367: @@
 [[Plik:Łęczna20170471.jpg|mały|Centrum Kultury w Łęcznej]]
 Laureaci nagrody:
+* 2023 – Maria Perzyńska-Kusiak, poetka<ref>{{Cytuj |tytuł = Odyniec kultury przyznany {{!}} Łęczna – serwis Urzędu Miejskiego w Łęcznej |data dostępu = 2024-11-01 |opublikowany = leczna.pl |url = https://leczna.pl/aktualnosci/odyniec-kultury-przyznany6444/ |język = pl}}</ref>
 * 2022 – Chór Cordi Est<ref>{{cytuj |data = 24 maja 2022 |tytuł = Łęczyński Odyniec Kultury dla Chóru Cordi Est |data dostępu = 2023-03-22 |opublikowany = Tuba Łęcznej - Aktualności. Łęczna - Informacje, Aktualności, Wydarzenia, Wiadomości |url = https://www.tubalecznej.pl/informacje-leczynskie/leczynski-odyniec-kultury-dla-choru-cordi-est/l3jxrsheGMtRjIsigJTK |język = pl}}</ref>
 * 2021 – Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Łęczyńskiej<ref>{{Cytuj |tytuł = Łęczyński Odyniec Kultury przyznany {{!}} Łęczna – serwis Urzędu Miejskiego w Łęcznej |data dostępu = 2021-07-02 |opublikowany = leczna.pl |url = https://leczna.pl/aktualnosci/leczynski-odyniec-kultury-przyznany/ |język = pl}}</ref>, stowarzyszenie
@@ Linia 398: / Linia 400: @@
 * ''Pojezierze'' – miesięcznik informacyjno-publicystyczny, nakład 12 000 egz<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.e-pojezierze.pl/joomla1.5/index.php?option=com_content&view=article&id=11&Itemid=9 |tytuł = e-pojezierze – Prezentacja pojezierza |autor = |opublikowany = |język = pl |archiwum = https://web.archive.org/web/20150415151132/http://www.e-pojezierze.pl/joomla1.5/index.php?option=com_content&view=article&id=11&Itemid=9 |zarchiwizowano = 2015-04-15 |data dostępu = 2015-04-10}}</ref>.
 * ''Merkuriusz Łęczyński'' – rocznik, wydawany od 1985 roku<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.towarzystwoleczna.pl/index.php?option=com_content&view=category&id=2&Itemid=4 |tytuł = Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Łęczyńskiej – Merkuriusz |autor = |opublikowany = |język = pl |data dostępu = 2015-04-10}}</ref>
+* ''Ziemia Łęczyńska'' – wydawnictwo Samorządu Powiatu Łęczyńskiego<ref name="4bn-org-pl">{{Cytuj |tytuł = Czasopismo – „Ziemia Łęczyńska”. Wydawnictwo Samorządu Powiatu Łęczyńskiego / Starostwo Powiatowe w Łęcznej – Biblioteka Narodowa W: Magazyn Czasopism. |data = 2006-08-05 |data dostępu = 2024-11-04 |opublikowany = bn.org.pl |url = https://katalogi.bn.org.pl/discovery/fulldisplay?vid=48OMNIS_NLOP:48OMNIS_NLOP&docid=alma991031765459705066&context=L |język = pl}}</ref>
-* ''Ziemia Łęczyńska'' – wydawnictwo Samorządu Powiatu Łęczyńskiego
+* ''Studia Łęczyńskie'' – Czasopismo<ref name="lublin-ap-gov-pl">{{Cytuj |tytuł = Czasopismo – „Studia Łęczyńskie” – ARCHIWUM PAŃSTWOWE W LUBLINIE. |data = 2013-12-04 |data dostępu = 2024-11-04 |opublikowany = lublin.ap.gov.pl |url = https://lublin.ap.gov.pl/zasob/biblioteka/nabytki-biblioteki/2013-2/ |język = pl}}</ref>
-* ''Studia Łęczyńskie''
 * ''Tygodnik Powiatowy'' – tygodnik informacyjny, nakład 6000 egz. (wydawany w latach 2000–2010)<ref>{{Cytuj stronę |url = http://leczna24.pl/informacje/lokalne/10631/koniec_leczynskiego_tygodnika_powiatowego/ |tytuł = leczna24.pl – Koniec łęczyńskiego Tygodnika Powiatowego |autor = |opublikowany = leczna24.pl |język = pl |data dostępu = 2015-04-10}}</ref>.
