Naar inhoud springen

Robert Louis Stevenson

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Robert Louis Stevenson
Robert Louis Stevenson (1893), Henry Walter Barnett, State Library
Robert Louis Stevenson
(1893), Henry Walter Barnett, State Library
Algemene informatie
Bijnaam R.L.S. / Tusitala (Samoaans: Verteller van verhalen)
Geboren 13 november 1850
Geboorte­plaats Edinburgh
Overleden 3 december 1894
Overlijdensplaats Vailima (Samoa)
Land Schotland
Werk
Jaren actief 1878-1894
Bekende werken Schateiland, Strange Case of Dr Jekyll and Mr Hyde
Dbnl-profiel
(en) IMDb-profiel
Portaal  Portaalicoon   Literatuur

Robert Louis Stevenson (Edinburgh, 13 november 1850 - Vailima (Samoa), 3 december 1894) was een Schots schrijver van romans, gedichten, toneelstukken en reisverhalen.

Leven

[bewerken | brontekst bewerken]
Robert Louis Stevenson
(1892), G. P. Nerli, National Galleries of Scotland

Stevenson werd geboren in het Schotse Edinburgh als zoon van de ingenieur Thomas Stevenson en Margaret Balfour. Zijn ouders waren zeer religieus, maar tijdens zijn jaren op de universiteit liet hij het geloof los, hoewel het wel invloed op hem zou blijven hebben. Zijn relatief korte leven was echter vol van ondernemingen en avontuur. Hij begon als ingenieur, evenals zijn vader (deze moderniseerde het ontwerp van de vuurtoren). Vanwege zijn zwakke gezondheid stapte hij over naar een rechtenstudie, maar werd geen praktiserend jurist. Ook vanwege zijn gezondheid verhuisde hij naar Frankrijk waar hij woonde in Le Monastier-sur-Gazeille (Auvergne).

Hij maakte verschillende reizen naar het koninkrijk Hawaï en raakte bevriend met koning David Kalakaua, met wie hij veel tijd doorbracht. Ook raakte hij bevriend met diens nicht, prinses Victoria Ka‘iulani, evenals Stevenson zelf van Schotse afkomst. Op het eiland Molokai bezocht hij pater Damiaan die daar werkte onder de verbannen leprapatiënten. Een andere tijdgenoot van hem was de uitvinder, technicus en schrijver Fleeming Jenkin, met wie hij veel raakvlakken had die zowel zijn verleden als zijn persoonlijke en professionele ambities betroffen. Zijn bijna elf jaar oudere vrouw, Fanny Osbourne (10 maart 1840 - 18 februari 1914), een sterke en charmante persoonlijkheid, die hij in 1876 in Frankrijk ontmoette en met wie hij in 1880 trouwde, was hem tot een grote steun in zijn avontuurlijke maar tevens moeizame bestaan. Aan het eind van zijn leven was hij plantagehouder en stamleider in Samoa. Hij overleed op 44-jarige leeftijd aan een hersenbloeding in zijn woonplaats Vailima[1] in Samoa.

Werk

[bewerken | brontekst bewerken]

Stevenson schreef voor verschillende tijdschriften beschouwingen en korte verhalen. Hij maakte naam met het eerst als feuilleton en later als boek uitgegeven zeeroversverhaal Treasure Island (Schateiland, 1883) dat oorspronkelijk de titel droeg: Sea-cook,[2] naar de centrale figuur Long John Silver. Zowel zijn avonturenromans als de romantische en horrorverhalen tonen een grote psychologische diepgang. Met Stevensons vroegste werken werd hij een van de pioniers in het schrijven van de 19e-eeuwse reisliteratuur (Engels: Travelogue). In Travels with a Donkey in the Cévennes beschreef hij zijn 12-daagse voettocht met een pakezel in 1878 door Le Velay, Gévaudan en Cévennes.[3]

Stevenson beschreef in zijn beroemde psychologisch getinte roman The Strange Case of Dr Jekyll and Mr Hyde (1886) beelden over identiteit- en gedragswisselingen die een enorme invloed hebben gehad op het schrijven over deze thematiek. Stevenson zou zijn inspiratie voor het schrijven van dit verhaal geput hebben uit een personage in zijn droom,[4] die omwille van de verhaallijn een merkwaardige dualiteit had aangenomen.

