u

Niet te verwarren met: U

Universeel taalgebruik

Letter

u

1. eenentwintigste letter van het Latijnse alfabet.

Verwante begrippen

• U, û, ü, ue, ũ, ū, ŭ, ů, ű, ų

Letters van het Latijnse alfabet
Kleine letters:	a	b	c	d	e	f	g	h	i	j	k	l	m	n	o	p	q	r	s	t	u	v	w	x	y	z
Hoofdletters:	A	B	C	D	E	F	G	H	I	J	K	L	M	N	O	P	Q	R	S	T	U	V	W	X	Y	Z
Kleine letters met diakritische uitbreidingen:	á	ć	é	í	ó	ń	ś	ú	ý	ź	ǿ	à	è	ì	ò	ù	â	ê	ĝ	ĥ	î	ĵ	ô	û	ä	ë
	ï	ö	ü	ÿ	ã	ñ	õ	ũ	å	ů	ç	ş	č	ğ	š	ŭ	ł	ő	ű	ø	ā	ē	ī	ō	ū	ß
	æ	œ	ij	ð	þ	ą	ę	į	ǫ	ų	ż	ı
Hoofdletters met diakritische uitbreidingen:	Á	Ć	É	Í	Ó	Ń	Ś	Ú	Ý	Ź	Ǿ	À	È	Ì	Ò	Ù	Â	Ê	Ĝ	Ĥ	Î	Ĵ	Ô	Û	Ä	Ë
	Ï	Ö	Ü	Ã	Ñ	Õ	Ũ	Å	Ů	Ç	Ş	Č	Ğ	Š	Ŭ	Ł	Ő	Ű	Ø	Ā	Ē	Ī	Ō	Ū	Æ	Œ
	IJ	Ð	Þ	Ą	Ę	Į	Ǫ	Ų	Ż

Woordherkomst en -opbouw

• Van het Engelse "unified atomic mass unit"

Symbool

u

1. (scheikunde), (eenheid) geünificeerde eenheid van atoommassa

   • Men heeft 1/12 van de massa van één koolstof-12 atoom gelijk gesteld aan 1 u. 

Synoniemen

• Da

Verwante begrippen

• ame, amu, mol

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Nederlands

	enkelvoud		meervoud
	onderwerp	voorwerp	onderwerp	voorwerp
1e persoon	ik 'k	mij me	wij we	ons
2e persoon (informeel)	jij je	jou je	jullie	jullie
2e persoon (formeel)	u	u	u	u
2e persoon (regionaal)	gij ge	u	gij ge	u
3e persoon (mannelijk)	hij ie	hem 'm	zij ze	(dat.) hun (acc.) hen ze
3e persoon (vrouwelijk)	zij ze	haar 'r, d'r
3e persoon (onzijdig)	het 't	het 't
	Boven: benadrukte vorm. Onder: onbenadrukte vorm

Uitspraak

• Geluid:  u    (hulp, bestand)
• IPA: / y / (1 lettergreep); /yː/

Woordafbreking

• u

Woordherkomst en -opbouw

• vn: De beleefdheidsvorm u --die ook als U kan worden geschreven-- is ontstaan uit de afkorting "U.E." (later "uwé") voor de uitdrukking "Uwe Edelheid"; in de betekenis van ‘persoonlijk voornaamwoord’ voor het eerst aangetroffen in 1550.
  Het bezittelijk voornaamwoord "uw" bij "gij" is dus ouder.
• zn: van Middelnederlands u

Persoonlijk voornaamwoord

u

1. tweede persoon enkelvoud en meervoud formeel

   • Kunt u mij zeggen waar het politiebureau is? Ja, ik zal het u uitleggen. 

2. tweede persoon voorwerpsvorm van gij

   • Kunt ge mij zeggen waar het politiebureau is? Ja, ik zal het u uitleggen. 