+* ''Wspólnota Łęczyńska'' – tygodnik informacyjny<ref name="2bn-org-pl">{{Cytuj |tytuł = Czasopismo – „Wspólnota Łęczyńska”. Tygodnik lokalny: Łęczna, Spiczyn, Ludwin, Puchaczów, Milejów, Cyców – Biblioteka Narodowa W: Magazyn Czasopism. |data = 2015-12-14 |data dostępu = 2024-11-04 |opublikowany = bn.org.pl |url = https://katalogi.bn.org.pl/discovery/fulldisplay?vid=48OMNIS_NLOP:48OMNIS_NLOP&tab=jsearch_slot&docid=alma991045945089705066&context=L |język = pl}}</ref>
-* ''Wspólnota Łęczyńska'' – tygodnik informacyjny
 == Turystyka ==
@@ Linia 408: / Linia 410: @@
 ; Pojezierze Łęczyńsko-Włodawskie
-Łęczna stanowi punkt wypadowy na [[Równina Łęczyńsko-Włodawska|Pojezierze Łęczyńsko-Włodawskie]], krainę 68 jezior o powierzchni powyżej 1 ha, tworzących razem powierzchnię 2726 ha. Większość jezior ma regularny, zbliżony do koła zarys linii brzegowej, różnią się natomiast pod względem biologicznym. Istnieją tu jeziora eutroficzne (zasobne w ryby) oraz dystroficzne (zanikowe). Niską trofią charakteryzuje się 1-2 jeziora, które można określić jako mezotroficzne. Wraz z różnorodnością wód występuje bogactwo flory i fauny, a na zróżnicowanym terenie zachowały się siedliska lęgowe i bytowe rzadkich gatunków ptaków.
+Łęczna stanowi punkt wypadowy na [[Pojezierze Łęczyńsko-Włodawskie]], krainę 68 jezior o powierzchni powyżej 1 ha, tworzących razem powierzchnię 2726 ha. Większość jezior ma regularny, zbliżony do koła zarys linii brzegowej, różnią się natomiast pod względem biologicznym. Istnieją tu jeziora eutroficzne (zasobne w ryby) oraz dystroficzne (zanikowe). Niską trofią charakteryzuje się 1-2 jeziora, które można określić jako mezotroficzne. Wraz z różnorodnością wód występuje bogactwo flory i fauny, a na zróżnicowanym terenie zachowały się siedliska lęgowe i bytowe rzadkich gatunków ptaków.
 ; Muzeum regionalne w Łęcznej
@@ Linia 419: / Linia 421: @@
 ; Dolina dinozaurów
+Łęczyńska Dolina dinozaurów znajduje się w Podzamczu k. Łęcznej. Tworzy ją 8 betonowych rzeźb wielkości od 2 do 8 m. Jej pomysłodawcą i twórcą jest lokalny rzeźbiarz Bogumił Brodzisz. Pierwsze figury powstały w połowie lat 70. XX w. – ostatnie w 2013 r.<ref name="tubalecznej-pl">{{Cytuj |tytuł = Łęczna: Zmarł Bogumił Brodzisz, twórca „Doliny Dinozaurów” na Podzamczu. |data = 2022-03-11 |data dostępu = 2024-10-31 |opublikowany = tubalecznej.pl |url = https://tubalecznej.pl/informacje-leczynskie/leczna-zmarl-bogumil-brodzisz-tworca-doliny-dinozaurow-na-podzamczu/VWLgZde6VWW1OMxfx3fS |język = pl}}</ref><ref name="1leczna-pl">{{Cytuj |tytuł = Łęczna: Zmarł Bogumił Brodzisz. |data = 2022-03-11 |data dostępu = 2024-10-31 |opublikowany = leczna.pl |url = https://leczna.pl/aktualnosci/zmarl-bogumil-brodzisz5732/ |język = pl}}</ref><ref