Naast zijn narratieven schreef Stevenson tal van essays over onderwerpen als jeugd, eilanden, literatuur en sociale interacties. In zijn latere leven schreef hij onder meer reisverhalen die een heel ander karakter kregen dan zijn voorgaande werk. In het boek In The South Seas (1891) laat hij een verwonderde maar ook gemarkeerde blik zien op de geschiedenis en het leven in de Stille Oceaan. Op het eiland Western-Samoa werkte hij door aan zijn oeuvre. Hij schreef in samenwerking met zijn stiefzoon Lloyd Osbourne respectievelijk: de zwarte komedie The Wrong Box (1889), de reisavonturen The Wrecker (1892) en The Ebb-tide (1894). Aan het eind van zijn intensieve carrière schreef hij de romance: The Weir of Hermiston (1896) dat onvoltooid achterbleef na zijn overlijden.

Het literaire reisgenre van de 19de eeuw is een lange tijd geliefd gebleven, maar heeft in de loop van de vorige eeuw aan populariteit ingeboet. Zijn werken hebben in de 20e eeuw de basis gevormd voor tal van grote filmproducties. Stevensons werk heeft tevens grote invloed gehad op later bekend geworden schrijvers als: Rudyard Kipling, Ernest Hemingway, Robert Dean Frisbie en Vladimir Nabokov.