Opmerkingen

• Doordat u de betekenis van de tweede persoon draagt maar van oorsprong een derde persoon was, is er bij enkele (modale en hulp-) werkwoorden een bijzondere vervoeging voor u ontstaan. (De vervoegingen voor "jij" winnen terrein.)

hebben:	u hebt	(naast "u heeft")
kunnen:	u kunt	(naast "u kan")
willen:	u wilt	(naast "u wil")
zullen:	u zult	(naast "u zal")
zijn:	u bent	(naast "u is")

• Volgens spellingregel 16.Q en spellingregel 16.S wordt het persoonlijk voornaamwoord "u" alleen met een hoofdletter ("U") geschreven als het naar een goddelijk wezen verwijst. In alle andere gevallen is die schrijfwijze als uiting van bijzonder respect in de loop van de 20e eeuw ongebruikelijk geworden.
• Zie ook het artikel over het voornaamwoord u op Wikipedia .

Uitdrukkingen en gezegden

[1]

• Iets waar je "u" tegen zegt

Iets wat echt wat voorstelt, iets groots/indrukwekkends e.d.

[2]

• als ik van u was

Vertalingen

    u (pers.vnw.)   

Catalaans: vostè (ca) Duits: Sie (de) Engels: you (en) Frans: vous (fr) Georgisch: თქვენ (ka)

Ido: vu (io) Oekraïens: ви (uk) mv (wy) Portugees: você (pt) Spaans: usted (es)

	enkelvoud		meervoud
	verplicht	keuze	verplicht	keuze
1e persoon	mij me	mijzelf mezelf	ons	onszelf
2e persoon (informeel)	je	jezelf	je	jezelf
2e persoon (formeel)	zich	zichzelf	zich	zichzelf
2e persoon (regionaal)	u	uzelf	u	uzelf
3e persoon	zich	zichzelf	zich	zichzelf

Wederkerend voornaamwoord

u

1. reflexief bij u

   • Verwen u! 
   • U hebt u vergist. 

2. reflexief bij ge en gij

   • Ge kunt u daar wassen. 

Synoniemen

• [1] zich; behoudens bij de gebiedende wijs

Opmerkingen

• Deze vorm wordt gebruikt als de reflexiviteit verplicht is, dat wil zeggen dat het werkwoord alleen als wederkerend gebruikt kan worden. Ook optioneel wederkerende werkwoorden kunnen het gebruiken maar voor deze is uzelf gebruikelijker.

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	u	u's
verkleinwoord	u'tje	u'tjes

Zelfstandig naamwoord

de u v / m

1. (taalkunde) de eenentwintigste letter van het alfabet
   Zie ook het artikel over de letter u op Wikipedia .

Schrijfwijzen

• [1] Volgens spellingregel 2.A wordt een lange u in een gesloten lettergreep gespeld als uu om het onderscheid met de korte u aan te geven (fuut en fut, stuuk en stuk.

Verwante begrippen

• U

Vertalingen

    1. u   

Duits: u (de) o Engels: u (en)

Frans: u (fr) m

Gangbaarheid

• Het woord u staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "u" herkend door:

98 %	van de Nederlanders;
96 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie de doorverwijspagina op Wikipedia voor meer informatie.

Afrikaans

Uitspraak

• geluid

	enkelvoud		meervoud
	onderwerp	voorwerp	onderwerp	voorwerp
1e persoon	ek	my	ons	ons
2e persoon (informeel)	jy	jou	julle	julle
2e persoon (formeel)	u	u	u	u
3e persoon (mannelijk)	hy	hom	hulle	hulle
3e persoon (vrouwelijk)	sy	haar
3e persoon (onzijdig)	dit	dit

Uitspraak

• IPA: /y/

Persoonlijk voornaamwoord

u

1. u

Anglo-Normandisch

Zelfstandig naamwoord

u

• (taalkunde) u (de eenentwintigste letter van het Anglo-Normandische alfabet)

Schrijfwijzen

• U

Catalaans

Hoofdtelwoord

u m

1. één

Verwante begrippen

• un, una

Spaans

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?

Woordafbreking

• u

Voegwoord

u

1. of

Synoniemen

• [1] o