name="2kurierlubelski-pl">{{Cytuj |tytuł = Kurier Lubelski – Łęczna. Prehistoryczny zakątek pod Lublinem. Zobacz zdjęcia ze spaceru po Dolinie Dinozaurów. |data = 2022-03-25 |data dostępu = 2024-10-31 |opublikowany = kurierlubelski.pl |url = https://kurierlubelski.pl/leczna-prehistoryczny-zakatek-pod-lublinem-zobacz-zdjecia-ze-spaceru-po-dolinie-dinozaurow/ar/c7-16103849 |język = pl}}</ref><ref name="2melkablogerka-blogspot-com">{{Cytuj |tytuł = Melka blogerka – Łęczna: Dolina Dinozaurów i Park Podzamcze. |data = 2022-03-18 |data dostępu = 2024-10-31 |opublikowany = melkablogerka.blogspot.com |url = https://melkablogerka.blogspot.com/2022/03/eczna-dolina-dinozaurow-i-park-podzamcze.html |język = pl}}</ref><ref name="2zabawkowedinozaury-pl">{{Cytuj |tytuł = ZabawkoweDinozaury.pl – Dinozaury Łęczna. |data = 2024-03-12 |data dostępu = 2024-10-31 |opublikowany = zabawkowedinozaury.pl |url = https://zabawkowedinozaury.pl/dinozaury-leczna.html |język = pl}}</ref><ref name="2eska-pl">{{Cytuj |tytuł = Radio ESKA – To najdziwniejszy park jurajski w Polsce. Znajdziecie go w woj. lubelskim. Zobacz zdjęcia. |data = 2024-08-14 |data dostępu = 2024-10-31 |opublikowany = eska.pl |url = https://lublin.eska.pl/to-najdziwniejszy-park-jurajski-w-polsce-znajdziecie-go-w-woj-lubelskim-zobacz-zdjecia-aa-WrhW-uECp-nSWe.html |język = pl}}</ref><ref name="2komoot-com">{{Cytuj |tytuł = komoot – Dolina Dinozaurów – Atrakcja – jazda na rowerze. |data = 2024-10-28 |data dostępu = 2024-10-31 |opublikowany = komoot.com |url = https://www.komoot.com/pl-pl/guide/2619286/atrakcje-woko-ecznej |język = pl}}</ref><ref name="2targeo-pl">{{Cytuj |tytuł = Mapa Polski Targeo – Dolina Dinozaurów. |data = 2024-03-07 |data dostępu = 2024-10-31 |opublikowany = targeo.pl |url = https://mapa.targeo.pl/dolina-dinozaurow-dw-813-podzamcze-kolonia~10607236/park-ogrod/adres |język = pl}}</ref>
-Łęczyńska Dolina dinozaurów znajduje się w Podzamczu k. Łęcznej. Tworzy ją 8 betonowych rzeźb wielkości od 2 do 8 m. Jej pomysłodawcą i twórcą jest lokalny rzeźbiarz Bogumił Brodzisz. Pierwsze figury powstały w połowie lat 70. XX w. – ostatnie w 2013 r.
 ; Szlaki turystyczne
@@ Linia 452: / Linia 454: @@
 === Górnik Łęczna ===
 {{osobny artykuł|Górnik Łęczna}}
-[[Klub&nbsp;piłkarski]]&nbsp;mężczyzn (jednosekcyjny) z siedzibą w&nbsp;Łęcznej, założony 20 września 1979, jako sekcja piłki nożnej GKS Górnik Łęczna. 1 stycznia 2007 nastąpiło oddzielenie męskiej sekcji piłkarskiej od wielosekcyjnego GKS Górnik Łęczna.
+[[Klub piłkarski]] mężczyzn (jednosekcyjny) z siedzibą w Łęcznej, założony 20 września 1979, jako sekcja piłki nożnej GKS Górnik Łęczna. 1 stycznia 2007 nastąpiło oddzielenie męskiej sekcji piłkarskiej od wielosekcyjnego GKS Górnik Łęczna.