Bibliografie

[bewerken | brontekst bewerken]
Titel Publicatiejaar Vertaalde titel Opmerkingen
An Inland Voyage 1878, Kegan Paul n.v.t. Reisverhaal
Edinburgh: Picturesque Notes 1878, Seeley, Jackson & Halliday n.v.t. Document
Travels with a Donkey in the Cévennes 1879, Kegan Paul Reis met een ezel door de Cevennen (2008) Reisverhaal
Viginibus Puerisque and other Papers 1881, Kegan Paul n.v.t. Essays
Familiar Studies of Men and Books 1882, Chatto & Windus n.v.t. Essays
New Arabian Nights 1882, Chatto & Windus n.v.t. Vertelling
Treasure Island 1883, Cassel Goudeiland, gevaarlijke tocht met de Hispaniola te midden van boekaniers[a] (1885); Onder de boekaniers[b] (ca. 1910); Het schatteneiland (192?); Schateiland (1945); Zeerovers-eiland (1947); De schat op Schedeleiland (Schateiland) (2021) Vertelling
The Silverado Squatters 1884, Chatto & Windus n.v.t. Vertelling
A Child's Garden of Verses 1885, Longmans & Co/ Scribner's n.v.t. Gedichten. Herdruk (1926), geïllustreerd door Henriëtte Willebeek le Mair
More New Arabian Nights: The Dynamiter 1885, Longmans & Co n.v.t. Vertelling. Met Fanny (van de Grift) Stevenson
Prince Otto 1885, Chatto & Windus n.v.t. Vertelling
The Strange Case of Dr Jekyll and Mr Hyde 1886, Longmans & Co Het zonderlinge geval van Dr. Jekyll en den heer Hyde (191?); De zonderlinge geschiedenis van Dr. Jekyll en mr. Hyde (1945); Dr. Jekyll en mr. Hyde (1951) Vertelling
Kidnapped 1886, Cassel/Scribner's De ontvoering van David Balfour, bevattende zijn avonturen en wederwaardigheden anno 1751 (1946); Ontvoerd (1952); David Balfour ontvoerd (2e druk, 1954) Vertelling
The Merry Men and Other Tales and Fables 1887, Chatto & Windus De vroolijke makkers (1905); De Vrolijke Mannetjes Vertelling
Memories and Portraits 1887, Chatto & Windus n.v.t. Essays
Memoir of Fleeming Jenkin 1887, Longmans & Co n.v.t. Biografisch
Underwoods 1888, Chatto & Windus n.v.t. Gedichten
The Black Arrow: A Tale of Two Roses 1888, Scribner's/ Cassel & Co De zwarte pijl (1958); De Bende van de Zwarte Pijl (1981) Vertelling
The Master of Ballantrae: A Winter's Tale 1889, Scribner's/ Cassel & Co De Heer van Ballantrae Vertelling
The Wrong Box 1889, Scribner’s/ Longmans & Co De Verkeerde Kist[c] Vertelling, met Lloyd Osbourne
Ballads 1890, Chattp & Windus n.v.t. Gedichten
Father Damien: An Open Letter to the Reverend Doctor Hyde of Honolulu 1890, Chatto & Windus n.v.t. Pamflet
In the South Seas 1891, The Sun (tijdschrift)/ Black and White (tijdschrift) In de Stille Zuidzee Reisverhaal
The Bottle Imp 1891, The New York Herald (tijdschrift) De Fles van Satan (1955) Eigentijds sprookje
A Footnote to History 1892, Cassel & Co n.v.t Reisverhaal
The Wrecker 1892, Cassell/Scribner’s n.v.t Reisverhaal. Met Lloyd Osbourne
Across the Plains With Other Memories and Essays 1892, Chatto & Windus n.v.t Essays
Catriona 1893, Cassell/Scribner’s David Balfour misleid en verliefd (1954); De avonturen van David Balfour (1957) Vertelling
Three Plays 1892, Nutt n.v.t Toneelstuk. Met W.E. Henley
Island Nights’ Entertainments 1893, Cassell/Scribner’s Passaatwind, vertellingen van de Zuidzee (1962) Vertelling
The Ebb Tide 1894, Heinemann n.v.t. Reisverhaal. Met Lloyd Osbourne
The suicide-club 1894 De zelfmoordclub, en andere verhalen (1972) Vertelling
Vailima Letters 1895 (Postuum), Methuen n.v.t. Brieven
Songs of Travel and other Verses 1895 (Postuum), Edin Ed, Poetry n.v.t. Gedichten
Record of a Family of Engineers 1896 (Postuum), Edin Ed n.v.t. Biografisch
Weir of Hermiston 1896 (Postuum), Chatto & Windus n.v.t. Vertelling
St. Ives 1897 (Postuum), Scribner's St. Ives: de typische lotgevallen van een gevangene in Engeland (1904); St. Ives (1957); Burggraaf Anne de Kéroual de St. Ives (2e druk 1964) Vertelling
In the South Seas 1900 (Postuum), Chatto and Windus In de Stille Zuidzee, mijn reizen naar de Marquises, Paumotus en Gilbert Eilanden (1987) Reisverhaal
Confessions of a Unionist 1921 (Postuum), Cambridge Press n.v.t. Pamflet
??? Een broederveete[d] (1929) Vertelling
??? Het spookschip (1962) Vertelling

Trivia

[bewerken | brontekst bewerken]
  • Stevenson veranderde op 18-jarige leeftijd zijn tweede voornaam Lewis in Louis.
  • Boudewijn Büch was een groot liefhebber van Robert Louis Stevenson en maakte voor het programma 'De Fascinaties van Boudewijn Büch' een reis naar diens laatste verblijfplaats. Büch attendeerde de kijker op het feit dat Stevenson zich door zijn vrienden en intimi het liefst als R.L.S. liet betitelen.
  • De filmmaker Alfred Hitchcock las in zijn jeugd onder andere de boeken van Stevenson, waarvan de psychologische diepgang en de Victoriaanse setting inspiratie vormden voor tal van zijn films.[5]
Zie de categorie Robert Louis Stevenson van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Robert_Louis_Stevenson&oldid=66122395"