 == Ludzie związani z Łęczną ==
@@ Linia 458: / Linia 460: @@
 == Przypisy ==
+<references>
-{{Przypisy|
 <ref name="populacja2019">{{Cytuj |tytuł = Wyniki badań bieżących – Baza Demografia – Główny Urząd Statystyczny |data dostępu = 2020-07-19 |opublikowany = demografia.stat.gov.pl |url = http://demografia.stat.gov.pl/bazademografia/Tables.aspx}}</ref>
+</references>
-}}
 == Bibliografia ==

Części miasta wg TERYT	Fortuna Pasterniak Podole Posiołek Przedmieście Trębaczów
Inne	Stare Miasto

Miasto	Łęczna
Wsie	Ciechanki Krzesimowskie Ciechanki Łęczyńskie Karolin Nowogród Rossosz Stara Wieś Stara Wieś-Stasin Trębaczów Witaniów Zakrzów Zofiówka
Kolonie	Leopoldów Łuszczów-Kolonia Piotrówek Drugi Podzamcze Stara Wieś-Kolonia
Osada	Podzamcze
Części miasta	Fortuna Pasterniak Podole Posiołek Przedmieście Trębaczów
Część wsi	Borek
Nieoficjalna część miasta	Stare Miasto

Przynależność wojewódzka	gubernia lubelska (1867–1915)* woj. lubelskie (II RP) (1919–39) woj. lubelskie (PRL) (1945–75)
Miasta	Czemierniki (do 1870) Firlej (do 1870) Kamionka (do 1870) Lubartów Łęczna (do 1948 →) Michów (do 1870) Ostrów Lubelski (← od 1955)
Gminy wiejskie (1867–1954 i 1973–75)	Abramów (od 1948) Berejów (do 1877) Chudowola (do 1929) Czemierniki (do 1954) Firlej (od 1870) Kamionka (od 1874) Kozłówka (do 1874) Krasienin (1952–54) Leszkowice (1948–54) Lubartów (od 1973) Ludwin (od 1874) Luszawa (1877–1948) Łęczna (do 1874) Łuck(a) (do 1954) Michów (od 1929) Niedźwiada (od 1973) Nasutów (do 1874) Niemce (1874–1954) Ostrów Lubelski (od 1973) Ostrówek (do 1877 i od 1973) Rudno (do 1954) Samoklęski (1877–1954) Serniki (Syrniki) (od 1874) Spiczyn (od 1877) Starościn (do 1877) Tarło (1877–1954) Wielkie (do 1948) Wola Skromowska (do 1870) Wola Syrnicka (do 1874) Wólka Zawieprzycka (do 187?) Zawieprzyce (do 1877)
Gromady (1954–72)	Abramów (1954–72) Bełcząc (1954–56 →) Brzeźnica Bychawska (1954–61) Brzostówka (1954–61) Ciecierzyn (1954–56 →) Czemierniki (1954–56 →) Firlej (1954–72) Kamiennowola (1960–68) Kamionka (1954–72) Katarzyn (1954–59) Kolechowice (← 1955–61) Kozłówka (1954–59) Krasienin (1954–56 →) Krupy (1954–59) Leszkowice (1954–59) Lisów (1956–72) Lubartów (1954–56) Ludwin (1954–72) Łucka (1954–72) Michów (1954–72) Nasutów (1954–59) Niedźwiada (1954–72) Niemce (1954–72) Nowawola (1954–59) Nowodwór (1954–61) Ostrów Lubelski (1962–72) Ostrówek (1954–59) Ostrówek (1969–72) Pałecznica (1954–59) Piaseczno (1960–68) Rogóźno (1954–59) Rozkopaczew (1954–72) Rozpłucie-Grabów (1954–59) Rudno (1954–72) Samoklęski (1954–72) Serniki (1954–72) Sobolew (1954–59) Spiczyn (1954–72) Starawieś (1954–59 →) Starościn (1954–59) Stoczek (1954–56 →) Tarkawica (1954–68) Tarło (1960–68) Wielkie (1954–59) Wielkolas (1954–61) Wola Skromowska (1954–68) Wólka Rokicka (1954–59) Wólka Zabłocka (1954–59) Wypnicha (1954–59) Zawieprzyce (1954–61) Zezulin (1954–61)
Legenda	* W 1912 część gminy Ludwin weszła w skład guberni chełmskiej (1912–15)

Przynależność wojewódzka	gubernia lubelska (1867–1915) woj. lubelskie (II RP) (1919–39) woj. lubelskie (PRL) (1945–75)
Miasta	Bełżyce (do 1870) Biskupice (do 1870) Bychawa (do 1870) Chodel (do 1825 i 1838–1870) Głusk (do 1870) Lublin (do 1928 →) Łęczna (← od 1949) Piaski (do 1870) Świdnik (od 1954) Wieniawa (do 1870)
Gminy wiejskie (1867–1954 i 1973–75)	Bełżyce (1867–1954) Biskupice (1867–70) Brzeziny (← 1914–54) Bychawa (1867–1954) Bystrzejowice (1867–1874) Chodel (1870–1954) Głusk (do 1870 i 1973–75) Jastków (1867–1954 i 1973–75) Jaszczów (1870–1954) Konopnica (1867–1954 i 1973–75) Krzczonów (1867–1954) Łęczna (od 1973) Łuszczów (1867–74) Mełgiew (1867–1954 i 1973–75) Milejów (1973–75) Niedrzwica (1867–1954) Niemce (1973–75) Palikije (1867–74) Piaski (1867–1954 i 1973–75) Piotrków (1867–1954) Piotrowice (1874–1954) Puchaczów (1973–75) Ratoszyn (1867–1870) Sławin (1867–70) Strzyżewice (1867–74) Tatary (1867–74) Tomaszowice (1867–7?) Trawniki (1973–75) Tuszów (1867–74) Wojciechów (1874–1954) Wólka (Tatarska) (1874–1954 i 1973–75) Zemborzyce (1870–1954)
Gromady (1954–72)	Adampol (1954) Babin (1954–55 →) Bełżyce (1954–55 →) Białka (1954–68) Biskupice (1954–72) Borzechów (1954–55 →) Brzezice (1954–59) Bychawa (1954–55 →) Bychawka (1954–55 →) Chmiel (1954–55 →) Chmielnik (1954–55 →) Chodel (1954–55 →) Ciechanki (1954–72) Ciecierzyn (← 1956–72) Czechów (1954–58) Dąbrowica (1954–68) ~~Dorohucza~~ (←~~1958~~) Gałęzów (1954–55 →) Gardzienice (1954–59) Głusk (1954–72) Jabłonna (1954–55 →) Jakubowice (1954–59) Janowice (1954–59) Jastków (1954–72) Jaszczów (1954–59) Józefów (1954–59) Kawęczyn (1954–72) Kiełczewice Maryjskie (1954–55 →) Konopnica (1954–72) Kosarzew Górny (1954–55 →) Kozice Dolne (1954–72) Krasienin (← 1956–72) Krępiec (1954–72) Krężnica Okrągła (1954–55 →) Krzczonów (1954–55 →) Krzesimów (1954–59) Łęczna (1960–72) Łopiennik (1954–55 →) Ługów (1954–61) Łuszczów (1954–72) Malinówka (1954–59) Mełgiew (1954–72) Mętów (1954–59) Milejów (1954–72) Motycz (1954–61) Niedrzwica Duża (1954–55 →) Niedrzwica Kościelna (1954–55 →) Olszowiec (1954–55 →) Palikije (1954–55 →) Piaski (1954–72) Piotrków (1954–55 →) Piotrowice (1954–55 →) Puchaczów (1954–72) Radawiec Duży (1954–55 → i ←~~1969~~) Ratoszyn (1954–55 →) Rury Wizytkowskie (1954–58) Skrzynice (1954–55 →) Skrzyniec (1954–55 →) Sobianowice (1954–59) Starawieś (← 1959) Strzeszkowice Duże (1954–55 →) Strzyżewice (1954–55 →) Tomaszowice (1954–72) Trawniki (1954–72) Wilczopole (1954–61) Wojciechów (1954–55 →) Wola Sławińska (1954–59) Wólka (1954–72) Zadębie (1954–58) Zemborzyce (1954–72) Zofiówka (1954–59) Żabia Wola (1954–55 →) Żuków (1954–59 →)